روانشناسی سلامت

با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

اثربخشی کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر استرس ادراک‌شده، خلق منفی، خودکارآمدی و ادراک درد در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی سلامت، گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

2 استاد، گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

مقدمه: هدف از این مطالعه بررسی اثربخشی کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر استرس ادراک‌شده، خلق منفی، خودکارآمدی و ادراک درد در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید بود. روش: پژوهش نیمه‌آزمایشی از نوع پیش­آزمون - پس­آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید مراجعه‌کننده به بیمارستان شریعتی تهران بود. از این جامعه، نمونه­ای به حجم 40 نفر (20 زن و 20 مرد) هدفمندانه انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (10 مرد و 10 زن) و گروه کنترل (10 مرد و 10 زن) گمارده شدند. گروه آزمایش تحت برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن­آگاهی در طول 8 جلسه به مدت 2 ماه، هفته ای یک جلسه 2 ساعته و گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفت. همچنین گروه‌های آزمایش و کنترل، مقیاس استرس ادراک‌شده کوهن و همکاران (1983)، مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس لوی بوند و لوی بوند (1995)، مقیاس خودکارآمدی شرر و همکاران (1982) و پرسشنامه درد مک گیل ملزاک (1975) را در مرحله پیش­آزمون و پس­آزمون تکمیل کردند. برای تجزیه‌وتحلیل داده­ها از تحلیل کوواریانس چند متغیره استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که در مرحله پس­آزمون، درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن­آگاهی باعث افزایش معنی­دار (001/0 p<) خودکارآمدی و کاهش معنی­دار (001/0 p<) استرس ادراک‌شده، خلق منفی و ادراک درد در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید شد. نتیجه‌گیری: کاهش استرس مبتنی بر ذهن­آگاهی می­تواند در افزایش خودکارآمدی و کاهش استرس ادراک‌شده، خلق منفی و ادراک درد در این بیماران  مؤثر واقع شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Mindfulness-Based Stress Reduction on Perceived Stress, Negative Mood, Self-Efficacy and Pain Perception in Patients with Rheumatoid Arthritis

نویسندگان [English]

