با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری- دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)

2 استاد گروه روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی‌، واحد اصفهان( خوراسگان).

3 عضو هیئت علمی/دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)

چکیده

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مدیریت استرس با محتوای معنویت درمانی ایرانی- اسلامی بر استرس، اضطراب، افسردگی در زنان مبتلا به فیبرومیالژیا انجام شد. روش: روش پژوهش نیمه‌آزمایشی دو‌گروهی (یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل) سه مرحله‌ای پیش آزمون-پس‌آزمون- پیگیری) بود. جامعه آماری پژوهش زنان مبتلا به فیبرومیالژیا بودند که تعداد 30 نفر از میان آن‌ها در شهر اصفهان بر اساس معیارهای ورود به پژوهش به صورت هدفمند انتخاب و به طور تصادفی به گروه آزمایش(15=n: تحت برنامه آموزشی مبتنی بر مدیریت استرس با محتوای معنویت درمانی ایرانی- اسلامی طی 12 جلسه گروهی ) و گروه کنترل(15=n: مداخله یی دریافت نکرد) گمارده شدند. کلیه شرکت کنندگان مقیاس سنجش افسردگی، اضطراب و استرس (21DASS ‌) را در سه مرحله خط پایه، پس از اجرای معنویت درمانی ایرانی-اسلامی و در مرحله پی‌گیری تکمیل کردند. یافته‌ها: نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد که برنامه مبتنی بر مدیریت استرس با محتوای معنویت درمانی ایرانی- اسلامی پس از مداخله و پیگیری (45 روز پس از سنجش خط پایه) برکاهش استرس، اضطراب و افسردگی در مراحل پس آزمون و پیگیری تأثیر معنا‌داری داشته است (01/0>p). نتیجه‌گیری: طبق نتایج این پژوهش، آموزش مدیریت استرس با محتوای معنویت درمانی ایرانی- اسلامی به شیوه گروهی روش موثری برای کاهش شدت استرس، اضطراب، افسردگی در زنان مبتلا به بیماری فیبرومیالژیا است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Stress Management Based on Iranian-Islamic Spiritual Therapy on Stress, Anxiety and Depression in Women with Fibromyalgia

نویسندگان [English]

  • Sedigheh Khayatan Mostafavi 1
  • Asghar Aghaei 2
  • Mohsen Golparvar 3

1 Ph.D Student- Islamic Azad University, Isfahan (Khorasgan) Branch

2 Professor of psychology, Islamic Azad University, Isfahan (Khorasgan) Branch.

3 Faculty Member

چکیده [English]

Objective: The purpose of this study was to investigate the effectiveness of stress management training with Iranian-Islamic spiritual therapy on stress, anxiety, and depression in women with fibromyalgia. Method: Research method was semi-experimental with two-group and three-stage (pre test-post test-follow up). Among the statistical population of women with fibromyalgia, 30 patients were selected in Isfahan according to the criteria for entering the research and were randomly assigned to the experimental group (n = 15 = under the educational program; Stress management with Iranian-Islamic spiritual therapy content was assigned to 12 sessions once a week), and control group (n = 15 = no intervention). All participants completed the Depression, Anxiety and Stress Measurement Scale (21DASS) in three stages of the baseline, after implementation of Iranian-Islamic spiritual therapy and at the follow-up stage. Results: The results of repeated measure analysis of variances showed that stress-management program with Iranian-Islamic spiritual therapy content after intervention and follow-up (45 days after baseline measurement) had a significant effect on reduction of stress, anxiety and depression (p

کلیدواژه‌ها [English]

  • Stress Management
  • Iranian-Islamic spiritual therapy
  • Fibromyalgia
  • stress
  • Anxiety
 آخته، م؛علی­پور، اوشریفی­ساکی، ش.(1393). اثربخشیآموزشمدیریتاسترسدر کاهشاضطرابوفرانگرانیزناندارایسقوط مکررجنین.فصلنامه علمی پژوهشی روان­شناسی سلامت، 11(3)، 129-119.
ابوالقاسمی، ع و نریمانی، م. (1384).  آزمون­هایروان­شناختی.انتشاراتباغرضوان،چاپاول.
افضلی، ا؛ دلاور، ع؛ برجعلی، ا و میرزمانی، م. (1386). ویژگی های روان­سنجی آزمون DASS - 42بر اساس نمونه ای از دانش آموزان دبیرستانی شهر کرمانشاه.  مجلهتحقیقات علوم رفتاری، 10، 92-81.
حسینی، ح؛ یعقوبی، ه و مبینی، م. (1393). بررسی اختلالات روانپزشکی محور یک در بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ۲۴(122)، 353-348.
حمید، ن و ویسی، ش. (1391). اثربخشی معنا درمانی توام با تلاوت قرآن و دعا بر افسردگی و سلول T / کمکی(+CD4).پژوهش­های میان رشته­ای قرآن کریم، 3(38)، 27-2.
ریو، ج. م. (2005/1390).انگیزشوهیجان.ترجمه­ییحییسیدمحمدی. تهران:نشرویرایش.
سندی، ف؛ احتشام­زاده، پ؛ عسگری، پ و کافی، م. (1396). رابطه سندرم شناختی-توجهی با اضطراب و افسردگی در بیماران سوختگی: نقش میانجی سبک­های مقابله با استرس. فصلنامه علمی پژوهشی روان­شناسی سلامت، 6(23)، 91-74.
عبدی، ع و آریا­پوران، س. (1392). بررسی رابطه استرس ادراک شده با سبک مقابله­ای و نقش این متغیرها در پیش بینی عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه. فصلنامه روان­شناسی تربیتی، 4(12)، 160-144.
قربانی، م؛ علیپور، ا و علی­اکبری دهکردی، م. (1396). اثربخشی مداخلات رویکرد مثبت‌گرا بر افسردگی، عزت نفس، امید به زندگی و تصویر بدنی زنان ماستکتومی شده. فصلنامه علمی پژوهشی روان­شناسی سلامت، 6(23)، 167-151.
کجباف، م؛ حسینی، ف؛ قمرانی، ا و رزازیان، ن. (1396). مقایسه اثربخشی کیفیت زندگی درمانی و درمان مبتنی بر معنویت اسلامی برتحمل پریشانی، استرس، اضطراب و افسردگی زنان مبتلا به سردرد تنشی. روان­شناسی بالینی، 9(1)، 28-21.
کلهرنیا گلکار­، م؛  بنی­جمالی، ش؛ ­بهرامی، ه؛ حاتمی، ح. ر؛ و  احدی، ح. (1393). اثربخشی ترکیب آموزش مدیریت استرس و معنویت درمانی بر فشارخون، اضطراب و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به فشارخون بالا. روان­شناسی بالینی، 6(3)، 11-1.
گچل،ر. جوترک،د. س. (1996/1383). روان­شناسیدرد. ترجمه محمدعلیاصغریمقدم،بهمننجاریان، محسنمحمدیومحسندهقانی. چاپ اول، تهران: انتشارات رشد.
گنجی، م. (1393). آسیب شناسی روانی بر اساس DSM-V- جلد 2. چاپ ا.ل، تهران: نشر سالاوان.
ناجی، ع و عرب، پ. (1385). بررسی شیوع سندرم فیبرومیالژی در بیماران مراجعه کننده به درمانگاه داخلی بیمارستان دکتر شریعتی در سال 1384. مجله دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، 64(10)، 66-60.
ویسی، ش؛ حمید، ن و بساک نژاد، س. (1393). اثربخشی درمان رویکرد چند وجهی اسلامی بر سلامت معنوی و رضایت از زندگی دانشجویان دختر دانشگاه شهید چمران. دست­آوردهای روان­شناختی، 21(2)، 144-125
یعقوبی، ح؛ سهرابی، ف و  محمدزاده، ع. (1391). مقایسهاثربخشیرفتاردرمانیشناختیورواندرمانیمعنوی- مذهبیباتأکیدبرآموزه­های اسلامبرکاهشمیزاناضطرابآشکاردانشجویانپسرخوابگاهی. تحقیقاتعلومرفتاری،10(2)، 107-99.
Barreraa, T. L., Zeno, D., Bush, A. L., Barber, C. R., & Stanley, M. A.   (2012). Integrating religion and spirituality into treatment for late-life anxiety: three case studies. Cognitive and Behavioral Practice, 19(2), 346-358.
Bennett, R. M. (2009). Clinical manifestationsand diagnosis of fibromyalgia. Rheumatic Diseases Clinics of North America, 35, 215-232.
Chou, R., Gordon, D. B., de Leon-Casasola, O. A., Rosenberg, J. M., Bickler, S., Brennan, T., et al. (2016). Management of postoperative pain: A clinical practice guideline from the American pain society, the American society of regional anesthesia and pain medicine, and the American society of anesthesiologists' committee on regional anesthesia, executive committee, and administrative council. The Journal of Pain, 17(2), 131-157.
Crawford, J. R, & Henry, J. D. (2003).  The depression anxiety stressscale (DASS): Normative data and latent structure in a largenon-clinical sample. British Journal of Clinical Psychology, 42, 111-131.
Davis, L. W., & Lysaker, P. H. (2005). Cognitive behavioral therapy and functional and metacognitive outcomes in schizophrenia: A single case study. Cognitive and Behavioral Practice, 12(3), 468-478.
Ellison, C. G., Burdette, A. M., & Hill, T. D. (2009). Blessed assurance: religion, anxiety, and tranquility among US adults. Social Science Research, 38(3), 656-67.
Gillen, C. T., Barry, C. T., & Bater, L. R. (2016). Anxiety symptoms and coping motives: Examining a potential path to substance use-related problems in adolescents with psychopathic traits. Substance Use & Misuse, 51(14), 1920-1929.
Harkness, K, L., & Luther, J. (2001). Clinical risk factors for the generation oflife events in major depression. Journal of Abnormal Psychology, 110(4), 564- 572.
Hughes, R. E., Holland, L. R., Zanino, D., Link, E., Michael, N., & Thompson, K. E. (2015). Prevalence and intensity of pain and other physical and psychological symptoms in adolescents and young adults diagnosed with cancer on referral to a palliative care service. Journal of Adolescent and Young Adult Oncology, 4(2), 70-75.
Kalpan, H., & Sadock, B. (2007). Synopsis of psychiatry. 9th ed. Baltimore: Williams and Wilkins.
Katz, J., Rosenbloom, B. N., & Fashler, S. (2015). Chronic pain, psychopathology, and DSM-5 somatic symptom disorder. The Canadian Journal of Psychiatry, 60(4), 160-167.
Kiecolt-Glaser, J.K., Speicher, C. E., Holiday, J. E., & Glaser, R. (2002). Stress and the transformation of lymphocytes by Epstein- Barr virus. Journal of Behavioral Medicine, 7(1), 1-12.
Koszycki,­ D.,­ Raab, K., Aldosary, F., & Bradwejn, J. A.(2010). A multifaith spiritually based intervention forgeneralized anxiety disorder: a pilot randomizedtrial. Journal of Clinical of Psychology, 66(4), 430-441.
Lami, M. J., Martínez, M. P., Sánchez, A. I., Miró, E., Diener, F. N., Prados, G, et al. (2016). Gender differences in patients with Fibromyalgia undergoing cognitive‐behavioral therapy for insomnia: Preliminary Data. Pain Practice, 16(2), E23-34.
Linden, W. (2006). Stress management: from basic science to better practice. Philadelphia: Sage publication.
Livneh, H., ­Erin, M.,­ & Todd, B. (2004). Psychosocialadaptation to chronic illness and disability: A preliminary study of itsfactorial structure. Journal of Clinical Psychology in Medical Settings, 13(3), 250-260
Lovibond, S. H., & Lovibond, P. F. (1995). Manual for the depression anxiety stress scales. Psychology foundation. Sydney.
Mason­, M., Singleton­, A., & Webber, R. (2007). Thespirituality­ of­ young­ Australians. International Journal of Children’s Spirituality, 12, 149-163.
Mbarki, H., Tazi, N., Najdi, A., Tachfouti, N., Arrayhani, M., & Sqalli, T. (2015). Effects of fasting during Ramadan on renal function of patients with chronic kidney disease. Saudi Journal of Kidney Diseases and Transplantation, 26(2), 320-324.
McBeth, J., Tomenson, B., Chew-Graham, C., Macfarlane, G., Jackson, J., Littlewood, A., et al. (2015). Common and unique associated factors for medically unexplained chronic widespread pain and chronic fatigue. Journal of Psychosomatic Research, 79(6), 484-491.
Miller, C. J., Grogan-Kaylor, A., Perron, B. E., Kilbourne, A. M., Woltmann, E., Bauer, M. S. (2013). Collaborative chronic care models for mental health conditions: cumulative meta-analysis and meta-regression to guide future research and implementation. Medical Care, 51(10), 922-930.
Morrison, A. S., Brozovich, F. A., Lee, I. A., Jazaieri, H., Goldin, P. R., Heimberg, R. G., & Gross. J. J. (2017). Anxiety trajectories in response to a speech task in social anxiety disorder: Evidence from a randomized controlled trial of CBT. Journal of Anxiety Disorders, 38, 21-30.
Paukert, A. L., Phillips, L., Cully, J. A., Loboprabhu, S. M., Lomax, J. W., & Stanley, M. A. (2009). Integration of religion into cognitive-behavioral therapy for geriatric anxiety and depression. Journal of Psychiatry Practice, 15(2), 103-112.
Rico-Villademoros, F., Slim, M., & Calandre, E. P. (2015). Amitriptyline for the treatment of fibromyalgia: a comprehensive review. Expert Review of Neurotherapeutics, 15(10), 1123-50.
Sommer, C., Häuser, W., Gerhold, K., Joraschky, P., Petzke, F., Tölle, T., et al. .(2008). Etiology and pathophysiology of fibromyalgia syndromeand chronic widespread pain. Schmerz, 22(3), 267-282.
Stisi, S., Cazzola, M., Buskila, D., Spath, M., Giamberardino, M. A.,Sarzi-Puttini, P., et al. (2008). Italian fibromyalgia network. Etiopathogeneticmechanisms of fibromyalgia syndrome. Reumatismo, 60(1), 25-35.
Walborn, F. (2014). Religion in personality theory. London: Academic Press. p. 21.
Wolfe, F., & Häuser, W. (2011). Fibromyalgiadiagnosis and diagnostic criteria. Annals of Medicine, 43, 495-502.
Wolfe, F., Clauw, D. J., Fitzcharles, M.,Goldenberg, D. L., Katz, R. S., Mease, P., et al. (2010). The American college of rheumatology preliminary diagnostic criteria for fibromyalgia and measurement of symptom severity. Arthritis Care & Research, 62, 600-610.