با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، ایران.

2 استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، ایران.

چکیده

مقدمه: ازجمله عوامل مرتبط با اعتیاد، عوامل روان­شناختی و اجتماعی است که در بررسی‌های مربوط به اعتیاد حوزه وسیعی را به خود اختصاص داده است. هدف از پژوهش حاضر تمییز افراد معتاد از غیر معتاد بر اساس متغیرهای حمایت اجتماعی، استرس ادراک‌شده و هیجان خواهی در شهر اردبیل بود. روش: برای این مطالعه همبستگی، نمونه‌ای با حجم 60 نفر (30 معتاد به مواد مخدر و 30 فرد سالم) از جامعه معتادان مراجعه‌کننده به مراکز ترک اعتیاد اردبیل و دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی به‌صورت تصادفی انتخاب شد. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه‌های حمایت اجتماعی فلمینگ، استرس ادراک‌شده کوهن و هیجان خواهی زاکرمن استفاده شد. داده­های به‌دست‌آمده با استفاده از تکنیک تحلیل ممیز مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. یافته­ ها: نتایج نشان داد که میزان هیجان خواهی و استرس ادراک‌شده منفی در افراد معتاد به مواد مخدر بیشتر از افراد غیر معتاد است اما میزان استرس ادراک‌شده مثبت و حمایت اجتماعی در افراد غیر معتاد بیشتر از افراد معتاد است. در این تحقیق با آگاهی از میزان هیجان خواهی، حمایت اجتماعی، استرس ادراک‌شده منفی و مثبت، به‌خوبی امکان طبقه‌بندی افراد موردمطالعه در دو گروه معتاد و غیر معتاد فراهم شد. نتیجه­ گیری: نتایج این تحقیق ارتباط متغیرهای روان‌شناختی و اجتماعی با اعتیاد را مورد تأکید قرارداد، به‌این‌ترتیب در پیشگیری و درمان اعتیاد، متغیرهای روان­شناختی و اجتماعی توجه جدی را می‌طلبند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The role of perceived stress, social support in sensation seeking and addiction

نویسندگان [English]

  • N Hajilo 1
  • I Jafari 2

1 Associate Professor, Department of Psychology, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran.

2 Assistant Professor, Department of Psychology, Payame Noor University,Tehran, Iran.

چکیده [English]

Objective: Factors those associated with addiction, are psychological and social. These factors that related to drug investigations appropriate a wide range of data. The purpose of this study is distinguish addict from non-addict persons by considering some variables such as social support, perceived stress and sensation seeking in Ardabil city. Methods: In this correlational study, a sample of 60 subjects (30 addicts and 30 normal) from community centers drug addiction and Ardabil University students are randomly selected. The data collected by these questionnaires: Fleming social support, Cohen perceived stress and Zuckerman sensation seeking. The obtained data were analyzed by using the technique of discriminate analysis. Results: The results showed that levels of sensation seeking, social support and negative perceived stress in addicts are more than in non-addicts but the level of positive perceived stress and social support are more in non-addicts, in this study by knowing of sensation seeking level, social support and positive and negative perceived stress we could classified both addict and non-addict persons. Conclusion: The results of this study emphasized on relationship between psychological and social variables with addiction, thus psychological and social variables are very important factors in preventing and treating addiction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Addiction
  • sensation seeking
  • Social Support
  • stress
بشارت، م. ع؛ میر زمانی بافقی، س. م و پورحسین، ر (1380). «نقش متغیرهای خانوادگی در پدید آیی اختلال کاربرد نابجای مواد». فصلنامه اندیشه و رفتار، 7(3)، 52-46.
حسینی المدی، س. ع؛ احدی، ح؛ کریمی، ی؛ بهرامی، ه و معاضدیان، آ (1391). «مقایسه تاب‌آوری، سبک‌های هویتی، معنویت و حمایت اجتماعی ادراک‌شده در افراد معتاد، غیر معتاد و بهبودیافته». فصلنامه اعتیاد پژوهشی، 6(21)، 64-47.
زارعی، س و اسدی، ز (1390). «مقایسۀ ویژگی‌های شخصیتی و سبک‌های مقابله با استرس در نوجوانان معتاد و بهنجار». فصلنامۀ اعتیاد پژوهی سوءمصرف مواد، 22(5)، 104-87..
طیبی، ک؛ ابوالقاسمی، ع و محمودعلیلو، م (1391). «مقایسۀ حمایت و محرومیت اجتماعی در معتادان به مواد مخدر و داروهای روان‌گردان و افراد بهنجار». دانش و پژوهش در روان­شناسی کاربردی، 13(2)، 62-54.
Cohen, S., Kamarack, T. & Mermelstein, R. A. (1983). "A global measure of perceived stress". Journal of Health and Social Psychology, 24(4): 385-396.
deWit, H. (2009). "Impulsivity as a determinant and consequence of drug use: A review of underlying processes". Addict Biol, 14(1):22-31.
Ellis, B., Bernichon, T., Yu, P., Roberts, T. & Herrell, J. M. (2004). "Effect of social support on substance abuse relapse in a residential treatment setting for women". Evaluation and Program Planning, 27(2), 213-221.
Ersche, K. D., Turton, A. J., Pradhan, S., Bullmore, E. T. & Robbins, T. W. (2010). "Drug Addiction Endophenotypes: Impulsive Versus Sensation-Seeking Personality Traits". Society of Biological Psychiatry, 68(8), 770-773.
Fishbein, D.H., Novak, S., Krebs, C.P., Warner, T.D. & Hammond, J. (2011). "The Mediating Effect of Depressive Symptoms on the Relationship between Traumatic Childhood Experiences and Drug Use Initiation". Addict Behav. 36(5), 527–531.
Fleming, R., Baum, A., Gisriel, M.M.  & Gatchel, R.I. (1982). "Mediating in Fluences of Social Support on Stress at Three Mile". Island Journal of Human Stress,8(3), 14-21.
Hruska, B. & et al.  (2014). "Examining the relationships between posttraumatic stress disorder symptoms, positive smoking outcome expectancies, and cigarette smoking in people with substance use disorders: A multiple mediator model". Addictive Behaviors, 39(1), 273-281.
Ireland, J. L. & Higgins, P. (2013). "Behavioral Stimulation and Sensation-Seeking among prisoners". International Journal of Law and Psychiatry, 36(3-4), 229-234.
Jaycox, L. H., Ebener, P., Damesek, L. & Becker, K. (2004). "Trauma exposure and retention in adolescent substance abuse treatment". Journal of Traumatic Stress, 17(2), 113-121.
Kaminer, Y. & Bukstein, O. (2008). Adolescent substance abuse: psychiatric comorbidity and high-risk behaviors. New York, Routledge.
Kilpatrick, D. G., Ruggiero, K. J., Acierno, R., Saunders, B. E., Resnick, H. S. & Best, C. L. (2003). "Violence and risk of PTSD, major depression, substance abuse/ dependence, and comorbidity: Results from the National Survey of Ado­lescents". Journal of Consulting and Clinical Psychology, 71(4), 692-700.
LaBrie, J. W., kenney, Sh. R., Napper, L. E. & Miller, K. (2014). "Impulsivity and alcohol-related risk among college students: Examining urgency, sensation seeking and the moderating influence of beliefs about alcohol's role in the college experience". Addictive Behaviors, 39(1), 159-164.
Lemos, V. A & et al. (2012). "Low family support perception: a ‘social marker’of substance dependence"? Official Journal of the Brazilian Psychiatric Association, 34(1), 52-59.
Martins, S. S., Storra, C. L., Alexander, P. K. & Chilcoat, H. D. (2008). "Adolescent ecstasy and other drug use in the National Survey of Parents and Youth: The role of sensation-seeking, parental monitoring and peer's drug use". Addictive Behaviors, 33(7), 919-933.
Mason, M. J., Valente, Th. W., Coatsworth, J. D., Mennis, J., Lawrence, F. & Zelenak, P. (2010). "Place-based social network quality and correlates of substance use among urban adolescents". Journal of Adolescence, 33(3), 419-427.
Mimura, C.M. & Griffiths, P.(2004). "A Japanese version of the perceived stress scale". International Journal of Nursing Studies, 41(4): 379 - 85.
Moitra, E., Anderson, B. J. & Stein, M.D. (2013). "Perceived stress and substance use in methadone-maintained smokers". Drug and Alcohol Dependence, 133(2), 785-788.
Mokri, A. (2002). "Brief overview of the status of drug abuse in Iran". Archives of Iranian medicine, 5 (3), 184-190.
Roberti, J. W. (2004). "A review of behavioral and biological correlates of sensation seeking". Journal of Research in Personality, 38, 256-279.
Velezmoro, R., Lacefield, K. & Roberti, J. W. (2010). "Perceived stress, sensation seeking, and college students’ abuse of the Internet". Computers in Human Behavior, 26 (6), 1526-1530.
Warren, J. I., Stein, J. A. & Grella, Ch. E. (2007). "Role of social support and self-efficacy in treatment outcomes among clients with co-occurring disorders". Drug and Alcohol Dependence, 89(2-3), 267-274.
Yanovitzky, I. (2005). "Sensation seeking and adolescent drug use: The mediating role of association with deviant peers and prodrug discussions". Health Communication,17(1), 67-89.
Zuckerman, M., Eysenck, S. & Eysenck, H. J. (1978). "Sensation seeking in England and America: Cross-cultural, age, and sex comparisons". Journal of Consulting Clinical Psychology, 46(1), 139-149.