  • nazafarin Paknahad 1
  • majid saffarinia 2

1 Ph.D Student of Health Psychology, Department of Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran

2 Professor, Department of Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Objective: The purpose of this study was to investigate the effectiveness of mindfulness-based stress reduction on perceived stress, negative mood, self-efficacy, and pain perception in patients with rheumatoid arthritis. Method: This was a quasi-experimental study with pre-test and post-test with control group. The statistical population of this study included all patients with rheumatoid arthritis referred to Tehran Shariati hospital. A sample of 40 patients (20 females and 20 males) was selected with targeted sampling from this population and were randomly assigned into experimental (10 male and 10 female) and control (10 male and 10 female) groups. In this intervention, the experimental group underwent mindfulness-based stress reduction program during 8 sessions for 2 months, 2 hours per week, and the control group was placed on the waiting list. The experimental and control groups also completed the Perceived Stress Scale by Cohen et al (1983), the Depression, Anxiety and Stress Scale by Lovibond & Lov bond (1995), the Self-efficacy Scale by Sherer et al (1982), and the McGill pain questionnaire by Melzack (1975) at pre-test and post-test. Multivariate analysis of covariance was used to analyze the data. Findings: The results showed that in the post-test phase, mindfulness-based stress reduction treatment significantly (p<0/001) increased self-efficacy and significantly (p<0/001) reduced perceived stress, negative mood, and pain perception in patients with rheumatoid arthritis. Conclusion: Mindfulness-based stress reduction can be effective in increasing self-efficacy and decreasing perceived stress, negative mood, and pain perception in these patients.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mindfulness-Based Stress Reduction
  • Perceived Stress
  • Negative Mood
  • Self-efficacy
  • Pain Perception
  • Rheumatoid arthritis
مراجع
اصغرنژاد، طاهره؛ احمدی ده قطب الدینی، محمد؛ فرزاد، ولـی ا ... و خداپناهی، محمدکریم. (1385). مطالعه ویژگیهای روانسنجی مقیاس خودکارآمدی عمومی شرر. مجله روانشناسی، 10(3): 274-262.
باقری، سودابه؛ سجادیان، ایلناز. (1396). کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی و ادراک درد در دانشجویان مبتلا به اختلال ملال پیش از قاعدگی. روانشناسی معاصر، 12: 297-291.
پیرنیا، بیژن؛ تیموری، مریم؛ رحمانی، سهیلا. (1396). اثر بخشی برنامه درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر کاهش درد در بیماران مرد در حال بهبودی در فاز سم زدائی مورفین، یک کارآزمایی کنترل شده تصادفی. مجله روانشناسی و روان‌پزشکی شناخت، 4(2): 71-58.
ترکش دوز، شیرین؛ ثناگوی محرر، غلامرضا. (1398). اثربخشی کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر فاجعه پنداری و ادراک درد نوجوانان مبتلا به لوسمی. سلامت اجتماعی، 6(3): 313-305.
تکلوی، سمیه؛ عظیمی صدیق، وحیده. (1397). مقایسه ادراک درد و ناگویی خلقی در بیماران آرتریت روماتوئید، تب فامیلی مدیترانه‌ای و افراد سالم. فصلنامه پژوهش در سلامت روانشناختی، 12(2): 52-40.
 حمزه‌پور حقیقی، طاهره؛ دوستی، یا رعلی؛ میرزائیان، بهرام؛ فخری، محمد کاظم. (1394). اثربخشی درمان شناختی رفتاری به شیوه گروهی بر ادراک بیماری و ادراک درد در بیماران مبتال به آرتریت روماتوئید. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، 20: 57-45.
خسروی، الهه؛ قربانی، مریم. (1395). اثربخشی ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس بر استرس ادراک‌شده و فشار خون زنان مبتلا به فشار خون بالا. فیض، 20(4): 368-361.
داودی، ایران؛ نسیمی‌فر، نجمه. (1391). اثربخشی روش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر بهبود درد و راهبرد مقابله فاجعه آفرینی در زنان مبتلا به دردهای مزمن عضلانی اسکلتی. یافته‌های نو در روانشناسی، 7(22): 62-45.
دهستانی، مهدی. (1394). اثربخشی آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر افسردگی، اضطراب و افسردگی دانش‌آموزان دختر. اندیشه و رفتار، 9(37): 46-37.
رضوی‌زاده تبادکان، بی‌بی زهره؛ جاجرمی، محمود؛ وکیلی، یعقوب. (1397). اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر استرس ادراک‌شده، نشخوار فکری و دشواری تنظیم هیجانی زنان مبتلا به دیابت نوع 2 (پیگیری 3 ماهه). مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 24(4): 383-370.
زارع، حسین؛ محمدی، نرگس؛ متقی، پیمان؛ افشار، حمید؛ پور کاظم، لیلا. (1393). تأثیر درمان تعدیل‌شده شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر فاجعه پنداری، پذیرش و شدت درد بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا. روانشناسی سلامت، 3(4): 115-97. 
سبحانی، الهه؛ باباخانی، نرگس؛ آل بویه، محمودرضا. (1398). اثربخشی درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر افسردگی، اضطراب، استرس و ادراک کاهش درد در زنان مبتلا به کمردردهای مزمن پس از زایمان. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 25(3):  277-266.
صدری دمیرچی، اسماعیل؛ محمدی، نسیم؛ بدل پور، زینب. (1397). اثربخشی کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر خودکارآمدی و رضایت از زندگی جانبازان. فصلنامه روانشناسی نظامی، 8(32): 41-31.
صناعی، هاله؛ موسوی، سید علی محمد؛ مردادی، علیرضا؛ پرهون، هادی؛ صناعی، سولماز. (1396). اثر بخشی درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر خودکارآمدی، استرس ادراک‌شده و جهت‌گیری به زندگی زنان مبتلا به سرطان پستان. اندیشه و رفتار، 11(24): 66-57.
عبید رحمانی، آرام؛ قربان شیرودی، شهره؛ خلعتبری، جواد؛ حاجی عباسی، اصغر. (1391). بررسی افسردگی و اضطراب در بیماران دچار آرتریت روماتوئید. مجله دانشگاه علوم پزشکی گیلان، 22(85): 22-15.
فرهادی، مریم؛ پسندیده، محمد مهدی. (1396). اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی  در کاهش استرس، اضطراب و افسردگی و افزایش خودکارآمدی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس. روانشناسی بالینی و شخصیت، 15(2): 15-7. 
میرزایی، الهام؛ شعیری، محمدرضا. (1396). بررسی اثربخشی الگوی درمانی کاهش استرس بر اساس ذهن‌آگاهی بر عواطف مثبت و منفی و نشانگان افسردگی. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 61(1): 876-864.
نسیمی‌فر، نجمه؛ داودی، ایران؛ حیدری، علیرضا.  (1390). اثربخشی روش کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر بهبود درد و راهبرد مقابله فاجعه‌آفرینی در زنان مبتلا به دردهای مزمن عضلانی اسکلتی. همایش ملی روانشناسی سلامت.
هرامی راد، مینو؛ رافضی، زهره. (1397). پیش­بینی پذیرش درد، بر اساس استرسادراک‌شده و راهبردهای مقابله­ای در افراد مبتلا به بیماری آرتریت روماتوئید. فصلنامه علمی- پژوهشی روانشناسی سلامت، 7(4): 166-151.
یوسفی، ناصر؛ کریمی‌پور، بنت الهدا. (1397). اثربخشی آموزش برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر خودکارآمدی و تحمل ناکامی والدین کودکان معلول جسمی - حرکتی. فصلنامه روانشناسی افراد استثنایی دانشگاه علامه طباطبایی، 8(30): 132-113.
 
Arch, J. J., & Craske, M. G. (2006). Mechanisms of mindfulness: Emotion regulation following a focused breathing induction. Behaviour research and therapy, 44(12), 1849-1858.
Asghari, A., Saed, F., & Dibajnia, P. (2008). Psychometric properties of the Depression Anxiety Stress Scales-21 (DASS-21) in a non-clinical Iranian sample. Int J psychol, 2(2), 82-102.
Baer, R. A. (2003). Mindfulness training as a clinical intervention: A conceptual and empirical review. Clinical psychology: Science and Practice, 10(2), 125-143.
Baer, R. A., Smith, G. T., Hopkins, J., Krietemeyer, J., & Toney, L. (2006). Using self-report assessment methods to explore facets of mindfulness. Assessment, 13(1), 27-45.
Bohlmeijer, E., Prenger, R., Taal, E., & Cuijpers, P. (2010). The effects of mindfulness-based stress reduction therapy on mental health of adults with a chronic medical disease: a meta-analysis. Journal of Psychosomatic Research, 68(6), 539-544.
Carlson, L. E., Speca, M., Patel, K. D., & Goodey, E. (2003). Mindfulness-based stress reduction in relation to quality of life, mood, symptoms of stress, and immune parameters in breast and prostate cancer outpatients. Psychosomatic Medicine, 65(4), 571-581.
Carmody, J., & Baer, R. A. (2008). Relationships between mindfulness practice and levels of mindfulness, medical and psychological symptoms and well-being in a mindfulness-based stress reduction program. Journal of Behavioral Medicine, 31(1), 23-33.
Chang, V. Y., Palesh, O., Caldwell, R., Glasgow, N., Abramson, M., Luskin, F., ... & Koopman, C. (2004). The effects of a mindfulness‐based stress reduction program on stress, mindfulness self‐efficacy, and positive states of mind. Stress and Health: Journal of the International Society for the Investigation of Stress, 20(3), 141-147.
Cohen, S., Kamarck, T., & Mermelstein, R. (1983). A global measure of perceived stress. Journal of health and social behavior, 385-396.
Cramer, H., Lauche, R., Paul, A., & Dobos, G. (2012). Mindfulness-based stress reduction for breast cancer-a systematic review and meta-analysis. Current Oncology, 19(5), e343.
Dhanani, S., Quenneville, J., Perron, M., Abdolell, M., & Feldman, B. M. (2002). Minimal difference in pain associated with change in quality of life in children with rheumatic disease. Arthritis Care & Research, 47(5), 501-505.
Firestein, G. S., Budd, R., Gabriel, S. E., McInnes, I. B., & O'Dell, J. R. (2012). Kelley's Textbook of Rheumatology E-Book. Elsevier Health Sciences.
Foster, N. E., Thomas, E., Bishop, A., Dunn, K. M., & Main, C. J. (2010). Distinctiveness of psychological obstacles to recovery in low back pain patients in primary care. PAIN®, 148(3), 398-406.
Fulton, P., Germer, C., & Siegel, R. (2005). Mindfulness and Psychotherapy. New York: Guilford Press.
Galhardo, A., Cunha, M., & Pinto‐Gouveia, J. (2013). Measuring self‐efficacy to deal with infertility: Psychometric properties and confirmatory factor analysis of the portuguese version of the infertility self‐efficacy scale. Research in Nursing & Health, 36(1), 65-74.
Gill, N. P., Bos, E. H., Wit, E. C., & de Jonge, P. (2017). The association between positive and negative affect at the inter-and intra-individual level. Personality and Individual Differences, 105, 252-256.
Kabat-Zinn J. (2005). Coming to our senses: Healing ourselves and the world through mindfulness. New York: Hyperion.
Kabat-Zinn, J. (2011). Some reflections on the origins of MBSR, skillful means, and the trouble with maps. Contemporary Buddhism, 12(1), 281-306.
Kabat-Zinn. (2003). Mindfulness-based interventions in context: Past, present, and future. Clinical Psychology: Science and Practice, 10, 144–156.
Kang, Y. S., Choi, S. Y., & Ryu, E. (2009). The effectiveness of a stress coping program based on mindfulness meditation on the stress, anxiety, and depression experienced by nursing students in Korea. Nurse Education Today, 29(5), 538-543.
Keng, S. L., Smoski, M. J., & Robins, C. J. (2011). Effects of mindfulness on psychological health: A review of empirical studies. Clinical Psychology Review, 31(6), 1041-1056.
Kerns, R. D., Morley, S. J., & Vlaeyen, J. (2008). Psychological interventions for chronic pain.
Lovibond, P. F., & Lovibond, S. H. (1995). The structure of negative emotional states: Comparison of the Depression Anxiety Stress Scales (DASS) with the Beck Depression and Anxiety Inventories. Behaviour Research and Therapy, 33(3), 335-343.
Maroufizadeh, S., Zareiyan, A., & Sigari, N. (2014). Psychometric properties of the 14, 10 and 4-item “Perceived Stress Scale” among asthmatic patients in Iran. Payesh (Health Monitor), 13(4), 457-465.
Melzack, R. (1975). The McGill Pain Questionnaire: major properties and scoring methods. Pain, 1(3), 277-299.
Melzack, R., & Wall, P. D. (2003). Handbook of Pain Management: A Clinical Companion to Wall and Melzack's" Textbook of Pain". Churchill Livingstone.
Ortner, C. N., Kilner, S. J., & Zelazo, P. D. (2007). Mindfulness meditation and reduced emotional interference on a cognitive task. Motivation and Emotion, 31(4), 271-283.
Rezaei, F., Doost, H. T. N., Molavi, H., Abedi, M. R., & Karimifar, M. (2014). Depression and pain in patients with rheumatoid arthritis: Mediating role of illness perception. The Egyptian Rheumatologist, 36(2), 57-64.
Rosenzweig, S., Greeson, J. M., Reibel, D. K., Green, J. S., Jasser, S. A.,  & Beasley, D. (2010). Mindfulness - based stress reduction for chronic pain conditions: Variation. Journal of Psychosomatic Research 68, 29–36.
Schütze, R., Rees, C., Preece, M., & Schütze, M. (2010).  Low  mindfulness predicts pain catastrophizing in a fearavoidance model of chronic Pain.PAIN, 148 , 120–127.
Shapiro, S. L., Brown, K. W., & Biegel, G. M. (2007). Teaching self-care to caregivers: Effects of mindfulness-based stress reduction on the mental health of therapists in training. Training and Education in Professional Psychology, 1(2), 105.
Sherer, M., Maddux, J. E., Mercandante, B., Prentice-Dunn, S., Jacobs, B., & Rogers, R.W. (1982). The Self Efficacy Scale: Construction and validation. Psychological Reports, 51, 663-671.
Smith, B. W., Shelley, B. M., Dalen, J., Wiggins, K., Tooley, E., & Bernard, J. (2008). A pilot study comparing the effects of mindfulness-based and cognitive-behavioral stress reduction. The Journal of Alternative and Complementary Medicine, 14(3), 251-258.
Stafford, L., Thomas, N., Foley, E., Judd, F., Gibson, P., Komiti, A. & Kiropoulos, L. (2015). Comparison of the acceptability and benefits of two mindfulness-based interventions in women with breast or gynecologic cancer: a pilot study. Supportive Care in Cancer, 23(4), 1063-1071.
Tsay, S. L. (2003). Self‐efficacy training for patients with end‐stage renal disease. Journal of Advanced Nursing, 43(4), 370-375.
Turk, D. C., & Gatchel, R. J. (2018). Psychological approaches to pain management: a practitioner's handbook. Guilford  publications.
Vinci, C., Peltier, M. R., Shah, S., Kinsaul, J., Waldo, K., McVay, M. A., & Copeland, A. L. (2014). Effects of a brief mindfulness intervention on negative affect and urge to drink among college student drinkers. Behaviour Research and Therapy, 59, 82-93.
روانشناسی سلامت
دوره 12، شماره 45
اردیبهشت 1402
صفحه 129-146
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار