با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

2 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی و استرس ادراک‌شده بیماران مبتلا به سرطان انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی بود که به‌صورت پیش­آزمون، پس­آزمون با گروه آزمایش و کنترل اجرا شد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه بیماران مبتلا به سرطان مراجعه‌کننده به بخش پاتولوژی بیمارستان‌های شهر شیراز در سال 1396 بود. 30 نفر از بیماران مبتلا به سرطان به‌صورت هدفمند از بیمارستان نمازی و با توجه به معیارهای ورود به مطالعه انتخاب شدند و به­صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هرکدام 15 نفر) قرار گرفتند. برنامه مداخله­ای گروه آزمایش (درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد) در 8 جلسه 90 دقیقه­ای انجام شد. گروه کنترل در این مدت مداخله­ای دریافت نکردند. جهت جمع­آوری داده­ها از پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت و پرسشنامه استرس ادراک‌شده استفاده شد. داده­ها با استفاده از میانگین، انحراف استاندارد و تحلیل کوواریانس تک­متغیره (آنکوا) تجزیه‌وتحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افزایش کیفیت زندگی و کاهش استرس ادراک‌شده بیماران مبتلا به سرطان تأثیر معناداری دارد. نتیجه‌گیری: با توجه به یافته­های حاصل از پژوهش می­توان بیان کرد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد باعث افزایش کیفیت زندگی و کاهش استرس ادراک­شده بیماران سرطانی می­گردد و می­توان از آن به­عنوان روشی کارآمد بهره برد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effectiveness of acceptance and commitment treatment on quality of life and perceived stress in cancer patients

نویسندگان [English]

  • Seyed Younes Mohammadi 1
  • Afsana Soufi 2

1 Assistant Professor, Department of Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran

2 M.A Student, Department of Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Objective: The present study aimed to investigate the effectiveness of the effectiveness of acceptance and commitment therapy on quality of life and perceived stress in cancer patients. Method: The current research was a quasi-experimental of pretest-posttest and control group design The statistical population included all cancer patients referring to the pathology department of Shiraz hospitals in 2017. Selected through purposefully sampling method from Namazi Hospital and inclusion criteria were 30 patients assigned randomly in experimental (n=15) and control (n=15) groups. The experimental group received an interventional program(Acceptance and Commitment-based therapy) of eight 90-minute sessions. The control group did not receive any intervention. Data were collected using, the World Health Organization Quality of Life Questionnaire and Perceived Stress Questionnaire. The data were analyzed andrepresented as mean, standard deviation, and Univariate covariance analyze. Findings: The results showed that acceptance and commitment therapy has a significant effect on improving the quality of life and reducing perceived stress in patients with cancer. Conclusion: According to the findings of this study, it can be mentioned that Acceptance and Commitment-based therapy increase Quality of Life and reducing Perceived Stress in cancer patients and it can be used as an efficient method. and it can be used as an efficient method.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Acceptance and Commitment-based therapy"
  • " Quality of Life"
  • " Perceived Stress"
  • "Cancer
آقاخانی، س.، صمدی­فرد، ح.ر.، و نریمانی، م. (1396). نقش مؤلفه­های اجتناب شناختی و باور فراشناختی در پیش­بینی کیفیت زندگی بیماران دیابتی. فصلنامه علمی پژوهشی روان‌شناسی سلامت، 6(1)، 142-156.
ابدالی، ه.، گل­محمدیان، م. و رشیدی، ع. (1397). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اضطراب امتحان و سرزندگی تحصیلی دانش‌آموزان دختر دوره­ی دوم متوسطه. مجله دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، 25(4)، 573-580.
اورکی، م.، مهدی­زاده، آ.، و درتاج، ا. (1397). مقایسه اثربخشی درمان شناختی رفتاری متمرکز بر تنظیم هیجان و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش علائم کمردرد، افسردگی و افزایش رضایت از زندگی در زنان مبتلا به کمردرد مزمن با اختلال افسردگی اساسی همبود. فصلنامه علمی پژوهشی روان­شناسی سلامت، 7(26)، 43-25.
برزگر، ا.، زهره­ای، ا.، بوستانی­پور، ع.، فتوح­آبادی، خ.، ابراهیمی، ش.، و حسین­نیا، م. (1397). اثربخشی درمان گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر استرس ادراک شده و پرخاشگری زنان با سندرم پیش از قاعدگی. فصلنامه مطالعات روان­شناختی، 14(3)، 163-178.
پایگاه خبری –اطلاع­رسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (1396). شیوع سرطان در سال 2030 به 25 میلیون نفر خواهد رسید. شماره خبر: 163182. http://behdasht. gov.ir.
پارسا، م.، صباحی، پ.، و محمدی­فر، م.ع. (1397). اثربخشی درمان گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر ارتقای کیفیت زندگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس. مجله روانشناسی بالینی، 10(1)، 21-28.
خزایی پول، م.، و پاشا، ن. (1389). اثر آموزش خود مراقبتی بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سرطان مری. مجله تحقیقات علوم پزشکی زاهدان، 12(4)، 53-54.
رادمهر، پ. و یوسف­وند، ل. (1397). بررسی میزان تأثیر درمان شناختی مبتنی بر حضور ذهن بر کاهش استرس ادراک­شده و افزایش امید به زنده ماندن زنان مبتلا به بیماری عروق کرونر. فصلنامه علمی پژوهشی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، 5(3)، 164-172.
شریفی­ ساکی، ش.، علی­پور، ا.، آقایوسفی، ع.، محمدی، م.، و غباری­بناب، ب. (1398). رابطه بین شفقت به خود با افسردگی زنان مبتلا به سرطان پستان با میانجی­گری اضطراب مرگ. فصلنامهعلمیپژوهشیروانشناسیسلامت، 8(1)، 52-67.
کشاورزافشار، ح.، رافعی، ز.، و میرزایی، ع. (1397). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر اضطراب فراگیر. پایش، 17(3)، 289-296.
محبت­بهار، س.، اکبری، م.ا.، ملکی، ف.، و مرادی‌جو، م. (1393). اثربخشی روان­درمانی گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی زنان مبتلا به سرطان پستان. اندیشه و رفتار بالینی در روان­شناسی بالینی، 34(9)، 17-26.
موسوی، م.، و دشت­بزرگی، ز. (1396). تأثیر گروه­درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر میزان ضریب سختی و استرس ادراک­شده­ی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2. فصلنامه علمی پژوهشی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، 5(4)، 311-319.
نقیبی، س.ج.، سعیدی، ز.، و خزائی، ف. (1397). اثربخشی آموزش گروهی مبتنی بر بهبود کیفیت زندگی بر امیدواری و شادکامی افراد مبتلا به سرطان. فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش­های مشاوره، 17(65)، 4-29.
Blum, C. A., Borglund, S., & Parcells, D. (2010). High-fidelity nursing simulation: Impact on student self-confidence and clinical competence. International Journal of Nursing Education Scholarship, 7(1), 1548-1549.
Boer, A. C., Robin, M., Evers, A. W., & van der Helm-van, A. H. (2018). Does psychological stress in patients with clinically suspect arthralgia associate with subclinical inflammation and progression to inflammatory arthritis? Arthritis research & therapy, 20(1), 93.
Brown, F. L., Whittingham, K., Boyd, R. N., McKinlay, L., & Sofronoff, K. (2015). Does Stepping Stones Triple P plus Acceptance and Commitment Therapy improve parent, couple, and family adjustment following paediatric acquired brain injury? A randomised controlled trial. Behaviour research and therapy, 73, 58-66.
Buckley, A. S., B. Walter, R., & J. Lee, S. (2016). Measuring quality of life in acute myeloid leukemia: limitations and future directions. Expert Review of Hematology, 9 (9), 821-823.
Cohen, S., Kamarck, T., & Mermelstein, R. (1983). A global measure of perceived stress. Journal of health and social behavior, 24(4),385-396.
Curtis, R., Groarke, A., & Sullivan, F. (2014). Stress and self-efficacy predict psychological adjustment at diagnosis of prostate cancer. Scientific reports, 4, 5569.
De Castro, E. K., Ponciano, C., Meneghetti, B., & Kreling, M. (2012). Quality of life, self-efficacy and psychological well-being in Brazilian adults with cancer: A longitudinal study. Psychology, 3(4), 304-309.
De Houwer, J., Barnes‐Holmes, Y., & Barnes‐Holmes, D. (2016). Riding the waves: A functional‐cognitive perspective on the relations among behaviour therapy, cognitive behaviour therapy and acceptance and commitment therapy. International Journal of Psychology, 51(1), 40-44.
Feros, D. L., Lane, L., Ciarrochi, J., & Blackledge, J. T. (2013). Acceptance and Commitment Therapy (ACT) for improving the lives of cancer patients: a preliminary study. PsychoOncology, 22(2), 459-464
Flaxman, P. E., & Bond, F. W. (2010). A randomised worksite comparison of acceptance and commitment therapy and stress inoculation training. Behaviour research and therapy, 48(8), 816-820.
Graham, C. D., Gillanders, D., Stuart, S., & Gouick, J. (2015). An acceptance and commitment therapy (ACT)–based intervention for an adult experiencing post-stroke anxiety and medically unexplained symptoms. Clinical Case Studies, 14(2), 83-97.
Hann, K. E., & McCracken, L. M. (2014). A systematic review of randomized controlled trials of Acceptance and Commitment Therapy for adults with chronic pain: Outcome domains, design quality, and efficacy. Journal of Contextual Behavioral Science, 3(4), 217-227.
Harris, R. (2019). ACT made simple: An easy-to-read primer on acceptance and commitment therapy: New Harbinger Publication, 33-39.
Hayes, S. C., Follette, V. M., & Linehan, M. (2004). Mindfulness and acceptance: Expanding the cognitive-behavioral tradition: Guilford Press.
Karekla, M., & Constantinou, M. (2010). Religious coping and cancer: Proposing an acceptance and commitment therapy approach. Cognitive and Behavioral Practice, 17(4), 371-381.
Karkoulian, S., Srour, J., & Sinan, T. (2016). A gender perspective on work-life balance, perceived stress, and locus of control. Journal of Business Research, 69(11), 4918-4923.
Kawada, T., Yao, S.-M., Yu, H.-M., Ai, Y.-M., Song, P.-P., Meng, S.-Y.,... Ai, Y. (2016). Health-related quality of life and its main related factors among nurses in China. Archives of Environmental & Occupational Health, 71(2), 57-58.
Livheim, F., Hayes, L., Ghaderi, A., Magnusdottir, T., Högfeldt, A., Rowse, J.,... Tengström, A. (2015). The effectiveness of acceptance and commitment therapy for adolescent mental health: Swedish and Australian pilot outcomes. Journal of Child and Family Studies, 24(4), 1016-1030.
Moreno-Smith, M., Lutgendorf, S. K., & Sood, A. K. (2010). Impact of stress on cancer metastasis. Future oncology, 6(12), 1863-1881.
Nordin, L., & Rorsman, I. (2012). Cognitive behavioural therapy in multiple sclerosis: a randomized controlled pilot study of acceptance and commitment therapy. Journal of rehabilitation medicine, 44(1), 87-90.
Ogundare, O. M., Shah, V. G., Salunke, S. R., Malhotra, R., Pati, S., Karmarkar, A.,... Jadhav, S. K. (2017). Fifteen Dimensions of Health and their Associations with Quality of Life among Elderly in Rural Villages in Maharashtra,(India). Indian Journal of Gerontology, 31(1).
Organization, W. H. (1996). WHOQOL-BREF: introduction, administration, scoring and generic version of the assessment: field trial version, December 1996.
Páez-Blarrina, M., Luciano, C., Gutiérrez-Martínez, O., Valdivia, S., Rodríguez-Valverde, M., & Ortega, J. (2008). Coping with pain in the motivational context of values: comparison between an acceptance-based and a cognitive control—based protocol. Behavior Modification, 32(3), 403-422.
Páez, M. B., Luciano, C., & Gutiérrez, O. (2007). Tratamiento psicológico para el afrontamiento del cáncer de mama. Estudio comparativo entre estrategias de aceptación y de control cognitivo. Psicooncología, 4(1), 75-95.
Peterson, B. D., & Eifert, G. H. (2011). Using acceptance and commitment therapy to treat infertility stress. Cognitive and Behavioral Practice, 18(4), 577-587.
Scott, W., & McCracken, L. M. (2015). Psychological flexibility, acceptance and commitment therapy, and chronic pain. Current Opinion in Psychology, 2, 91-96.
Sladek, M. R., Doane, L. D., Luecken, L. J., & Eisenberg, N. (2016). Perceived stress, coping, and cortisol reactivity in daily life: A study of adolescents during the first year of college. Biological psychology, 117, 8-15.
Theofilou, P. (2013). Quality of Life: Definition and Measurement. Europe's journal of psychology, 9(1),150-162.
Thomas, N., Shawyer, F., Castle, D. J., Copolov, D., Hayes, S. C., & Farhall, J. (2014). A randomised controlled trial of acceptance and commitment therapy (ACT) for psychosis: study protocol. BMC psychiatry, 14(1), 198.
Torre, L. A., Bray, F., Siegel, R. L., Ferlay, J., Lortet‐Tieulent, J., & Jemal, A. (2015). Global cancer statistics, 2012. CA: a cancer journal for clinicians, 65(2), 87-108.
Winters-Stone, K. M., Dobek, J., Bennett, J. A., Nail, L. M., Leo, M. C., & Schwartz, A. (2012). The effect of resistance training on muscle strength and physical function in older, postmenopausal breast cancer survivors: a randomized controlled trial. Journal of Cancer Survivorship, 6(2), 189-199.