با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه مشاوره، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران.

2 دانشجوی دکتری، گروه مشاوره، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران.

چکیده

مقدمه: امروزه در هر بحرانی رسانه‌ها و بازتاب‌های خبری آن‌ها نقش بسیار مهمی در چگونگی مقابله با بحران ایفا می‌کنند، هرچند مخاطبین این اخبار با واکنش فعال یا منفعلانه می‌توانند در این جریان اثرگذار باشند، در همین راستا بررسی پویایی‌های این ارتباط متقابل و نقشی که می‌تواند بر استرس ادراک‌شده افراد در دوران قرنطینگی بیماری کرونا داشته باشد، هدفی است که محققین در این پژوهش به دنبال آن هستند. روش: این پژوهش با رویکرد کیفی و با روش پدیدارشناسی و بر اساس تجارب زیسته 15 زن و مرد در خرم‌آباد، قزوین و قم بود که با نمونه‌گیری غیر تصادفی نظری انجام شد. روش گرد‌آوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساختاریافته بود که به دلیل محدودیت‌های اجرایی به‌صورت مجازی و از طریق واتساپ صورت گرفت. یافته‌ها: اطلاعات به‌دست‌آمده در این پژوهش شامل سه محور اصلی نقش تعاملی فرد رسانه، محور دوم با عنوان استرس‌های ادراک‌شده پس از مواجهه با اخبار مرگ در رسانه‌های مجازی و سومین محور با عنوان سبک‌های مقابله‌ای افراد پس از مواجهه با اخبار مرگ و تجربه فشار روانی است که هریک دارای مضامین و زیرمضمون‌های مختص به خود می‌باشد. نتیجه‌گیری: با توجه به نقش تعاملی فرد و رسانه‌های مجازی و تأثیراتی که می‌توانند بر ایجاد استرس افراد بگذارند، مجموعه راهبردهای مقابله‌ای به‌کار برده شده شامل مقابله‌های اجتنابی (اجتناب از مواجهه با مشکل و حل آن)، تمرکززدایی ذهنی از بحران، مراقبت‌های بهداشتی و طبی، تمرکز بر جنبه‌های مثبت زندگی، جستجوی حمایت و تکیه‌گاه و تغییر نگرش و فلسفه زندگی با زیر مؤلفه‌های مختص به هر یک، می‌تواند در قالب الگوهای کاربردی در مواقع بحرانی جهت پیشگیری از آسیب‌های جسمانی و روانی و افزایش سطح سازگاری افراد به‌کار برده شوند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Interactive Role of Person-Media (Non-Governmental Virtual) in Death News on Perceived Stress and Coping with it During the Quarantine of COVID-19 Disease

نویسندگان [English]

  • asieh shariatmadar 1
  • Fatemeh Ghaseminiaei 2

1 Assistant Professor of Counseling, Allameh Tabatabaei University, Tehran

2 Ph.D. Student in Counseling, Allameh Tabatabaei University, Tehran

چکیده [English]

