روانشناسی سلامت

با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

مدل ساختاری رابطه بین نگرانی از تصویر بدن و باورهای وسواسی با مدیریت بدن در افراد متقاضی جراحی زیبایی

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار .گروه روانشناسی.دانشگاه پیام نور. ایران

2 دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، گروه روانشناسی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران

3 دانش‌آموخته دکتری تخصصی روانشناسی عمومی، مرکز تحقیقات اعتیاد و علوم رفتاری، دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، بجنورد، ایران.

چکیده

مقدمه: پژوهش با هدف تعیین رابطه بین نگرانی از تصویر بدن و باورهای وسواسی با مدیریت بدن انجام شد. روش: روش تحقیق حاضر همبستگی از نوع مدل معادلات ساختاری بود. جامعه آماری کلیه متقاضیان عمل جراحی زیبایی مراجعه‌کننده به کلینیک‌ها و بیمارستان‌های زیبایی شهر مشهد در سال 1398 می‌باشند و 212 نفر نمونه‌ به شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. در ادامه، داده‌ها با استفاده از سه پرسشنامه نگرانی ‌از‌ تصویر‌ بدن، مقیاس اصلاح‌شده وسواس فکری‌عملی یل- براون برای اختلال بدشکلی بدن و مدیریت بدن گردآوری و از طریق مدل‌یابی معادله‌های ساختاری و با استفاده از نرم‌افزار لیزرل و Spss مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: نتایج تحلیل رگرسیون لوجستیک نشان داد، متغیرهای نگرانی‌ از ‌تصویر بدن و مدیریت بدن به ترتیب پیش‌بینی‌کننده‌‌های قوی احتمال اقدام به جراحی زیبایی افراد بود. همچنین تحلیل داده­ها نشان‌دهنده مناسب بودن شاخص‌ها بوده و در سطح معناداری حاکی از برازش بسیار مطلوب مدل داشت؛ یافته‌های مدل ساختاری نشان داد که مسیر متغیر وسواس فکری با نگرانی‌ از‌ تصویر‌ بدن به‌طور مستقیم و با مدیریت بدن با میانجی‌گری نگرانی ‌از تصویر بدن معنادار می‌باشد. نتیجه‌گیری: طبق یافته‌های بدست آمده، به‌منظور بهبود مدیریت بدن متقاضیان جراحی زیبایی می‌بایست به مؤلفه‌های نگرانی ‌از‌ تصویر بدن و باورهای وسواسی آن‌ها توجه بیشتری مبذول گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Structural Model of the Relationship between Body Image Concern and Obsessive Beliefs with Body Management in People Seeking Cosmetic Surgery

نویسندگان [English]

  • abdollah mafakheri 1
  • Somayeh Ashrafifard 2
  • Mohammad Khorrami 3

1 Assistant Professor, Department of Psycology, Payam-e Noor University,Iran .

2 PhD Student of Educational Psychology, Department of Psychology, Bojnourd Branch, Islamic Azad University, Bojnourd, Iran.

3 Ph.D in General Psychology, Addiction and Behavioral Sciences Research Center, North Khorasan University of Medical Sciences, Bojnurd, Iran

چکیده [English]

