روانشناسی سلامت

با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

نقش میانجی راهبردهای مقابله‌ای در رابطه بین ویژگی‌های شخصیتی و عملکرد خانواده با ادراک از بیماری در بیماران مولتیپل اسکلروزیس

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی‌شهر، خمینی‌شهر، ایران

2 گروه روان‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد، شهرکرد، ایران

چکیده

مقدمه: ادراک از بیماری که نقش مهمی در فرایند درمان و پیروی از دستورات بهداشتی دارد تحت تاثیر عوامل مختلف روانشناختی است. هدف پژوهش حاضر  بررسی نقش میانجی راهبردهای مقابله‌ای در رابطه بین ویژگی‌های شخصیتی و عملکرد خانواده با ادراک از بیماری در بیماران مولتیپل اسکلروزیس (ام‌اس) بود. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی با طرح همبستگی مبتنی بر تحلیل مسیر و جامعه آماری کلیه بیماران مبتلا به ام‌اس مراجعه‌کننده به مطب‌های متخصصان مغز و اعصاب و همچنین بیمارستان کاشانی شهر شهرکرد در سال 1399 بود که از میان آن‌ها تعداد 250 نفر، به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده شامل پرسشنامه ادراک بیماری بردبنت و همکاران، پرسشنامه ویژگی‌های شخصیتی نئو، مقیاس عملکرد خانواده بیشاپ و بالدوین و پرسشنامه راهبردهای مقابله لازاروس و فولکمن بود. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS-24 و Amos-19 و به روش تحلیل مسیر تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد مدل پژوهش از برازش مناسبی برخوردار است. همچنین نتایج نشان داد راهبردهای مقابله‌ای در رابطه بین روانرنجورخویی، وجدان‌گرایی، توافق‌پذیری، تجربه‌گرایی، برون‌گرایی و عملکرد خانواده با ادراک از بیماری نقش میانجی دارد. نتیجه‌گیری: عملکرد خانواده و ویژگی‌های شخصیتی  می‌توانند با تاثیرات مثبت بر اتخاذ راهبردهای مقابله‌ای موثر، ادراک بهتری از بیماری را برای فرد به دنبال داشته باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Mediating Role of Coping Strategies in Linking Personality Traits and Family Functioning with Disease Perception in MS Patients

نویسندگان [English]

  • leila razi 1
  • daruosh jalali 2

1 Graduate Master in Clinical Psychology, Islamic Azad University, Khomeinishahr Branch, Khomeinishahr, Iran

2 Department of Psychology, Islamic Azad University, Shahrekoord branch, Shahrekoord, Iran

چکیده [English]

Objective: Disease perception, which plays an important role in the treatment process and following health instructions, is influenced by various psychological factors.. The aim of this study was to investigate the mediating role of coping strategies in the relationship between personality traits and family functioning with perception of the disease in multiple sclerosis (MS) patients. Method: The method of this study was descriptive with a correlational design based on path analysis and statistical population of all patients with with multiple sclerosis disease referred to the offices of neurologists and Kashani Hospital in Shahrekord in 2020, from which 250 people were selected by purposive sampling method. Data collection tools included Bradbent et al.'s Awareness Questionnaire, Neo Personality Traits Questionnaire, Bishop and Baldwin Family Performance Scale, and Lazarus and Folkman Coping Strategies Questionnaire. Data were analyzed using SPSS-24 and Amos-19 software and path analysis. Findings: The results showed that the research model has a good fit. The results also showed that coping strategies in the relationship between neuroticism, conscientiousness, agreement, Openness, extroversion and family functioning play a mediating role in the perception of the disease. Conclusion: Family performance and personality traits can lead to a better perception of the disease for the individual with positive effects on the adoption of effective coping strategies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Disease Perception
  • Multiple Sclerosis
  • Coping Strategies
  • Family Function
  • Personality Traits
مراجع
احمدی، آ.؛ صابری، م.؛ پورنقاش، س. و ارجمندنیا، ع‌ا. (1399). تاثیر عملکرد خانواده بر بزهکاری در نوجوانان کانون اصلاح و تربیت شهر تهران. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 21(4)، 95-102.
باقریان، ر.؛ احمدزاده، غ‌ح و آبادچی، س. (1397). بررسی رابطه بین راهبردهای مقابله ای، متغیرهای شخصیتی و ادراک از بیماری در بیماران سکته قلبی. فصلنامه پرستار و پزشک در رزم، 18(6)، 53-97.
بشلیده، ک. (1397). روش‌های پژوهش و تحلیل آماری و مثال‌های پژوهشی با spss و Amos. اهواز: انتشارات دانشگاه شهید چمران.
پارسی‌نیا، آ. (1396). رابطه ویژگی‌های شخصیت و ادراک از بیماری در بیماران عروق کرونر قلبی. سومین همایش ملی سلامت روان و تندرستی، قوچان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان.
حسینی‌نژاد، م.؛ سعادت، س؛ بخشی‌پور، ح و نصیری، پ. (1400). شیوع و بروز بیماری مولتیپل اسکلروزیس (ام‌اس) در استان گیلان. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، 29(1)، 34-39-47.
خزاعی، س و مرادی، ر. (1398). نقش عملکرد خانواده در تاب‌آوری و عزت نفس نوجوانان. تهران: انتشارات آلتین.
ذوقی، ل.؛ آجیل‌چی، ب.؛ یوسفی‌راد، ا و دهقان منظم، ع‌ا. (1399). رابطه درک بیماری با باورهای وسواسی با میانجی‌گری سلامت عمومی در بیماران مراجعه‌کننده جهت تشخیص کرونا. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 16(56)، 215-228.
زارع، ح.؛ ملک‌زاده، ا.؛ آقایوسفی، ع‌ر و غلامعلی لواسانی، م. (1399). مدل تبیینی قضاوت اجتماعی: نقش نظریه ذهن با واسطه‌گری ویژگی‌های شخصیت. مجله علوم شناختی، 19(85)، 121-128.
رفعتی، ع.؛ یوسفی، ع. (1398). مقایسه عملکرد خانواده و کیفیت زندگی افراد مبتلا به بیماری ام‌اس با افراد سال. مجله پیشرفت‌های نوین در علوم رفتاری، 4 (38)، 83-100.
فیروزکوهی، ا.؛ شریفی، م.؛ پورشهریار، ح و شکری، ا. (1398). حمایت اجتماعی ادراک شده و  افسردگی  پس  از  زایمان  با  نفس واسطه‌گری راهبردهای مقابله‌ای. مطالعات اجتماعی و روانشناختی زنان، 17(3)، 57-86.
محمد، ن.؛ حاتمی، م و نیکنام، م. (1400). مقایسه اثربخشی درمان شناختی - رفتاری و نظم‌جویی فرآیندی هیجان در حساسیت اضطرابی بیماران مبتلا به اسکلروز چندگانه. نشریه علمی روانشناسی سلامت، 10(37)، 109-126.
ملکان، م.؛ صفاری نیا، م.؛ ثابت، م و صداقت، م. (1400). نقش رژیم غذایی بر بهزیستی ذهنی با میانجی‌گری سرسختی  سلامت در زنان مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس. نشریه علمی روانشناسی سلامت، 10(1)، 161-188.
هومن، ح‌ع. (1393). مدل‌یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم‌افزار لیزرل (با اصلاحات). تهران: سمت.
Bassi, M., Cilia, S., Falautano, M., Grobberio, M., Niccolai.C. Et al. (2020). Illness perceptions and psychological adjustment among persons with multiple sclerosis: the mediating role of coping strategies and social support. Disabil Rehabil, 42(26), 3780-3792.  Doi: 10.1080/ 09638288.2019.1610511.
Cashen, M., Boccio, K., &Beaver, M. (2017). Contents. The Influence of Family Structure on Delinquent Behavior. Youth Violence and Juvenile Justice, 17(1), 88-106.
Chang, C., Yang, C.Y., Inder, K., Chan, S.W.C., Faan. R.N. (2020). Illness perceptions, coping strategies, and quality of life in people with multiple chronic conditions. Journal of Nursing Scholarship. Doi: https://doi.org/10.1111/jnu.12540.
Feinstein, A., & Pavisian, B. (2017). Multiple sclerosis and suicide. Multiple Sclerosis Journal, 23(7), 923-927.
Ghorbaninia, F., Monirpour, N., Modarres, M. (2019). Mediating role of illness perception and coping sstrategies among individuals with Inflammatory Bowel Disease. International Journal of Applied Behavioral Science, 6(3), 31-42.
Henry, A.,Tourbah, A., Camus,G., Deschamps, R., Mailhan, L. (2019). Anxiety and depression in patients with multiple sclerosis: The mediating effects of perceived social support. Disorders, 27, 46-51. https://doi.org/10.1016/j.msard.2018.09.039.
Hyun-E, Y., Jee-Won, S., Hyeon, K., Sunui, S. (2019). Mediating effect of illness perception on the relationship between family function and health behavior in patients with risk factors for metabolic syndrome. Journal of East-West Nursing Research, 25(2), 183-192.
Jabbarian, L.J., Korfage, I.G., Cerv, B., van Delden, J.JM. Deliens, L et al. (2020). Coping strategies of patients with advanced lung or colorectalcancer in six European countries: Insights from the action Study. Psycho‐Oncology, 29, 347-355.
Katani, A.M., Mohammadi, S., Davoodi, Z., Shahmoradi, S. (2021). Comparing coping styles, personality traits, and resiliency in multiple sclerosis patients. Journal of Shahrekord University of Medical Sciences. 23(2), 62-67.
Knowles, S.R., Castle, D.J., Biscan, S.M., Salzberg, M., OFlaherty, M., et al. (2016). Relationships between illness perceptions, coping and psychological morbidity in kidney transplants patients. The American Journal of the Medical Sciences, 351(3), 233-238.
Kwon, M., & Kang, J. (2018). Mediating effect of illness perception on the relationship between Type D personality and health behaviors among coronary artery disease patients. Health Psychol Open, Doi: 10.1177/2055102918817228.
Mattson, E., James, L., Engdahl, B. (2018). Personality Factors and Their Impact on PTSD and Post-traumatic Growth is Mediated by Coping Style among OIF/OEF Veteran. Military Medicine, 183(9-10), 475-480.
Nasiri, M., Maroufi, H., Sahraian, A., Eskandarieh, S. (2021). Prevalence of multiple sclerosis and its risks in Tehran, Iran, in 2019. Neurol Sci. https://doi.org/10.1007/s10072-021-05064-x.
Obiwuru, O., Joseph, S., Liu, L., Palomeque, A., Tarlow, L., Langer-Gould, A.M, et al. (2017). Perceptions of multiple sclerosis in Hispanic americans: need for targeted messaging. International Journal of MS Care, 19(3), 131-39.
Parker, L.S., Topcu, G., and De Boos, D., Das Nair, R. (2020). The notion of “invisibility” in people’s experiences of the symptoms of multiple sclerosis: a systematic meta-synthesis. Journal Disability and Rehabilitation. https://doi.org /10.1080/09638288.2020.1741698.
Pereira-Morales, A.J., Adan, A., Lopez-Leon, S., Forero, D.A. (2018). Personality traits and health-related quality of life: the mediator role of coping strategies and psychological distress. Annals of General Psychiatry, 17(25), 1-14.
Postolica, R., Lorga, M., Petrariu, F.D., Azoicai, A. (2017). Cognitive-Behavioral Coping, Illness Perception, and Family Adaptability in Oncological Patients with a Family History of Cancer. Hindawi BioMed Research International. DOI: 10.1155/2017/8104397.
Sami, P., Emamipoor, S., Rafiepoor, A. (2021). The Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy (ACT) on Disease Perception and Adherence to Treatment AmongPatients with Multiple Sclerosis.
Tauil,  C.B., Rocha-Lim, A.D., Ferrari, B.B., Silva, F.M., Macha, L.A. et al. (2021). Depression and anxiety disorders in patients with multiple sclerosis: association with neurodegeneration and neurofilaments. Braz J Biol Res, 15(54). doi: 10.1590/1414-431X202010428.
Wilski, M., Kocur, P., Brola, W., Tasiemski, T. (2020). Psychological factors associated with self‐management in multiple sclerosis. Acta Neurologica, https://doi.org/10.1111/ane.13236.
Wilski, M., Kocur, P., Gorny, M., Koper, M., Nadolska, A. et al. (2019). perception of multiple sclerosis impact and treatment efficacy beliefs: mediating effect of patient's illness and selfappraisals. Journal of Pain and Symptom Management, 58(3), 437-444.
Woodhouse, S., Hebbard, G., Knowles, R.S. (2018). Exploring symptom severity, illness perceptions, coping styles, and well-being in gastroparesis patients using the common sense model. Digestive Diseases and Sciences, 63, 958–965.
روانشناسی سلامت
دوره 11، شماره 42
شهریور 1401
صفحه 131-148
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار