با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری تخصصی پزشکی اجتماع مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، پژوهشکده مدیریت سلامت و ارتقا ایمنی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز

2 استادیار، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه شهید چمران اهواز.

3 استاد جامعه شناسی دانشگاه تبریز

4 دکتری، گروه جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، دانشگاه تبریز.

چکیده

مقدمه: در دنیای معاصر، بررسی سلامت در سیر مطالعاتی خود از بعد زیستی به بعد اجتماعی و فرهنگی رسیده است. بسیاری از اندیشمندان بر این باورند که برداشت و تعریف سلامتی انعکاسی از پیشینه فرهنگی و اجتماعی افراد می‌باشد. هدف پژوهش حاضر واکاوی تعیین­گرهای فرهنگی سلامت می‌باشد. روش: در تحقیق حاضر از روش کیفی و رویکرد تحلیل ساختاری استفاده شده است. شیوه گردآوری داده‌ها، مصاحبه بوده که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند و معیار اشباع نظری، با 40 نفر از مطلعین کلیدی استان آذربایجان شرقی صورت گرفته است. اطلاعات حاصل از مصاحبه­ها به‌وسیله نرم‌افزار micmac تحلیل شده است. یافته‌ها: کدگذاری یافته‌های مصاحبه نشان داد که مقولاتی چون فرهنگ تغذیه­ای سلامت، سواد سلامت، اصلاح الگوی مصرف، سبک زندگی ورزشی، تصورات قالبی پزشکی، فشار پنهان رسانه­ای، تقدم ارزش‌های مادیگرانه بر غیرمادیگرانه، تضادهای فرهنگی، تمایزطلبی و پرداخت به بیماری­ها برحسب درجه شمولیت از تعیین گرهای فرهنگی مهم سلامت می‌باشد. نتیجه‌گیری: نتایج تحلیل ساختاری نشان می‌دهد که مطلعین کلیدی از بین مضامین اصلی، بیشترین و کمترین اولویت را به ترتیب به سواد سلامت و پرداخت به بیماری­ها براساس درجه شمولیت داده‌اند

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Analysis of Cultural Determinants of Health With A Qualitative Approach

نویسندگان [English]

  • Delara laghusi 1
  • ALI boudaghi 2
  • mohammad abbaszadeh 3
  • davood qasemzadeh 4

1 PhD in Social Medicine, Social Determinant of Health Research Center, Health Management and Safety Promotion

2 Assistant Professor, Department of Social Sciences, Shahid Chamran University of Ahvaz

3 Professor of Sociology, University of Tabriz

4 Ph.D in Economic Sociology and Development, University of Tabriz

چکیده [English]

Objective: In the contemporary world, the study of health has transition from biological to social and cultural studies. Many scholars believe that understanding and defining health is a reflection of one's cultural and social background. The purpose of the present study is to analyze cultural determinants of health. Method: The research method is qualitative and has been done by structural analysis approach. the method of data collection was interviews with 40 key informants of East Azarbaijan province using purposeful sampling method and theoretical saturation criterion. The data from the interviews were analyzed by Mic Mac software. Findings: The coding of the interview findings revealed that categories such as health nutrition culture, health literacy, consumption pattern modification, sport lifestyle, medical stereotypes, hidden media pressure, the preference of materialistic values to non-materialistic, cultural contradictions, seeking differentiation, and paying to diseases are one of the most important cultural determinants of health in terms of prevalence. Conclusion: Structural analysis results show that key informants respectively have allocated the highest and lowest priority to health literacy and disease-based rates

کلیدواژه‌ها [English]

  • health
  • Cultural Determinants
  • Health Literacy
  • Consumption Pattern Modification
  • Sport Lifestyle
اسماعیلی، ر و امیدی، م. (1391). «بررسی تجربه حاشیه‌نشینی از دیدگاه حاشیه‌نشینان: یک مطالعه پدیدارشناسانه». فصلنامه مطالعات شهری، 2(3)، 179-208.
پارسامهر، م و رسولی‌نژاد، س.پ. (1394). «بررسی رابطه سبک زندگی سلامت‌محور با سلامت اجتماعی در بین مردم شهر تالش». فصلنامه توسعه اجتماعی (توسعه انسانی سابق)، 10 (1)، 66-35.
دبیری نسب، گ. (1390). «بررسی مقایسه­ای سلامت روانی و رضایت جنسی زنان نابارور و بارور در شهرستان شیراز». پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.
زارع شاه‌آبادی، ا و ترکان، ر. (1394). «بررسی رابطه احساس امنیت اجتماعی و نظام ارزشی جوانان (مطالعه‌ای درباره دانشجویان دانشگاه یزد)». مجله­ی مطالعات اجتماعی ایران، 9 (1)، 103-127.
سلطانی، ر؛ کافی، س. م و کارشکنی، ح. (1389). «بررسی کیفیت زندگی دانشجویان دانشگاه گیلان». مجله علوم پزشکی گیلان، 25.
طهرانی بنی‌هاشمی، س.آ؛ امیرخانی، م.ا؛ حق‌دوست، ع.ا؛ علویان، س.م؛ اصغری فرد، ه؛ بردران، ح و برغمدی، م. (1386). «سواد سلامت در 5 استان کشور و عوامل مؤثر بر آن، گام­های توسعه در آموزش پزشکی». مجله­ مرکز مطالعات و توسعه­ی آموزش پزشکی، 4 (1)، 1-9.
عباس­زاده، م؛ علیزاده اقدم، م. ب. کوهی، ک و بوداقی، ع. (1394). «بررسی تأثیر دانش‌آفرینی سازمانی بر ظرفیت انطباق‌پذیری سازمانی (موردمطالعه: کارمندان دانشگاه تبریز)». مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران. 4 (3)، 431-454.
عبدی، ف؛ عطاردی کاشانی، ز؛ میر میران، پ و استکی، ت. (1394). «بررسی و مقایسه­ی الگوی مصرف غذایی در ایران و جهان: یک مقاله­ی مروری». مجله­ دانشگاه علوم پزشکی فسا، 5، 159- 167.
علیزاده اقدم، م.ب و قاسم‌زاده، د. (1396). «بررسی نقش اشکال سرمایه‌­ها (اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی) بر سبک زندگی ورزشی».  اولین کنفرانس بین المللی توسعه و ترویج علوم انسانی در جامعه.
قاسمی، و؛ ربانی، ر؛ ربانی خوارسگانی، ع و علیزاده اقدم، م. ب. (1387). «تعیین­کننده­های ساختاری و سرمایه­ای سبک زندگی سلامت‌محور». مسائل اجتماعی ایران، 16 (63)، 182-213.
میرزایی، م. (1380). «انتقال مرگ‌ومیر، اختلال در سلامتی و برنامه‌ریزی بهداشتی». فصلنامه علوم اجتماعی، 9 (18)، 269-288.
نظری، ع.ا. (1391). «شخصیت قدرت‌طلب و تأثیر آن بر شکل­گیری پیش‌داروی و تصورات قالبی مطالعه­ی موردی: دانشجویان دانشگاه تهران». فصلنامه مطالعات سیاسی، 4 (14)، 1-24.
 
Atuoye, K. N., & Luginaah, I. (2017). Food as a social determinant of mental health among household heads in the Upper West Region of Ghana. Social science & medicine, 180, 170-180.
Grey, M. (2017). Lifestyle determinants of health: Isn't it all about genetics and environment?. Nursing  Outlook 65(5), 501-505.
Hajduchová, H., & Urban, D. (2014). Social determinants of health in the Romani population. Kontakt, 16(1), e39-e43.
Harpin, S. B., Druck, J., Schroeder, A., Favaro, C. W., McLean, R., Wiler, J., ... & Capp, R. (2016). Transforming health care education to address social determinants of health: The 2014 hot spotters student program. Journal of Interprofessional Education & Practice5, 33-36.
Lee, S. (2018). Social capital and health at the country level. The Social Science Journal, 55(1), 37-51.
Levesque, A., & Li, H. Z. (2014). The relationship between culture, health conceptions, and health practices: A qualitative–quantitative approach. Journal of cross-cultural psychology, 45(4), 628-645.
Moore, A. R., Prybutok, V., Ta, A., & Amey, F. (2018). Personal social networks and health among aging adults in Agincourt, South Africa: A multidimensional approach. Social Networks, 55, 142-148.
Singer, M. K., Dressler, W., George, S., Baquet, C. R., Bell, R. A., Burhansstipanov, L., ... & Gravlee, C. C. (2016). Culture: The missing link in health research. Social science & medicine, 170, 237-246.
Vaughn, L. M., Jacquez, F., & Bakar, R. C. (2009). Cultural health attributions, beliefs, and practices: Effects on healthcare and medical education. The Open Medical Education Journal, 2(1).
Verhagen, H., & van Loveren, H. (2016). Status of nutrition and health claims in Europe by mid 2015. Trends in Food Science & Technology, 56, 39-45.
Way, K., Kannis-Dymand, L., Lastella, M., & Lovell, G. P. (2018). Mental health practitioners’ reported barriers to prescription of exercise for mental health consumers. Mental Health and Physical Activity, 14, 52-60.
Zhou, L., Zhang, D., Yang, C. C., & Wang, Y. (2018). Harnessing social media for health information management. Electronic commerce research and applications, 27, 139-151.
Adusei, A., Padmore, P., David, R. (2018). Health literacy and Health: rethinking the strategies for universal health coverage in Ghana. Public health, 159, 40-49.
Al-Nakeeb, Y., Lyons, M., Dodd, L. J., & Al-Nuaim, A. (2015). An investigation into the lifestyle, health habits and risk factors of young adults. International journal of environmental research and public health, 12(4), 4380-4394.
Amoah, P. A. (2018). Social participation, health literacy, and health and well-being: A cross-sectional study in Ghana. SSM-population health, 4, 263-270.
Rashed, T. G., Galal, M. (2015). Culture and Health: A study in Medical Anthropology of Kenya. The 30 th International Annual Conference The Institute of African Research and Studies Human Security in Africa.
Rosen, I. (2015). The impact of culture on health, Bachelors Thesis, Sodertorn University, School of Natural Science. Technology and Environmental Studies.
Simpson, V. (2015). Models and theories to support health behavior intervention and program planning. Health and Human sciences, 1-5.
Szaflarski, M. (2014).Social determinants of health in epilepsy. Epilespy & Behavior 41, 283-289.