Objective: The present study was conducted to determine the relationship between body image anxiety and obsessive beliefs with body management in applicant of cosmetic surgery. Method: The method of the present study is correlational and structural equation model type. The statistical population of this study included all applicants for cosmetic surgery referred to clinics and beauty hospitals in Mashhad, 2019. Samples were selected by available sampling method (212 people). Data were collected by using three BICI body image concern questionnaires, Yale-Brown's modified scale of obsessive-compulsive disorder for body dysfunction, and body management, and they were analyzed by structural equation modeling using LISREL and SPSS software. Findings: The results of logistic regression analysis showed that the variables of concern about body image and body management, respectively, were strong predictors of the possibility of cosmetic surgery. Also, data analysis shows the appropriateness of the indicators and indicated a good and acceptable fitness for the hypothesized model at a significant level. The findings of the structural model showed that the path of obsessive disorder variable is directly and significant related to concern of body image and is related to body management by mediating anxiety about body image. Conclusion: In order to improve body management in the cosmetic surgery applicants should pay more attention to the components of their body image concerns and obsessive beliefs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Body image concern
  • Body management
  • Cosmetic surgery
  • Obsessive beliefs
  • Structural model
مراجع
آزادارمکی، تقی؛ و چاوشیان، حسن. (1381). بدن به‌مثابه رسانه هویت. مجله جامعه‌شناسی ایران، 4 (4), 57-75.
باغبان بوساری، مینا؛ موسوی، سیدولی‌اله؛ نعمتی، شادمان؛ و رضائی، سجاد. (1395). وضعیت ﺳﻼﻣﺖ روان ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از ﻋﻤل جراحی زیبایی ﺑﯿﻨﯽ. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی گرگان. 18 (2):84-90.
بساک نژاد، سودابه؛ و غفاری، مجید (1386)، رابطه بین ترس از بدریختی بدنی و اختلالات روانشناختی در دانشجویان، مجله علوم رفتاری، 1 (2): 187- 179.
پور‌کاوه دهکردی، الهه؛ خان محمدی اطاقسرا، ارسلان؛ و عباسی اسفجیر، علی‌اصغر. (1399). فراتحلیل عوامل گرایش زنان ایرانی به عمل‌های جراحی زیبایی. فصلنامه علمی-پژوهشی روانشناسی سلامت، 9 (34)، 7-24. doi:10. 30473/hpj. 2020. 44278. 4266.
حسنی اسطلخی، فرشته؛ زارع، حسین و دوستی، رضا. (1398). مقایسه‌ی عزت‌نفس آشکار و ناآشکار در زنان متقاضی جراحی بینی با افراد عادی. فصلنامه علمی- پژوهشی روانشناسی سلامت، 8 (30)، 133-144. doi:10. 30473/hpj. 2019. 41382. 4074.
حسینی، زهره؛ کربلایی محمدمیگونی، احمد؛ و گرامی پور، مسعود. (1397). مدل ساختاری روابط بین تصویر بدنی، باورهای غیرمنطقی و سلامت روان در متقاضیان جراحی زیبایی. اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی، 13 (48), 17- 26.
حق‌بین، علی؛ محمدی، محمدرضا؛ احمدی، نسترن؛ خالقی، علی؛ گلمکانی، حسن؛ کاویانی، فائزه؛ و همکاران؛ و همکاران؛ و همکاران؛ و همکاران؛ و همکاران؛ و همکاران؛ و همکاران. (1397). بررسی شیوع اختلالات روانپزشکی کودکان ‌و ‌نوجوانان استان خراسان شمالی. مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی. ۱۰ (۱): ۱۱۷-۱۲۷.
خرمی، محمد؛ آتش پور، سیدحمید و عارفی، مژگان. (1397). بررسی تحلیل مسیر کارکردهای مثبت روانشناختی در مادران کودکان فلج مغزی. مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی. ۱۰ (۴): ۲۸-۳۹.
