روانشناسی سلامت

با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

ارزیابی مدل انگیزشیِ پیش‌بینی رعایت توصیه‌های بهداشتی در همه‌گیری کووید-19

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی تربیتی، گروه روانشناسی مشاوره و تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 دانشیار روانشناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، گروه روان‌شناسی مشاوره و تربیتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

3 دانشجوی دکتری روان‌شناسی تربیتی، گروه روان‌شناسی مشاوره و تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر ارزیابی مدل انگیزشیِ پیش‌بینی رعایت توصیه‌های بهداشتی در همه‌گیری کووید-19 بود. روش: در یک طرح توصیفی-همبستگی، تعداد 306 نفر (204 زن، 102 مرد) از جمعیت عمومی بزرگتر از 18 سال به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. گردآوری داده‌ها با سیاهه رعایت توصیه‌های بهداشتی، مقیاس ارضا و ناکامی نیازهای بنیادین روان‌شناختی، مقیاس احساس عدم اطمینان و تهدید، مقیاس انگیزش رعایت توصیه‌های بهداشتی و مقیاس فشار روانی کسلر صورت گرفت. تجزیه‌وتحلیل داده با مدل‌سازی معادلات ساختاری بر اساس رویکرد حداقل مربعات جزئی انجام شد. یافته‌ها: نتایج حاکی از آن است که انگیزش در رابطه نیازهای روانی برآورده شده با فشار روانی، احساس عدم اطمینان و تهدید و رعایت توصیه‌های بهداشتی نقش واسطه‌ای دارد. فشار روانی و احساس عدم اطمینان و تهدید نیز در رابطه نیازهای روانی ناکام شده و رعایت توصیه‌های بهداشتی نقش واسطه‌ای منفی داشتند. سایر نتایج نشان می‌دهد که نیازهای روانی، انگیزش، فشار روانی و احساس عدم اطمینان و تهدید 33 درصد از تغییرات رعایت توصیه‌های بهداشتی را تبیین می‌کنند. نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد رعایت توصیه‌های بهداشتی در همه‌گیری کووید-19 از عوامل انگیزشی و هیجانی تأثیر می‌پذیرد. بر این اساس دادن فرصت مشارکت در تصمیم‌گیری‌های مرتبط و تدارک سیستم‌های بازخورد در برابر رعایت توصیه‌های بهداشتی با هدف افزایش احساس خودمختاری و شایستگی و کاهش فشارهای روانی مؤثر به نظر می‌رسد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Motivational Model for Predict Adherence to the Measures in the Covid-19 Pandemic

نویسندگان [English]

  • Farhad Tanhaye Reshvanloo 1
  • Hossein Kareshki 2
  • Zahra Asgari 3

1 1. Ph.D. Student, Department of Counseling and Educational Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

2 Associate Professor in Educational Psychology, Department of Counseling and Educational Psychology, Faculty of Educational sciences and Psychology, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

3 Ph.D. Student in Educational Psychology, Department of Counseling and Educational Psychology, Faculty of Educational sciences and Psychology, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

چکیده [English]

Objective: The purpose of present study was to evaluate the motivational model for predicting adherence to the measures in the Covid-19 pandemic. Method: In a descriptive-correlational design, 306 people (204 females, 102 males) from the community sample older than 18 years were selected by convenience sampling method. Data were collected with Adherence to governmental measures survey, Basic Psychological Need Satisfaction and Frustration Scale, Feelings of uncertainty and threat scale, Motivation to adhere to governmental measures scale, and Kessler Psychological Distress Scale. Data were analyzed with structural equation modeling based on the partial least squares approach. Findings: Results showed that motivation has a mediating role in relation to needs satisfaction with distress, feelings of uncertainty and threat and adherence to governmental measures. Psychological distress and feelings of uncertainty and threat also played a negative mediating role in the needs frustration and adherence to governmental measures. Other results showed that psychological needs, motivation, distress, and feelings of uncertainty and threat explain 33% of the adherence to governmental measures variance. Conclusion: It seems that the adherence to governmental measures in the Covid-19 pandemic is influenced by motivational and emotional factors. Accordingly, giving the opportunity to participate in related decisions and provide feedback systems seems to be effective in complying with adherence to governmental measures in order to increase the autonomy and competence and reduce stress.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Covid-19
  • Psychological Needs
  • Motivation
  • Psychological Distress
  • Governmental Measures
مراجع
ابوالمعالی الحسینی، خ. (1399) پیامدهای روانشناختی و آموزشی بیماری کرونا در دانش‌آموزان و راهکارهای مقابله با آن‌ها. روا‌‌ن‌شناسی تربیتی، 56 (15)، 153-166.
تنهای رشوانلو، ف؛ کارشکی، ح؛ اسفندیاری، س؛ امانی، م و ترکمنی، م. (1398). ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس فشار روانی کسلر(K6)  بر اساس نظریه کلاسیک آزمون و سوال-پاسخ. مجله علوم پزشکی رازی، 26(11)، 20-33.
چوبداری، ع؛ نیکخو، ف و فولادی، ف. (1399). پیامدهای روان‌شناختی کرونا ویروس جدید در نظر کودکان: مطالعه مروری نظام‌مند. روان‌شناسی تربیتی، 56(16)، 51-63.
خدابخشی کولایی، آ. (1399). زندگی در قرنطینه خانگی: واکاوی تجارب روانشناختی دانشجویان در همه‌گیری کووید-19. طب نظامی، 22(2)، 130-138.
داوری، ع و رضازاده، آ. (1392). مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS. تهران: جهاد دانشگاهی.
شادمهر، م؛ رامک، ن و سنگانی، ع. ر. (1399). بررسی نقش میزان فشار روانی ادراک‌شده در سلامت افراد مشکوک به بیماری کووید 19. طب نظامی، 22(2)، 115-121.
عسگری، م؛ قدمی، ا؛ امینایی، ر و رضازاده، ر. (1399). ابعاد روانشناختی بیماری کووید 19 و آسیب‌های روانی ناشی از آن: مطالعه‌ای مروری نظام‌مند. روان‌شناسی تربیتی، 56(16)، 167-177.
علی‌اکبری دهکردی، م؛ محتشمی، ط و تدریس تبریزی، م. (1399). ساخت، اعتباریابی و رواسازی مقیاس سبک زندگی در زمان همه‌گیری ابتلا به ویروس کووید-19.  فصلنامه علمی- پژوهشی روانشناسی سلامت، 9(33)، 177-161.
علی‌پور، ا؛ قدمی، ا؛ علی‌پور، ز و عبداله‌زاده، حسن. (1398). اعتباریابی مقدماتی مقیاس اضطراب بیماری کرونا (CDAS) در نمونه ایرانی.  فصلنامه علمی- پژوهشی روانشناسی سلامت، 8(32)، 175-163.
Bandura, A. (2010). Self‐efficacy. The Corsini encyclopedia of psychology, 1-3.
Behzadnia, B., & FatahModares, S. (2020). Basic Psychological Need‐Satisfying Activities during the COVID‐19 Outbreak. Applied Psychology: Health and Well‐Being, 12(4), 1115-1139.
Cantarero, K., van Tilburg, W. A., & Smoktunowicz, E. (2021). Affirming basic psychological needs promotes mental well-being during the COVID-19 outbreak. Social Psychological and Personality Science, 12(5), 821-828.
Chen, B., Van Assche, J., Vansteenkiste, M., Soenens, B., & Beyers, W. (2015). Does psychological need satisfaction matter when environmental or financial safety are at risk? Journal of Happiness Studies, 16(3), 745-766.
Chen, B., Vansteenkiste, M., Beyers, W., Boone, L., Deci, E. L., Van der Kaap-Deeder, J., ... & Verstuyf, J. (2015). Basic psychological need satisfaction, need frustration, and need strength across four cultures. Motivation and emotion, 39(2), 216-236.
Chen, K. C., & Jang, S. J. (2010). Motivation in online learning: Testing a model of self-determination theory. Journal of Computers in Human Behavior, 26, 741-752.
Cohen, J. (1992). A power primer. Psychological bulletin, 112(1), 155-159.
Deci EL, Ryan RM. (2008). Facilitating Optimal Motivation and Psychological Well-Being across Life's Domains. Canadian psychology/Psychologie canadienne, 49 (1), 14-23.
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1985). The general causality orientations scale: Self-determination in personality. Journal of research in personality, 19(2), 109-134.
Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Structural equation models with unobservable variables and measurement error: Algebra and statistics. Journal of Marketing Research, 18 (1), 39–50.
Gao, S., Rao, J., Kang, Y., Liang, Y., Kruse, J., Dopfer, D., ... & Patz, J. A. (2020). Association of Mobile Phone Location Data Indications of Travel and Stay-At-Home Mandates with Covid-19 Infection Rates in the Us. JAMA network open, 3(9), e2020485-e2020485.
Gharaati Sotoudeh, H., Alavi, S. S., Akbari, Z., Jannatifard, F., & Artounian, V. (2020). The effect of brief crisis intervention package on improving quality of life and mental health in patients with COVID-19. Iranian journal of psychiatry, 15(3), 205-212.
Gillison, F. B., Rouse, P., Standage, M., Sebire, S. J., & Ryan, R. M. (2019). A meta-analysis of techniques to promote motivation for health behaviour change from a self-determination theory perspective. Health Psychology Review, 13(1), 110-130.
Goldstein, E., & Lipsitch, M. (2020). Temporal rise in the proportion of both younger adults and older adolescents among COVID-19 cases in Germany: evidence of lesser adherence to social distancing practices? MedRxiv: the Preprint Server for Health Sciences. DOI: 10.1101/2020.04.08.20058719.
Hollembeak, J., & Amorose, A. J. (2005). Perceived coaching behaviors and college athletes' intrinsic motivation: A test of self-determination theory. Journal of applied sport psychology, 17(1), 20-36.
Hulland, J. (1999). Use of partial least squares (PLS) in strategic management research: A review of four recent studies. Strategic management journal, 20(2), 195-204.
Iasevoli, F., Fornaro, M., D'Urso, G., Galletta, D., Casella, C., Paternoster, M., ... & COVID-19 in Psychiatry Study Group. (2020). Psychological distress in patients with serious mental illness during the COVID-19 outbreak and one-month mass quarantine in Italy. Psychological Medicine, 1-3.
Jung, S. J., & Jun, J. Y. (2020). Mental health and psychological intervention amid COVID-19 outbreak: perspectives from South Korea. Yonsei medical journal, 61(4), 271-272.
Kessler, R. C., Andrews, G., Colpe, L. J., Hiripi, E., Mroczek, D. K., Normand, S. L., ... & Zaslavsky, A. M. (2002). Short screening scales to monitor population prevalences and trends in non-specific psychological distress. Psychological medicine, 32(6), 959-976.
Kessler, R. C., Green, J. G., Gruber, M. J., Sampson, N. A., Bromet, E., Cuitan, M., ... & Zaslavsky, A. M. (2010). Screening for serious mental illness in the general population with the K6 screening scale: results from the WHO World Mental Health (WMH) survey initiative. International journal of methods in psychiatric research, 19(S1), 4-22.
Legate, N., & Weinstein, N. (2021). Can We Communicate Autonomy Support and a Mandate? How Motivating Messages Relate to Motivation for Staying at Home across Time during the COVID-19 Pandemic. Health Communication, 1-8.
Martela, F., Hankonen, N., Ryan, R. M., & Vansteenkiste, M. (2021). Motivating voluntary compliance to behavioural restrictions: Self-determination theory–based checklist of principles for COVID-19 and other emergency communications. European Review of Social Psychology, 1-43.
Matthewman, S., & Huppatz, K. (2020). A sociology of Covid-19. Journal of Sociology, 56(4), 675-683.
Meyers, L. S., Gamst, G., & Guarino, A. J. (2016). Applied multivariate research: Design and interpretation. Sage publications.
Morbée, S., Vermote, B., Waterschoot, J., Dieleman, L., Soenens, B., Van den Bergh, O., Ryan, R. M., Vanhalst, J., De Muynck, G.-J., & Vansteenkiste, M. (2020). Adherence to covid-19 measures: The critical role of voluntary motivation on a short- and long-term basis. Submitted for publication.
Neter, J., Kutner, M. H., Nachtsheim, C. J., & Wasserman, W. (1996). Applied linear statistical models (Vol. 4, p. 318). Chicago: Irwin.
Ng, J. Y., Ntoumanis, N., Thøgersen-Ntoumani, C., Deci, E. L., Ryan, R. M., Duda, J. L., & Williams, G. C. (2012). Self-determination theory applied to health contexts: A meta-analysis. Perspectives on Psychological Science, 7(4), 325-340.
Park, S. C., & Park, Y. C. (2020). Mental health care measures in response to the 2019 novel coronavirus outbreak in Korea. Psychiatry investigation, 17(2), 85-91.
Pollak, Y., Dayan, H., Shoham, R., & Berger, I. (2020). Predictors of adherence to public health instructions during the COVID-19 pandemic. Psychiatric and Clinical Neurosciences, 74(11), 602-604.
Porat, T., Nyrup, R., Calvo, R. A., Paudyal, P., & Ford, E. (2020). Public Health and Risk Communication during COVID-19—Enhancing Psychological Needs to Promote Sustainable Behavior Change. Frontiers in Public Health, 8, 637-652.
Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American psychologist, 55(1), 68-78.
Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2019). Brick by brick: The origins, development, and future of self-determination theory. Advances in motivation science, 6, 111-156.
Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2020). Intrinsic and extrinsic motivation from a self-determination theory perspective: Definitions, theory, practices, and future directions. Contemporary Educational Psychology, 61, 16-30. 
Šakan, D., Žuljević, D., & Rokvić, N. (2020). The Role of Basic Psychological Needs in Well-Being During the COVID-19 Outbreak: A Self-Determination Theory Perspective. Frontiers in Public Health, 8, 713.
Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2012). A beginner's guide to structural equation modeling. Routledge.
Schunk, D. H., & DiBenedetto, M. K. (2020). Motivation and social cognitive theory. Contemporary Educational Psychology, 60, 101832.
Sheeran, P., Wright, C. E., Avishai, A., Villegas, M. E., Lindemans, J. W., Klein, W. M., ... & Ntoumanis, N. (2020). Self-determination theory interventions for health behavior change: Meta-analysis and meta-analytic structural equation modeling of randomized controlled trials. Journal of consulting and clinical psychology, 88(8), 726-739.
Shen, K., Yang, Y., Wang, T., Zhao, D., Jiang, Y., Jin, R., ... & Gao, L. (2020). Diagnosis, treatment, and prevention of 2019 novel coronavirus infection in children: experts’ consensus statement. World journal of pediatrics, 16(3), 223-231.
Skinner, E. A., & Edge, K. (2002). Parenting, motivation, and the development of coping. In: Crockett LJ. (Ed). The Nebraska Symposium on Motivation: Motivation, agency, and the life course. Lincoln: University of Nebraska Press, .77–143.
Soenens, B., Vansteenkiste, M., & Niemiec, C. P. (2009). Should parental prohibition of adolescents' peer relationships be prohibited? Personal relationships, 16(4), 507-530.
Stevens, J. P. (2012). Applied multivariate statistics for the social sciences. Routledge.
Tenenhaus, M., Vinzi, V. E., Chatelin, Y. M., & Lauro, C. (2005). PLS path modeling. Computational statistics & data analysis, 48(1), 159-205.
West, S. G., Finch, J. F. & Curran, P. J. (1995). Structural equation models with non-normal variables: Problems and remedies, In R. H. Hoyle (Ed.), Structural equation modeling: Concepts, issues and ... 56-75), Sage, Thousand Oaks, 1995.
World Health Organization. (2022). WHO Coronavirus Disease (COVID-19) Dashboard. Retrieved at 2021/09/16 from https://covid19.who.int/.
Zimmer, Z., & Chen, F. F. (2012). Social support and change in depression among older adults in Taiwan. Journal of Applied Gerontology, 31(6), 764-782.
روانشناسی سلامت
دوره 11، شماره 41
خرداد 1401
صفحه 135-154
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار