نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• مریم کتابی ¹
• سید علی موسوی اصل ²

¹ کارشناس ارشد، گروه روان‌شناسی عمومی، دانشگاه پیام نور، مرکز پاکدشت، تهران، ایران.

² دانشیار، گروه روان‌شناسی مشاوره و تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش مدیریت استرس مبتنی بر رویکرد شناختی-رفتاری بر کاهش مشکلات هیجانی، کیفیت خواب و شدت تجربه درد در زنان مبتلا به سردرد تنشی مزمن بود.
روش: با توجه به گمارش تصادفی آزمودنی‌ها و گروه مقایسه کنترل روش پژوهش نیمه آزمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه مراجعان زن مبتلا به سردرد تنشی مزمن به کلینیک تخصصی درد بیمارستان فوق‏تخصصی خاتم‏الانبیاء شهر تهران در سال 1401 بود که از بین آنها تعداد 34 نفر به شیوه نمونه‏گیری در دسترس انتخاب و با انتساب تصادفی در دو گروه 17 نفری آزمایش و کنترل قرار گرفتند. جهت گردآوری داده‌ها از پرسشنامه درجه‏بندی درد مزمن (ون کوروف و همکاران، 1990)، پرسشنامه کیفیت خواب (بویس و همکاران، 1989) و پرسشنامه دشواری‌های تنظیم هیجانی (گراتز و رومر، 2004) استفاده شد. گروه آزمایشی به مدت دو ماه و نیم در 10 جلسه 60 دقیقه‌ای درمان مدیریت استرس مبتنی بر رویکرد شناختی- رفتاری را دریافت نمودند. تحلیل داده‏ها با روش‏های آمار توصیفی، آزمون پیش‏فرض‏های آماری و آنالیر کوواریانس چندمتغیری با SPSS نسخه 26 انجام شد.
یافته‌ها: نتایج حاکی از آن است که آموزش مدیریت استرس مبتنی بر نظریه شناختی- رفتاری بر بدتنظیمی هیجانی (000/0=P)، کیفیت خواب (035/0=P) و شدت تجربه درد (004/0=P) تاثیر معنادار دارد.
نتیجه‌گیری: درمان مدیریت استرس مبتنی بر نظریه شناختی-رفتاری بر کاهش مشکلات هیجانی، کیفیت خواب و شدت تجربه درد در زنان مبتلا به سردرد تنشی مزمن دارای اثربخشی و کارایی بود

کلیدواژه‌ها

• تنظیم هیجان
• سردرد تنشی مزمن
• شدت درد
• کیفیت خواب
• مدیریت استرس مبتنی بر رویکرد شناختی-رفتاری

موضوعات

• 1. فرایندهای روانشناختی و اجتماعی مرتبط با علائم بیماری ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Stress Management Training based on Cognitive-Behavioral Theory on Reducing Emotional Problems, Sleep Quality and Intensity of Pain Experience in Women with Chronic Tension Headache

نویسندگان [English]

• maryam ketabi ¹
• seyyed ali mousavi asl ²

¹ M.A, Department of General Psychology, Payame Noor University, Pakdasht Center, Tehran, Iran

² Associate Professor, Department of Counseling and Educational Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Objective: The purpose of this study was to determine the effectiveness of stress management training based on cognitive-behavioral approach on reducing emotional problems, sleep quality and intensity of pain experience in women with chronic tension headaches. Method: According to the random assignment of subjects and control comparison group, the research method is semi-experimental. The statistical population included all female clients suffering from chronic tension headaches to the specialized pain clinic of Khatam Al Anbia Hospital in Tehran in 2022, among whom 34 people were selected by convenience sampling and randomly assigned to two groups. 17 people were tested and controlled. In order to collect data, the chronic pain rating questionnaire (Van Kuroff et al., 1990), the sleep quality questionnaire (Bois et al., 1989) and the emotional regulation difficulties questionnaire (Gratz and Romer, 2004) were used. The experimental group received stress management therapy based on the cognitive-behavioral approach for two and a half months in 10  sessions 60-minutes.  Data analysis was done with descriptive statistics, statistical assumptions test and multivariate covariance analysis with SPSS version 26. Results: The results show that there is a significant difference between the subjects of the experimental and control groups in terms of the post-test of the dependent variables (emotional dysregulation score - sleep quality - intensity of pain experience) with the pre-test control. The effect size shows that 69.5% of the difference between the two groups is related to the experimental program. he results of multivariate covariance analysis (MANCOVA) show that stress management training based on cognitive-behavioral theory (by controlling the effect of the pre-test as a confounding factor on the post-test) reduces the emotional dysregulation score (F=53.819, 000) P=0.0 and η=0.650), increased sleep quality (F=4.876, P=0.035 and η=0.444) and decreased intensity of pain experience (F=2.303, P=0.004 and η=0.377) had a significant effect. Conclusion: Stress management treatment based on cognitive-behavioral theory was effective and efficient in reducing emotional problems, sleep quality and intensity of pain experience in women with chronic tension headache. Stress management training based on cognitive-behavioral theory improves adaptive strategies and reduces the use of maladaptive strategies in female patients with headache and helps these people to reduce self-blame and blame others for suffering from the disease. This treatment can replace the control of positive emotions with negative emotions by informing and helping people's cognitive reconstruction. The cognitive-behavioral model helps the sick person to reduce negative emotional strategies and cope with pain and headache disease by correcting misplaced interpretations, guiding negative self-talk, correcting and reconstructing illogical thinking and ineffective and defective cognitions. and this cognitive reconstruction and reinterpretation of the pain and the existing situation causes less transfer of sensory-motor information of the headache and finally the perceived pain decreases.

کلیدواژه‌ها [English]

• Chronic Tension Headache
• Emotion Regulation
• Pain Intensity
• Stress Management based on Cognitive-Behavioral Approach
• Sleep Quality