خرمی، محمد؛ آتش‌پور، سید‌حمید؛ و عارفی، مژگان. (1399). مقایسه اثر‌بخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و درمان فراشناخت بر نشاط ذهنی، بهزیستی روانشناختی و تاب‌آوری مادران کودکان فلج مغزی. مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی. ۱۲ (۱): ۶۳-۷۲.
خواجه سرخوئیه، لیلا؛ جراره، جمشید؛ و نصری، صادق. (1395). بررسی رابطه مدیریت بدن و هویت اجتماعی با نشانه‌های اختلال روانی در نوجوانان دختر سال‌آخر دبیرستان شهرستان جیرفت. (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه تربیت ‌دبیر شهید رجایی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
ذوقی پایدار، محمدرضا؛ کرمی، افسانه؛ و نبی زاده، صفدر. (1397). مقایسه اختلال تصویر تن، اختلال بدشکلی بدنی و گرایش به مد در افراد متقاضی و غیر متقاضی جراحی زیبایی. فصلنامه علمی- پژوهشی روانشناسی سلامت، 7 (26), 7-24.
ربیعی، مهدی؛ صلاحیان، افشین؛ بهرامی فاطمه؛ و پالاهنگ، حسن. (1390). ساخت و اعتباریابی پرسشنامه ارزیابی فراشناخت بدشکلی بدن. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران. ۲۱ (۸۳): ۴۳-۵۲.
رقیبی، مهوش؛ و میناخانی، غلامرضا. (1390). ارتباط مدیریت بدن با تصویر بدنی و خودپنداره. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 12 (46), 72-81.
سفیری، خدیجه؛ و گلبهاری، ندا. (1392). رابطه بین سرمایه فرهنگی و مدیریت بدن (در بین زنان و مردان 20 تا 59 سال ساکن تهران). مطالعات جامعه‌شناختی (نامه علوم اجتماعی سابق)، 20 (1)، 39-65. doi:10. 22059/jsr. 2013. 56208. Available from.
سلطانی‌بهرام، سعید؛ علیزاده اقدم، محمدباقر؛ و کوهی، کمال. (1391). ارتباط سرمایۀ فرهنگی با مدیریت بدن در میان دانشجویان دانشگاه تبریز. رفاه اجتماعی. ۱۲ (۴۷):  ۱۸۱-۲۰۵.
سلمانی، حسن؛ افشانی، سیدعلیرضا؛ افراسیابی، حسین. (1397). عوامل اجتماعی مرتبط با مدیریت بدن در بین جوانان شهر یزد. (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). پردیس علوم انسانی و اجتماعی. دانشکده علوم اجتماعی.
سهرابی، فائزه؛ محمودعلیلو، مجید؛ و رسولی‌آزاد، مراد. (1390). بررسی نیمرخ آسیب‌شناسی روانی در متقاضیان جراحی پلاستیک. مجله اصول بهداشت روانی، 13 (51)، 9-260. doi:10. 22038/jfmh. 2011. 1010. Available from.
صادقی، نگار؛ مرادی، علی‌رضا؛ حسنی، جعفر؛ و محمدخانی، شهرام. (1397). ابعاد شناختی، هیجانی و رفتاری تصویر بدنی در زنان علاقمند به جراحی زیبایی. پوست و زیبایی. ۹ (۲): ۱۰۰-۱۱۲.
صادقی فسایی، سهیلا؛ فاضل، رضا؛ و رضائی، حسین. (1395). مطالعه جامعه‌شناختی رابطه میان مدیریت بدن و سرمایه جنسی زنان (موردمطالعه: زنان متولد دهه 40 شهر همدان). مطالعات علوم اجتماعی ایران. (51)4: 51-33.
عطادخت، اکبر؛ بابامیری، محمد؛ قاسمی، داوود؛ و کیخسروانی، مولود. (1391). بررسی عوامل اجتماعی و روانشناختی مؤثر بر نگرش نسبت به عمل‌های جراحی زیبایی. تغییرات اجتماعی- فرهنگی، 9 (1): 112-98.
عظیمی‌خطیبانی، سیده نرجس؛ و اکبری، بهمن. (1397). بررسی رابطه تصویر بدنی و باورهای وسواسی با کیفیت زندگی دانشجویان متأهل دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت. انجمن جامعه‌شناسی آموزش‌وپرورش، 9 (9), 172-188.
فاتحی، ابوالقاسم؛ و اخلاصی، ابراهیم. (1387). مدیریت بدن و رابطه آن با پذیرش اجتماعی بدن (مطالعه موردی زنان شهر شیراز). فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات راهبردی زنان (کتاب زنان سابق)، 11 (41): 42- 9.
قبادی، حشمت؛ کلدی، علیرضا؛ و مهدوی، سید‌محمدصادق. (1396). بررسی عوامل مؤثر بر گرایش به جراحی‌های زیبایی و مدیریت بدن در بین زنان شهر ایلام در سال ۱۳۹۵. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام. ۲۵ (۳): ۴۴-۵۶.
غلامزاده، اسماعیل؛ برهمند، اوشا؛ و حاجلو، نادر. (1394). مطالعه اکتشافی نشانه‌‌های وسواسی-جبری، ابعاد شناختی و فراشناختی در بدریخت انگاری بدن و صفات احتکار در دانشجویان. (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی. گروه آموزشی روانشناسی. دانشگاه محقق اردبیلی.
محمدپناه اردکان، عذرا؛ هاشمی، تورج؛ محمود علیلو، مجید؛ و بخشی پور، عباس. (1397). بررسی روابط ساختاری صفات شخصیتی، الگوهای بالینی شخصیت خوشه B، الگوهای وسواس و اضطراب با آسیب‌پذیری روانشناختی و تمایل به جراحی زیبایی: نقش میانجی تصویر بدنی منفی، سبک‌های دفاعی و حساسیت نسبت به طرد. (پایان‌نامه دکتری). دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی. دانشگاه تبریز.
مسعودزاده، عباس؛ کارخانه یوسفی، مهتاب؛ و تیرگری، عبدالحکیم. (1388). مقایسه الگوهای شخصیتی و وضعیت سلامت عمومی متقاضیان جراحی زیبایی بینی و گروه شاهد. دانشور پزشکی: نشریه پژوهشی پایه و بالینی، 16 (3), 53-58.
میرزائی، سید محمد؛ زنجانی، حبیب‌الله؛ و قربانعلی پور، سحر. (1392). بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر گرایش زنان به مدیریت بدن در ایران طی سه دهه اخیر(مطالعه موردی: اضافه‌وزن و چاقی در کرج .) مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران. 5 (4): 114-99.
نامور، ملیحه؛ خرمی، محمد؛ نورالهی، عاطفه؛ پورنعمت، مینا. (1399). بررسی اثربخشی ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس بر اضطراب و افسردگی بیماران ام‌اس. روانشناسی افراد استثنایی، 10 (39)، 179-200. doi:10. 22054/jpe. 2021. 45321. 2037.
نوروزی، علی؛ ملکی، امیر؛ پارسامهر، مهربان؛ و قاسمی، حمید. (1397). بررسی تأثیر تصویر بدن و مدیریت بدن بر مشارکت ورزشی زنان استان ایلام. جامعه‌شناسی کاربردی، 29 (4): 122-99. doi:10. 22108/jas. 2018. 104379. 1117.
نوری، علی؛ و محسنی‌تبریزی، علیرضا. (2017). تبیین جامعه‌شناختی عوامل مؤثر بر مدیریت بدن با تأکید بر خودنمایی (موردمطالعه: مردان شهر تهران). بررسی مسائل اجتماعی ایران، 7 (2): 29-53.
Abdolhosseini,A;& Haghighatian,M. (2018). A Study of Social Factors Affecting the Body Management (Case Study: Adolescents and Youths of Isfahan City). Sociological Studies of Youth. 9 (29):9-26. Available from: http://irisweb. ir/files/site1/rds_journals/1859/article-1859-679341. pdf.
Aderka,I. M;Gutner,C. A; Lazarov, A; Hermesh, H; Hofmann,S. G;& Marom,S. (2014). Body image in social anxiety disorder, obsessive–compulsive disorder, and panic disorder. Body Image, 11 (1), 51-56. [DOI:10. 1016/j. bodyim. 2013. 09. 002]. [PMID: 24095651].
Babaei,F. A. A;mansorian,R. F;& zolfagharin, N. (2016). The investigation of Socio-Cultural Factors affecting the Body Management among Women in Kashan. Women's Strategic Studies. 18 (71):59-83. [DOI:10. 22095/jwss. 2016. 33829]. [Available from: http://www. jwss. ir/article_33829_ 919e5194879cc427adf83a60ac480af3. pdf.
Bianchini,V;Giuliani,M;Zoccali, G; Tomassini, A; Casacchia,M; Roncone,R;et al. (2013). Psychopathology and body dissatisfaction in prospective plastic surgery patients: the SMILE experience. Journal of Psychopathology, 19:21-26. Available from: https:// www. jpsychopathol. it/article/ psychopathology -and-body-dissatisfaction- in -  prospective -plastic-surgery -patients-the-smile-experience/.
Blakey,S. M; Abramowitz,J. S; Mahaffey,B. L. (2016). Do obsessive beliefs predict body image disturbance? Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 11:96-100. [DOI:https://doi. org/10. 1016/j. jocrd. 2016. 08. 007].
Callaghan,G. M; Lopez, A; Wong, L; Northcross, J;Anderson,K. R. (2011). Predicting consideration of cosmetic surgery in a college population: A continuum of body image disturbance and the importance of coping strategies. Body Image. 8 (3):267-74. [https://doi. org/10. 1016/j. bodyim. 2011. 04. 002]. [PMID:21641892].
Daig,I;Burkert,S;Albani, C;Martin. A;Brähler, E. (2008). Associations between body dysmorphic symptoms, body image and self-consciousness in a representative population sample. Psychother Psych Med. 58 (1):16-22. [DOI:10. 1055/s-2007-970945]. [PMID:17659491].
Dean,N. R; Foley,K; Ward,P. (2018). Defining cosmetic surgery. Australas J Plast Surg. 1 (1). [https://doi. org/10. 34239/ajops. v1i1. 29].
Garousi,S;Garrusi,B;Divsalar,F;Divsalar,K. (2012). Body satisfaction and management in Iranian students. Materia socio-medica. 24 (1):34-37. [DOI:10. 5455/msm. 2012. 24. 34-37]. [PMC3732341].
Golshani,S; Mani,A; Toubaei,S; Farnia,V; Sepehry, AA; Alikhani, M. (2016). Personality and psychological aspects of cosmetic surgery. Aesthetic plastic surgery. 40 (1):38-47. [DOI:10. 1007/s00266-015-0592-7]. [PMID:26695949].
Hardardottir,H;Hauksdottir,A;Bjornsson,A. S. (2019). Body dysmorphic disorder: Symptoms, prevalence, assessment and treatment. Laeknabladid. 105 (3):125-31. [DOI:10. 17992/lbl. 2019. 03. 222]. [PMID: 30806630].
Hashemi,S. A. G;Edalatnoor, B;Edalatnoor,B; Niksun, O. (2017). A comparison of body image concern in candidates for rhinoplasty and therapeutic surgery. Electronic physician. 9 (9):5363. [doi: 10. 19082/5363]. [PMC5633238].
Khorrami, M., Valizadeh, AF., Mohammadniya, Y., Seadatee-Shamir, A. (2013). The Role of Metacognitive Strategies on Persian Students' Vocabulary Learning. Psychology Research, 3(5), 270. URL:http://www.davidpublisher.org/index.ph/Home/Article/index?id=24291.html.
Mohammadinia, T; Dorfmeister, G; Mawole, J. (2017). Predicts the Factors Influencing on Behavior of Body Management in Female Students. Clinical Social Work. 61. 68. [DOI:10. 22359/cswhi_8_4_07].
 Mohammadnia, Y., Khorrami, M., & Teymourzadeh, V. (2014). A study on the role of transformational leadership in employee empowerment. European Online Journal of Natural and Social Sciences, 2(3 (s)), 1854- 1858.
MozaffariNiya, N; Kazemi, M; Abazari, F; Ahmadi, F. (2019). Iranians’ Perspective to Cosmetic Surgery: A Thematic Content Analysis for the Reasons. World journal of plastic surgery. 8 (1):69-77. [DOI:10. 29252/wjps. 8. 1. 69]. [PMID: 30873365].
Munro, B. (2005). Statistical Methods for Health Care Research. 5, editor. Philadelphi.
Sarwer, D. B. (2019). Body image, cosmetic surgery, and minimally invasive treatments. Body image. [https://doi. org/10. 1016/j. bodyim. 2019. 01. 009]. [PMID: 30704847].
Silva, A. C; Mendes, MIBdS; Lüdorf, SMA. (2020). Dietary supplements in fitness centers: body management and health risks. J Phys Educ. 31. [https://doi. org/10. 4025/jphyseduc. v31i1. 3102].
Toussi, H. N; Shareh, H. (2019). Changes in the Indices of Body Image Concern, Sexual Self-Esteem and Sexual Body Image in Females Undergoing Cosmetic Rhinoplasty:A Single-Group Trial. Aesthetic Plast Surg. 43 (3):771-9. [DOI:10. 1007/s00266-019-01336-2]. [PMID:30805690].
Van Ameringen, M; Patterson, B;Simpson, W. (2014). DSM5 obsessive-compulsive and related disorders: Clinical implications of new criteria. Depression and anxiety. 31 (6): 487-93. [https://doi. org/10. 1002/da. 22259].
Vartanian, LR; Grisham, JR. (2012). Obsessive–compulsive symptoms and body checking in women and men. Cogn Ther Res. 36 (4): 367-74. [https://doi. org/10. 1007/s10608-011-9356-0].
Veale D; Eshkevari E; Ellison N; Costa A; Robinson D; Kavouni A; et al. (2014). Psychological characteristics and motivation of women seeking labiaplasty. Psychological medicine. 44 (3):555-66. [DOI:10. 1017/s0033291713001025].
 
روانشناسی سلامت
دوره 10، شماره 38
شهریور 1400
صفحه 121-140
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار