روانشناسی سلامت

با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

اثربخشی روان‌درمانی مثبت‌نگر بر حس انسجام، خودکارآمدی، بهزیستی روانشناختی و تاب‌آوری در پرستاران بیمارستان‌های تأمین اجتماعی

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور.

2 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه روانشناسی عمومی، دانشگاه پیام نور.

چکیده

مقدمه: روانشناسی مثبت‌گرا یک رویکرد علمی نوین با تمرکز بر نقاط قوت به‌جای نقاط ضعف و ایجاد خوبی در زندگی به‌جای ترمیم بدی‌ها است. لذا پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی روان‌درمانی مثبت‌گرا بر حس انسجام، خودکارآمدی، بهزیستی روان‌شناختی و تاب‌آوری در پرستاران انجام گرفت. روش: این پژوهش به‌صورت آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون با گروه پیگیری و کنترل انجام گرفت. در این پژوهش 30 پرستار زن با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه مساوی قرار گرفتند و قبل و بعد از مداخله و در مرحله پیگیری با استفاده از پرسشنامه‌های خودکارآمدی شرر، حس انسجام آنتونوفسکی، تاب‌آوری کانر و بهزیستی روانشناختی ریف مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری‌های مکرر تجزیه‌وتحلیل شدند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که روان‌درمانی مثبت‌گرا به‌صورت معنی‌داری بهزیستی روانشناختی، تاب‌آوری و حس انسجام را در پرستاران زن افزایش داد؛ اما نتایج این مداخله بر خودکارآمدی معنی‌دار نبود. همچنین نتایج آزمون بن فرونی نشان داد که افزایش در متغیرهای حس انسجام، بهزیستی روانشناختی و تاب‌آوری در طول زمان ماندگار است. نتیجه‌گیری: آموزش مبتنی بر روانشناسی مثبت‌گرا به نحو مؤثری سبب بهبود حس انسجام، بهزیستی روانشناختی و تاب‌آوری در پرستاران می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Positive Psychotherapyon Self-Efficacy, Resilience, Psychological Wellbeing and Sens of Coherence of Nurses in Social Security Hospitals

نویسندگان [English]

  • ُSeyed Ali Musavi Asl 1
  • SADEGH PAROOIE 2

1 Assistant professor, Department of psychology, Payam Noor University

2 M.A Student, Department of Psychology, Payame Noor University

چکیده [English]

