با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران.

2 استادیار گروه مشاوره، ، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران

چکیده

مقدمه: بیماری قلبی نه‌تنها خود فرد بلکه خانواده وی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه بین محیط خانواده، تعهد زناشویی، حمایت همسر و رفتارهای خود مراقبتی در بیماران قلبی بود. روش: مطالعه حاضر، یک مطالعه همبستگی بود که با روش مدل یابی معادلات ساختاری انجام شد. جامعه آماری این پژوهش بیماران قلبی مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی شهر کرمان در سال 1397 بود که ازاین‌بین نمونه‌ای به حجم 200 نفر به شیوه در دسترس انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌های رفتارهای خود مراقبتی جارسما و همکاران (2003)، تعهد زناشویی استنلی و مارکمن (1992)، جو خانوادگی موس و موس (1986) و حمایت همسر سالیس و همکاران (1987) جمع‌آوری و با آزمون‌های همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه و مدل یابی معادلات ساختاری تحلیل شدند. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که محیط خانواده و حمایت همسر قادر به پیش‌بینی معنی‌دار رفتارهای خود مراقبتی در بیماران قلبی بودند (05/0>p)، اما نقش پیش‌بین تعهد زناشویی معنی‌دار نبود (05/0<p). یافته‌های تحلیل معادلات ساختاری نشان داد که محیط خانواده خوب از طریق افزایش حمایت همسر بر رفتارهای خود مراقبتی بیمار تأثیر می‌گذارد. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش نشان داد که حمایت همسر در ارتباط بین محیط خانواده و رفتارهای خود مراقبتی بیماران قلبی نقش میانجی معنی‌داری دارد و تعهد زناشویی نقش معنی‌داری در مدل پیش‌بینی رفتارهای خود مراقبتی ندارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Relationship between family environment, marital commitment, spousal support and self-care behavior among heart failure diseases: A structural equation modeling study

نویسندگان [English]

  • Fahimeh Koohestani 1
  • Yasser Rezapour Mirsaleh 2
  • Fatemeh Bahjati 2

1 Master student of general psychology, Department of psychology, Faculty of Humanities and Social Sciences, Ardakan University, Ardakan, Iran.

2 Assisstant Professor of Counseling, Department of psychology, Faculty of Humanities and Social Sciences, Ardakan University, Ardakan, Iran

چکیده [English]

Objective: Heart disease affects not only the patient but also his family. The main purpose of this study was to investigate the relationship between family environment, marital commitment, spousal support and self-care behavior among heart failure diseases. Method: This study was a correlational study using structural equation modeling. The statistical population of this study was heart failure patients referring to health centers in Kerman city in 1397. A total of 200 patients were selected by available sampling. The data gatherd using self-care behaviors questionnaire (jaarsma & et al, 2003), marital commitment questionnaire (Stanley & Markman 1992), Family environment questionnaire (Moos & Moos, 1986), andspouse support Questionnaire (Sallis & et al, 1987) and analyzed by Pearson's correlation, regression analysis and structural modeling modeling. Findings: The finding showed that the family environment and the spousal support could significantly predict self-care behaviors in patients (p<0.05) but the predicting role of marital commitment was not significant (p>.05). Findings of structural equation modeling showed that family environment influenced patients self-care behaviors by increasing their spousal support. Conclusion: the results showed that spousal support has a significant mediating role in the relationship between family environment and self-care behaviors of cardiac patients and marital commitment has not a significant role in model predicting self-care behaviors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Heart disease
  • marital commitment
  • spouse support
  • family environment
  • self-care behaviors
امانی، ا (1394). اثربخشی واقعیت درمانی گروهی بر عزت‌نفس و تعهد زناشویی زوجین. مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 5(2)، 1-22.
براز، ش؛ محمدی، ع و برومند، ب (1384). تأثیر آموزش مراقبت از خود بر کیفیت زندگی و مشکلات جسمی بیماران تحت درمان با همودیالیز نگهدارنده. فصلنامه حیات، 11، 51-62.
زارع شاه‌آبادی، ا؛ حاجی‌زاده میمندی، م و ابراهیمی صدرآبادی، فاطمه (1389). بررسی تأثیر حمایت اجتماعی بر کنترل و درمان بیماری دیابت نوع دو در یزد. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، 18(3)، 277-283.
سعیدی نجات، ش؛ چاهی پور، م؛ اسماعیلی، ح؛ زوار و؛ غنچه، ح؛ فتح علیزاده، س و امیدبخش، رقیه. (1393). نقش پشتیبانی خانواده در میزان خود مراقبتی بیماران دیابتی تیپ دو. مجله غدد درون‌ریز و متابولیسم ایران، 16(2)، 95-102.
شجاعی، ف؛ عاصمی، ص؛ نجف یارندی، ا و حسینی، فاطمه (1388). رفتارهای خود مراقبتی در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی. فصلنامه پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی، 8(4)، 361-369.
فرخ‌زاد، پ. (1387). تأثیر جو خانوادگی بر تمایلات روان رنجورانه فرزندان. مجله اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی، 3(3)، 41-48.
گلشیری، پ؛ صدری، غ؛ فرج زادگان، ز؛ صحافی، م و نجیمی، آ. (1390). آیا بین عملکرد خانواده و خود مراقبتی سلامت در زنان رابطه وجود دارد؟ مجله دانشکده پزشکی اصفهان، 166، 2253-2261.
لطفی کنگرشاهی، آ؛ دهقانی آرانی، ف؛ رستمی، ر؛ اشرف تالش، س ه؛ ابوالحسنی، م (1398). مقایسه اثربخشی درمان شناختی-رفتاری با درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی در افزایش فعالیت و کاهش وزن افراد چاق مبتلا به بیماری گرفتگی عروق کرونر قلبی. فصلنامه علمی-پژوهشی روانشناسی سلامت، 8(3)، 53-78.
محمودی، ا؛ علوی، م و موسوی، ن (1391). بررسی ارتباط رفتارهای خود مراقبتی با میزان هموگلوبین ای وان سی بیماران دیابتی. مجله علمی دانشکده پرستاری و مامایی همدان، 20(3)، 20-30.
ملک آسا، م؛ سید موسوی، پ؛ صادقی، م و فلاحت پیشه، م (1396). نقش الگوی تعاملی و رفتارهای مراقبتی در پیش‌بینی تعهد زناشویی. اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی، 12(3)، 27-36. منصوریه، ن؛ پور شریفی، ح؛ تابان صادقی، م و صیرفی، م (1396). همبستگی حمایت اجتماعی و خود مراقبتی در بیماران نارسایی قلبی: نقش میانجی درک از بیماری. نشریه مدیریت ارتقای سلامت، 6(5)، 43-50
Adams, J. M., & Jones, W. H. (1997). The conceptualization of marital commitment: An integrative analysis. Journal of personality and social psychology, 72(5), 1177-96.
American Heart Association. (2002). Heart and Stroke Statistical Update (American Heart Association, Dallas, TX).
Bagheri–Saweh MI, Lotfi A, Salawati Ghasemi S (2018). Self-care behaviors and related factors in chronic heart failure patients. International Journal of Biomedicine and Public Health. 2018, 1(1), 42-47.
Ben-Sira, Z., & Eliezer, R. (1990). The structure of readjustment after heart attack. Social Science & Medicine, 30(5), 523-536.
Cameron, J., Worrall-Carter, L., Page, K., & Stewart, S. (2010). Self-care behaviours and heart failure: Does experience with symptoms really make a difference?. European Journal of Cardiovascular Nursing, 9(2), 92-100.
‌Chung, M. L., Lennie, T. A., Riegel, B., Wu, J. R., Dekker, R. L., & Moser, D. K. (2009). Marital status as an independent predictor of event-free survival of patients with heart failure. American Journal of Critical Care, 18(6), 562-570.
‌Clark, P. C., & Dunbar, S. B. (2003). Preliminary reliability and validity of a Family Care Climate Questionnaire for heart failure. Families, Systems, & Health, 21(3), 281-291.
Dean, S. C., Kerry, S. M., Cappuccio, F. P., & Oakeshott, P. (2007). Pilot study of potential barriers to blood pressure control in patients with inadequately controlled hypertension. Family practice, 24(3), 259-262.
Detzel, T., Wesner, A. C., Fritz, A., da Silva, C. T. B., Guimarães, L., & Heldt, E. (2015). Family burden and family environment: Comparison between patients with panic disorder and with clinical diseases. Psychiatry and clinical neurosciences, 69(2), 100-108.
Doris, S. F., Lee, D. T., Woo, J., & Thompson, D. R. (2004). Correlates of psychological distress in elderly patients with congestive heart failure. Journal of psychosomatic research, 57(6), 573-581.
Francis, G. S., & Tang, W. W. (2019). Pathophysiology of congestive heart failure. Reviews in cardiovascular medicine, 4(S2), 14-20.
Gomes, B. R., & Bocchi, E. A. (2020). Quality of Life in Heart Failure: An Important Goal in Treatment. Arquivos Brasileiros de Cardiologia, 114(1), 33-34.
González, B., Lupón, J., Herreros, J., Urrutia, A., Altimir, S., Coll, R.,  & Valle, V. (2005). Patient's education by nurse: what we really do achieve?. European Journal of Cardiovascular Nursing, 4(2), 107-111.
Gottman, J. M. (1993). A theory of marital dissolution and stability. Journal of family psychology, 7(1), 57-75.
Harmon, D. K. (2005). Black men and marriage: The impact of spirituality, religiosity, and marital commitment on marital satisfaction. Unpublahed Dissertations, The University of Alabama.
Helgeson, V. S., & Cohen, S. (1999). Social support and adjustment to cancer: Reconciling descriptive, correlational, and intervention research. In R. M. Suinn & G. R. VandenBos (Eds.), Cancer patients and their families: Readings on disease course, coping, and psychological interventions (p. 53–79). American Psychological Association.
Hodson, A. R., Peacock, S., & Holtslander, L. (2019). Family caregiving for persons with advanced heart failure: An integrative review. Palliative & supportive care, 17(6), 720-734.
Jaarsma, T., Brons, M., Kraai, I., Luttik, M. L., & Stromberg, A. (2013). Components of heart failure management in home care; a literature review. European Journal of Cardiovascular Nursing, 12(3), 230-241.
Jaarsma, T., Strömberg, A., Mårtensson, J., & Dracup, K. (2003). Development and testing of the European heart failure self‐care behaviour scale. European Journal of Heart Failure, 5(3), 363-370.
Kato, N., Kinugawa, K., Ito, N., Yao, A., & Kazuma, K. (2007). Factors associated with self-care behavior of heart failure patients assessed with the european heart failure self-care behavior scale Japanese version. Journal of Cardiac Failure, 13(6), S76.
Kennedy, A., Rogers, A., & Bower, P. (2007). Support for self care for patients with chronic disease. Bmj, 335(7627), 968-970.
Kline, G. H., Stanley, S. M., Markman, H. J., Olmos-Gallo, P. A., St Peters, M., Whitton, S. W., & Prado, L. M. (2004). Timing is everything: Pre-engagement cohabitation and increased risk for poor marital outcomes. Journal of Family Psychology, 18(2), 311-318.
‌Lockyer, L., & Bury, M. (2002). The construction of a modern epidemic: the implications for women of the gendering of coronary heart disease. Journal of advanced nursing, 39(5), 432-440.
Loucks, E. B., Almeida, N. D., Taylor, S. E., & Matthews, K. A. (2011). Childhood family psychosocial environment and coronary heart disease risk. Psychosomatic medicine, 73(7), 563-71.
Luttik, M. L., Jaarsma, T., Veeger, N., & van Veldhuisen, D. J. (2006). Marital status, quality of life, and clinical outcome in patients with heart failure. Heart & Lung, 35(1), 3-8.
Medalie, J. H., & Goldbourt, U. (1976). Angina pectoris among 10,000 men: II. Psychosocial and other risk factors as evidenced by a multivariate analysis of a five year incidence study. The American journal of medicine, 60(6), 910-921.
Minuchin, S. (1974). Families and family therapy. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Moos, R. H. (1990). Conceptual and empirical approaches to developing family‐based assessment procedures: Resolving the case of the Family Environment Scale. Family process, 29(2), 199-208.
Moos, R., & Moos, B. (1994). Family environment scale manual: Development, applications, research. Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press.
Mosko, J. (2009). Commitment and attachment dimensions. Unpublished Dissertation, Purdue University.
Rector, T. S., Anand, I. S., & Cohn, J. N. (2006). Relationships between clinical assessments and patients' perceptions of the effects of heart failure on their quality of life. Journal of cardiac failure, 12(2), 87-92.
Riegel, B., Dickson, V. V., Cameron, J., Johnson, J. C., Bunker, S., Page, K., & Worrall‐Carter, L. (2010). Symptom recognition in elders with heart failure. Journal of nursing scholarship, 42(1), 92-100.
Rosland, A. M., Heisler, M., Choi, H. J., Silveira, M. J., & Piette, J. D. (2010). Family influences on self-management among functionally independent adults with diabetes or heart failure: do family members hinder as much as they help?. Chronic illness, 6(1), 22-33.
‌Sallis, J. F., Grossman, R. M., Pinski, R. B., Patterson, T. L., & Nader, P. R. (1987). The development of scales to measure social support for diet and exercise behaviors. Preventive medicine, 16(6), 825-836.
Stanley, S. M., & Markman, H. J. (1992). Assessing commitment in personal relationships. Journal of Marriage and the Family, 54, 595-608.
Theobald, K. (1997). The experience of spouses whose partners have suffered a myocardial infarction: a phenomenological study. Journal of Advanced Nursing, 26(3), 595-601.
Wong, C. W., Kwok, C. S., Narain, A., Gulati, M., Mihalidou, A. S., Wu, P. & et al. (2018). Marital status and risk of cardiovascular diseases: a systematic review and meta-analysis. Heart, 104(23),1937-1948.