Objective: Today, in any crisis, the media and their news reflections play a very important role in how to cope with the crisis, although the audience of this news can influence this process by active or passive reaction. In this regard, examining the dynamics of this interaction and the role it can play in the perceived stress of persons during the quarantine of COVID-19 disease is the main purpose of the research. Method: The research was performed with a qualitative approach and with a phenomenological method based on the lived experiences of 15 men and women in Khorramabad with theoretical non-random sampling. The method of data collection was the semi-structured interview, which was done virtually via WhatsApp due to executive limitations. Findings: The data obtained includes the three main axes of the interactive role of the person-media, the second axis with title of perceived stress after dealing with news of death in virtual media and the third axis with title of the coping styles of person after facing the news of death and experiencing stress that each of which has its own themes and sub-themes. Conclusion: According to the interactive role of the person and virtual media and the effects that can have on person's stress, the set of coping strategies used includes avoidance coping (avoiding the problem and solving it), decentralization of mind from crisis, health and medical care, focusing on the positive aspects of life, seeking support, and changing attitudes and philosophies of life with sub-components specific to each, can be used as practical models in critical situations to prevent physical and psychological injuries and increase the level of adaptation of persons.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Virtual Media
  • Death News
  • Perceived Stress
  • Coping Techniques
  • Quarantine
  • COVID-19 Disease
ابراهیمی، ا. (1399). «اﺳﺘﯿﮕﻤﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ(انگ اجتماعی) در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﮐﺮوﻧﺎ وﯾﺮوس ﺟﺪﯾﺪ covid-19». سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، مرکز اصفهان.
ادریسی، س و تربیت جو، م.ع. (1395). «راهکارهای پیشنهادی طراحی فضای درمانی با رویکرد طبیعت‌درمانی و کاهش استرس». اولین همایش ملی فناوری در مهندسی کاربردی باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران غرب، 21 بهمن‌ماه.
افشاری، ا؛ زارعی، ا؛ محمودعلیلو، م و نعمتی، ف. (1397). «مقایسه راهبردهای مقابله‌ای، شادکامی و امید به آینده در نوجوانان بازمانده از زلزله بم با نوجوانان عادی». مجله روانشناسی و روان‌پزشکی، 5(3)، 52-38.
اورنگ، س؛ هاشمی رزینی، ه؛ رامشینی، م و اورنگ، ط. (1397). «بررسی معنای زندگی و بهزیستی روان‌شناختی جوانان، بزرگسالان و سالمندان». مجله سالمند، 13(2)، 197-182.
ایمان‌زاده، ع و شریفی، ف. (1397). «تجربیات زیسته بیماران سرطانی از اضطراب مرگ با تکیه بر دیدگاه موقعیت‌های مرزی یاسپرس». نشریه روان پرستاری، 6(6)،47-36.
اینانلو، م؛ بهاء، ر؛ سید فاطمی، ن و حسینی، آ.ف. (1391). «سبک‌های مقابله با استرس در دانشجویان پرستاری». مجله دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تهران، 18(3)، 66-75.
دهقان، ک؛ شریعتمدار، آ و کلانترهرمزی، آ. (1394). «اثربخشی درمان مرور زندگی بر اضطراب مرگ و رضایت از زندگی زنان سالمند ساکن شهر تهران». مجله فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 6(22)، 39-15.
رضایی بایندر، م و احمدی ، ث. (1387). «نقش رسانه‌های گروهی در کاهش عوارض روان‌شناختی ناشی از بحران و ایجاد آرامش در جامعه». مجله پژوهش‌های ارتباطی، 15(56)، 18-95.
روشندل اربطانی، ط و صلواتیان، س. (1389). «طراحی مدل نقش رسانه‌های جمعی در مدیریت پیش از بحران». مجله علوم مدیریت ایران، 5(17)، 111-89.
سلیمانی، ن؛ عباس زاده، ن و نیاز آذری، ب. (1391). «رابطه اخلاق کار با رضایت شغلی و استرس شغلی کارکنان در سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای شهر تهران». مجله رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 3(1)، 21-38.
سهرابی، ف؛ خانجانی، م؛ اعظمی، ی؛ خانجانی، ا؛ مام شریفی و فروغی‌نژاد، ا. (1397). «آموزش برنامه ایمن‌سازی در مقابل استرس بر سبک مواجهه با استرس، تنظیم هیجان و سلامت روانی زنان بی‌سرپرست». دانشگاه علوم پژشکی سبزوار، 26(4)،443-431.
شاهین فر، ج؛ زراعتی، ح؛ نسیمی، ف و شجاعی، س. (1396). «بررسی تأثیر گیاهان دارویی بر اضطراب». مجله طب سنتی در اسلام و ایران، 8(1)، 209-222.
شریعتمدار، آ و مهدوی ادیبان، م. (1399). «بازنمایی موضوع مرگ و نمادهای هیجان‌ساز آن در کانال‌های خبری مجازی». مجله فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی،19(73). 59-30.
شیبانی، ح؛ میکائیلی، ن و نریمانی، م. (1396). «اثربخشی آموزش تنظیم هیجان بر استرس، اضطراب، افسردگی و تحریک‌پذیری دانش آموزان مبتلا به اختلال بد تنظیمی خلق مخرب». مجله روان پرستاری، 5(6)، 44-37. صالحی دوست، ز؛ پاک فائز، پ؛ پاشایی، ل و حاتمی، ح.ر. (1392). «رابطه تاب‌آوری در برابر استرس با شوخ‌طبعی و امید به آینده در دانشجویان دختر». مجله زن و مطالعات خانواده، 6(22)، 99-115.
عابدیان، ز؛ صفایی، م؛ مظلوم، س.ر و عطازاده حسینی، ر. (1393). «تأثیر انجام تمرینات ورزشی بر میزان استرس ماماها: یک کار آزمایی بالینی». مجله زنان، مامایی و نازایی ایران، 17(96)، 14-20.
عطادخت، ا؛ زارع، ر و کرامتی تپراقلو، ن. (1394). «ارتباط میزان علاقه اجتماعی با سلامت عمومی سالمندان غیر مقیم و مقیم در مراکز سالمندان شهرستان اردبیل». مجله آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، 3(2)، 149-141.
عظیم زاده طهرانی، ن؛ بیاضی، م.ح و شاکری نسب، م. (1399). «رابطه روش‌های مقابله اسلامی و احساس انسجام روانی با سازگاری با بیماری و تحمل درد در بیماران مبتلا به سرطان پستان». مجله روانشناسی سلامت، 9(33)، 160-145. علی‌پور، ا؛ قدمی، ا؛ علی پور، ز و عبداله‌زاده، ح. (1398). «اعتباریابی مقدماتی مقیاس اضطراب بیماری کرونا (cdas) در نمونه ایرانی». مجله روانشناسی سلامت، 8(32)، 175-163.
علیزاده فرد، س؛ صفاری نیا، م. (1398). «پیش‌بینی سلامت روان براساس اضطراب و همبستگی اجتماعی ناشی از بیماری کرونا». مجله پژوهش‌های روانشناسی اجتماعی، 9 (36)،141-129.
فروزان، ح؛ فروزان، ی و عالیشاهی، ع. (1394). «تبیین نقش ارتباطات و رسانه‌ها در بحران سازی گروهک تروریستی –تکفیری داعش». دومین همایش بین‌المللی مدیریت رسانه، 26 دی‌ماه.
فیست، ج و فیست، گ. (بی تا). «نظریه‌های شخصیت». ترجمه‌ یحیی سید محمدی (1398). تهران: انتشارات روان.
گل پرور، م؛ راعی، ع و عبدی، ع. (1394). «نقش تعدیل‌کننده رفتارهای انحرافی در رابطه بین استرس شغلی و امنیت روان‌شناختی ادراک‌شده». مجله روانشناسی معاصر، 10(2)، 83-100.
محمدی، ع.ا؛ فراهانی، م.ت؛ حسنی، ج و سامی، ع. (1394). «پیش‌بینی سلامت روان بر مبنای نقش توأم منبع کنترل و استرس شغلی». مجله سلامت کار ایران، 12(5)، 9-19.
منتخب یگانه و؛ ارشدی، ن و نیسی، ع.ک. (1394). «رابطه جو اخلاقی سازمانی با بهزیستی روان‌شناختی، تعهد سازمانی، استرس شغلی و قصد ترک شغل». مجله اخلاق در علوم فناوری، 10(1)، 267-287.
میکائیلی، ن؛ احمدی، ش؛ حبیبی، ی؛ فلاحی و؛ مرادی، ع و هشمی، ج. (1397). «نقش اضطراب مرگ و حساسیت اضطرابی در پیش‌بینی تحمل ابهام بیماران مبتلا به سرطان ریه». مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، 16(8)، 612-621.
هاشم زاده، ا؛ گروسی فرشی، م.ت؛ چلبیانلو، غ.ر و ملکی راد، ع.ا. (1390). «بررسی اثربخشی راهبردهای تن آرامی و توجه برگردانی در کاهش اضطراب انواع بیماران قلبی». مجله دانشگاه علوم پزشکی اراک، 14(3)،97-105.
هدایتی زاده، ع؛ جان بابایی، ق؛ امانتی، ف؛ نوروزی، ا؛ کلاگری، ش و مدانلو، م. (1396). «رابطه بین معنویت و اضطراب مرگ در بیماران مبتلا به سرطان تحت شیمی‌درمانی». مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، 27(156)، 98-108.
یالوم، ا. (بی تا). «روان‌درمانی اگزیستانسیال». ترجمه سپیده حبیب (1398). تهران: نشر نی.
یزدان‌آبادی، آ؛ غازی، ا و میرزازاده قصاب، ف. (1394). «اولویت‌بندی کارکردهای رسانه‌ها برای مدیریت اثربخش مرحله پیش از بحران با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی». فصلنامه دانش پیشگیری و مدیریت بحران،  5 (2): 74-85.
Bajema, K. L., Oster, A. M., McGovern, O. L., Lindstrom, S., Stenger, M. R., Anderson, T. C., ... & Biggs, H. M. (2020). Persons evaluated for 2019 novel coronavirus-United States, January 2020. Morbidity and Mortality Weekly Report, 69(6), 166.‏
‏Bo, H. X., Li, W., Yang, Y., Wang, Y., Zhang, Q., Cheung, T., ... & Xiang, Y. T. (2020). Posttraumatic stress symptoms and attitude toward crisis mental health services among clinically stable patients with COVID-19 in China. Psychological medicine, 1-2.‏
Cerbone, D. R. (2014). Understanding phenomenology. London and New York: Routledge.
Fischhoff, B. (2020). Speaking of Psychology: Coronavirus Anxiety. In:https://www.apa.org/research/ action/speaking-of-psychology/ coronavirus-anxiety.
Kim, S. W., & Su, K. P. (2020). Using psychoneuroimmunity against COVID-19. Brain, Behavior, and Immunity. 87, 4–5.
‏McQuail, D. (2015). Mass communication. The International Encyclopedia of Political Communication, 1-12.‏
‏Shanafelt, T., Ripp, J., & Trockel, M. (2020). Understanding and addressing sources of anxiety among health care professionals during the COVID-19 pandemic. Jama, 323(21), 2133-2134.‏
Tang, P. L., Chiou, C. P., Lin, H. S., Wang, C., & Liand, S. L. (2011). Correlates of death anxiety among Taiwanese cancer patients. Cancer nursing, 34(4), 286-292.‏
To, K. K. W., Tsang, O. T. Y., Yip, C. C. Y., Chan, K. H., Wu, T. C., Chan, J. M. C., ... & Lung, D. C. (2020). Consistent detection of 2019 novel coronavirus in saliva. Clinical Infectious Diseases.
‏World Health Organization. (2020). Coronavirus disease 2019 (COVID-19) situation report–34. Geneva, Switzerland: World Health Organization. https://www. who.int /docs/default-source/ coronaviruse /situation-reports/20200223-sitrep34-covid-19.pdf?sfvrsn= 44ff8fd3_ 2pdf icon.
Wu, Z., & McGoogan, J. M. (2020). Characteristics of and important lessons from the coronavirus disease 2019 (COVID-19) outbreak in China: summary of a report of 72 314 cases from the Chinese Center for Disease Control and Prevention. Jama, 323(13), 1239-1242.
Yun, J. W., & Wee, H. (2016). A study on death anxiety, death preparation, gratitude and quality of life among Korean baby-boom generation women. Journal of Korean Academy of Psychiatric and Mental Health Nursing, 25(3), 207-216.