Objective: positive psychology is a scientific approach with a focus on strengths instead of weaknesses, building the good in life instead of repairing the bad. Therefore, the present study aims to evaluate the effectiveness of positive psychotherapy. Orientation on sense of coherence, self-efficacy, psychological well-being and resilience was performed in nurses. Method: This study was an experimental study with pre-test-post-test design with control and follow-up group. 30 Nurses were selected through convenient sampling. Subsequently, the participants were randomly divided into two groups of 15 people. The experimental group received positive psychology training whereas the control group did not receive any treatment. Both groups were evaluated before and after the intervention and in the follow-up stage through Antonsky Coherence Questionnaire, Connor and Davidson Resilience Scale, Reef Psychological Welfare Questionnaire and General Self-Efficacy Scale.The Data were analyzed using repeated measure (ANOVA). Findings: The results of analysis showed that positive psychology training led to a significant increase in resilience, psychological well-being and sense of coherence in nurses. The results of follow-up test also showed that this method has enough stability and sustainability. However, no significant difference was observed between the intervention and control groups regarding self-efficacy. Conclusion: According to the findings of this study, positive psychology interventions can be used to promote sense of coherence, psychological well-being and resilience in nurses.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Positiveness
  • Self-efficacy
  • Psychological Well-Being
  • Resilience
  • Sense of Coherence
مراجع
ابوطالبیان زهرا ، زاهدی کیوان (1398)، اثربخشی آموزش مبتنی بر روانشناسی مثبت نگر بر امید به آینده و حس انسجام دانش‌آموزان پسردوره متوسطه اول، پایان‌نامه کارشناسی ارشد موسسه آموزش عالی علوم و فن‌آوری سپاهان، دانشکده علوم انسانی.
اسدالله تویسرکانی، پیوسته‌گر مهرانگیز، سادات بنی جمالی شکوه، دهشیری غلامرضا (1396)، مقایسه اثربخشی روش‌های مثبت درمانگری و مرور خویشتن بر افزایش بهزیستی روانی و تاب‌آوری دانشجویان مادر، پژوهش‌نامه روانشناسی مثبت، 3(1)،1-15.
اصلانی‌فر عصمت، بهرامی هادی، اسد زاده حسن (1397)، اثربخشی گروه درمانی مثبت نگر در ارتقای   تاب‌آوری   و  عزت‌نفس  زنان  مطلقه،فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده، 12(42)،111- 97.
ﺑﻴﺎﻧﻲﻋﺎﺷﻮر ﻋﻠﻲ، ﻛﻮﭼﻜﻲ ﻣﺤﻤﺪ (1387)، رواﻳﻲ و ﭘﺎﻳﺎﻳﻲ ﻣﻘﻴﺎس بهزیستی روان‌شناختی رﻳﻒ، مجله روان‌پزشکی و روانشناسی بالینی اﻳﺮان، 14(2)،151- 146.
پورابراهیم تقی، شهابی موسی (1397)، تأثیر آموزش مثبت نگری بر تاب‌آوری وافسردگی گروهی ازسالمندان تهرانی مقیم آسایشگاه ، مجله روان‌شناسی فرهنگی، 3(1)،21- 1.
حسین ثابت فریده، جوبانیان فرحناز، فرح‌بخش کیومرث (1393)، اثربخشی آموزش مبتنی بر روان‌شناسی مثبت‌نگر بر تاب‌آوری و کنترل خشم در دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه شهر یزد، فصلنامه پژوهش‌های مشاوره، 5(52)،23- 16.
حسین‌آبادی صدیقه، زندی‌پور طیبه، پورشهریاری مه سیما (1396)، اثربخشی روانشناسی مثبت‌نگر بر بهزیستی روان‌شناختی  مادران دارای فرزندان اوتیسم، نشریه توانمندسازی کودکان استثنایی، 8(1)،54-60.
حسینی اردکانی اشرف (1398)، اثربخشی روانشناسی مثبت‌نگر  بر انگیزش پیشرفت و خودکارآمدی بر دانشجویان ساکن خوابگاه. فصلنامه‌ ایده های نوین روانشناسی، 5 (12)،5- 21.
خوش‌نظری صدیقه، بخشی عنایت‌اله، فلاحی خشکناب مسعود، حسینی محمدعلی (1394)، تأثیر آموزش مهارت‌های هوش هیجانی بر تاب‌آوری پرستاران بخش‌های روان‌پزشکی، نشریه روان پرستاری، 4(3)،28- 37.
درگاهی شهریار، محسن‌زاده فرشاد، زهرا کیانوش (1394)، تأثیر آموزش مهارت مثبت‌اندیشی بر  بهزیستی  روان‌شناختی و کیفیت رابطه زناشویی، پژوهش‌نامه روانشناسی مثبت، 1(3)،58- 45.
رضازاده مقدم سونه، خدابخشی کولایی آناهیتا، حمیدی‌پور رحیم، ثناگو اکرم (1397)، اثربخشی روانشناسی مثبت نگر بر امید و تاب‌آوری  مادران دارای کودک کم‌توان ذهنی. نشریه روان پرستاری، 6(3)،37- 31.
زادحسن زهره، دهقان‌پور مصطفی، بسطامی مصطفی، یاراحمدی حسن (1396)، بررسی رابطه شادکامی و بهزیستی روان‌شناختی با رضایت شغلی پرستاران بیمارستان‌های نظامی استان خوزستان، فصلنامه پرستار و پزشک در رزم، 5(15)،11-19.
سهرابی فرامرز، جعفری روشن فریبا (1395)، اثربخشی روان‌درمانی گروهی مثبت نگر بر تاب‌آوری، شادکامی و سلامت عمومی زنان دارای همسر وابسته به مواد مخدر، 2(1)،46- 31.
سیاوش کیانی، صباحی پرویز، حسینی شاهرخ، رفیعی‌نیا پروین، آل بویه محمودرضا (1399)، مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان شناختی -رفتاری مثبت‌نگر بر خودکارآمدی درد بیماران مبتلا به درد مزمن، مجله علوم روان‌شناختی، 19(89)،578- 547.
شریفی‌کیا طاهره، آهنگری الهه، عسکری زهرا، طحان محمد (1398)، اثربخشی روان‌درمانی مثبت نگر براحساس امیدواری و بهزیستی روان‌شناختی بیماران ویتیلیگو، نشریه رویش روان‌شناسی، 8(2)،142- 133.
صیادی سرینی مهوش، حجت خواه سید محسن، رشیدی علیرضا (1395)، اثربخشی آموزش مهارت‌های مثبت اندیشی بر  بهزیستی  روان‌شناختی و احساس تنهایی زنان سالمند، نشریه روانشناسی پیری، 2(1)،71- 61.
عباسی محمد، داودی حسین، حیدری حسن، پیرانی ذبیح (1398)، اثربخشی  آموزش  روانشناسی  مثبت نگر  و خود دلسوزی شناختی بر خودکارآمدی، فرسودگی و خودتنظیمی تحصیلی دانشجویان، مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد،  5(4)،1660- 1649.
عصارزادگان مهسا، رئیسی زهره (1398)، اثربخشی آموزش مبتنی بر روانشناسی مثبت‌نگر  بر    بهزیستی  روان‌شناختی  و ابعاد آن در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو، فصلنامه پرستاری دیابت، 7(2)،808- 793.
غضبان‌زاده رضیه، اسماعیلی شاد بهرنگ، معصومی فرد مرجان، حاتمی‌پور خدیجه (1398)، تأثیر آموزش گروهی مثبت اندیشی بر بهزیستی روان‌شناختی، فراهیجان مثبت و کیفیت رابطه زوجین در پرستاران، 7(6)،58- 45.
 گله‌گیریان صدیقه، پولادی ریشهری علی، کیخسروانی مولود (1398)، اثربخشی روان‌درمانی مثبت‌نگر بر نشاط ذهنی، تاب‌آوری و شفقت به خود در مادران دارای کودکان مبتلا به فلج مغزی، فصلنامه روان‌شناسی افراد استثنایی، (35)،213- 195.
غلامی حیدرآبادی زهرا، نوابی‌نژاد شکوه، دلاور علی، شفیع‌آبادی عبدالله (1393)، اثربخشی آموزش مثبت نگری برافزایش شادکامی و سخت‌رویی مادران دارای فرزند نابینا، فصلنامه افراد استثنایی، 4(16)،116- 97.
قاسمی ندا، غلامرضایی سیمین، گودرزی میترا (1397)، اثربخشی روان‌درمانی مثبت بر انعطاف‌ناپذیری روان‌شناختی و خودکارآمدی درد زنان مبتلا به درد مزمن، فصلنامه علمی پژوهشی بیهوشی و درد، 9(4)،14- 1.
قدم‎پور عزت‌الله، روشن نیا سمیه (1396)، تأثیر آموزش روانشناسی مثبت‌نگر بر عشق به یادگیری و تاب‌آوری تحصیلی دانش آموزان، مجله پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی، 6 (4)،51-67.
کربلایی صالح شهلا، دشت بزرگی زهرا (1399)، اثربخشی آموزش مثبت‌نگر گروهی بر شادکامی زناشویی، تاب‌آوری و رضایت از زندگی در والدین کودکان با نیازهای خاص ، نشریه روان پرستاری، 8(1)،50- 35.
مجد ناعمی علی، خاتون فائقی زهرا (1397)، تأثیر روش مداخله مبتنی بر روان‌شناسی مثبت‌گرا بر خود بخشایشگری و تاب‌آوری مادران کودکان دارای ناتوانی یادگیری، فصلنامه کودکان استثنایی، 18(2)،38- 23.
مدنی یاسر، حاج حسینی منصوره،  حسینی قاسم (1398)، اثربخشی آموزش تلفیقی مثبت نگری و تاب‌آوری بر نگرانی از تصویر بدنی و خودکارآمدی اجتماعی نوجوانان پسر، فصلنامه علمی پژوهش‌های مشاوره، 18(7)،35- 4.
مرتضوی سید علی‌اکبر، احقر قدسی، پیرانی ذبیح، حیدری حسن، حمیدی‌پور رحیم، (1398)، تأثیر آموزش روان‌شناسی مثبت‌نگر بر خودکارآمدی و سرسختی روان‌شناختی دانش‌آموزان دختر، فصلنامه خانواده و پژوهش، 16(2)،85- 67.
مقتدری مینا، صفاری‌نیا مجید، زارع حسین، علی‌پور احمد (1398)، اثربخشی بسته امیددرمانی مبتنی بر رویکرد مثبت‌نگر بر خودکارآمدی و احساس تنهایی بیماران پارکینسون، فصلنامه روانشناسی سلامت، 8(23)،92- 73 .
ﻣﻬﺮآﻓﺮﻳﺪ ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ، خاکپور ﻣﺴﻌﻮد، ﺟﺎﺟﺮﻣﻲ محمود، علیزاده ﻣﻮﺳﻮی ابراهیم (1394)، تأثیر آموزش مثبت‌اﻧﺪﻳﺸﻲ بر سخت‌روﻳﻲ، تاب‌آوری و ﻓﺮﺳﻮدﮔﻲ ﺷﻐﻠﻲ زنان پرستار، آﻣﻮزش ﭘﺮﺳﺘﺎری، 4(1)،83- 72.
نجفی محمود، فولاد چنگ محبوبه (1386)، رابطه خودکارآمدی و سلامت روان در دانش‌آموزان دبیرستانی، دانشور رفتار، 14(8)،81- 69.
هنرمند زاده ریحانه، سجادیان الناز (1395)، اثربخشی مداخله مثبت‌نگر گروهی بر بهزیستی روان‌شناختی، تاب‌آوری و شادکامی دختران نوجوان بی‌سرپرست، پژوهش‌نامه روانشناسی مثبت،14(2)،35-5.
Antonovsky, A. (1987). Unraveling the mystery of health. How people manage stress and stay well. San Francisco: Jossey-Bass Publishers. 22(4):89-102.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy. The exercise of control. New York: W.H.Freeman and Company.Emory University, Division of Educational Studies, Information on Self-Efficacy: A Community of Scholars. 8(42):124-139.
Baumrind, D. (2013). Authoritative parenting revisited: History and current status. A Community of Scholars. 19 (37): 252-263.
Bayani, Ali Asghar; Mohammad, Ashour and Bayani, Ali. (2008) Validity and Reliability of Reef Psychological Well-Being Scale, Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, 14 (2): 151-146.
Bolier L, Haverman M, & et al, (2013), Positive psychology interventions: a meta-analysis of randomized controlled studies,BMC Public Health.13 (28): 119-132.
Calandri E, Graziano F & et al (2018),Depression, Positive and Negative Affect, Optimism and Health-Related, Journal of Applied Psychology. 28 (14): 185-198.
Connor KM, Davidson JR(2003). Development of a new resilience scale: The Connor-Davidson resilience scale CD-RISC Depression and anxiety Publishers. 18(2):63-71.
Eriksson, M. & Lindström, B. (2007). Antonovsky’s sense of coherence scale and its relation with quality of life: a systematic review. Journal of epidemiology and community health, 61(11): 938–944.
Ghorbani M, Alipour A, (2017),The effectiveness of interventions of positive approach on depression, self-esteem, life expectancy and body image of mastectomized women, Health Psychology. 6 (3): 39-52.
Guo G,Zhang X & et al, (2016) Positive psychotherapy for depression and self‐efficacy in undergraduate nursing students: A randomized, controlled trial, First published. BMC Public Health. 52 (12): 843-855.
Haji-Ahmadi H, Shams Esfandabad H, Kakavand A, (2014). Efficacy of dialectical behavior therapy on perceived stress, efficacy and quality of life of patients with breast cancer. Journal of Applied Psychology 8(29): 47-68.
Harvard Health Publishing. (2008). Positive psychology inpractice. Harvard Mental Health Letter. 34 (12): 194-210.
Hendriks T, Schotanus-Dijkstra M & et al(2020), The Efficacy of Multi-component Positive Psychology Interventions: A Systematic Review and Meta-analysis of Randomized Controlled Trials, Journal of Happiness Studies. 21(6), 357-390.
Jackson, Sarah E. Beeken, Rebecca J. Wardle, Jane (2015). "Obesity, perceived weight discrimination, and psychological well-being in older adults in England. Health Psychology. 12(9): 111-123
Jonathon R. B. Halbesleben, Bonnie J. Wakefield, Douglas S. Wakefield, Lynn B. Cooper (2008), Nurse Burnout and Patient Safety Outcomes: Nurse Safety Perception Versus Reporting Behavior, Research. 19 (27): 558-568.
Koydemir S, Bugay Sökmez A Schütz A, (2020) A Meta-Analysis of the Effectiveness of Randomized Controlled Positive Psychological Interventions on Subjective and Psychological Well-Being,Applied Research in Quality of Life. 19(41): 528-547.
Mahammadzadeh A, Poursharifi H, Alipour A. (2010) Validation of Sense of Coherence 13-item scale in Iranian sample. Procedia Social and Behavioral Sciences, 36 (5): 1451-1463.
Mortazavi NS, Yarolahi N. (2015)Meta-analysis of the relationship between resilience and mental health. Journal of Fundamentals of Mental.17(3):103-108.
Plummer V, Cross W & et al, (2019)Three Good Things” positive psychotherapy for the improvement of job performance and selfefficacy in nurses with burnout symptoms: A randomized controlled trial. Journal of Fundamentals of Mental. 24(4): 59-73.
Rahimi S, Borjali A,(2016) Effectiveness of Positive Psychology Interventions on Resiliency of Female Patients with Multiple Sclerosis,Positive Psychology Research, 1 (3): 27-39.
Ryff, C. D.& Keyes, C. L. M. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of Personality and Social Psychology.32(69):716-727.
Ryff, C.D. Singer, B.H. and Love, G.D. (2004) Positive health: connecting wellbeing with biology. Philosophical Transactions of the Royal Society, 35(9):1383-1394.
Seligman, M. E. P. Rashid, T.& Parks, A. C. (2006). Positive Psychotherapy. American Psychologist, 61(8): 774-788.
Sexton, J. B. & Adair, K. C. (2019). Forty-five good things: A prospective pilot study of the three good things well-being intervention in the USA for healthcare worker emotional exhaustion, depression, work-life balance and happiness. British Medical Journal. 58 (29): 284-311.
Sherer M, Maddux JE, Mercandante B, Prentice-Dunn S, Jacobs B, Rogers RW. (1982) The self-efficacy scale: Construction and validation.Psychol Rep. 51(2):663-71.
 Vittorio Caprara G, Steca P & et al, (2011) Looking for adolescents' well-being: self-efficacy beliefs as determinants of positive thinking and happiness, Cambridge University Press. 27 (48): 754-769.
 Wang S, Liu Y, Wang L (2015), Nurse burnout: Personal and environmental factors as predictors International journal of nursing practice, 21 (1): 78-86.
روانشناسی سلامت
دوره 10، شماره 39
آذر 1400
صفحه 171-190
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار