با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه روانشناسی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران.

2 استاد گروه روانشناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم

3 دانشیار، گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

4 استادیار، گروه روانشناسی، دانشگاه دانش البرز، قزوین، ایران.

چکیده

مقدمه: در ایجاد مشکلات وزن در کودکان و بزرگسالان، بر تفاوت­های فردی در چندین بُعد سبک غذاخوردن و تغذیه دلالت شده است. در این مطالعه هنجاریابی، روایی و پایایی پرسشنامه رفتار غذا خوردن کودکان موردبررسی قرار داده شده است. روش: این پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. این پرسشنامه شامل 35 سؤال است که هشت عامل مؤثر بر رفتار غذا خوردن (لذت بردن از غذا، پاسخ‌دهی به غذا، حساس شدن به غذاهای جدید، آرام خوردن، پاسخ‌دهی به سیری، پرخوری هیجانی، میل به نوشیدنی و کم­خوری هیجانی) را اندازه می‌گیرد. آزمودنی­های پژوهش 325 نفر از دانش­آموزان مقطع ابتدایی بودند که به روش نمونه­ گیری تصادفی خوشه­ای چند مرحله­ ای انتخاب شدند. برای بررسی روایی پرسشنامه از روش تحلیل عاملی اکتشافی به روش تجزیه به مؤلفه­ های اصلی و از روش آلفای کرانباخ برای بررسی میزان پایایی استفاده شد. یافته‌ها: یافته­ های بخش تحلیل عاملی نشان داد که با تحلیل عاملی سؤالات و چرخش نتایج با روش واریماکس هشت مؤلفه آشکار می­شود که تعداد این مؤلفه­ های به دست آمده و نیز سؤالاتی که با این مؤلفه­ ها بار عاملی بالایی داشتند تا حد زیادی با یافته­های مؤلفین پرسشنامه همخوان است. نتیجه‌گیری: پرسشنامه نهایی به‌دلیل استحکام ساختار عاملی و ویژگی‌های روان‌سنجی مناسب قابلیت به‌کارگیری توسط پژوهشگران مختلف را دارا است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Standardization of children's eating behavior questionnaire (CEBQ)

نویسندگان [English]

  • shahnaz nouhi 1
  • masood janbozorgi 2
  • mojgan agah haris 3
  • Avisa Najimi 4

1 Assistant Professor, Department of Psychology, Shahroud Branch, Islamic Azad University, Shahroud, Iran.

2 Professor of PsychologyProfessor of Psychology Department of Ghom University

3 Associate Professor, Department of Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran.

4 Assistant Professor, Department of Psychology, University Knowledge of Alborz, Qazvin, Iran.

چکیده [English]

Objective: In creating weight problems in children and adults, individual differences in several dimensions of eating and eating style have been indicated. In this study, standardization, validity and reliability of the children's eating behavior questionnaire were examined. Method: This questionnaire consists of 35 questions that include eight factors affecting eating behavior (food enjoyment, food responsiveness, food sensitivity, relaxation, satiety response, emotional overeating, desire to drink, and less). Measures emotional eating. The subjects were 325 elementary school students who were randomly selected for multi-stage cluster sampling. To investigate the validity of the questionnaire, the exploratory factor analysis method was analyzed by analysis of the main components and Cranbach's alpha method was used to investigate the reliability. Findings: The findings of the factor analysis section showed that by factor analysis, questions and rotation of results are revealed by warimax method of eight components, the number of these components obtained and also the questions that had a high factor load with these components. To a large extent, it is consistent with the findings of the authors of the questionnaire. Conclusion: Due to the strength of the structure and having appropriate psychometric apecifications, the final questionnarie had the capability to be used by researchers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • eating behavior
  • children
  • obesity
  • factor analysis
  • standardization
پاکیزه، ع؛ بهزادفر، م. (1397). نقش سیستم پاداش مغز در اضافه وزن و چاقی: بررسی نقش واسطه‌گری غذا خوردن هیجانی در رابطه‌ی بین حساسیت به پاداش و اضافه وزن. فصلنامه علمی پژوهشی روانشناسی سلامت، 7(25)، 7-20.
ربانی پارسا، م؛ مشهدی، ع؛ بیگدلی، 1. (1397). اثربخشی مصاحبه‌ی انگیزشی به شیوه‌ی گروهی، بر کاهش خوردن هیجانی و کاهش اضطراب در افراد چاق: نقش تعدیل‌گر تکانشگری. فصلنامه علمی پژوهشیروانشناسی سلامت، 7(26)، 44-61.
موسویان، ن؛ مرادی، ع؛ میرزایی، ج؛ شیدفر، ف؛ محمودی کهریز، ب؛ طاهری، ف. (1389). اثربخشی شناخت­درمانی مبتنی بر ذهن­آگاهی بر کاهش چاقی. اندیشه و رفتار، 4، 49-58.
نوحی، ش. (1394). اثربخشی آموزش جامع فرزندپروری سلامت‌محور به مادران دارای سبک والدگری سهل‌گیر و سخت‌گیر روی ارتقاء شاخص‌های سلامت کودکان فزون‌وزن، پایان­نامه دکتری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران.
Adams, C. E., Dubbert, P. M., Hickson, D. A., & Wyatt, S. B. (2012). Are religiosity and spirituality associated with obesity among African Americans in the Southeastern United States (the Jackson Heart Study). Journal of religion and health, 51(1), 32-48.
Affenito, S. G., Franko, D. L., Striegel-Moore, R. H., & Thompson, D. (2012). Behavioral determinants of obesity: research findings and policy implications. Journal of obesity, 1,1-4.
August, G. P., Caprio, S., Fennoy, I., Freemark, M., Kaufman, F. R., Lustig, R. H., & Montori, V. M. (2008). Prevention and treatment of pediatric obesity: an endocrine society clinical practice guideline based on expert opinion. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 93 (12), 4576-4599.
Birch LL, Fisher JO. (1998). Development of eating behaviors among children and adolescents. Pediatrics, 101(2), 539-49.
Blundell, J. E., Finlayson, G., & HalfordJ. C. G. (2010). Eatingbehavior, In: P. G., Kopelman, I. D., Caterson, & W. H., Dietz. Clinlcal obesity in adults and children. Third edition. Oxford: Wiley-Blackwell, 134.
Bourdeaudhuij, I., Lefevre, J., Deforche, B., Wijndaele, K., Matton, L., & Philippaerts, R. (2005). Physical activity and psychosocial correlates in normal weight and overweight 11 to 19 year olds. Obesity research, 13(6), 1097-1105.
Ding, D., Sallis, J. F., Norman, G. J., Saelens, B. E., Harris, S. K., Kerr, J., ... & Glanz, K. (2012). Community food environment, home food environment, and fruit and vegetable intake of children and adolescents. Journal of nutrition education and behavior, 44(6), 634-638.
Downey, J. (2014). Parenting practices related to positive eating, physical activity and sedentary behaviors in children: A qualitative exploration of strategies used by parents to navigate the obesigenic environment.
Eldridge, J. D., Devine, C. M., Wethington, E., Aceves, L., Phillips-Caesar, E., Wansink, B., & Charlson, M. E. (2016). Environmental influences on small eating behavior change to promote weight loss among Black and Hispanic populations. Appetite, 96, 129-137.
Epstein, L. H., McCurley, J., Wing, R. R., & Valoski, A. (1990). Five-year follow-up of family-based behavioral treatments for childhood obesity. Journal of consulting and clinical psychology, 58(5), 661.
Fisher, J. O., Mitchell, D. C., Smiciklas-Wright, H., & Birch, L. L. (2002). Parental influences on young girls’ fruit and vegetable, micronutrient, and fat intakes. Journal of the American Dietetic Association, 102(1), 58-64.
Fitzgerald, A., Heary, C., Nixon, E., & Kelly, C. (2010). Factors influencing the food choices of Irish children and adolescents: a qualitative investigation. Health Promotion International, 25(3), 289-298.
Haerens, L., Craeynest, M., Deforche, B., Maes, L., Cardon, G., & De Bourdeaudhuij, I. (2008). The contribution of psychosocial and home environmental factors in explaining eating behaviours in adolescents. European journal of clinical nutrition, 62(1), 51-59.
Heavey, P., McGloin, A., Kilroe, J., Daly, L. O., Mahony, D. & Kelleher, C. (2010) WHO European Childhood Obesity Surveillance Initiative in Ireland. Main Report. Dublin: Health Service Executive and Department of Health and Children (in press).
Johnson, S. L., & Birch, L. L. (1994). Parents' and children's adiposity and eating style. Pediatrics, 94(5), 653-661
Loth, K. A., MacLehose, R. F., Fulkerson, J. A., Crow, S., & Neumark‐Sztainer, D. (2014). Are food restriction and pressure‐to‐eat parenting practices associated with adolescent disordered eating behaviors?. International Journal of Eating Disorders, 47(3), 310-314.
Monge-Rojas, R., Nuñez, H. P., Garita, C., & Chen-Mok, M. (2002). Psychosocial aspects of Costa Rican adolescents’ eating and physical activity patterns. Journal of Adolescent Health, 31(2), 212-219.
Pi-Sunyer, X. (2009). The medical risks of obesity. Postgraduate Medicine, 121 (6), 21-33.
Reinehr, T., Kleber, M., Lass, N., & Toschke, A. M. (2010). Body mass index patterns over 5 y in obese children motivated to participate in a 1-y lifestyle intervention: age as a predictor of long-term success. The American journal of clinical nutrition, 91 (5), 1165-117
Riazi, A., Shakoor, S., Dundas, I., Eiser, C., & McKenzie, S. A. (2010). Health-related quality of life in a clinical sample of obese children and adolescents. Health and Quality of Life Outcomes, 8 (1), 1.
Santos JL, Ho-Urriola JA, Gonzalez A, Smalley SV, Dominguez-Vasquez P, Cataldo R, Obregon AM, Amador P, Weisstaub G, Hodgson MI. (2011). Association between eating behavior scores and obesity in Chilean children. Nutrition Journal, 10(1), 108-126
Silva, J. R., Capurro, G., Saumann, M. P., & Slachevsky, A. (2013). Problematic eating behaviors and nutritional status in 7 to 12 year-old Chilean children. International Journal of Clinical and Health Psychology, 13 (1), 32-39.
Silva, L., Gomes, A. R., & Martins, C. (2011). Psychological factors related to eating disordered behaviors: a study with Portuguese athletes. The Spanish journal of psychology, 14 (01), 323-335.
Sleddens EF, Kremers SP, Thijs C. (2008). The Children's Eating Behavior Questionnaire: factorial validity and association with Body Mass Index in Dutch children aged 6-7. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 5(1): 49-58.
Sleddens, E. F., Kremers, S. P., & Thijs, C. (2008). The Children's Eating Behaviour Questionnaire: factorial validity and association with Body Mass Index in Dutch children aged 6–7. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 5(1), 1.
Van Avendonk, M. J., Mensink, P. A., Drenthen, A. T., & van Binsbergen, J. J. (2012). Primary care and public health a natural alliance? The introduction of the guidelines for obesity and undernutrition of the Dutch College of General Practitioners. Family practice, 29 (suppl 1), i31-i35.
Vanhala, M., Korpelainen, R., Tapanainen, P., Kaikkonen, K., Kaikkonen, H., Saukkonen, T., & Keinänen-Kiukaanniemi, S. (2009). Lifestyle risk factors for obesity in 7-year-old children. Obesity research & clinical practice, 3 (2), 99-107.
Venn, A. J., Thomson, R. J., Schmidt, M. D., & Cleland, V. J. (2007). Overweight and obesity from childhood to adulthood: a follow-up of participants in the 1985 Australian Schools Health and Fitness Survey.Medical Journal of Australia, 186 (9), 458-460.
Videon, T. M., & Manning, C. K. (2003). Influences on adolescent eating patterns: the importance of family meals. Journal of adolescent health, 32(5), 365-373.
Wardle, J., Guthrie, C. A., Sanderson, S., & Rapoport, L. (2001). Development of the children's eating behaviour questionnaire. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 42 (07), 963-970.
World Health Organization. (2011, 2014). Obesity and overweight Fact sheet N 311. WHO Media Centre. Geneva, Switzerland.