با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی،دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشان، کاشان، ایران.

2 استادیار دانشگاه، گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کاشان، اصفهان، ایران *

چکیده

مقدمه: دیابت بارداری یک مشکل بهداشتی در حال افزایش در سراسر دنیا و یکی از شایع­ترین عوارض دوران بارداری است. بنابراین هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان فراشناختی بر راهبردهای کنترل فکر و کاهش اضطراب زنان مبتلا به دیابت بارداری بود. روش: روش پژوهش حاضر مداخله­ای از نوع نیمه آزمایشی با پیش­آزمون و پس­آزمون همراه گروه گواه بود. جامعه­ آماری این پژوهش تمامی زنان باردار مبتلا به دیابت بارداری مراجعه‌کننده به مراکز جامع خدمات سلامت کاشان با محدوده سنی 18 تا 45 سال بودند. تعداد نمونه در پژوهش حاضر 30 نفر (15 نفر در هر گروه) با روش نمونه­گیری هدفمند (زنانی که مبتلا به دیابت بارداری و در 16 هفته­ اول بارداری بودند) بود. برای اجرای مداخله از برنامه­ درمان فراشناختی ولز و برای اندازه­گیری متغیرهای وابسته از سیاهه اضطراب بک (BAI) و پرسشنامه کنترل فکر(TCQ) و برای تحلیل داده‌ها نیز از تحلیل کوواریانس چندمتغیره (MANCOVA) استفاده گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد درمان فراشناختی بر کاهش اضطراب (05/0p<) و کنترل فکر و ابعاد آن در زنان مبتلا به دیابت بارداری معنادار است (05/0p<). نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج، جهت عملی‌کردن و دسترسی آسان به برنامه­های درمان فراشناختی برای زنان مبتلا به دیابت بارداری با اجرای کلاس­های درمان فراشناختی در مراکز بهداشت و سلامت می­توان راهبردهای کنترل فکر آن­ها را بهبود و اضطراب آن­ها را کاهش داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Meta cognitive Therapy in Thought Control Strategies and Reducing Anxiety in Women with Gestational Diabetes

نویسندگان [English]

  • Sepideh Gotby 1
  • Zahra sadat Goli 2

1 Department of Psychology, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Kashan Branch, Kashan. Iran.

2 Assistant Professor of General Psychology, Department of General Psychology, Kashan Branch, Islamic Azad University, Kashan, Iran

چکیده [English]

Objective: Gestational diabetes is a growing health problem worldwide and one of the most common complications of pregnancy. Therefore, the aim of this study was to evaluate the effectiveness of metacognitive therapy on thought control strategies and reducing anxiety in women with gestational diabetes. Method: The method of the present study was a quasi-experimental intervention with pre-test and post-test with the control group. The statistical population of this study was all pregnant women with gestational diabetes who referred to comprehensive health care centers in Kashan with an age range of 18 to 45 years. The number of samples in the present study was 30 (15 people in each group) by purposive sampling method (women with gestational diabetes in the first 16 weeks of pregnancy). The Wells Metacognitive Therapy Program was used for the intervention, the Beck Anxiety Inventory (BAI) and the Thought Control Questionnaire (TCQ) were used to measure the dependent variables, and the multivariate analysis of covariance (MANCOVA) was used to analyze the data. Findings: The results showed that metacognitive therapy was significant on reducing anxiety (p<0.05) and controlling thought and its dimensions in women with gestational diabetes (p<0.05). Conclusion: according to the results, for practical and easy access to metacognitive treatment programs for women with gestational diabetes, by implementing metacognitive therapy classes in health centers, their thought control strategies can be improved and their anxiety can be reduced.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Anxiety
  • Gestational Diabetes
  • Metacognitive Therapy
  • Thought Control Strategies
اندوز، زهرا. (1390). اثربخشی فراشناخت درمانی در درمان بیماران مبتلا به وسواس فکری. پایان‌نامه دکتری روانشناسی بالینی. دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی. دپارتمان روانشناسی بالینی.
انصاری، بهجت، تسبیح‌سازان، سیدرضا، خادمی، علی، رضایی، محمدخالد. (1400). اثربخشی درمان فراشناختی بر نگرانی، نشخوار فکری و کنترل آسم در بیماران مبتلا به آسم. نشریه پژوهش توانبخشی در پرستاری. ۷ (۳) :۲۰-۲۹.
حسینی غفاری، فاطمه، محمد خانی، پروانه، پور شهباز، عباس، دولتشاهی، بهروز.  (1392). اثربخشی درمان فراشناختی گروهی بر کاهش افکار اضطرابی و بهبود راهبردهای کنترل تفکر در بیماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر. نشریه علمی پژوهشی دانشکده مامایی دانشگاه علوم پزشکی بهشتی، 23 (80): 76-66.
سالاری‌فر، محمدحسین، پوراعتماد حمیدرضا.  (1390). رابطه باورهای فرا شناختی با اختلال افسردگی و اضطراب، مجله علمی  پژوهشی یافته، 11 (4): 38-29.
سجادی، سیدعلی­رضا، بخشانی، نورمحمد، شکری‌پور، کبری، باغبان حقیقی، مهری، صمدی، رویا، صفرزایی، منصور. (1391). شیوع اختلالات روانپزشکی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2. مجله علوم پزشکی زاهدان، 14 (1): 82-85.
شاره، حسین، علیمرادی، عبدالطیف. (1392). سیستم‌های مغزی - رتاری، باورهای فراشناختی و راهبردهای کنترل فکر در بیماران مبتلا به اختلال وسواسی – اجباری. مجله روانشناسی بالینی، 5 (3): 87- 101.
شفیعی سنگ آتش، سمیه، رفیعی‌نیا، پروین، نجفی، محمود. (1391). اثر بخشی درمان فراشناختی 138بر اضطراب و مولفه­های فراشناختی مبتلایان به اختلال اضطراب فراگیر. مجله رانشناسی بالینی، 4 (4): 8-22.
فتی، لادن، موتابی، فرشته، مولودی، رضا، ضیایی، کاوه. (1389). کفایت روانسنجی نسخه فارسی «پرسشنامه کنترل فکر» و «پرسشنامه افکار اضطرابی» در دانشجویان ایرانی. فصلنامه روش‌ها و مدل‌های روانشناختی، 1 (1): 103-81.
کاویانی، حسین، موسوی، اشرف‌سادات. (1387). ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه اضطراب بک در طبقات سنی و جنسی جمعیت ایرانی. مجله دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران. ۶۶ (۲) :۱۳۶-۱۴۰.
لاریجانی، باقر، حسین‌نژاد، آرش. (1396). دیابت بارداری. مجله دیابت و لیپید ایران، 1 (1): 9-22.
محمدخانی، شهرام، صادقی، نگار، فرزاد، ولی اله. (1383). مـدل روابـط علـی هیجـان منفـی، بـاورهـای مرکزی، باورهای مرتبط با مواد، عقاید وسوسه‌انگیـز و تنظـیم هیجـان بـا بازگـشت بـه مـصرف مـواد، فصلنامه پژوهشهای نوین روان شناختی، 6 (23): 159-185.
محمدخانی، شهرام، فرجاد، مریم. (1388). رابطه باورهای فراشناختی و راهبردهای کنترل فکر با علائم وسواسی در جمعیت غیر بالینی. مجله روانشناسی بالینی، 1 (3): 51-35.
مهاجری اول, نسترن, نریمانی, محمد, صادقی, گودرز, حاجلو, نادر. (1399). اثربخشی درمان فراشناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر راهبردهای منفی تنظیم هیجان و پردازش هیجانی افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر. مجله علمی - پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار, 27(3), 453-463.
مومنی, خدامراد, رادمهر, فرناز. (1399). اثربخشی درمان فراشناختی بر سندرم شناختی/ توجهی در دانشجویان دختر مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی, 21(2), 32-42.
موید، فرح، زارع، شهرام، نیکبخت، علی. (1393). بررسی اضطراب و افسردگی در بیماران دیابتی مراجعه‌کننده به کلینیک دیابت بندرعباس. مجله علوم پزشکی هرمزگان، 18 (1): 71-65.
نعمت اللهی، شهلا، افشاری نیا، کریم، حسینی، سعیده السادات، کاکابرایی، کیوان، پرندین، شیما. (1399). اثربخشی درمان فراشناختی بر کاهش نشخوار ذهنی و اضطراب در بیماران وسواس فکری. سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت. ; ۴ (۳) :۷۵-۸۲.
ولز، آدریان. (2009). درمان فراشناختی اضطراب و افسردگی. ترجمه شهرام محمدخانی (۱۳۹۵). (چاپ چهارم). تهران، انتشارات ورای دانش.
Aghabeygi, B., & Khanjani, S. (2020). The effectiveness of metacognition therapy on the marital quality of the women. Journal of Education and Health Promotion, 9. PMID: 32509907; PMCID: PMC7271925.
Bayegan, K., Sotodeh Asl, N., Karami, A., & Asadzadeh Dahraei, H. (2020). Comparison of the Effectiveness of Metacognitive Therapy and Behavioral Activation on Depression in Elderly with Type 2 Diabetes. Avicenna Journal of Neuro Psycho Physiology, 7(1), 9-14.
Beck, A. T., Epstein, N., Brown, G., & Steer, R. A. (1988). An inventory for measuring clinical anxiety: psychometric properties. Journal of consulting and clinical psychology, 56(6), 893.
Beck, A. T., Epstein, N., Brown, G., & Steer, R. A. (1988). An inventory for measuring clinical anxiety: psychometric properties. Journal of consulting and clinical psychology, 56(6), 893.
Bergersen, H., Foslie, F., Sunnerhagen, K.S., Schank, A.K. )2011(. Anxiety, depression, and  psychological  well-being  2 to 5  years  post stroke. J Stroke Cerebrovasc Dis, 23(2): 1-6.
Cyert, F., March, M. (2016). Behavioral Theory of the Firm. Boston: Pearson Education, Inc.
Flavell, J.H. (1979). Metacognition and metacognitive monitoring: A new era of cognitive – developmental inqurity . American Psychologist, 34,906-911.
Nigatu, B., Workneh, T., Mekuria, T., Yifter, H., Mamuye, Y., & Gize, A. (2022). Prevalence of Gestational Diabetes Mellitus among pregnant women attending antenatal care clinic of St. Paul’s Hospital Millennium Medical College, Addis Ababa, Ethiopia. Clinical diabetes and endocrinology, 8(1), 1-6.
Sanagoye Moharrar, G., Erfani, M., & Abarizade, A. (2021). The effectiveness of metacognitive therapy for emotional burnout and stress reduction in migraine patients. medical journal of mashhad university of medical sciences, 63(6).
Wells, A., & Davies, M. I. (1994). The Thought Control Questionnaire: A measure of individual differences in the control of unwanted thoughts. Behaviour research and therapy, 32(8), 871-878.
Wells, A., Carter, K. (2001). Further tests of a cognitive model of GAD: Meta-cognitions and worry in GAD, panic disorder, social phobia, depression and non-patients. Behavior Therapy, 32: 85-102.
Wells, A., Davies, M. (2003). The thought control questionnaire: A measure of individual difference in the control of unwanted thought. Behavior Res Ther, 41: 529-54.
Wells, A., Matthews, G. (2016). Modelling cognition in emotional disorder: The S-REF model. Behav Res Ther, 32(2): 870-97.
Wells, A., Papageorgiou, C. (2001). Brief cognitive therapy for social phobia: A case series . Behaviour Research and therapy, 39: 713-720.
Wells, A., Reeves, D., Capobianco, L., Heal, C., Davies, L., Heagerty, A., ... & Fisher, P. (2021). Improving the Effectiveness of Psychological Interventions for Depression and Anxiety in Cardiac Rehabilitation: PATHWAY—A Single-Blind, Parallel, Randomized, Controlled Trial of Group Metacognitive Therapy. Circulation, 144(1), 23-33. PMID: 34148379.
Wells, A., Welford, M., King, P., Papayeorg iou, G., Wisly, J., Mendel, E. (2008) .Arandomised trail of metacognitive therapy versus applied relaxation in the treatment of generalized anxiety disorder. Manuscript in preparation.
Zahedian, E., Bahreini, M., Ghasemi, N., & Mirzaei, K. (2021). Group meta-cognitive therapy and depression in women with breast cancer: a randomized controlled trial. BMC women's health, 21(1), 1-9.