روانشناسی سلامت

با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

اثربخشی درمان شناختی - رفتاری بر راهبردهای شناختی تنظیم هیجانی و خودکارآمدی عمومی مادران دارای کودکان فلج مغزی

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار.گروه روانشناسی.دانشگاه پیام نور. ایران

2 دکتری روانشناسی عمومی، مرکز تحقیقات اعتیاد و علوم رفتاری، دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، بجنورد، ایران.

3 مرکز تحقیقات اعتیاد و علوم رفتاری، دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، بجنورد، ایران

4 دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، گروه روانشناسی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران

چکیده

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان شناختی - رفتاری بر راهبردهای شناختی تنظیم هیجانی وخودکارآمدی عمومی مادران دارای کودکان فلج مغزی انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون – پس‌آزمون و گروه گواه بود که از جامعه مادران دارای کودک فلج مغزی در استان خراسان شمالی تعداد 28 مادر به‌صورت نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. در ‌ابتدا پیش‌آزمون با پرسشنامه‌های نظم‌جویی شناختی هیجان گارنفسکی، کرایج و اسپینهاون ‌(2009) و خودکارآمدی عمومی شوارتز (1981) انجام و گروه آزمایش تحت درمان شناختی - رفتاری قرار گرفتند. گروه گواه فاقد مداخله بودند پس از این مرحله و بعد از اجرای یک پس‌آزمون، داده‌ها با استفاده از روش تحلیل کواریانس چندمتغیره (مانوا) مورد تجزیه‌و‌تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: یافته‌ها حاکی از افزایش میانگین گروه آزمایش در متغیر خودکارآمدی و تمامی راهبردهای مثبت شناختی تنظیم هیجان بوده و از طرفی افزایش نمره خودکارآمدی عمومی و راهبرد تنظیم هیجان مثبت و کاهش نمره راهبرد تنظیم هیجان منفی مادران را در پی داشت. نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که برنامه درمانی شناختی-رفتاری باعث بهبود کیفیت راهبردهای شناختی تنظیم هیجانی و افزایش خودکارآمدی شده و این امر می‌تواند با آگاهی‌دادن و کمک به بازسازی شناختی، کنترل هیجانات مثبت را جایگزین هیجانات منفی کرده و سبب کاهش آسیب روانی مادران شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Cognitive-Behavioral Therapy on Cognitive Strategies of Emotional Regulation and General Self-Efficacy among Mothers of Children with Cerebral Palsy

نویسندگان [English]

  • abdollah mafakheri 1
  • Mohammad Khorrami 2
  • Faezeh Kaviyani 3
  • Somayeh Ashrafifard 4

1 Assistant Professor, Department of Psycology, Payam-e Noor University,Iran

2 Ph.D in General Psychology, Addiction and Behavioral Sciences Research Center, North Khorasan University of Medical Sciences, Bojnurd, Iran

3 Addiction and Behavioral Sciences Research Center, North Khorasan University of Medical Sciences, Bojnurd.Iran

4 Ph.D Student of Educational Psychology, Department of Psychology, Bojnourd Branch, Islamic Azad University, Bojnourd, Iran

چکیده [English]

Objective: The present study was conducted with the purpose of investigating the effectiveness of cognitive-behavioral therapy in cognitive strategies of emotional regulation and general self-efficacy of mothers with children with cerebral palsy. Method: It was a quasi-experimental study with pretest-posttest and control group design from the population of mothers with children with cerebral palsy in North Khorasan province,that 28 mothers were selected by available sampling and placed in two experimental and control groups. In the pretest, Garnfsky, Craig and Spinhaven (2009) and Schwartz (1981) general self-efficacy questionnaires were used. In the next stage, cognitive-behavioral therapy was performed on the experimental group. The control group did not received any intervention. After this step and after performing a post-test, the data were analyzed using multivariate analysis of covariance (MANOVA). Findings: The findings showed an increase in the mean of the experimental group in the self-efficacy variable and all positive cognitive strategies for emotion regulation.On the other hand, increasing the general self-efficacy score and positive emotion regulation strategy and decreasing the score of mothers' negative emotion regulation strategy. Conclusion: According to the findings of the present study we can replace negative emotions with positive ones by informing and helping cognitive reconstruction and reduce mothers' psychological harm.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mothers of Children with Cerebral palsy
  • Cognitive-Behavioral Therapy
  • Cognitive-Emotional Regulation
  • General Self-Efficacy
مراجع
افشاری، افروز؛ و میرمحمدی، محبوبه. (1398). نقش علایم روان شناختی، سبک های دلبستگی و تنظیم هیجان شناختی مادران در پیشبینی شاخص‌های تن‌سنجی کودکان. فصلنامه علمی-پژوهشی روانشناسی سلامت. 8 (30)، 54- 68.
اقدسی، نسیم؛ سلیمانیان، علی‌اکبر؛ اسدی گندمانی، رقیه. (1398). اثربخشی آموزش ذهن‌آگاهی بر طرحواره‌های هیجانی ناسازگار مادران کودکان با فلج مغزی. آرشیو توانبخشی. 2 (1)، 86- 96.
بشارت، محمد علی؛ زمانی فروشانی، نسرین؛ معافی، علیرضا؛ بهرام احسانی، هادی. (1395). نقش واسطه‌ای راهبردهای تنظیم شناختی هیجان در رابطه بین آسیب پرهیزی و بهزیستی روان‌شناختی در والدین کودکان مبتلا به سرطان. فصلنامه علمی - پژوهشی روانشناسی سلامت. 5 (17)، 7- 22.
تقی‌زاده، محمد احسان؛ قربانی، طاهره؛ صفاری نیا، مجید. (1394). اثربخشی تکنیک‌های تنظیم هیجانی رفتاردرمانی دیالکتیک بر راهبردهای تنظیم هیجان زنان با اختلالات شخصیت مرزی و اختلال سوء مصرف مواد: طرح خط پایه چندگانه. پژوهش در سلامت روانشناختی. ۹ (۳): ۶۶-۷۳.
توفیقی، زهرا؛ آقایی، اصغر؛ گل‌پرور، محسن. (1399). مقایسه اثربخشی آموزش تاب‌آوری و تنظیم هیجان بر کیفیت زندگی و خودکارآمدی مادران دارای کودکان مبتلا به فلج مغزی. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد. 63 (4)، 2525- 2541.
حق‌شناس، لیلا. (1398). پیش‌بینی درماندگی روان شناختی بر اساس تنظیم شناختی هیجان و راهبردهای انطباقی در مادران کودکان مبتلا به تالاسمی. فصلنامه سلامت روان کودک. ۶ (۳): ۸۹-۱۰۰.
حمیدی، فریده؛ محمدی خرسندی، فرنگیس. (1396). اثربخشی مشاوره گروهی شناختی رفتاری والدین کودکان بیش فعال بر اختلالات رفتاری فرزندان. توانمندسازی کودکان استثنایی. 8 (2)، 50- 60.
 حسنی، جعفر. (1389). خصوصیات روان‌سنجی پرسشنامه‌ی نظم‌جویی شناختی هیجان. روان شناسی بالینی. 2 (3)، 73-84.
حیدریان فرد، زینب؛ بخشی پور، باب اله؛ فرامرزی، محبوبه.(1394).اثربخشی درمان شناختی - رفتاری گروهی بر اضطراب اجتماعی، خودکارآمدی اجتماعی و نشخوار فکری در دانشجویان با اختلال اضطراب اجتماعی. مطالعات روانشناسی بالینی. 6 (21)، 152- 172.
جناابادی، حسین. (1395). بررسی اثربخشی مدیریت استرس به شیوه شناختی رفتاری بر سلامت روان مادران کودکان مبتلا به اختلالات رشدی و اختلالات رفتاری مخرب و فلج مغزی. مجله علوم پزشکی رازی، 23 (148). 80- 88.
خرازی نوتاش، هانیه؛ خادمی، علی؛ بابا پور خیرالدین، جلیل؛ علی وندی وفا، مرضیه. (1398). اثربخشی درمان شناختی - رفتاری بر خودکارآمدی درد و ترس از پیشرفت بیماری میگرن در پرستاران زن شهر تبریز در سال 1398. سلامت جامعه. 13 (2)، 23-32.
خرمی، محمد؛ آتش‌پور، سید حمید؛ عارفی، مژگان. (1397). بررسی تحلیل مسیر کارکردهای مثبت روانشناختی در مادران کودکان فلج مغزی. مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی. ۱۰ (۴): ۲۸-39.
خرمی، محمد؛ آتش پور، سید حمید؛ عارفی، مژگان. (1399). مقایسه اثر بخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و درمان فراشناخت بر نشاط ذهنی، بهزیستی روانشناختی و تاب‌آوری مادران کودکان فلج مغزی. مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی. ۱۲ (۱) :۶۳-۷۲.
راهداری، مژده؛ مدرس غروی، مرتضی؛ طبیبی، زهرا. (1389). رابطه ی بین ویژگی‌های شخصیتی و سطح هیجان ابرازشده در مادران بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی. مجله اصول بهداشت روانی. 12 (45)، 438- 47.
رحیمی پردنجانی، سعید؛ غباری بناب، باقر. (1390). تأثیر مداخله مبتنی بر نظریه گاردنر بر خودکارآمدی عمومی دانش آموزان ناشنوای هنرستانی شهر اصفهان. پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری. 1 (1). 73-86.
روستایی، میثم؛ عابدی، شیوا؛ خزاعلی، خدیجه. (1394). بررسی ارتباط مشکلات رفتاری کودکان مبتلا به فلج مغزی 7 تا 13 ساله با افسردگی مادران: مطالعه مقطعی. 11 (6). 401- 406.
زارعی‌نژاد، سمیه؛ نوروزی، کیان؛ ساجدی، فیروزه؛ رهگوی، ابوالفضل؛ نوروزی، مهدی؛ همتی، آرزو. (1397). بررسی رابطه خودکارآمدی و کیفیت زندگی مادران دارای نوزاد نارس در بیمارستان کمالی کرج درسال 1394. پژوهش توانبخشی در پرستاری. ۴ (۳) :۵۴-۶۱.
زمانی، نرگس؛ حبیبی، مجتبی؛ درویشی، محمد. (1394). مقایسه اثربخشی رفتاردرمانی‌گری دیالکتیکی با گروه درمانی شناختی رفتاری برکاهش افسردگی مادران کودکان معلول. مجله دانشگاه علوم پزشکی اراک. ۱۸ (۱): ۳۲-۴۲.
سهرابی، زهرا؛ سهرابی، نسرین؛ هاشم زاده، مژگان؛ مهران، عباس. میرمحمدعلی‌ یی، ماندانا. (1394). بررسی تاثیر بسته آموزش الکترونیک بر آگاهی شیردهی مادران در دوره پس از زایمان. تحقیقات نظام سلامت. 11 (4)، 741- 746.
شفیعی، حسن؛ نصیری، شادی. (1399). نقش سواد سلامت، بهزیستی روان‌شناختی و خودکارآمدی در پیش‌بینی کیفیت زندگی بیماران مبتلابه دیابت نوع 2. فصلنامه روانشناسی سلامت. 9 (33)، 7-22.
شهرویی، عبدالعظیم؛ مهرابی زاده هنرمند،  مهناز؛ عادل، سید محمد حسن؛ شهرویی، مهران؛ شهرویی، شهریار. (1395). اثربخشی مداخله مدیریت استرس به شیوه شناختی - رفتاری بر سلامت عمومی بیماران قلبی - عروقی. مجله علمی پزشکی جندی شاپور. 15 (6)، 757-766.
میرشفیعی، بی‌بی‌زهرا. محمدی‌پور، محمد. (1397). بررسی آموزش شناختی- رفتاری بر حمایت اجتماعی ادراک شده و خودکارامدی مادران دارای کودک با مشکلات ویژه یادگیری. رویش روان شناسی. ۷ (۳): ۱۵۹-۱۷۶.
ولیزاده، لیلا؛ اکبر بگلو، معصومه؛ اسداللهی، ملیحه. (1388). حمایت‌های پرستاری از مادران دارای نوزاد نارس بستری در NICU. نشریه پرستاری ایران. 22 (58): 89-98.
Aagaard, H., & Hall, E. O. (2008). Mothers' experiences of having a preterm infant in the neonatal care unit: a metasynthesis. J Pediatr Nurs. 23(3):e26-36. DOI: 10.1016/j.pedn .2007.02.003. PMID: 18492543.
Ahmadizadeh, Z., Rassafiani, M., Khalili, M. A., & Mirmohammadkhani, M. (2015). Factors associated with quality of life in mothers of children with cerebral palsy in Iran. Hong Kong Journal of Occupational Therapy. 25: 15-22.
Dalvand, H., Dehghan, L., Hosseini, S. A., Feizi, A., & Kalantari, M. (2017). Comparison of health-related quality of life in mothers of children with Spina bifida and cerebral palsy. Int J Pediatr. 5(9):5677-85.
Davis, E., Shelly, A., Waters, E., Boyd, R., Cook, K., & Davern, M. (2010). The impact of caring for a child with cerebral palsy: quality of life for mothers and fathers. Child: Care, Health and Development. 36 (1): 63-73
Garnefski, N., Kraaij, V., & Spinhoven, P. (2002). Manual for the use of the Cognitive Emotion Regulation Questionnaire:A questionnaire measuring cognitive coping strategies. Leiderdorp: The Netherlands: DATEC.
Gratz, K. L. & Tull, M. T. (2010). The Relationship Between Emotion Dysregulation and Deliberate Self-Harm Among Inpatients with Substance Use Disorders. Cognitive therapy and research, 34, 544–553.
Halstead, E., Ekas, N., Hastings, R. P., & Griffith, G. M. (2018). Associations Between Resilience and the Well-Being of Mothers of Children with Autism Spectrum Disorder and Other Developmental Disabilities. Journal of Autism and Developmental Disorders. 48(4):1108-1121. DOI: 10.1007 /s10803-017-3447-z.
Javadi, T. H. S., Hatami, M., Ahadi, H., & Kraskian, A. (2019). Effectiveness of stress management with cognitive-behavioral approach on cognitive emotion regulation in mothers of children with cancer. Int Clin Neurosci J. 6(4):151-157.
Khorrami, M., Valizadeh, AF., Mohammadniya, Y., SeadateeShamir, A. (2013). The Role of Metacognitive Strategies on Persian Students' Vocabulary Learning. Psychology Research, 3(5), 270. DOI:10.17265/2159-5542/2013.05.004.
Mohammad, K., Ali, F., Yaser, M., & Seadatee-Shamir A. (2013). The Role of Metacognitive Strategies on Persian Students' Vocabulary Learning. Psychology Research, 3(5), 270. URL: http://www. davidpublisher.org/index.php/Home/Article/index?id=24291.html.
McGuire, J,James (2006). Understanding psychology and Crime. Perspectives on theory and action. McGraw-hill Education. Open university press.
Mobarak, R., Khan, N. Z., Munir, S., Zaman, S. S., & McConachie, H. (2000). McConachie H. Predictors of stress in mothers of children with cerebral palsy in Bangladesh. Journal of Pediatric Psychology. 25 (6): 427.
Mohammadnia, Y., Khorrami, M., & Teymourzadeh, V. (2014). A study on the role of transformational leadership in employee empowerment. European Online Journal of Natural and Social Sciences, 2(3 (s)), 1854.- 1858.
Montes, G., & Halterman, J. S. (2007). Psychological functioning and coping among mothers of children with autism: A populationbased study. Pediatrics. 119(5):e1040-e6.
Ortega, S., Beauchemin, A., & Kaniskan, R. B. (2008). Best practices in mental health. Lyceum Books, Inc. 4 (1).
Paster, A., Brandwein, D., & Walsh, J. (2009). comparison of coping strategies used by parents of children with disabilities and parents of children without disabilities. Research in Developmental Disabilities. 30, 1337-1342.
Pordelan, N., Hosseinian, S., Heydari, H., Khalijian, S., & Khorrami, M. (2021). Consequences of teleworking using the internet among married working women: Educational careers investigation. Education and Information Technologies, 1-23.‏ https://doi.org/10.1007/s10639-021-10788-6.
Stice, E., Rohde, P., Seeley, J. R., & Gau, J. M. (2008). Brief cognitive- Behavioral Depression for adolescents. J Consult Clin Psychol. 76 (4): 595-606.
Teasdale, J. D., Segal, Z. V., Williams, J. M. G., Ridgeway, V. A., Soulsby, J. M., & Lau, M. A. (2000). Prevention of relapse /recurrence in major depression by mindfulness based cognitive therapy. J Consult Clin Psychol. 68 (4): 615-23.
van der Slot, W. M., Benner, J. L., Brunton, L., Engel, J. M., Gallien, P., Hilberink, S. R., Roebroeck, M. E. (2021). Pain in adults with cerebral palsy: a systematic review and meta-analysis of individual participant data. Annals of physical and rehabilitation medicine, 64(3), 101359.‏
Weaver, C. M., Shaw, D. S., Dishion, T. J., & Wilson, M. N. (2008). Parenting self-efficacy and problem behavior in children at high risk for early conduct problems: the mediating role of maternal depression. Infant Behav Dev. 2008;31(4):594-605. DOI: 10.1016/j. infbeh. 07.006 PMID: 18789537.
Whittingham, K., Wee, D., & Boyd, R. (2011). Systematic review of the efficacy of parenting interventions for children with cerebral palsy. Child Care Health and Development. 37 (4): 475 -83.
Willson, B., Herbert, C. A., & Shiel, A. (2003). Behavioral approaches in neuropsychological rehabilitation, Hove & NewYork, psychology press.
روانشناسی سلامت
دوره 11، شماره 42
شهریور 1401
صفحه 85-100
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار