با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، گروه روانشناسی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.

2 دانشیار، گروه روانشناسی بالینی، مرکز تحقیقات سلامت جامعه، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.

3 استاد خون و سرطان کودکان، گروه کودکان، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

مقدمه: بروز بیماری­های خاص همچون سرطان در فرزندان، سلامت روان مادران را با آسیب جدی مواجه می‌سازد، لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر درمان مبتنی بر شفقت بر خودمراقبتی و خستگی از شفقت مادران دارای کودکان مبتلا به سرطان انجام گرفت. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری 45 روزه بود. بدین منظور 25 مادر دارای کودکان مبتلا به سرطان مراجعه‌کننده به مرکز آموزشی - درمانی امید اصفهان در سال 1397 به روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند (12 مادر در گروه آزمایش و 13 مادر در گروه گواه). گروه آزمایش درمان مبتنی بر شفقت را 8 جلسه 90 دقیقه‌ای، در طی دو ماه و نیم دریافت نمودند اما گروه کنترل تا پایان مرحله پیگیری هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه خودمراقبتی (گالینا و همکاران، 2015) و پرسشنامه کیفیت زندگی حرفه‌ای (استم، ۲۰۰۵) بود. یافته‌ها: نتایج تحلیل کواریانس چندمتغیره نشان داد که درمان مبتنی بر شفقت بر خودمراقبتی و خستگی از شفقت مادران دارای کودکان مبتلا به سرطان در مراحل پس‌آزمون و پیگیری تأثیر معنادار دارد (001/0>p). نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر پیشنهاد می­شود که از درمان مبتنی بر شفقت به عنوان یک روش کارآمد جهت بهبود خودمراقبتی و کاهش خستگی از شفقت مادران دارای کودک مبتلا به سرطان استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Compassion-Focused Therapy on the Self care and Compassion Fatigue in Mothers with Cancer Child

نویسندگان [English]

  • narges raoofi adegani 1
  • Ilnaz Sajjadian 2
  • nahid reisi dehkordi 3

1 Ph.D. Student in Psychology, Department of Psychology, Marvdasht Branch, Islamic Azad University, Shiraz , Iran.

2 Associate Professor, Department of Clinical Psychology, Community Health Research Center, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran.

3 Professor of Pediatric Hematology and Oncology, Children’s Department, Faculty of Medicine, Isfahan Medical University of Sciences, Isfahan, Iran.

چکیده [English]

Objective: The occurrence of  particular  diseases, such  as cancer in children, causes severe damage to  the mental health of  mothers. This research aimed to investigate the effectiveness of compassion-focused  therapy on self-care and compassion  fatigue in mothers  of  children  with  cancer. Method: The research method was quasi-experimental with a pretest,  post-test, control group, and  45-day follow-up design. The sample size in the study was 25 mothers  of  children  with  cancer  who were selected from those referred to Omid Educational Therapeutic Center in Isfahan 2018  through a convenient sampling method and were randomly replaced into experimental and control groups (12 mothers  in  the  experimental and 13 mothers in the control group). The experimental group received eight ninety-minute compassion-therapy  intervention   sessions  over 75 days  once a week, while the control group didn't  receive any intervention during the study. The instruments research included a self-care questionnaire (Galina et al., 2015)  and  a   professional  life  quality questionnaire (Stam, 2005). Findings: The results of ANCOVA showed that compassion-focused therapy influenced self-care and compassion  fatigue  in  the mothers of children with cancer in post-test and follow-up significantly (p<0.001). Conclusion: Based on the present research findings, compassion-focused therapy is suggested to be an effective method to improve self-care and reduce compassion  fatigue  in  mothers of  children with cancer

کلیدواژه‌ها [English]

  • Compassion-Focused Therapy
  • Self-Care
  • Compassion Fatigue
  • Cancer
حسینی قمی، طاهره و سلیمی بجستانی، حسین.(1391).اثربخشی آموزش تاب‌آوری بر استرس مادران دارای فرزند مبتلا به سرطان در بیمارستان امام خمینی تهران، فصلنامه علمی پژوهشی روانشناسی سلامت، 4 ،109-97.
خنجری، صدیقه ؛ سید فاطمی، نعیمه؛ برجی، سمیه و حقانی، حمید. (1392). تأثیر آموزش مهارت‌های مقابله بر کیفیت زندگی والدین مبتلا به لوسمی، مجله دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تهران (حیات)، 19 (4) ،25-15.
زینی وند، مریم؛ کاظمی، فرنگیس و سلیمی، حسین. (۱۳۹۲). بررسی آموزش تفکر مثبت و خوش‌بینی بر سلامت روان والدین کودکان سرطانی ۷-۳ بستری در بیمارستان محک، فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی،5، 19، 50-34.
صالحی، شایسته؛ ضیایی راد، مرضیه؛ روزبهی بابادی، مریم و فیاضی صدیقه. (1393). تأثیر بکارگیری الگوی خودمراقبتی اورم بر کیفیت زندگی مادران دارای فرزند مبتلا به فنیل کتونوریا. مجله دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، 12(10): 958-950.
عجم، علی‌اکبر؛ فرزانفر، جواد و شکوهی فرد، حسین. (1393). بررسی نقش شفقت خود در سلامت عمومی و پیشرفت تحصیلی دانشجویان دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی مشهد. نشریه آموزش پرستاری، 5(5): 17-9.
کرد، بهمن. (1395). پیش‌بینی بهزیستی ذهنی دانشجویان پرستاری بر اساس ذهن‌آگاهی و شفقت‌ورزی به خود. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 16(34): 273-282.
لطفی کاشانی، فرح؛ وزیری، شهرام؛ قیصر، شروین؛ موسوی، سید مهدی و هاشمیه، مژگان. (1391). اثربخشی مداخله معنوی بر ارتقای کیفیت زندگی مادران کودک مبتلا به سرطان، فصلنامه فقه پزشکی، 4(11) و( 12)، 50-125.
محمدی، سمیه؛ برهانی، فریبا و روشن زاده، مصطفی.(1394). بررسی میزان خستگی ناشی از شفقت به بیماران در پرستاران بخش‌های مراقبت ویژه. فصلنامه اخلاق پزشکی، 9(33): 103-85.
منظومه، شیوا؛ حسین خانزاده، عباسعلی و شاکری نیا، ایرج.(1394). تأثیر آموزش اداره تنش بر بهبود چگونگی زندگی مادران دارای فرزند دچار بدخیمی خون، مجله دانشگاه علوم پزشکی گیلان، (97)25، 88-79.
موحدی، معصومه؛ موحدی، یزدان و فرهادی، علی. (1394). تأثیر آموزش امیددرمانی بر امید به زندگی و سلامت عمومی بیماران مبتلا به سرطان، مجله پرستاری مامایی جامع‌نگر، 25(76): 92-84.
محمودی، غلامرضا؛ فیاضی، صدیقه؛ جهانی، سیمین؛ کیخایی، بیژن و لطیفی، سیدمحمود. (1391). بررسی تأثیر برنامه خودمراقبتی بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به کم‌خونی داسی شکل. مجله علمی پزشکی جندی شاپور، 11(2): 220-209.
ولی‌زاده، لیلا؛ جونبخش، فاطمه و پاشایی، صونا. (1393). بار مراقبتی والدین کودکان مبتلا به سرطان در مرکز آموزشی درمانی کودکان تبریز سال 1392. بالینی پرستاری و مامایی، 3(2): 13-20.
Albertson, E. R., Neff, K. D., & Dill-Shackleford, K. E. (2015). Self-compassion and body dissatisfaction in women: A randomized controlled trial of a brief meditation intervention. Mindfulness, 6(3), 444-454.
Baker, L. R., & McNulty, J. K. (2011). Self-compassion and relationship maintenance: the moderating roles of conscientiousness and gender. Journal of personality and social psychology, 100(5), 853.
Bektas, M., Kudubes, A. A., Bektas, İ., Altan, S. S., & Selekoglu, Y. (2017). Determination of the interventions of families intended for the symptoms of children with cancer. Collegian, 24(3), 237-245.
Bluth, K., & Eisenlohr-Moul, T. A. (2017). Response to a mindful self-compassion intervention in teens: A within-person association of mindfulness, self-compassion, and emotional well-being outcomes. Journal of Adolescence, 57, 108-118.
Crocker, J., & Canevello, A. (2008). Creating and undermining social support in communal relationships: the role of compassionate and self-image goals. Journal of personality and social psychology, 95(3), 555.
Figley, C. R. (2002). Compassion fatigue: Psychotherapists' chronic lack of self care. Journal of clinical psychology, 58(11), 1433-1441.
Elaine, B. C. J., & Hollins, M. (2016). Exploration of a training programme for student therapists that employs Compassionate Mind Training (CMT) to develop compassion for self and others. The Arts in Psychotherapy, 22, 5-13.
Fletcher, P. C. (2011). My child has cancer: finding the silver lining in every mother's nightmare. Issues in Comprehensive Pediatric Nursing, 34(1), 40-55.
Galiana, L., Oliver, A., Sansó, N., & Benito, E. (2015). Validation of a new instrument for self-care in Spanish palliative care professionals nationwide. The Spanish journal of psychology, 18.
Gilbert, P., & Procter, S. (2006). Compassionate mind training for people with high shame and self‐criticism: Overview and pilot study of a group therapy approach. Clinical Psychology & Psychotherapy: An International Journal of Theory & Practice, 13(6), 353-379.
Gilbert, P. (2009). Introducing compassion-focused therapy. Advances in psychiatric treatment, 15(3), 199-208.
Harris, C., & Griffin, M. T. Q. (2015). Nursing on empty: compassion fatigue signs, symptoms and system interventions. Journal of Christian Nursing, 32(2), 80-87.
Hayes, S. C., Luoma, J. B., Bond, F. W., Masuda, A., & Lillis, J. (2006). Acceptance and commitment therapy: Model, processes and outcomes. Behaviour research and therapy, 44(1), 1-25.
Hunsaker, S., Chen, H. C., Maughan, D., & Heaston, S. (2015). Factors that influence the development of compassion fatigue, burnout, and compassion satisfaction in emergency department nurses. Journal of nursing scholarship, 47(2), 186-194.
Kaye, E. C., Jerkins, J., Gushue, C. A., DeMarsh, S., Sykes, A., Lu, Z., ... & Baker, J. N. (2018). Predictors of late palliative care referral in children with cancer. Journal of pain and symptom management, 55(6), 1550-1556.
Kyeong, L. W. (2013). Self-compassion as a moderator of the relationship between academic burn-out and psychological health in Korean cyber university students. Personality and Individual Differences, 54(8), 899-902.
Leary, M. R., Tate, E. B., Adams, C. E., Batts Allen, A., & Hancock, J. (2007). Self-compassion and reactions to unpleasant self-relevant events: the implications of treating oneself kindly. Journal of personality and social psychology, 92(5), 887.
Madi, D., & Clinton, M. (2018). Pain and its impact on the functional ability in children treated at the children's cancer center of lebanon. Journal of pediatric nursing, 39, e11-e20.
Masa'Deh, R. (2015). Perceived stress in parents of children with chronic disease: A comparative study. European Scientific Journal, 11(36).
Muscara, F., McCarthy, M. C., Woolf, C., Hearps, S. J. C., Burke, K., & Anderson, V. A. (2015). Early psychological reactions in parents of children with a life threatening illness within a pediatric hospital setting. European Psychiatry, 30(5), 555-561.
Neff, K. (2003). Self-compassion: An alternative conceptualization of a healthy attitude toward oneself. Self and identity, 2(2), 85-101.
Nikfarid, L., Rassouli, M., Borimnejad, L., & Alavimajd, H. (2017). Experience of chronic sorrow in mothers of children with cancer: A phenomenological study. European Journal of Oncology Nursing, 28, 98-106.
Polat, S., Tüfekci, F. G., Küçükoğlu, S., & Bulut, H. K. (2016). Acceptance–rejection levels of the Turkish mothers toward their children with cancer. Collegian, 23(2), 217-223.
Schron, E. B., Exner, D. V., Yao, Q., Jenkins, L. S., Steinberg, J. S., Cook, J. R., ... & AVID Investigators. (2002). Quality of life in the antiarrhythmics versus implantable defibrillators trial: impact of therapy and influence of adverse symptoms and defibrillator shocks. Circulation, 105(5), 589-594.
Smeets, E., Neff, K., Alberts, H., & Peters, M. (2014). Meeting suffering with kindness: Effects of a brief self‐compassion intervention for female college students. Journal of clinical psychology, 70(9), 794-807.
Soysa, C. K., & Wilcomb, C. J. (2015). Mindfulness, self-compassion, self-efficacy, and gender as predictors of depression, anxiety, stress, and well-being. Mindfulness, 6(2), 217-226.‏
Tanenbaum, M. L., Adams, R. N., Gonzalez, J. S., Hanes, S. J., & Hood, K. K. (2018). Adapting and validating a measure of diabetes-specific self-compassion. Journal of Diabetes and its Complications, 32(2), 196-202.‏
Tirch, D. (2012). The compassionate-mind approach to overcoming anxiety: Using the compassion focused therapy (CFT) to treat worry, panic, and fear. American institute for cognitive therapy, 38, 6-29.
Wang, X., Chen, Z., Poon, K. T., Teng, F., & Jin, S. (2017). Self-compassion decreases acceptance of own immoral behaviors. Personality and Individual Differences, 106, 329-333.
Winch, S., Henderson, A., & Jones, J. (2015). Recognizing the dialectic of compassionate care in the workplace: feedback from nurse educators. The Journal of Continuing Education in Nursing, 46(5), 228-232.‏
Wren, A. A., Somers, T. J., Wright, M. A., Goetz, M. C., Leary, M. R., Fras, A. M., & Keefe, F. J. (2012). Self-compassion in patients with persistent musculoskeletal pain: relationship of self-compassion to adjustment to persistent pain. Journal of pain and symptom management, 43(4), 759-770.‏
Yarnell, L. M., & Neff, K. D. (2013). Self-compassion, interpersonal conflict resolutions, and well-being. Self and Identity, 12(2), 146-159.