با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد مشاوره دانشگاه پیام‌نور، ایران.

2 دانشیار گروه روان‌شناسی دانشگاه پیام‌نور، ایران.

چکیده

مقدمه: دیابت شایع‌ترین بیماری ناشی از اختلالات متابولیسمی با عوارض مخرب است. هدف از این پژوهش، بررسی اثربخشی آموزش خود شفابخشی (کدهای شفابخش) بر بهزیستی هیجانی، سرسختی روانشناختی و بهبود بیماران مبتلا به دیابت نوع دو بود. روش: این  پژوهش یک مطالعه نیمه‌آزمایشی  دو گروهی (آزمایشی و گواه) سه مرحله ای (پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری) بوده و جامعه آماری آن شامل زنان مبتلا به دیابت مراجعه‌کننده به مرکز بهداشت اصفهان بود.30 نفر داوطلب مبتنی بر ملاک‌های ورود و خروج، به عنوان نمونه انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه 15 نفره آزمایشی و کنترل قرار گرفتند. تمام شرکت‌کنندگان پرسشنامه‌های بهزیستی هیجانی از کییز و ماگیارمو (2003)  و پرسشنامه سرسختی روانشناختی کیامرثی (1377) را در سه مرحله به‌عنوان پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری تکمیل کردند. همچنین قند خون آنان  توسط پزشک متخصص در سه مرحله اندازه‌گیری و ثبت شد. سپس مداخله آموزش خودشفابخشی به‌مدت 14 جلسه 60 دقیقه‌ای بر روی گروه آزمایشی اجرا  و گروه کنترل در انتظار مداخله آموزشی قرار گرفت. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از تحلیل واریانس اندازه‌گیری مکرر و با استفاده از نرم‌افزار SPSS  نسخه ۲۴  استفاده شد. یافته‌ها: آموزش خود شفابخشی توانست بهزیستی روانشناختی، بهزیستی هیجانی و سرسختی روانشناختی گروه شرکت‌کننده در آموزش خودشفابخشی را به‌طور معناداری افزایش دهد (01/0>p). ولی بر بهبود بهزیستی اجتماعی و روند بیماری دیابت تاثیرمعناداری دیده نشد. نتیجه‌گیری: می‌توان روش خود شفابخشی را به‌عنوان یکی از رویکردهای جدید روانشناسی مثبت‌نگر جهت افزایش بهزیستی هیجانی و سرسختی روانشناختی  بیماران مبتلا به دیابت نوع دو به کار برد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Self-Healing (the Healing Codes) Training on Emotional Well-Being, Psychological Hardiness, and Recovery in Patients with Type 2 Diabetes

نویسندگان [English]

  • Reyhaneh Moslehi 1
  • zohreh latifi 2

1 M.A. of Counselling, Payame Noor University, Iran.

2 Associate Professor, Department of Psychology, Payame Noor University, Iran.

چکیده [English]

Objective: Diabetes is one of the most common diseases caused by metabolic disorders with devastating effects. The present study aimed to investigate the effects of self-healing (the healing codes) training on emotional well-being, psychological hardiness, and recovery in patients with type 2 diabetes. Method: The research method was quasi-experimental with a pre-test, post-test, and follow-up design and a control group. The study population comprised all women with type 2 diabetes who referred to the health centers of Isfahan. Thirty patients were selected based on inclusion and exclusion criteria and randomly divided into experimental (n=15) and control (n=15) groups. The research instruments included Keys and Magyar-Mae Emotional Well-Being Questionnaire (2003) and Kiamarsi Psychological Hardiness Questionnaire (1998) which were completed by the participants in three stages: pre-test, post-test, and follow-up. Patients' blood sugar was measured and recorded by a specialist in three stages. The experimental group underwent fourteen sessions (60-minute sessions per week) of self-healing training and the control group was waiting for intervention. The repeated measures ANOVA was used for analyzing the data by using SPSS software (version 24). Findings: Self-healing training effectively increased emotional well-being and psychological hardiness in patients with type 2 diabetes (p< 0.01). In terms of improving social well-being and the disease process, there was no significant difference between the experimental and control groups in the pre-test stage. Conclusion: Self-healing can be used as a new approach in positive psychology to increase the emotional well-being and psychological hardiness in patients with type 2 diabetes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Self-healing training
  • Emotional well-being
  • Psychological hardiness
  • Type 2 diabetes
آقایوسفی، ع. و شاهنده، م. (1391). رابطه علی خشم، سرسختی روانشناختی وکیفیت زندگی در بیماران عروق کرونری. فصلنامه علمی - پژوهشی روانشناسی سلامت، ۱(۳)، ۳۹-۴۹.
آقا یوسفی، ع.؛ صفری، ی.؛ احمدی، س.؛ و عباس‌پور، پ. (1399). اثربخشی مقابله درمانگری بر نشانگرهای روانشناختی (استرس، کیفیت زندگی و راهبردهای مقابله‌ای) بیماران دیابتی نوع 2. فصلنامه علمی- پژوهشی روانشناسی سلامت، ۹(۳۴)، ۲۵-۴۰.
اورکی، م. و عیسی‌زاده، ف. (1400). اثربخشی کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر تنظیم هیجانی، استرس ادراک‌شده و پیروی از درمان در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2. فصلنامه علمی - پژوهشی روانشناسی سلامت، ۱۰(۳۸)، ۱۵۷-۱۷۵.
جنگی‌جهان‌تیغ، ل.؛ لطیفی، ز.؛ و سلطانی‌زاده، م. (1400). اثربخشی آموزش خودشفابخشی بر کیفیت زندگی سالمندان. روانشناسی پیری، ۷(۴)، ۳۴۵-۳۵۹.
خاکی بختیاروند، و.؛ رمضانی علی اکبری، خ.؛ و شعبانی، م. (۱۳۹۸). نقش التهاب و تغییرات سلول‌های ایمنی مقیم در بافت چربی سفید افراد چاق در افزایش خطر ابتلا به سرطان: یک مرور نقلی. مجله‌ غدد درون‌ریز و متابولیسم ایران، ۲۱(۶)، ۳۹۹-۳۸۵.
رجبی، م.؛ ملیحی الذاکرینی، س.؛ اسدی، ج.؛ و میرزایی، م. ر. (1399). اثربخشی آموزش فراشناختی بر کلسترول  (LDL)، کلسترول (HDL) و افسردگی بیماران مبتلا به دیابت نوع2. فصلنامه علمی- پژوهشی روانشناسی سلامت، ۹(۳۶)، ۸۷-۱۰۴.
زارعان، ف.؛ لطیفی، ز.؛ و میرمهدی، س. ر. (۱۳۹۹). اثربخشی آموزش خودشفابخشی بر سرمایه‌های روان‌شناختی، تحمل پریشانی و سردرد همسران معتادان. فصلنامه اعتیادپژوهی، ۱۴(۵۵)، ۱۹۳-۲۱۲.
سلطانی، م.؛ لطیفی، ز. و موسوی، ش. (1398) تأثیر آموزش خودشفابخشی (سلف­هیلینگ) بر شفقت به خود، نگرانی از تصویر تن  و روند بهبود بیماری­ در بیماران مبتلا به سرطان پوست. فصلنامه پوست و زیبایی، 10(4): 223-234.
شجری، ف.؛ آقایوسفی، ع. ر.؛ و آگاه‌هریس، م. (1400). اثربخشی مقابله‌‌درمانگری بر خودمهارگری و HbA1c  بیماران زن دیابتی نوع 2. فصلنامه علمی- پژوهشی روانشناسی سلامت، ۱۰(۳۸)، ۷۱-۸۴.
شفیعی، ح.؛ و نصیری، ش. (1399). نقش سواد سلامت، بهزیستی روان‌شناختی و خودکارآمدی در پیش‌بینی کیفیت زندگی بیماران مبتلابه دیابت نوع 2. فصلنامه علمی - پژوهشی روانشناسی سلامت، ۹(۳۳)، ۷-۲۲.
شفیعی، ل. (1398).  آموزش خودشفابخشی بر فرسودگی شغلی، کیفیت زندگی و انعطاف‌پذیری عاطفی پرسنل اورژانس اجتماعی اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره توانبخشی، دانشگاه پیام نور اصفهان.
شکری، ا.؛ و سیاردوست تبریزی، آ. (1397). نقش واسطه‌ای تاب‌آوری روان‌شناختی در رابطة ارزیابی‌های شناختی و حمایت اجتماعی ادراک شده با بهزیستی هیجانی و رفتارهای سلامت در نوجوانان. فصلنامه علمی - پژوهشی روانشناسی سلامت، ۷(۲۶)، ۷۵-۱۰۰.
شهبازی، ن. و لطیفی، ز. (1399). اثربخشی آموزش خودشفابخشی (کدهای شفابخش) بر افسردگی، شدت درد ادراک‌شده و اضطراب مرتبط با درد در بیماران مبتلا به سردرد مزمن. فصلنامه علمی- پژوهشی روانشناسی سلامت، 9(35)، 113-132.
عابدینی، م.؛ اکبری، ب.؛ صادقی، ع.؛ و اسدی مجره، س. (1400). الگوی ارتباطی تاب‌آوری و ذهن‌آگاهی با بهزیستی هیجانی با نقش واسطه‌ای تنظیم هیجان در بیماران سرطانی. فصلنامه علمی - پژوهشی روانشناسی سلامت، ۱۰(۳۹)، ۶۷-۸۴.
عصارزادگان، م. و رئیسی، ز. (1398). اثربخشی آموزش مبتنی بر روان شناسی مثبت‌نگر بر کیفیت زندگی و شادکامی در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو. فصلنامه علمی - پژوهشی روانشناسی سلامت، ۸(۳۰)، ۹۷-۱۱۶. 
عینی، س.؛ هاشمی، ز.؛ و عبادی - کسبخی، م. (1399). بهزیستی روانشناختی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو: نقش سرسختی روانشناختی، حس انسجام و راهبردهای مقابله‌ای. فصلنامه علمی - پژوهشی روانشناسی سلامت، ۹(۳۴)، ۱۲۱-۱۳۶.
کریمی راهجردی، م.؛ سودانی، م.؛ غلامزاده جفره، م.؛ و عسگری، پ. (1399). اثربخشی درمان بهزیستی روانشناختی بر افسردگی، رضایت جنسی و بهبود کیفیت زندگی بیماران دیابتی نوع ۲. فصلنامه علمی - پژوهشی روانشناسی سلامت، ۹(۳۶)، ۱۳۲-۱۱۹.
لطیفی، ز.؛ شفیعی، ل.؛ و سلطانی‌زاده، م. (1400). تاثیر اموزش خودشفابخشی بر فرسودگی شغلی، کیفیت زندگی و انعطاف‌پذیری عاطفی کارکنان اورژانس اجتماعی، مجله ابن سینا، 2۳(2)، 47-۳6.
لطیفی، ز.؛ قرقانی، ر. و مردانی، ز. (139۹). آموزش   خودشفابخشی  (سلف‌هیلینگ)  بربهبود روند بیماری فشار خون، بهداشت روان‌شناختی و ناشکیبایی در بیماران مبتلا. مجله پژوهش سلامت، ۶(۱).
لوید، ا. و جانسون، ب. (2005). «کد شفابخش». ترجمه زهره لطیفی و مهدی مروی. (1396). اصفهان: انتشارات مولف.
لوید، ا. و جانسون، ب. (2010). راهنمای کدهای شفابخش. ترجمه مهدی مروی و زهره لطیفی. (1397). اصفهان: انتشارات عروج.
میرزایی علویحه، م.؛ و جلیلیان، ف. (۱۳۹۷). روان‌سنجی پرسش‌نامه تعیین‌کننده‌های شناختی اجتماعی پیشگیری‌کننده از دیابت نوع دو در افراد در معرض خطر. مجله‌ی غدد درون‌ریز و متابولیسم ایران، ۲۰(۵)، ۲۲۴-۲۳۴.
یوسفی، خ.؛ ضرغام‌حاجبی، م.؛ و سراوانی، ش. (1400). پیش‌بینی گرایش به افکار خودکشی بر اساس سرسختی روانشناختی و تصویر بدنی ادراک‌شده در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس. فصلنامه علمی - پژوهشی روانشناسی سلامت، ۱۰(۳۹)، ۱۵۷-۱۷۰
Bryndin, E., Bryndina, I. (2020). Self healing of healthy condition at cellular level. Medical Case reports and Reviews . An Open Access, Peer Reviewed Journal, 03(2).
Chopra, D., Tanzi, E. (2018). The healing self: A revolutionary plan for wholeness in mind, body, and spirit. Published January 30th 2018 by Harmony. https://www.goodreads. com/book/show/35134101-the-healing-self.
Frohlich, J. R., Rapinda, K. K., M. Schaub, M. P., Wenger, A., Baumgartner, C., Johnson, A., O'Connor, R. M., Vincent, N., Blankers, M., Ebert, D. D., Hadjistavropoulos, H., Mackenzie, C. S., Keough, M. T. (2018). Efficacy of an Online Self-Help Treatment for Comorbid Alcohol Misuse and Emotional Problems in Young Adults: Protocol for a Randomized Controlled Trial . Journal of MIR Res Protoc, 7(11), e11298. doi: 10.2196/11298. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30389649/.
Keyes, C. L. (1998). "Social well-being. Diabetes care, 21(9), 1414-31.
Lamers, M. A., Bolier, L., Westerhof, G. J., Smit, F., Bohlmeijer, E. T. (2012). The impact of emotional well-being on long-term recovery and survival in physical illness : a meta–analysis. Journal of Behavioural Medicine, 35, 538-547.
Latifi, Z., Soltani, M. & Moosavi, S. (2020). Evaluation of the effectiveness of self-healing training on self-compassion, body image concern, and recovery process in patients with skin cancer. Complementary Therapies in Clinical Practice, 40(2020), 101-180.
Lipton, B. (2016). The Biology of Belief; Publisher: Hay House Inc.; 7. Anniversary edition (October 11, 2016). Mountain of Love، Elite Books, 2005.
Loyd, A. (2019). The Healing Codes II; A step-by-step guide to whole-life healing; Publisher: Yellow Kite.
Loyd, A. & Johnson, B. (2011). The healing code. Grand central life & style. Hachette book group. New York: Boston. First book edition.
Nair, P., & Kampman, H. (2022). ‘Food Was my medicine, my medicine to recovery and healing’-a phenomenological study of posttraumatic growth through positive nutrition. American Journal of Qualitative Research, 6(2), 148-173.‏
Sano, M., Heymann, A., Schnaider-Beeri, M. (2021). Specific dimensions of depression have different associations with cognitive decline in older adults with type 2 diabetes. Diabetes Care, 44(3), 655-662.
Thompson, K., D’iuso, D., Schwartzman, K. S., Dobson & Drapeau, M. (2020). Changes in depressed patients’ self-statements. Journal Psychotherapy Research, 30(2), 170-182 .
Wietse, A., Tol, PhD. Marx, R., Leku, M. A. Daniel, P. Lakin, PhD. Kenneth, Carswell, D. C., linPsyJura Augustinavicius, PhD. A., Adaku, M. B. ChB. (2020). Guided self-help to reduce psychological distress in South Sudanese female refugees in Uganda: a cluster randomised trial. Lancet global Health, 8(2), 254-263.
Zarean, F., Latifi, Z. (2020). The effectiveness of self-healing (the healing codes) training on psychological capital and distress tolerance in women with addicted husbands. Curr Psychology, (2020). https://doi.org/10.1007/s12144-020-00860-8.