با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روانشناسی عمومی،دانشگاه آزادخوراسگان،اصفهان ایران

2 دانشیارگروه روانشناسی،دانشگاه آزادخوراسگان (اصفهان)ایران

3 استادیارگروه روانشناسی دانشگاه اصفهان( اصفهان)ایران

4 کارشناس ارشد روانشناسی عمومی،دانشگاه آزادخوراسگان،(اصفهان)ایران

چکیده

هدف: با توجه به تأثیر تعاملی استرس و بیماری­های مزمن، هدف این پژوهش، بررسی تأثیر آموزش ایمن­سازی در برابر استرس بر علائم افسردگی بیماران دیابتی بود.
روش: روش مطالعه تجربی دوگروهی با پیش آزمون و پس آزمون و جامعه آماری 2630 نفر از مبتلایان دیابت در مرکز  دیابت اصفهان بود.  تعداد 16زن و 14 مرد به روش نمونه­گیری و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. برای گروه آزمایش آموزش گروهی ایمن­سازی در مقابل استرس طی6 جلسه (90 دقیقه­ای) با میانگین فاصله زمانی جلسات 6 روز اجرا شد. ابزار جمع­آوری داده­ها، مقیاس علائم افسردگی پرسشنامه سلامت عمومی‌ (28-GHQ) بود که در دو مرحله پیش­آزمون و پس­آزمون بر روی دو گروه آزمایش و کنترل اجراء گردید. داده­ها  از طریق تحلیل کوواریانس چند متغیری تحلیل شد .
یافته­ها: نتایج نشان داد  که آموزش مزبور موجب کاهش  (P نتیجه­گیری: یافته­ها  نشان می­دهد آموزش ایمن­سازی در مقابل استرس، یک مداخله درمانی رفتاری شناختی است که جلسات آن فرصتی برای شناسایی و چالش با افکار خودآیند منفی و همچنین شناسایی و اصلاح خطاهای شناختی در فرد فراهم می­آید و می­تواند به عنوان یک روش مداخله­ای مفید، برای درمان افسردگی بیماران مبتلا به دیابت به کار رود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effect of stress inoculation training on depressive symptoms diabetes

نویسندگان [English]

  • Mohammad Amiri 1
  • Asghar Aghyee 2
  • Ahmad Abedi 3
  • Yadollah Safari 4

چکیده [English]

Objective: Due to the interactive effects of stress and chronic diseases, The aim of this study was to investigate the effect of stress inoculation training on symptoms of diabetes.
Method: study two group pre-test, post-test statistical community of 2, 630 individuals had diabetes diabetes center. Of 16 women and 14 men to control sampling and testing were randomly divided into two groups. Stress inoculation training group for the experimental group over the 6 sessions (90 minutes) with a mean interval sessions were conducted 6 days. And data collection, the General Health Questionnaire depression scale (28-GHQ) in which both pre-and post-tests were performed on both control and experimental groups. Data were analyzed by multivariate analysis of covariance.
Results: showed that the training reduced (P Conclusions: Results indicate that stress inoculation training, cognitive behavioral therapy is an intervention sessions opportunity to identify and challenge negative automatic thoughts and cognitive errors in the identification and correction is provided And can be useful as an intervention.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Diabet
  • stress
  • Depresion
  • Stress Inoculation Training
آقایی، ا.؛ آتش­پور، ح. (1380). استرس و  بهداشت روانی. اصفهان: انتشارات پردژ. ص 103.
ابراهیمی، ا.؛ مولوی، ح.؛ موسوی، س. غ.؛ برنامنش، ع.؛ یعقوبی، م. (1386). «ویژگی­های روان­سنجی، ساختار عاملی، نقطه برش بالینی، حساسیت و ویژگی پرسشنامه سلامت عمومی 28 سؤالی (GHQ-28) در بیماران ­ایرانی مبتلا به اختلالات روانپزشکی». فصلنامه تحقیقات علوم رفتاری. 5 (1). پیاپی 9. 12-5.
اکبری، س. (1385). «اثربخشی آموزش گروهی ایمن­سازی در مقابل استرس بر سلامت عمومی بیماران عروق کرونری قلب شهر اصفهان». پایان­نامه کارشناسی­ارشد. چاپ نشده. دانشگاه اصفهان: دانشکده علوم تربیتی. گروه روانشناسی.
انصاری، ف. (1385). «بررسی تأثیر آموزش ایمن­سازی در مقابل استرس بر سلامت عمومی بیماران مبتلا به فشار خون شهر اصفهان».   پایان­نامه کارشناسی­ارشد چاپ نشده. دانشگاه    ­اصفهان: دانشکده علوم تربیتی. گروه روانشناسی.
بهادری، م. ح.؛ جهانبخش، م.؛ جمشیدی، آ.؛ عسگری، ک. (زمستان 1390). «اثربخشی درمان فراشناختی بر علائم اضطراب در بیماران مبتلا به هراس اجتماعی». مجله دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی. سال دوازدهم. شماره 4. پیاپی 46.
 تقوی، س. م. (زمستان 1380). «بررسی روایی و اعتبار پرسشنامه سلامت­ عمومی». مجله ­روانشناسی. پیاپی 20. ص 398-391.
سارافینو، ادوارد، پ. (1384). روانشناسی سلامت. ترجمه گروهی از مترجمان. زیر نظر الهه میرزایی. تهران: انتشارات رشد (2002).
محرابی، علی (1386). «اثربخشی آموزش مدیریت استرس بر کنترل قند ­خون و تغییر بعضی شاخص­های سلامت­ روان در بیماران دیابت نوع 1». پایان­نامه کارشناسی­ارشد چاپ نشده. دانشگاه علوم پزشکی ایران: انستیتو روانپزشکی تهران.
میرزائی، ف.؛ نشاط دوست، ح. ط.؛ کلانتری، م.؛ نعمت­اله زاده ماهانی، ک.؛ جبل­عاملی، ش.؛ مهراللهی، ط. (زمستان 1390). «تأثیر مدیریت استرس به شیوه شناختی-رفتاری بر اضطراب و علائم جسمانی زنان مبتلا به نشانگان پیش از قاعده­گی». مجله دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی. سال دوازدهم. شماره 4. پیاپی 46.
نجفیان، ج.؛ گلستان هاشمی، س. م. (1382). «بررسی و مقایسه اثر دو روش بیوفیدبک- آرام­سازی و آرام­سازی در کنترل فشار خون در بیماران مبتلا به افزایش  فشار خون». مجله پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز. 57. 86-81.
نوربالا، احمدعلی؛ باقری­یزدی، سیدعباس؛ محمد، کاظم (زمستان 1387).  «اعتباریابی پرسشنامه 28 سؤالی سلامت عمومی به عنوان ابزار غربالگری اختلالات روان پزشکی در شهر تهران – 1380». مجله پژوهشی حکیم. 11 (4). 53-47.
هاناس، ر. (1385). دیابت وابسته به انسولین در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان. ترجمه امیر کامران نیکوسخن و معصومه اقبال­جو. تهران: نشر آبی.
    Konen, J. C.; Summerson, J. H.; Dignan, M. B. (1993). "Familiy function, stress and locus of control: relationship to glycemia in adults with diabetes mellitus". Arch Fam Med 1993. 2 (4). 393-402.
Martinus, R.; Corban, R.; Wackerhang, H.; Atkins, S. & Singh, J. (2006). Ann. N. Y. Acd. Sci. 1084. 350-360.
Meichenbaum, D. (1986). Stress inoculation training. New York: Pergamon Press.
 Molavi, H. (2004). "Reliablility،foctor structure and validity of General Health Quset. Onnaire in Iranian Scholars". Journal of Pakistan Psychological Research. 17. 3-4.
Newman, S.; Steed, L. & Mulligan, K. (2004). Self- management interventions for chronic illness. Lancet. 364. 1523-37.
Peralta, Ramirez, M. I.; Robles-Ortega, H.; Navarrete, N. (2009). "Effectiveness of stress management therapy in two populations with high stress: chronic patients and healty people N، et al". Source: SALUD MENTAL. Vol. 32. Issue. 3. P. 251-258. Published: ISI Times Cited: 0
 Powers, A. C. (2005). Diabetes mellitus, In L. D. Kasper (Ed in chief). Harrison’s principles of internal medicine. Vol. II. McGraw- Hill. Psychoneuroendocrinology. 31. 428-438. Psychonuroendocrine effects of cognitive – behavioral stress management in a naturalistic settin- a randomized controlled trial.
  Sharf, R. S. (2000). Theories of Psychotherapy  and  counseling: coricepts and cases. instructors manudl. (2ed edition). Pacific grove, CA: Brooks/cole.
  Shigemi, T. M. & Toshihide, T. (2000). "Stability of factor structure and correlation with perceived job stress in Genetal Health Questionnaire: a three wave survey over one year in Japanese workers". Journal of Occupational Health. 42. 284-291.
Snoek, F. J.; Vander Ven, N. C. W.; Lubach, C. H.; CHATROU, M.; Ader, H. J. & Heine, R. J. (2001). "Effect of cognitive- behavioral group training (CBGT) in adult patients with poorly controlled insulin dependent (type1) diabetes: A pilot study". Patient educ couns. 45. 143- 148.
Snoek, F. J. & Skinner, T. C. (2006). "Psychological aspects of diabetes management". Medicine. 34: 2. 61-63.
Surwit, R. S.; Van Tilburg, M. A.; Zucker, N.; McCaskill, C. C.; Parekh, P.; Feinglos, M. N.; Edwards, C. L.; Williams, P. & Lane, J. D. (2002). "Stress management imprives long – term glycemic control in type 2 diabetes". Diabetes Care 24. 30-34.
Van der Ven, N. C. W.; Lubach, C. H. C.; Hogenelst, M. H. E.; Van Iperen, A.; Tromp-Wever, A. M. E.; Vriend, A.; Van der Plog, H. M.; Heine, R. J. & Snoke, F. J. (2005). "Cognitive behavioral group training (CBGT) for patient with type 1 diabetes in persistent poor glycaemic control: who do we reach?" Patient Education and Counseling. 56. 313-322.