روانشناسی سلامت

مداخلات روانشناختی در سلامت و بیماریها

اثربخشی مداخله روان‌درمانی مثبت‌نگر بر سردردهای میگرنی و نشخوار خشم در دانش‌آموزان دختر مبتلا به میگرن

نیلوفر میکائیلی؛ علی سلمانی؛ آیسان شارعی

دوره 13، شماره 52 ، اسفند 1403، صفحه 7-22

https://doi.org/10.30473/hpj.2024.72184.6104

چکیده

مقدمه: سردرد یک مشکل عصبی شایع در کودکان و نوجوانان است که می‌تواند منجر به کاهش کیفیت زندگی شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی مداخله روان‌درمانی مثبت‌نگر بر سردردهای میگرنی و نشخوار خشم در دانش‌آموزان دختر مبتلا به میگرن اجرا شد.روش: روش پژوهش آزمایشی از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه‌ی آماری پژوهش شامل تمامی ... بیشتر مقدمه: سردرد یک مشکل عصبی شایع در کودکان و نوجوانان است که می‌تواند منجر به کاهش کیفیت زندگی شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی مداخله روان‌درمانی مثبت‌نگر بر سردردهای میگرنی و نشخوار خشم در دانش‌آموزان دختر مبتلا به میگرن اجرا شد.روش: روش پژوهش آزمایشی از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه‌ی آماری پژوهش شامل تمامی دانش‌آموزان دختر مبتلا به میگرن دوره‌ی متوسطه‌ی دوّم شهر اردبیل در سال‌تحصیلی 1403-1402 بود که از میان آن‌ها بر حسب ملاک‌های ورود به پژوهش و به روش نمونه‌گیری هدفمند 30 دانش‌آموز مبتلا به میگرن انتخاب و به‌صورت تصادفی در گروه آزمایش (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش 8 جلسه‌ی 90 دقیقه‌ای روان‌درمانی مثبت‌نگر (سلیگمن، 2002) را دریافت کرد و و گروه کنترل که در لیست انتظار قرار داشت، هیچ آموزشی دریافت نکرد. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامة شدت علایم میگرن نجاریان (1376) و مقیاس نشخوار خشم سوکودولسکی و همکاران (2001) استفاده شد. داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیره در نرم افزار SPSS26 تجزیه و تحلیل شدند.یافته‌ها: نتایج نشان داد که بعد از کنترل اثرات پیش‌آزمون، تفاوت معناداری بین میانگین پس‌آزمون دو گروه سردردهای میگرنی (001/0>P؛ 04/73F= و 73/0ηp2=) و نشخوار خشم (001/0>P؛ 66/20F= و 44/0ηp2=) وجود داشت.نتیجه‌گیری: می‌توان نتیجه گرفت که مداخله روان‌درمانی مثبت‌نگر بر بهبود سردردهای میگرنی و نشخوار خشم در دانش‌آموزان مبتلا به میگرن اثربخش است و بنابراین با توجه به یافته‌های پژوهش، می‌توان از روان‌درمانی مثبت‌نگر در کاهش مشکلات افراد مبتلا به میگرن استفاده کرد.

جنبه های روانشناختی در سلامت و بیماریها

پیش‌بینی حساسیت اضطرابی براساس تحمل پریشانی با نقش میانجی تنظیم شناختی هیجان در بیماران بهبودیافته از کرونا

زهرا کرمی باغطیفونی؛ سیما هوشیدری فرد

دوره 13، شماره 52 ، اسفند 1403، صفحه 23-34

https://doi.org/10.30473/hpj.2025.64853.5597

چکیده

مقدمه: حساسیت اضطرابی یک ساختار خطر تشخیصی است که مورد مطالعه قرار گرفته است و اعتقاد بر این است که پاسخ به انواع مختلف استرس را تقویت می‌کند. همه‌گیری کووید-۱۹ یک عامل استرسزای گسترده با تهدیدات جسمی و اجتماعی قابل‌توجه است لذا پژوهش حاضر باهدف تعیین نقش میانجی تنظیم شناختی هیجان در رابطه تحمل پریشانی با حساسیت اضطرابی بیماران ... بیشتر مقدمه: حساسیت اضطرابی یک ساختار خطر تشخیصی است که مورد مطالعه قرار گرفته است و اعتقاد بر این است که پاسخ به انواع مختلف استرس را تقویت می‌کند. همه‌گیری کووید-۱۹ یک عامل استرسزای گسترده با تهدیدات جسمی و اجتماعی قابل‌توجه است لذا پژوهش حاضر باهدف تعیین نقش میانجی تنظیم شناختی هیجان در رابطه تحمل پریشانی با حساسیت اضطرابی بیماران بهبودیافته از کرونا انجام شد. روش: پژوهش توصیفی از نوع همبستگی میباشد. بدین منظور از بین بیماران بزرگ‌سال بهبودیافته از ابتلا به کرونا در شهر تهران در سال 1400، 201 نفر به روش نمونه‌گیری در دسترس به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. دادهها با استفاده از پرسشنامههای تنظیم هیجان شناختی گرنفسکی، کریج و اسپین هاون (2001)، حساسیت اضطرابی فلوید، گارفیلد و لاسوتا (2005) و تحمل پریشانی سیمونز و گاهر (2005) جمعآوری شد. یافته‌ها: تجزیه‌وتحلیل یافتهها از طریق تحلیل مسیر نشان دادند که تحمل پریشانی بر حساسیت اضطرابی تأثیرگذار است (44/0-) و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان مثبت (31/0) و منفی (30/0-) در رابطه بین رابطه تحمل پریشانی با حساسیت اضطرابی نقش میانجی دارد. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج پژوهش، می‌توان گفت هدف قرار دادن سه مؤلفۀ تحمل پریشانی و تنظیم شناختی مثبت و منفی هیجان در ارتباط با درمان‌ها و کمک‌های روان‌شناختی برای حساسیت اضطرابی بیماران بهبودیافته از کرونا می‌تواند مؤثر باشد.

1. فرایندهای روانشناختی و اجتماعی مرتبط با علائم بیماری ها

همبسته‌های بدنی و روان‌شناختی خودزنی غیرخودکشی در دانشجویان

احمد منصوری؛ دانیال جغراتیان؛ آرمین الهی

دوره 13، شماره 52 ، اسفند 1403، صفحه 35-46

https://doi.org/10.30473/hpj.2025.69651.5952

چکیده

مقدمه: خودزنی غیرخودکشی به آسیب عمدی سطح بدن بدون نیت خودکشی اشاره دارد. این رفتار یکی از نگرانی عمده متخصصان حوزه سلامت روان در جهان است و همچنین یکی از اختلال‌هایی است که نیاز به مطالعه بیشتر دارد؛ ازاین‌رو هدف پژوهش حاضر بررسی همبسته‌های بدنی و روان‌شناختی خودزنی غیرخودکشی در دانشجویان بود. روش: پژوهش ازنظر هدف بنیادی و به لحاظ ... بیشتر مقدمه: خودزنی غیرخودکشی به آسیب عمدی سطح بدن بدون نیت خودکشی اشاره دارد. این رفتار یکی از نگرانی عمده متخصصان حوزه سلامت روان در جهان است و همچنین یکی از اختلال‌هایی است که نیاز به مطالعه بیشتر دارد؛ ازاین‌رو هدف پژوهش حاضر بررسی همبسته‌های بدنی و روان‌شناختی خودزنی غیرخودکشی در دانشجویان بود. روش: پژوهش ازنظر هدف بنیادی و به لحاظ روش جمع‌آوری داده‌ها توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور در سال تحصیلی 1402 بود. تعداد 200 نفر از دانشجویانی که به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند، نمونه آماری را تشکیل دادند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه خود آسیب‌رسانی آگاهانه و تعمدی (گراتز، 2001)، شاخص توده بدنی، پرسشنامه نگرانی در مورد بدشکلی (اوستوزین، لمبرت و کاسل، 1998) و پرسشنامه شرم از تصویر بدن (دوارت، پینتو گوویا، فریرا و همکاران، 2015) استفاده شد. داده‌ها با روش همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام‌به‌گام و همچنین در سطح معناداری 05/0 تحلیل شد. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که بین نگرانی درباره بدشکلی و شرم از بدن و مؤلفه‌های آن (شرم برونی شده و درونی شده) با خودزنی غیرخودکشی رابطه مثبت وجود دارد (01/0 >p). باوجوداین رابطه‌ای بین وزن و شاخص توده بدنی با خودزنی غیرخودکشی وجود ندارد (05/0 <p). نتایج نشان داد که از بین این متغیرها شرم برونی شده پیش‌بینی کننده خودزنی غیرخودکشی است. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان‌دهنده نقش و اهمیت عوامل روان‌شناختی ازجمله نگرانی درباره بدشکلی و شرم از بدن در خودزنی غیرخودکشی است. دراین‌بین شرم برونی شده نقش مهم‌تری در پیش‌بینی این رفتار دارد. توجه به شرم برونی می‌تواند در تدوین مدل‌های آسیب‌شناختی، آموزشی و درمانی مهم باشد

1. فرایندهای روانشناختی و اجتماعی مرتبط با علائم بیماری ها

پیش‌بینی خود مراقبتی بر اساس مهارت حل مسئله، رابطه والد-فرزند و استقلال عاطفی با توجه به نقش میانجی‌گری حمایت اجتماعی در نوجوانان مبتلا به دیابت

مریم کریمی؛ سارا قربانی

دوره 13، شماره 52 ، اسفند 1403، صفحه 47-64

https://doi.org/10.30473/hpj.2025.67634.5808

چکیده

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف پیش‌بینی خودمراقبتی بر اساس مهارت حل مسئله، رابطه والد-فرزند و استقلال عاطفی با توجه به نقش میانجی‌گری حمایت اجتماعی در نوجوانان مبتلا به دیابت به روش توصیفی-همبستگی (مدل معادلات ساختاری) انجام شد. روش: جامعه آماری پژوهش شامل کلیه نوجوانان شهر اصفهان که طبق تشخیص‌های بالینی طی سال 1400 مبتلا به دیابت بود که ... بیشتر مقدمه: پژوهش حاضر با هدف پیش‌بینی خودمراقبتی بر اساس مهارت حل مسئله، رابطه والد-فرزند و استقلال عاطفی با توجه به نقش میانجی‌گری حمایت اجتماعی در نوجوانان مبتلا به دیابت به روش توصیفی-همبستگی (مدل معادلات ساختاری) انجام شد. روش: جامعه آماری پژوهش شامل کلیه نوجوانان شهر اصفهان که طبق تشخیص‌های بالینی طی سال 1400 مبتلا به دیابت بود که به صورت هدفمند پرسشنامه‌ها بین 149 نوجوان مبتلا به دیابت توزیع گردید. به منظور جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه‌های خودمراقبتی دیابت (خلاصه فعالیت‌های خودمراقبتی دیابت)، پرسشنامه استاندارد حمایت اجتماعی ادراک شده (MSPSS)، پرسشنامه تجدیدنظر شده حل مسئله اجتماعی (SPSI-R)، پرسشنامه ارزیابی رابطه والد – فرزند (PCRS) و پرسشنامه استقلال عاطفی استنبرگ و سیلوربرگ استفاده شده است. یافته‌ها: پس از جمع‌آوری اطلاعات و تحلیل آن‌ها به شکل توصیفی و استنباطی و ارائه‌ی مدل با استفاده از نرم‌افزارهای آماری نتایج به دست آمده حاکی از آن بود که حمایت اجتماعی در ابعاد خانواده، رابطه‌ی والد فرزند و استقلال عاطفی و همچنین مهارت حل مسئله در ابعاد راهبردهای منفی، تکانشی و اجتنابی در خودمراقبتی نوجوانان مبتلا به دیابت شهر اصفهان نقش داشته‌اند. همچنین نتایج تحلیل مسیر نشان داد که حمایت اجتماعی نقش میانجی در پیش‌بینی خودمراقبتی بر اساس مهارت حل مسئله، رابطه والد-فرزند و استقلال عاطفی ایفا می‌کند. نتیجه‌گیری: خودمراقبتی در نوجوانان مبتلا به دیابت تحت تاثیر حمایت اجتماعی ادراک‌شده و رابطه والد فرزندی و توانایی حل مساله اجتماعی آنها قرار دارد.

3. عوامل روانی گسترش جراحی های زیبایی، سزارین، مصرف مواد آرایشی و ...

نقش سلامت معنوی، قدردانی از بدن و فریب ادراک‌شده تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی در پیش‌بینی گرایش به عمل زیبایی زنان

سلماز کریمی؛ نعیمه محب

دوره 13، شماره 52 ، اسفند 1403، صفحه 65-80

https://doi.org/10.30473/hpj.2025.69005.5885

چکیده

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر پیش‌بینی گرایش به عمل زیبایی زنان متقاضی جراحی زیبایی بر اساس سلامت معنوی، قدردانی از بدن و فریب ادراک‌شده تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی بود. روش: طرح پژوهش حاضر از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش تمامی زنان متقاضی جراحی زیبایی (بدون ضرورت طبی) مراجعه‌کننده به کلینیک‌های زیبایی در شهر مشهد در سه ماه ... بیشتر مقدمه: هدف از پژوهش حاضر پیش‌بینی گرایش به عمل زیبایی زنان متقاضی جراحی زیبایی بر اساس سلامت معنوی، قدردانی از بدن و فریب ادراک‌شده تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی بود. روش: طرح پژوهش حاضر از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش تمامی زنان متقاضی جراحی زیبایی (بدون ضرورت طبی) مراجعه‌کننده به کلینیک‌های زیبایی در شهر مشهد در سه ماه اول سال 1402 بودند که از میان نمونه، 120 نفر به‌صورت در دسترس انتخاب شدند و به پرسش‌نامه‌های گرایش به عمل زیبایی و فریب ادراک‌شده تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی، مقیاس سلامت معنوی (SWBS) و مقیاس قدردانی از بدن (BAS) پاسخ دادند. بررسی و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از ضریب پیرسون و تحلیل رگرسیون گام‌به‌گام، با کمک نرم‌افزار SPSS انجام شد. یافته‌ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که فریب ادراک‌شده تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی رابطه مثبت معنادار و سلامت معنوی و قدردانی از بدن رابطه منفی معناداری با گرایش به عمل زیبایی دارند. با ورود متغیرهای پیش‌بین مشخص گردید هر سه متغیر سلامت معنوی (322/0- =β)، قدردانی از بدن (344/0-=β) و فریب ادراک‌شده تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی (353/0=β) حدود 38 درصد از واریانس گرایش به عمل زیبایی را تبیین می‌کنند، البته متغیر فریب ادراک‌شده تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی وزن بیشتری در تبیین گرایش به عمل زیبایی دارد. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر این مضمون مهم را برای پژوهشگران و متخصصین حوزه سلامت روان مشخص ساخت که رسانه‌های اجتماعی مهم‌ترین نقش را در گرایش به عمل زیبایی دارند.

1. فرایندهای روانشناختی و اجتماعی مرتبط با علائم بیماری ها

اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر حساسیت اضطرابی، شدت درد ادراک‌شده و مدیریت هیجان در زنان سالمند مبتلا به آرتریت روماتوئید

هنگامه بلورساز مشهدی؛ عیسی جعفری؛ علی مقدم‌زاده

دوره 13، شماره 52 ، اسفند 1403، صفحه 81-96

https://doi.org/10.30473/hpj.2025.70492.6009

چکیده

مقدمه: این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر حساسیت اضطرابی، ادراک درد و مدیریت هیجان در زنان سالمند مبتلا به آرتریت روماتوئید انجام شد.روش: روش پژوهش حاضر، نیمه‏آزمایشی با طرح پیش- پس‌آزمون با دو گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی زنان سالمند مبتلا به آرتریت روماتوئید مراجعه‏کننده به کلنیک ... بیشتر مقدمه: این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر حساسیت اضطرابی، ادراک درد و مدیریت هیجان در زنان سالمند مبتلا به آرتریت روماتوئید انجام شد.روش: روش پژوهش حاضر، نیمه‏آزمایشی با طرح پیش- پس‌آزمون با دو گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی زنان سالمند مبتلا به آرتریت روماتوئید مراجعه‏کننده به کلنیک درد وابسته به بیمارستان میلاد شهر تهران در سال 1401 بود، که با روش نمونه‏گیری در دسترس تعداد 28 نفر انتخاب و به روش تصادفی در دو گروه مساوی 14 نفری گمارش شدند. درمان پذیرش و طی 8 جلسه گروهی و هر جلسه به مدت 90 دقیقه (5/1 ساعته) برای افراد گروه آزمایش اجرا شد، اما گروه کنترل این برنامه مداخلاتی را دریافت نکردند. گردآوری داده‏ها با پرسشنامه حساسیت اضطرابی (پترسون و ریس، 1992)، پرسشنامه استاندارد شدت درد (کیوبک و همکاران، 1995) و پرسشنامه دشواری تنظیم هیجان (گرتز و رومر، 2004) انجام شد. به منظور تحلیل داده‌‏ها از آزمون‏های t مستقل و زوجی تحلیل کواریانس چندمتغیری با کمک نرم‌افزار آماری SPSS/26 استفاده شد.یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که میانگین نمره حساسیت اضطرابی در گروه آزمایش در مرحله‏ پس‏آزمون نسبت به گروه کنترل تفاوت معناداری داشته است (05/0>P). همچنین، تحلیل کوواریانس نشان داد بین میانگین نمره شدت درد ادراک شده و مدیریت هیجان آزمودنی‏های دو گروه در مرحله‏ پس‏آزمون تفاوت از نظر آماری معنادار بوده است (05/0>P).نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش می‏تواند تلویحات کاربردی برای درمانگران جهت کاهش مشکلات عاطفی-رفتاری مبتلایان به آرتریت روماتوئید به ویژه در زنان سالمند در کنار دارو درمانی ارایه دهد.

1. فرایندهای روانشناختی و اجتماعی مرتبط با علائم بیماری ها

اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر انعطاف‌پذیری ‌شناختی و درد مزمن بیماران مبتلا به دیس‌پپسی

زهرا قنبری

دوره 13، شماره 52 ، اسفند 1403، صفحه 97-110

https://doi.org/10.30473/hpj.2025.69307.5930

چکیده

مقدمه: بیماری دیسپپسی موجب بروز مشکلات روانشناختی و دردهای مزمن در افراد میشود. برای رفع این مشکلات به مداخلاتی مانند شناختدرمانی مبتنی بر ذهنآگاهی نیاز میباشد. لذا، پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهنآگاهی بر انعطافپذیری شناختی و درد مزمن بیماران مبتلا به دیس پپسی انجام شد. روش: روش پژوهش ... بیشتر مقدمه: بیماری دیسپپسی موجب بروز مشکلات روانشناختی و دردهای مزمن در افراد میشود. برای رفع این مشکلات به مداخلاتی مانند شناختدرمانی مبتنی بر ذهنآگاهی نیاز میباشد. لذا، پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهنآگاهی بر انعطافپذیری شناختی و درد مزمن بیماران مبتلا به دیس پپسی انجام شد. روش: روش پژوهش نیمهآزمایشی با طرح پیش‌آزمون – پس‌آزمون با گروه کنترل و مرحله پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه بیماران تا ۵۰20 تا ساله با تشخیص سوءهاضمه بدون زخم در کلینیک تخصصی و فوق تخصصی بعثت شهر کرمان در سال 1401 بودند. از بین آنها 30 نفر به روش نمونهگیری در دسترس، بهعنوان نمونه پژوهش انتخاب و بهصورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گروه گواه (15 نفر(، گمارده شدند. افراد گروه آزمایش، شناختدرمانی مبتنی بر ذهنآگاهی را در 8 جلسه، 90 دقیقهای بهصورت گروهی، دریافت کردند. پرسشنامههای مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه انعطافپذیری شناختی دنیس و وندروال (2010) و پرسشنامه درد مک گیل (2009) بود. دادههای پژوهش با روش تحلیل واریانس آمیخته و آزمون تعقیبی بونفرونی توسط نرمافزار SPSS-24 تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که میانگین نمرات انعطافپذیری شناختی در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل در مرحله پسآزمون و پیگیری افزایش معنیداری یافته است. همچنین میانگین نمرات درد مزمن در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل در مرحله پسآزمون و پیگیری کاهش معنیداری یافته است (001/0P<). نتیجه‌گیری: شناختدرمانی مبتنی بر ذهنآگاهی بر افزایش انعطافپذیری شناختی و کاهش درد مزمن در بیماران مبتلا به دیس پپسی دارای اثربخشی و کارایی بود.

جنبه های روانشناختی در سلامت و بیماریها

حوزه‌های روان‌شناختی در مدیریت ام اس کودکان و نوجوانان: یک مطالعه مروری

مهتاب ربیعی؛ فریبا زرانی

دوره 13، شماره 52 ، اسفند 1403، صفحه 111-124

https://doi.org/10.30473/hpj.2025.69148.5898

چکیده

مقدمه: ام اس، یک بیماری خود ایمنی است که سیستم عصبی مرکزی را تحت تاثیر قرار میدهد. تخمین زده میشود که 3 تا 10 درصد موارد ام اس در کودکان و نوجوانان ظاهر میشود. اثرات روانشناختی ام اس در این جمعیت میتواند قابل توجه باشد و بر بهزیستی عاطفی، کیفیت زندگی و عملکرد کلی آنها تأثیر بگذارد.روش: در این مقاله مروری، ما در مورد تأثیرات ام ... بیشتر

جنبه های روانشناختی در سلامت و بیماریها

تاب‌آوری زنان مبتلا به ام اس: یک مرور نظام‌مند

علی قنبری برزیان؛ زهرا لطفی فروشانی

دوره 13، شماره 52 ، اسفند 1403، صفحه 125-138

https://doi.org/10.30473/hpj.2025.70392.5999

چکیده

مقدمه: تاب‌آوری افراد مبتلا به ام اس در سطح پایینی قرار دارد. توجه ویژه به ارتقا تاب‌آوری در سال‌های اخیر به عنوان مکمل درمانی، پژوهش‌های متعددی را به سوی خود جلب کرده است. نبود پژوهش مروری و جمع‌بندی این نیاز پژوهشی را ایجاد کرد لذا این پژوهش به بررسی عوامل تاثیر‌گذار بر تاب‌آوری زنان مبتلا به بیماری ام اس می‌پردازد. روش: این پژوهش ... بیشتر مقدمه: تاب‌آوری افراد مبتلا به ام اس در سطح پایینی قرار دارد. توجه ویژه به ارتقا تاب‌آوری در سال‌های اخیر به عنوان مکمل درمانی، پژوهش‌های متعددی را به سوی خود جلب کرده است. نبود پژوهش مروری و جمع‌بندی این نیاز پژوهشی را ایجاد کرد لذا این پژوهش به بررسی عوامل تاثیر‌گذار بر تاب‌آوری زنان مبتلا به بیماری ام اس می‌پردازد. روش: این پژوهش از نوع مروری و جست وجوی نظام‌مند است. کلیه مقالات مرتبط با تاب‌آوری زنان ایرانی مبتلا به بیماری ام اس در ده سال گذشته در شش پایگاه داده‌ایی فارسی با کلید‌واژه‌های تاب‌آوری، زنان، ام اس، مالتیپل اسکلروزیس جستجو شد. با توجه به معیار‌های ورود و خروج، 18مقالة مرتبط وارد پژوهش شد. یافته‌ها: موقعیت جغرافیایی پژوهش‌ها در 9 استان و تمرکز مطالعاتی در این حوزه در سال‌های 1399 و 1401 است که نشان اهمیت موضوع تاب‌آوری در سال‌های اخیر است. بیش‌ترین روش پژوهش استفاده شده، نیمه‌آزمایشی است. با بررسی مقالات، عوامل تاب‌آوری به 7 دسته که شامل راهبرد‌های کنترل ذهن، پذیرش و شفقت، بهزیستی روان‌، معنا درمانی، ورزش درمانی، معنویت درمانی و بخشودگی تقسیم‌بندی شدند. نتیجه‌گیری: شناخت عوامل موثر تاب‌آوری زنان می‌تواند به بهبود خدمات حمایتی بیماری مزمن کمک‌کند. در ادامه پیشنهادهای متناسبی نیز در سه سطح رویکردی (ایجاد پژوهش‌های بین‌رشته‌ایی)، پژوهشی (بهره‌گیری از روش‌های کیفی و ترکیبی) و ساختاری ارائه شده‌اند.

اثر بستة بازی‌درمانی مبتنی بر نظریة خودتنظیمی زمانی بر شاخص تودة بدنی کودکان چاق

آریان رضائی؛ اکرم دهقانی؛ سید عباس حقایق

دوره 13، شماره 52 ، اسفند 1403، صفحه 139-154

https://doi.org/10.30473/hpj.2025.68972.5883

چکیده

مقدمه: کاهش وزن و نگهداشت آن با توجه به نارسایی‎های درمان‌های کنونی یکی از مهم‌ترین اهداف درمانگران حوزة درمان بیماری مزمن چاقی کودکان بود. بنابراین پژوهشگران این پژوهش تصمیم گرفتند تا اثر بستة بازی‌درمانی‌شان بر پایة نظریة خودتنظیمی زمانی هال و فونگ را در این مورد به آزمون گذارند.روش: با اجرای یک طرح پژوهش نیمه‌آزمایشی با پیش-آزمون، ... بیشتر مقدمه: کاهش وزن و نگهداشت آن با توجه به نارسایی‎های درمان‌های کنونی یکی از مهم‌ترین اهداف درمانگران حوزة درمان بیماری مزمن چاقی کودکان بود. بنابراین پژوهشگران این پژوهش تصمیم گرفتند تا اثر بستة بازی‌درمانی‌شان بر پایة نظریة خودتنظیمی زمانی هال و فونگ را در این مورد به آزمون گذارند.روش: با اجرای یک طرح پژوهش نیمه‌آزمایشی با پیش-آزمون، پس-آزمون و پیگیری در فواصل 2 ماهه بر نمونه‌ای در دسترس از جامعة مراجعه‌کنندگان به مراکز سلامت ایرانیان-شهر اصفهان، شامل 45 زوج والد-کودک چاق گمارش‌‌شده به‌گونة تصادفی به دو گروه آزمایشی و گواه، همزمان با انجام مداخلة رفتاری خانواده-محور بر هر دو گروه، اعضای گروه آزمایشی از آموزش بستة بازی‌درمانی نیز برخوردار شدند.یافته‌ها: با تحلیل داده‌های شاخص تودة بدنی کودکان (سنجیده شده توسط تقسیم وزن اندازه‌گیری شده به کیلوگرم با ترازو به مربع قد اندازه‌گیری شده به متر با قامت‌سنج) به روش کوواریانس یک-طرفه، تفاوت معناداری میان دو گروه در هر دو مقطع پس-آزمون )98/0=ŋ2 و 001/0>P و 34/2188=(1و42)F) و پیگیری )96/0=ŋ2 و 001/0>P و 61/1036=(1و42)F) مشاهده شد که با توجه به‌اندازه اثر می‌شد گفت میزان اثربخشی درمان قابل توجه بود.نتیجه‌گیری: تفسیر نتایج حاکی از موثر بودن افزودن آموزش بستة بازی‌درمانی به شیوة رفتاری خانواده-محور در کاهش وزن و نگهداشت آن بود که با توجه به محدودیت‌های پژوهش بازآزمایی و کاربست آن به دیگر پژوهشگران علاقمند پیشنهاد شد.

اثربخشی روان‌درمانی مثبت‌نگر بر ناگویی هیجانی و افکار منفی تکرارشونده در بیماران قلبی- عروقی

دوره 12، شماره 45 ، اردیبهشت 1402، ، صفحه 7-20

https://doi.org/10.30473/hpj.2023.61537.5396

چکیده

مقدمه: باتوجه به نقش مشکلات روانشناختی در ابتلا و عود بیماری قلبی -عروقی در افراد، ضروری است تا ضمن شناسایی این عوامل، نسبت به درمان آنها اقدام نمود. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی رواندرمانی مثبتنگر بر ناگویی هیجانی و افکار منفی تکرارشونده در بیماران قلبی -عروقی انجام شد. روش: روش پژوهش نیمه‌آزمایشی، طرح پیشآزمون -پسآزمون ... بیشتر مقدمه: باتوجه به نقش مشکلات روانشناختی در ابتلا و عود بیماری قلبی -عروقی در افراد، ضروری است تا ضمن شناسایی این عوامل، نسبت به درمان آنها اقدام نمود. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی رواندرمانی مثبتنگر بر ناگویی هیجانی و افکار منفی تکرارشونده در بیماران قلبی -عروقی انجام شد. روش: روش پژوهش نیمه‌آزمایشی، طرح پیشآزمون -پسآزمون با گروه گواه و مرحله پیگیری 3 ماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی بیماران قلبی - عروقی مراجعه‌کننده به بیمارستان قلب امام رضا (ع) شهر مشهد در سال 1400 بودند. از بین آنها 30 نفر (14 مرد و 16 زن) به روش نمونهگیری هدفمند، بهعنوان نمونه پژوهش انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گروه گواه (15 نفر)، گمارده شدند. افراد گروه آزمایش، رواندرمان مبتنی بر دیدگاه روانشناسی مثبتنگر را در 6 جلسه، 60 دقیقهای بهصورت انفرادی، دریافت کردند. جهت جمعآوری اطلاعات از پرسشنامههای آلکسی تیمیا تورنتو - 20 (بگبی و همکاران، 1994) و افکار منفی تکرارشونده (مکاوی و همکاران، 2010)، استفاده شد. دادههای پژوهش با استفاده از آزمون تحلیل واریانس مکرر، تحلیل شد. یافته‌ها: باتوجه به نتایج پژوهش، در نمرههای متغیر نارسایی هیجانی و مؤلفههای آن شامل؛ دشواری در شناسایی احساسات، دشواری در توصیف احساسات و تفکر عینی و متغیر افکار منفی تکرار شونده، با توجه به اثر اصلی مراحل زمانی، اثر اصلی مداخله روان‌درمانی و همچنین اثر تعاملی مراحل زمانی با مداخله رواندرمانی، تفاوت معناداری مشاهده شد (01/0>P). نتیجه‌گیری: رواندرمانی مثبتنگر بر کاهش ناگویی هیجانی و افکار منفی تکرار شونده در بیماران قلبی - عروقی دارای اثربخشی و کارایی بود.

اثربخشی امید درمانی بر اجتناب شناختی- رفتاری و فعالیت‌های خودمراقبتی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2

دوره 13، شماره 50 ، شهریور 1403، ، صفحه 7-22

https://doi.org/10.30473/hpj.2024.66826.5733

چکیده

مقدمه: روان‌درمانی که امید را هدف اصلی تغییر قرار دهد، برای بیماران مبتلا به دیابت حائز اهمیت خواهد بود و سبب افزایش پیروی بیماران از رفتارهای خودمراقبتی و ایجاد احساس بهبودی و رضایت از کنترل بیماری خواهد شد. براین اساس هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی امید درمانی بر اجتناب شناختی-رفتاری و فعالیتهای خودمراقبتی در بیماران مبتلا ... بیشتر مقدمه: روان‌درمانی که امید را هدف اصلی تغییر قرار دهد، برای بیماران مبتلا به دیابت حائز اهمیت خواهد بود و سبب افزایش پیروی بیماران از رفتارهای خودمراقبتی و ایجاد احساس بهبودی و رضایت از کنترل بیماری خواهد شد. براین اساس هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی امید درمانی بر اجتناب شناختی-رفتاری و فعالیتهای خودمراقبتی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 می‌باشد. روش: این پژوهش نیمه‌آزمایشی و از طرح پیش‌آزمون- پسآزمون با گروه کنترل می‌باشد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی زنان و مردان متأهل مبتلا به دیابت نوع 2 شهر اهواز که در سال 1400 عضو انجمن دیابت این شهر بوده که از میان آن‌ها با استفاده از روش هدفمند و بر اساس نمرات مقیاس اجتناب شناختی- رفتاری (اتنبرگ و دابسون، 2004) و مقیاس فعالیت‌های خودمراقبتی دیابت (توبرت و همکاران، 2000) در پیش‌آزمون، 40 نفر انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه 20 نفره آزمایش و گواه تقسیم شدند. گروه آزمایشی، آموزش امیددرمانی را به مدت 8 جلسه 90 دقیقه‌ای دریافت کردند اما گروه گواه مداخله‌ای دریافت نکردند. پس از اجرای مداخله بار دیگر دو گروه پرسش‌نامه‌های پژوهش را تکمیل کردند و دادهها از طریق تحلیل کوواریانس چندمتغیری و تک‌متغیری با استفاده از نرم‌افزار SPSS-24 تحلیل شدند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که امید درمانی بر اجتناب شناختی-رفتاری و فعالیت‌های خودمراقبتی در بیماران دیابتی نوع 2تأثیر معنی‌داری داشت (05/0>p). نتیجه‌گیری: لذا بر اساس یافته‌های حاصل از این پژوهش، امید درمانی می‌تواند روشی مؤثر برای کاهش اجتناب شناختی-رفتاری و افزایش فعالیت‌های خودمراقبتی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 باشد.

پروتکل‌های اعلام خبر بد به بیمار: یک مطالعه‌‌ی مروری

دوره 12، شماره 47 ، آذر 1402، ، صفحه 71-88

https://doi.org/10.30473/hpj.2024.67159.5762

چکیده

مقدمه: اعلام خبر بد به بیمار و خانواده‌ی وی مرحله‌ای مهم و دشوار در فرایند یک بیماری است که نیازمند مهارت‌های کلامی و غیرکلامی می‌باشد. مطالعات در حوزه‌ی روانشناسی سلامت به ارائه‌ی پروتکل‌هایی برای توضیح گام‌به‌گام نحوه‌ی اعلام خبر بد، پرداخته‌اند. این پروتکل‌ها در حوزه‌های درمانی مختلف، با رویکردهای متفاوت و از زوایای متنوعی ... بیشتر مقدمه: اعلام خبر بد به بیمار و خانواده‌ی وی مرحله‌ای مهم و دشوار در فرایند یک بیماری است که نیازمند مهارت‌های کلامی و غیرکلامی می‌باشد. مطالعات در حوزه‌ی روانشناسی سلامت به ارائه‌ی پروتکل‌هایی برای توضیح گام‌به‌گام نحوه‌ی اعلام خبر بد، پرداخته‌اند. این پروتکل‌ها در حوزه‌های درمانی مختلف، با رویکردهای متفاوت و از زوایای متنوعی اعلام خبر بد را بررسی کرده‌اند. تنوع مدل‌های ارائه شده می‌تواند متخصصان سلامت را در انتخاب مدل مناسب دچار تردید نماید. مطالعه‌ی حاضر با هدف شناسایی پرکاربردترین پروتکل‌های موجود برای اعلام خبر بد، شباهت‌ها و تفاوت‌های آن‌ها و ارائه‌ی ساختاری جهت مقایسه‌ی این پروتکل‌ها با یکدیگر انجام شد.روش: جستجوی پروتکل‌های اعلام خبر بد در پایگاه‌های اطلاعاتی گوگل اسکالر و ساینس دایرکت انجام شد. سپس پرکاربردترین پروتکل‌ها که بیشترین ارجاع در مطالعات دیگر به آنها داده شده بود شناسایی و در نهایت 13 پروتکل برای بررسی دقیق‌تر انتخاب شد.یافته‌ها: ر نتیجه‌ی مقایسه این پروتکل‌ها 9 مفهوم مشترک در قالب 47 زیرمرحله شناسایی و سپس سهم هر پروتکل در مفاهیم و زیرمرحله‌ها در قالب جدولی مقایسه‌ای به تفصیل مشخص شد. به طور کلی، این مطالعه با مرور و مقایسه‌ی مهم‌ترین پروتکل‌های اعلام خبر بد، به ارائه‌ی تصویری نسبتاً جامع از آنچه در مطالعات مختلف مورد توجه قرار گرفته پرداخته است.نتیجه‌گیری: بدین ترتیب، متخصصان می‌توانند با مراجعه به مدل مفهومی ارائه شده، تصویری دربردارنده مفاهیم مشترک و زیرمرحله‌های متفاوت از مهم‌ترین پروتکل‌های اعلام خبر بد دریافت نمایند.

اثربخشی آموزش خودشفابخشی گروهی بر تحمل پریشانی، واکنش‌پذیری هیجانی و اضطراب در زنان مبتلا به سرطان سینه

دوره 12، شماره 47 ، آذر 1402، ، صفحه 19-32

https://doi.org/10.30473/hpj.2024.66318.5692

چکیده

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش خودشفابخشی گروهی بر تحمل پریشانی، واکنش‌پذیری هیجانی و اضطراب در زنان مبتلا به سرطان سینه در شهر اصفهان بود.روش: پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی به‌صورت پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه‌ی آماری شامل تمامی زنان مبتلا به سرطان سینه در شهر اصفهان بودند که در سه ماهه‌ی نخست سال 1401 ... بیشتر مقدمه: هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش خودشفابخشی گروهی بر تحمل پریشانی، واکنش‌پذیری هیجانی و اضطراب در زنان مبتلا به سرطان سینه در شهر اصفهان بود.روش: پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی به‌صورت پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه‌ی آماری شامل تمامی زنان مبتلا به سرطان سینه در شهر اصفهان بودند که در سه ماهه‌ی نخست سال 1401 جهت دریافت درمان به مرکز حمایت از بیماران سرطانی مراجعه نموده بودند و تعداد آن‌ها در این بازه زمانی براساس آمار دریافت‌شده از مرکز مشاوره 93 نفر بود.30 نفر بعنوان نمونه‌ی پژوهش به صورت نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش (15نفر) و کنترل‌ (15نفر) قرار گرفتند. ابزارهای مورد استفاده پرسشنامه‌های تحمل پریشانی سیمونز و گاهر (2005)، واکنش‌پذیری هیجانی متیو و ناک (2008) و اضطراب زانک ریس و پترسون (1985) بود. جلسات آموزش گروهی خودشفابخشی بر اساس پروتکل لطیفی و مروی (1397) با اقتباس از لوید و جانسون (2010) در طی 14جلسه 2 ساعته بر گروه آزمایش انجام شد. داده‌های حاصل از این پژوهش با توجه به فرضیه‌های مورد بررسی و با استفاده از نرم‌افزار SPSS-24 در دو بخش توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و استنباطی (آزمون‌های نرمال‌سازی و کوواریانس چندمتغیره) مورد تجزیه ‌و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: نتایج نشان داد آموزش خودشفابخشی گروهی بر تحمل پریشانی و ابعاد آن (تحمل، ارزیابی و تنظیم)، واکنش‌پذیری هیجانی (حساسیت، شدت و پایداری) و اضطراب (ترس از علائم جسمانی، ترس از کژکاری کنترل شناختی و ترس از مشاهده‌ی واکنش‌های اضطرابی) در زنان مبتلا به سرطان سینه مؤثر است (۰۰۵/۰>p).نتیجه‌گیری: بنابراین به نظر می‌رسد که از این روش می‌توان برای بیماران مبتلا به سرطان سینه استفاده کرد.

بررسی رابطه‌ کمال‌گرایی و ترومای دوران کودکی با رفتارهای آشفته‌خوردن و نقش میانجی‌ نارضایتی تصویر بدنی

دوره 12، شماره 46 ، مرداد 1402، ، صفحه 77-92

https://doi.org/10.30473/hpj.2023.64030.5546

چکیده

مقدمه: امروزه رفتارهای آشفته‌خوردن در میان جوانان رو به افزایش هستند و به دلیل پیامدهای منفیشان، منجر به نگرانیهای سلامتی شده‌اند. بنابراین شناسایی عوامل مرتبط با این رفتارها، میتواند به پیشگیری از آن، کمک کند. در این راستا، هدف پژوهش حاضر، پیش‌بینی رفتارهای آشفته‌خوردن بر اساس کمال‌گرایی و ترومای دوران کودکی با نقش میانجی ... بیشتر مقدمه: امروزه رفتارهای آشفته‌خوردن در میان جوانان رو به افزایش هستند و به دلیل پیامدهای منفیشان، منجر به نگرانیهای سلامتی شده‌اند. بنابراین شناسایی عوامل مرتبط با این رفتارها، میتواند به پیشگیری از آن، کمک کند. در این راستا، هدف پژوهش حاضر، پیش‌بینی رفتارهای آشفته‌خوردن بر اساس کمال‌گرایی و ترومای دوران کودکی با نقش میانجی نارضایتی از تصویر بدنی بود. روش: از میان تمامی دانشجویان دانشگاه های آزاد اسلامی شهر تهران، 400 دانشجو به شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند که 324 شرکت‌کننده وارد تحلیل شدند. ابزارهای این مطالعه شامل مقیاس رفتار آشفته‌خوردن (26EAT-)، کمال‌گرایی هیل (HPI) مقیاس ترومای دوران کودکی (CTQ)، نگرانی از تصویر بدنی (لیتلتون و همکاران، 2005) و پرسشنامه ترومای دوران کودکی (CTQ) بود. یافته‌ها: نتایج تحلیل مسیر حاکی از آن بود که نارضایتی از تصویر بدنی در رابطه بین کمالگرایی و ترومای دوران کودکی با رفتارهای آشفته‌خوردن نقش واسطهای دارد (05/0P<). نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد افرادی که در کودکی دچار تروما شدهاند، به‌دلیل تصویر تحریف‌شدهای که احتمالا از خود دارند، به تعیین استاندارهای بالا و اقدامات جبرانی همچون رفتارهای آشفته‌خوردن میپردازند. نارضایتی از تصویر بدنی همچنین میتواند تلاشهای کمالگرایانه را تقویت کرده و در جهت ایدهآل‌سازی اندام، رفتارهای جبرانی خوردن را تشدید کند.

تعداد دوره‌ها	13
تعداد شماره‌ها	53
تعداد مقالات	478
تعداد نویسندگان	1,163
تعداد مشاهده مقاله	1,123,221
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	956,537
نسبت مشاهده بر مقاله	2349.83
نسبت دریافت فایل بر مقاله	2001.12
-----------------------------------------
تعداد مقالات ارسال شده	4,894
تعداد مقالات رد شده	4,075
درصد عدم پذیرش	83
تعداد مقالات پذیرفته شده	346
درصد پذیرش	7
زمان پذیرش (روز)	338
تعداد پایگاه های نمایه شده	9
تعداد داوران	122

دوره 13 (1403)

دوره 12 (1402)

دوره 11 (1401)

دوره 10 (1400)

دوره 9 (1399)

دوره 8 (1398)

دوره 7 (1397)

دوره 6 (1396)

دوره 5 (1395)

دوره 4 (1394)

دوره 3 (1393)

دوره 2 (1392)

دوره 1 (1391)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

بانک ها و نمایه نامه ها

نشریات مرتبط