با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی سلامت، گروه روانشناسی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران.

2 استادیار، گروه روانشناسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

3 استادیار، گروه روانشناسی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران.

4 استادیار، گروه داخلی، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران.

چکیده

مقدمه: دیابت از شایع‌ترین بیماری‌های مزمن عصر حاضر است که عدم تعادل سطوح کلسترول و پریشانی روانشناختی نظیر افسردگی را به همراه دارد. لذا با توجه به اثرات منفی سطوح بالای کلسترول و افسردگی در روند کنترل و درمان دیابت، ارائه مداخلاتی جهت تعدیل کلسترول و بهبود افسردگی در این گروه احساس می‌شود؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش فراشناختی بر کلسترول (LDL)، کلسترول (HDL) و افسردگی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 انجام شد. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون بود. به‌منظور اجرای پژوهش از زنان مبتلا به دیابت نوع 2 در مرکز دیابت شهید شعبانی اصفهان به‌صورت دردسترس 50 نفر انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (25 نفر) و کنترل (25 نفر) گمارده شدند. از پرسشنامه افسردگی بک (BDI) در مراحل پیش­آزمون، پس­آزمون و پیگیری دوماهه برای سنجش افسردگی و از آزمایش خون به‌منظور سنجش کلسترول (LDL) و کلسترول (HDL) استفاده شد. پس از اجرای پیش‌آزمون، گروه آزمایش جلسات آموزش فراشناختی به مدت 8 جلسهی 90 دقیقه‌ای هفتگی را دریافت نمودند و گروه کنترل در لیست انتظار بودند. داده­ها از طریق تحلیل واریانس با اندازه‌های مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی تحلیل گردید. یافته‌ها: با تعدیل نمرات پیش‌آزمون، بین گروه‌ آزمایش و کنترل در متغیر کلسترول (LDL)، کلسترول (HDL) و افسردگی در مرحله پس‌آزمون تفاوت معناداری وجود دارد (001/0p <). نتیجه‌گیری: می‌توان از آموزش فراشناختی در جهت تعدیل کلسترول (کاهش کلسترول (LDL) و افزایش کلسترول (HDL)) و بهبود افسردگی بیماران مبتلا به دیابت استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Metacognitive training on Cholesterol (LDL), Cholesterol (HDL) and Depression in Patients with Type 2 Diabetes

نویسندگان [English]

  • Maryam Rajabi 1
  • saied Malihialzackerini 2
  • Javanshir Asadi 3
  • Mohammad Reza Mirzaei 4

1 Ph.D Student of Health Psychology, Department of Psychology, Gorgan Branch, Islamic Azad University, Gorgan, Iran.

2 Assistante Professor, Department of Psychology, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran.

3 Assistant Professor, Department of Psychology, Gorgan Branch, Islamic Azad University, Gorgan, Iran.

4 Assistant Professor, Department of Internal, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran.

چکیده [English]

Objective: Diabetes is one of the most common chronic diseases of the present day that is associated with increased cholesterol levels and psychological distress such as depression. Therefore, considering the negative effects of high cholesterol levels and depression in the process of controlling and treating diabetes, interventions to modify cholesterol and improve depression in this group are felt. Therefore, the present study aimed to investigate the effectiveness of metacognitive training on cholesterol (LDL), cholesterol (HDL) and depression in patients with type 2 diabetes. Method: The research method was quasi-experimental with pre-test-post-test design. For the purpose of this study, 50 women with type 2 diabetes were selected at Shahid Shabani Diabetes Center in Isfahan and randomly assigned into two experimental (25) and control (25) groups. Beck Depression Inventory (BDI), and blood test for analysis cholesterol (LDL), cholesterol (HDL) was used for pre-test, post-test and two-month follow-up. After the pretest, the experimental group received metacognitive training sessions for 8 sessions of 90 minutes weekly and the control group was on the waiting list. Data were analyzed by repeated measures ANOVA and Bonferroni post hoc test. Findings: There was a significant difference between the experimental and control groups in cholesterol (LDL), cholesterol (HDL) and depression in the post-test (p < 0.001). Conclusion: Meta-cognitive training can be used to modify cholesterol (LDL) and cholesterol (HDL) and improve depression in patients with diabetes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Metacognitive Training
  • Cholesterol
  • Depression
  • Type 2
حسینی‌خواه، م؛ منشئی، غ و ابراهیمی، ا. (1393). پیش‌بینی رفتار خودمراقبتی بر مبنای ویژگی‌های روانشناختی مثبت در افراد مبتلا به دیابت نوع 2. مجله تحقیقات علوم رفتاری، 12(2): 217-225.
دوازده‌امامی، م؛ روشن، ر؛ محرابی، ع و عطاری، ع. (1388). اثربخشی آموزش مدیریت استرس به شیوه مبتلایان به اختلال اضطراب فراگیر، مجله روانشناسی بالینی، 4(4): 385-393.
عاشوری، ا؛ وکیلی، ی؛ بن سعید، س و نوعی، ز. (1388). باورهای فراشناختی و سلامت عمومی در دانشجویان. اصول بهداشت روانی، 11(1): 15-20.
عاشوری، ج. (1394). ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻓﺮاﺷﻨﺎﺧﺖ درﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮ اﺿﻄﺮاب ﻓﺮاﮔﯿﺮ و اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع دو. فصلنامه پرستاری دیابت دانشکده پرستاری و مامایی زابل، 3(2): 19-29.
کاویانی، ح؛ پورناصح، م؛ صیادلو، س و محمدی، م. (1386). اثربخشی آموزش کنترل استرس در کاهش اضطراب و افسردگی شرکت‌کنندگان در کلاس کنکور، تازه‌های علوم شناختی، 9(2): 68-61.
Ali S, Stone MA, Peters JL, Davies MJ & Khunti K. (2006). The prevalence of co-morbid depression in adults with Type 2 diabetes: a systematic review and meta-analysis. Diabet Med, 23(11):1165-73.
American Diabetes Association. (2018). Classification and Diagnosis of Diabetes: Standards of Medical Care in Diabetes. Diabetes Care 2018 Jan; 41(Supplement 1): S13- S27. https://doi.org /10.2337/dc18-S002.
Anonymous. (2001). Executive summary of the third report of national cholesterol education program (NCEP) expert panel on detection, evaluation, and treatment of high blood cholesterol in adults (adult treatment panel III). J Am Med Assoc, 285: 2486-2497.
Beck AT, Epstein N, Brown G, Steer RA. An inventory for measuring clinical anxiety: psychometric properties. J Cons Clinl Psychol, 1998, (56): 893-897.
Carpenter, R., DiChiacchio, T., Barker, K. (2018). Interventions for self- management of type 2 diabetes: An integrative review, International Journal of Nursing Sciences. https://doi.org /10.1016 /j. ijnss. 2018.12.002.
Chireh, B., Li, M., & D'Arcy, C. (2019). Diabetes increases the risk of depression: A systematic review, meta-analysis and estimates of population attributable fractions based on prospective studies. Preventive medicine reports, 14, 100822.
Engum A. The role of depression and anxiety in onset of diabetes in a large population-based study. J. Psychiatr. Res. 2007;62:31–38.
Grundy SM. (1990). Denke MA. Dietary influences on serum lipids and lipoproteins. J Lipid Res, 31: 1149- 1172.
Guariguata L. (2012). By the numbers: new estimates from the IDF Diabetes Atlas Update for 2012. Diabetes Res Clin Pract, 98(3):524-5.
Hagen, R., Hjemdal, O., Solem, S.,   Kennair, L., Nordahl, H., Fisher, P & Wells, A.(2017). Metacognitive Therapy for Depression in Adults: A Waiting List Randomized Controlled Trial with Six Months Follow-Up. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2017.00031.
Hilbert T, Lifshitz Ms. (2007). Lipids And Dyslipoproteinemia. In: Mcpherson Ra, Pincus Mr. Henry's Clinical Diagnosis And Management By Laboratory Methods. 21th ed. Philadelphia: Saunders Elsevier, 209-211.
Hurtado, M.D., & Vella, A. (2019). What is type 2 diabetes? Medicine, 47(1):10-15. https://doi.org/ 10.1016/ j.mpmed.2018.10.010.
Jelinek, L., Hauschildt, M., & Moritz, S. (2016). Metakognitives Training bei Depression (D-MKT). In Stavemann, H. Entwicklungen in der Integrativen KVT. Weinheim: Beltz, 175-200.
Jelinek, L., Quaquebeke, N.V & Moritz, S. (2017). Cognitive and Metacognitive Mechanisms of Change in Metacognitive Training for Depression. Scientific Reports 7: 3449 DOI:10.1038/s41598-017-03626-8
Madhu, K & Sridhar, GR. (2005). Stress management in diabetes mellitus. Int J diab, 25: 7-11.
Moritz, S, Von Mühlenen A, Randjbar S, Fricke S, Jelinek L, et al. (2009) Evidence for an attentional bias for washing-and checking-relevant stimuli in obsessive–compulsive disorder. J Neuro Psychol Society, 15(3): 365-71.
Moritz, S., Lysaker, P. H., Hofmann, S. G., & Hautzinger, M. (2018). Going meta on metacognitive interventions. Expert Review of Neurotherapeutics, 18(10), 739–741. https://doi.org /10.1080/14737175.2018.1520636.
Powers, AC. (2005). Diabetes mellitus, In Kasper LD. (Ed in chief): Harrison's principles of Internal Medicine. McGraw-Hill.
Qashqai, S., Naziri, Q., Farnam, R. (2014). The effect of mindfulness-based cognitive therapy on quality of life in patients with type II diabetes. Diabetes Metabol, 13(4):55.
Ross R. (1993).The pathogenesis of atherosclerosis: a perspective for the 1990. Nature, 362: 801-809.
Schneider, B., Bücker, L., Riker, S., Karamatskos, E & Jelinek, L. (2018). A pilot study of metacognitive training (D-MCT) for older adults with depression. German title: Eine Machbarkeitsstudie zum Metakognitiven Training bei Depression (DMKT) im Alter.
Shaw JE, Sicree RA, Zimmet PZ. (2010). Global estimates of the prevalence of diabetes for 2010 and 2030. Diabetes Res Clin Pract, 87(1):4-14.
Srinivasan, B.T,. Davies, M. (2019). Glycaemic management of type 2 diabetes. Medicine,47(1):32-39. https://doi.org/10.1016/j.mpmed.2018.10.009.
Strand, E., Hagen, R., Hjemdal, O., Kennair, L & Solem, S. (2018). Metacognitive Therapy for Depression Reduces Interpersonal Problems: Results From a Randomized Controlled Trial. Front. Psychol. https://doi.org/10 .3389 /fpsyg.2018.01415
Ulman, KH. (1993). Group psychotherapy with medically ill patients. In Kaplan, H. and Sadock. B. (Eds), Comprehensive group psychotherapy Williams and Wilkins; London.
Wells A. (2009).Metacognitive therapy for anxiety and depression. 1 st ed. New York: Guilford Press.
Windle E. (2005).What Is The Consequence Of An Abnormal Lipid Profile In Patients With Type 2 Diabetes Or The Metabolic Syndrome?. Atherosclerosis Supplements, 6:11–4.
Winter, L., Gottschalk, J., Nielsen, J., Wells, A., Schweiger, U., & Kahl, K. (2019). A Comparison of Metacognitive Therapy in Current Versus Persistent Depressive Disorder – A Pilot Outpatient Study. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.01714.
Yi-Wen T, NaiHsuan K, Tao-Hsin T. (2011). Impact of subjective sleep quality on glycemic control in type 2 diabetes mellitus. Fami Practi Inter J, 1: 1-6.