با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه آزاد کرج

2 استادیار گروه روان‌شناسی دانشگاه تهران

3 استاد گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

4 استادیار دانشگاه علوم پزشکی تهران.

چکیده

مقدمه: چاقی اختلال متابولیکی و سرمنشأ مشکلات سلامتی همچون بیماری‌های قلبی عروقی است. هدف این مطالعه مقایسه اثربخشی درمان­های شناختی رفتاری و مبتنی بر ذهن­آگاهی در افزایش فعالیت و کاهش وزن افراد چاق مبتلا به بیماری گرفتگی عروق کرونر قلبی بود. روش: طرح پژوهش حاضر نیمه­آزمایشیِ، از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری کلیّه افراد چاق مراجعه‌کننده به کلینیک چاقی بیمارستان سینای تهران بود که هم‌زمان به بیماری عروق کرونری مبتلا بودند. 45 نفر با روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب و به شکل تصادفی در دو گروه آزمایشی با درمان شناختی رفتاری و درمان شناختی مبتنی بر ذهن­آگاهی و یک گروه کنترل جای داده شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه فعالیت بدنی بک و شاخص توده بدنی در سه مرحله پیش­آزمون، پس­آزمون و پیگیری گردآوری شد. داده‌ها با روش تحلیل واریانس آمیخته تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد، اثرات درون‌گروهی درباره شاخص توده بدنی و فعالیت بدنی معنادار بود، اما در ارتباط با اثرات بین‌گروهی، گروه‌های آزمایش تنها در فعالیت در اوقات فراغت تفاوت معنادار داشتند. نتیجه گیری: براساس نتایج این مطالعه، می توان این طور بیان کرد که درمان شناختی رفتاری و درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی از طریق تغییر سبک زندگی و نیز شناخت‌های افراد می‌تواند منجر به کاهش وزن و افزایش فعالیت در افراد چاق مبتلا به بیماری‌های قلبی شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Comparing Efficacy of Cognitive Behavioral Therapy (CBT) and Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT) on Activity Increasing and Weight Decreasing in Obese Individuals with Coronary Artery Stenosis

نویسندگان [English]

  • Arash Lotfi Kangarshahi 1
  • Fateme dehghani Arani 2
  • Reza Rostami 3
  • Seyede Hale Ashrat Talesh 4
  • Maryam Abolhasani 4

1 M.A. in Psychology, Azad University of Karaj

2 Assistante Professor in Psychology, University of Tehran

3 Full Prof., Dept. of Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Tehran, Tehran, University of Tehran

4 Assosiate Professor, Tehran University of Medical Science

چکیده [English]

Objective: Obesity as a metabolical disorder is the origin of some health problems such as cardiovascular diseases. The purpose of this study was comparing efficacy of cognitive behavioral therapy and mindfulness-based cognitive therapy on activity and weight in obese individuals with cardiovascular disease. Method: The design of this semi-experimental research was pre/posttest with control group. Statistical population included all obese patients with cardiovascular disease referred to Sina clinic hospital in Tehran. 45 patients were selected by convenience sampling method and then randomly assigned into three groups. First group received CBT, second group received MBCT and third group considered as control group. Baecke habitual physical activity questionnaire and body mass index (BMI) were used as research tools. Mixed analysis of variance method was used for analyzing. .Result: Results indicated the significant effect of within subject factors in BMI and activity in leisure time, but in between subject factors groups has significant difference only in activity in leisure time, so that CBT and MBCT groups got higher scores in this variable. Conclusion: Based on results of this study, it can be said that CBT and MBCT can lead to increase activity in patients with obesity and cardiovascular diseases by changing the life style and cognitions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Obesity
  • Coronary artery stenosis
  • Heart diseases
  • Cognitive behavioral therapy (CBT)
  • Mindfulness-based cognitive therapy (MBCT) 
احدی، حسن؛ صرامی فروشان، غلام‌رضا؛ و رضوی، نسیم. (1394). مقایسه اثربخشی درمان‌های شناختی رفتاری و ذهن‌آگاهی در کاهش وزن، بهبود سلامت و کفایت شخصی کودکان چاق و دارای اضافه‌وزن. پایان‌نامه دکترا. دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج. دانشکده روانشناسی.
آگاه هریس، مژگان؛ علی پور، احمد. جان بزرگی، مسعود. موسوی، الهام. نوحی، شهناز. (1391) مقایسه تاثیر گروه درمانگری مبتنی بر اصلاح سبک زندگی و گروه درمانگری شناختی در مدیریت وزن و ارتقای کیفیت زندگی زنان دارای اضافه وزن. روانشناسی سلامت. 1. 1. 80-68
بک، جودیت. (2007). شناخت­درمانگری بک برای کاهش وزن: کتاب کار. ترجمه: آگاه هریس، مژگان؛ علی‌پور، احمد؛ جان­بزرگی، مسعود؛ و گلچین، ندا. (1395). چاپ دوم. تهران، انتشارات ارجمند.
بیات، عصمت؛ رحیمیان‌بوگر، اسحاق؛ طالع­پسند، سیاوش؛ و یوسفی‎چایجان، پارسا. (1392). اثربخشی درمان شناختی رفتاری مبتنی بر خانواده بر کاهش وزن و اصلاح خودانگاره کودکان مبتلا به چاقی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه سمنان.
دیبائی، شیدا؛ آگیلار وفایی، ماریا؛ جان بزرگی، مسعود و همکاران (1395) مولفه های کاربردی درمان شناختی رفتاری برای کاهش وزن در زنان؛ تحلیل محتوای کیفی جهت دار. مجله تحقیقات کیفی در علوم سلامت. 6. 4. 480-461
فولادوند، مریم؛ فراهانی، حجت‌الله؛ باقری، فریبرز؛ و فولادوند، مهسا. (1391). اثربخشی درمان شناختی رفتاری در درمان دختران مبتلا به چاقی. فصلنامه پژوهش در سلامت روان‌شناختی، (2)6: 22-10.
 فولادوند، مریم؛ لطفی کاشانی، فرح؛ وزیری، شهرام؛ احدی، حسن. (1396) اثربخشی گروه درمانی شناختی- رفتاری چاقی بر کاهش وزن و سطح قند خون زنان مبتلا به دیابت نوع دو. تحقیقات علوم رفتاری، 15. 4. 403-397
گل کاریان، پریسا؛ شفیع آبادی، عبدالله؛ دلاور، علی (1397) مقایسه اثربخشی درمان شناختی- رفتاری و رژیم درمانی بر کاهش وزن و ارتقای خودکارآمدی سبک زندگی در افراد مبتلا به چاقی. فصلنامه اموزش بهداشت و ارتقاء سلامت ایران،6. 4. 348-340
Abilés, V., Rodríguez-Ruiz, S., Abilés, J., Obispo, A., Gandara, N., Luna, V., & Fernández-Santaella, M. C. (2013). Effectiveness of cognitive-behavioral therapy in morbidity obese candidates for bariatric surgery with and without binge eating disorde. Nutricion hospitalaria, 28(5), 21-33.‏
Alfonsson, S., Parling, T., & Ghaderi, A. (2015). Group behavioral activation for patients with severe obesity and binge eating disorder: A randomized controlled trial. Behavior Modification, 39(2), 270-294.‏
Baecke, J. A., Burema, J., & Frijters, J. E. (1982). A short questionnaire for the measurement of habitual physical activity in epidemiological studies. The American Journal of Clinical Nutrition, 36(5), 936-942.
Brennan L. (2016) Does motivational interviewing improve retention or outcome in cognitive behaviour therapy for overweight and obese adolescents? Obes Res Clin Pract;10(4):481- 486.https://doi.org/10.1016/j.orcp.2015.08.019 PMID:26598449
Bosch, J., Stradmeijer, M., & Seidell, J. (2004). Psychosocial characteristics of obese children/youngsters and their families: implications for preventive and curative interventions. Patient Education and Counseling, 55(3), 353-362.
Brownell, K. D., & Walsh, B. T. (Eds.). (2017). Eating disorders and obesity: A comprehensive handbook. Guilford Publications.
Camilleri, GM., Méjean, C., Bellisle, F., Hercberg, S., & Péneau, S. (2015). Association between Mindfulness and Weight Status in a General Population from the NutriNet-Santé Study. PLOS ONE, 10(6), 127-147.
Castelnuovo G, Pietrabissa G, Manzoni GM, Cattivelli R, Rossi A, et al. (2017) Cognitive behavioral therapy to aid weight loss in obese patients: current perspectives. Psychol Res Behav Manag;10:165-173.https://doi.org/10.2147/PRBM. S113278 PMID:28652832 PMCid:PMC5476722
Cooper, Z., & et al. (2010). Testing a new cognitive behavioral treatment for obesity: A randomized controlled trial with three-year follow-up contents lists available at Science Direct Behavior Research and Therapy, journal homepage: www.elsevier.com /locate/brat.
Fabricatore AN, Wadden TA, Ebbeling CB, Thomas JG, Stallings VA, Schwartz S, et al. (2011) Targeting dietary fat or glycemic load in the treatment of obesity and type 2 diabetes: A randomized controlled trial. Diabetes Res Clin Pract; 92(1): 37-45
Loucks, E. B., Gilman, D., Gutman, P., Eaton, M. D., Buka, S. (2016). Associations of Mindfulness with Glucose Regulation and Diabetes. Brown University School of Public Health, Department of Epidemiology. 40(2), 258–267.
Grassi, D., Forsyth, C., Teramoto, M., & Rompolski, K. (2017). Efficacy of Cognitive Behavior Therapy and Pharmacotherapy on Adolescent Obesity. Journal of Student Research, 6(1), 52-55.‏
Jelalian, E., Mehlenbeck, R., Lioyd-Rchardson, E. E., Birmahar, V., & Wing, R. R. (2006). Adventure therapy combined with cognitive –behavioral treatment for overweight adolescents. International Journal of obesity, 30, 31-39.
Kabat- Zinn, J. (2004). Full catastrophe living: The program of the Stress Reduction clinic at the university of Massachuset medical center. Newy York: Dell publishing.
Lang, A., & Froelicher, E. S. (2006). Management of overweight and obesity in adults: Behavioral intervention for long-term weight loss and maintenance. European Journal of Cardiovascular Nursing, 5, 102-114.
Manzoni G. M., Cesa G, L., Bacchetta, M., Castelnuovo, G., Conti, S., Gaggioli, A., Mantovani, F., Molinari, E., Cárdenas-López, G., & Riva, G. (2016). Virtual Reality-Enhanced Cognitive-Behavioral Therapy for Morbid Obesity: A Randomized Controlled Study with 1 Year Follow-Up. Cyberpsychol Behav Soc Netw, 19(2), 134-40.
Mohamadpour, S., Aboee, V., Shahi, M., Rahmani, S., & Zalipour, S. (2016). Effectiveness of Mindfulness-Based Cognitive Therapy and Conscious Yoga on State and Trait Anxiety and Quality Of Life in Women with Obesity. Imperial Journal of Interdisciplinary Research, 2(7), 31-45.‏
Moradhaseli M, Shams Esfandabad H, Kakavand A. (2016) A comparison of the effectiveness of schema therapy and cognitive behavioral therapy on the self-efficacy and lifestyle related to weight loss. J Res Psychol Health;9(4):50-61.
O'Reilly, G. A., Cook, L., Spruijt‐Metz, D., & Black, D. S. (2014). Mindfulness‐based interventions for obesity‐related eating behaviours: a literature review. Obesity reviews, 15(6), 453-461.‏
Otang-Mbeng, W., Otunola, G. A., & Afolayan, A. J. (2017). Lifestyle factors and co-morbidities associated with obesity and overweight in Nkonkobe Municipality of the Eastern Cape, South Africa. Journal of Health, Population and Nutrition, 36(1), 22-37.
Pagoto, S., Schneider, K. L., Whited, M. C., Oleski, J. L., Merriam, P., Appelhans, B., ... & Lemon, S. (2013). Randomized controlled trial of behavioral treatment for comorbid obesity and depression in women: the Be Active Trial. International journal of obesity, 37(11), 14-27.‏
Paul, L., van Rongen, S., van Hoeken, D., Deen, M., Klaassen, R., Biter, L. U., ... & van der Heiden, C. (2015). Does cognitive behavioral therapy strengthen the effect of bariatric surgery for obesity? Design and methods of a randomized and controlled study. Contemporary clinical trials, 42, 252-256.
Pondenejadan AA, Malihi R. (2013) Comparing efficacy of diet therapy, diet therapy combined with cognitive behavioral therapy or exercise in life satisfaction and weight loss: A randomized clinical trial. Eur J Sci Res; 112(1):152-160.
Rossini R, Moscatiello S, Tarrini G, DiDomizio S, Soverini V, et al. (2011) Effects of cognitive-behavioral therapy for weight loss in family members. J Am Diet Assoc;111(11):1712-1719. PMID:22027054
Ruffault, A., Czernichow, S., Hagger, M. S., Ferrand, M., Erichot, N., Carette, C., ... & Flahault, C. (2017). The effects of mindfulness training on weight-loss and health-related behaviours in adults with overweight and obesity: A systematic review and meta-analysis. Obesity research & clinical practice, 11(5), 90-111.‏
Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American psychologist, 55(1), 68.‏
Sadeghi K, Gharraee B, Fata L, Mazhari SZ. (2010) Effectiveness of cognitive-behavioral therapy in treating patients with obesity. Iran J Psychiatry Clin Psychol; 16(2): 107-17. [In Persian].
Sasanfar H, Shabahari R, Pazouki A, Pishgahroudsari M, Ghanbari-Jolfaie A. (2016) The effectiveness of combined cognitive group therapy and diet therapy on obese women’s weight-loss and self-efficacy. Razi J Med Sci;23 (148):11- 19.
Sawamoto, R., Nozaki, T., Furukawa, T., Tanahashi, T., Morita, C., Hata, T., ... & Sudo, N. (2016). Predictors of dropout by female obese patients treated with a group cognitive behavioral therapy to promote weight loss. Obesity facts, 9(1), 29-38.
Segal, Z. V., Williams, M. G., & Teasdale, J. (2002). Mindfulness-based cognitive behavior therapy for depresstion: A new approach to preventing relapse. New York: Guildford.
Show, K., ORourke, P., DelMar, C., & Kenardy, J. (2005). Psychological intions for overweight or obesity. Cochrane Database of Systematic Reviews, 17(2), 413-425.
Tovote, K. A., Fleer, J., Snippe, E., Peeters, A. C., Emmelkamp, P. M., Sanderman, R., ... & Schroevers, M. J. (2014). Individual mindfulness-based cognitive therapy and cognitive behavior therapy for treating depressive symptoms in patients with diabetes: results of a randomized controlled trial. Diabetes care, 37(9), 2427-2434.‏
Tsiros, M. D., Sinn, N., Brennan, L., Coates, A. M., Walkley, J. W., Petkov, J., & Buckley, J. D. (2008). Cognitive behavioral therapy improves diet and body composition in overweight and obese adolescents. The American Journal of Clinical Nutrition, 87(5), 1134-1140.‏
Wilfley, D. E., Kolko, R. P., Kass, A. E. (2011). Cognitive Behavioral Therapy for Weight Management and Eating Disorder and Adolesc Psychiatr Clin N Am. Author manuscript; available in PMC 2012. Apr 1.
World Health Organization. (2013). Life course perspectives on coronary heart disease, stroke and diabetes: Key issues and implication for policy and research. Available from: URL: http://www.who.int