با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 گروه روانشناسی، واحد نایین، دانشگاه آزاد اسلامی، نایین، ایران.

2 مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم اصفهان، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

مقدمه: هدف این مطالعه بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر پریشانی هیجانی و پایبندی به درمان در بیماران دیابتی مبتلا به افسردگی است. روش: مطالعه حاضر یک مطالعه نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه گواه و مرحله پیگیری سه‌ ماهه بود. جامعه مورد مطالعه شامل افراد مبتلا به دیابت نوع 2 مبتلا به افسردگی مراجعه‌کننده به مراکز درمانی شهر اصفهان در شش ماهه اول سال 1400 بود. در این مطالعه 33 بیمار دیابتی افسرده با روش نمونه‌گیری داوطلبانه و هدفمند انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گمارش شدند. گروه آزمایش به مدت 10 هفته تحت درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (10 جلسه) قرار گرفتند. پرسشنامه‌های مورد استفاده در این مطالعه شامل پرسشنامه افسردگی (بک و همکاران، 1996) (DQ)، پرسشنامه پریشانی هیجانی (کسلر و همکاران، 2002) (EDQ) و پرسشنامه پایبندی به درمان (موریسکی، انگ، کراسول -وود و وارد، 2008) (TCQ) بود. داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس آمیخته و آزمون تعقیبی بونفرنی با بهره‌گیری از نرم‌افزار آماری SPSS23 مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افسردگی، پریشانی هیجانی و پایبندی به درمان در بیماران دیابتی افسرده تأثیر معناداری داشته است (0001>P) و توانسته افسردگی و پریشانی هیجانی را کاهش داده و پایبندی به درمان را در این بیماران بهبود بخشد. نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های حاصل از پژوهش حاضر، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد با بهره‌گیری از شش فرایند اصلی پذیرش، گسلش، خود به‌عنوان زمینه، ارتباط با زمان حال، ارزش‌ها و عمل متعهدانه، می‌تواند روشی موثر برای کاهش پریشانی هیجانی و بهبود پایبندی به درمان بیماران دیابتی مبتلا به افسردگی باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Efficacy of Acceptance and Commitment Therapy on the Emotional Distress and Commitment to Treatment in Diabetic Patients with Depression

نویسندگان [English]

  • masoud hashemi 1
  • elham frozandeh 1
  • maryam heydarpour 2

1 Department of Psychology, Naein Branch, Islamic Azad University, Naein, Iran.

2 Isfahan Endocrine and Metabolism Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran.

چکیده [English]

Objective: The present study was conducted to investigate the efficacy of acceptance and commitment based therapy on the emotional distress and Commitment to Treatment in diabetic patients with depression. Method: The present study was quasi-experimental with pretest, posttest, control group and three-month follow-up period design. The statistical population included type-2 diabetic people with depression who referred to therapy centers of Isfahan in spring and summer of 2022. 33 diabetic patients with depression were selected through purposive sampling method and were randomly accommodated into experimental and control groups. The experimental group received acceptance and commitment based therapy sessions (Ten sessions) during Ten weeks. The applied questionnaires included Depression Questionnaire (DQ) (Beck, Epstein, Brown, Steer, 1996) Emotional Distress Questionnaire (EDQ)(Kessler, et.al, 2002) and Commitment to Treatment Questionnaire (TCQ) (Morisky, Ang, Krousel-Wood, Ward, 2008). The data from the study were analyzed through mixed ANOVA and Bonferroni follow-up test using SPSS 23 statistical software. Findings: The results showed that acceptance and commitment based therapy has significant effect on the depression, emotional distress and Commitment to Treatment in diabetic patients with depression (p<0001) and leads to the decrease of depression and emotional distress and improvement of Commitment to Treatment in these patients. Conclusion: According to the findings of the present study, ACT can be used as an efficient method to decrease emotional distress and improve Commitment to Treatment in the diabetic patients with depression through employing six main processes of acceptance, fusion, observer self, relationship with the present time, value and committed action.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Depression
  • Diabetes
  • Emotional Distress
  • Commitment to Treatment
  • Acceptance and Commitment based Therapy
احمدی، س.، وزیری، ش.، آهی، ق.، لطفی کاشانی، ف.، اکبری، م. (1400). مقایسه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و معنویت درمانی در کاهش ترس از عود بیماری در بیماران مبتلا به سرطان پستان. سلامت اجتماعی، 8(3)، 416-426.
اصلی آزاد، م.، منشئی، غ.، قمرانی، ا. (1398). اثربخشی درمانگری مبتنی بر پذیرش و تعهد بر   نشانگان   وسواس - ناخودداری و درآمیختگی فکر و عمل در دانش‌آموزان مبتلا به اختلال وسواس – ناخودداری. فصلنامه علمی پژوهشی علوم روانشناختی، ۱۸(۷۳)، ۶۷-۷۶.
امینی، ر.، نجفی، ه.، ثمری، ب.، خداویسی، م.، تاپاک، ل. (1399). تاثیر به‌کارگیری برنامه مراقبت در منزل بر پیروی درمانی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو. آموزش و سلامت جامعه، 7(3)، 187-193.
بنی‌اسدی، ف.، پورشریفی، ح.، برجعلی، ا.، مفید، ب. (1400). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر پریشانی روان‌شناختی افراد مبتلا به سرطان پروستات. طب پیشگیری، 8(1)، 12-22.
توکلی، ز.، کاظمی زهرانی، ح. (1397). اثربخشی مداخله کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر مشکلات پریشانی و خودتنظیمی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو، پژوهش پرستاری، 13(2)، 41-48.
جعفرزاده فخاری، م.، تبرایی، ی.، معتکف‌فر، م.، عزیزی، س. (1397). بررسی تاثیر آرام‌سازی پیشرونده عضلانی بر افسردگی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2، دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، 25(1)، 111-117.
جعفری، س.، کرد تمینی، ب.، کهرازئی، ف. (1400). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش افسردگی و نشخوار ذهنی زنان مبتلا به سرطان. مجله علوم پزشکی رازی، 28(3)، 210-219.
حقیقت، ف.، طهرانچی، ع.، دهکردیان، پ.، رسول‌زاده طباطبایی، س.ک. (1391). بررسی نقش عوامل روان‌شناختی و متغیرهای مرتبط با درد در پریشانی هیجانی بیماران مبتلا به مالتیپل اسکروزیس، پژوهش در سلامت روان‌شناختی، 6(4)، 1-11.
خلعتبری، آ.، قربان شیرودی، ش.، زربخش، م.، تیزدست، ط. (1399). مقایسه اثر بخشی درمان متمرکز بر شفقت و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر ولع خوردن, کیفیت زندگی و پریشانی روان‌شناختی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2. روانشناسی سلامت، 9(4)، 7-24.
رییسیان، ا.، گلزاری، م.، برجعلی، ا.(1390). اثربخشی امیددرمانی بر کاهش میزان افسردگی و پیشگیری از عود در زنان درمانجوی وابسته به مواد مخدر. فصلنامه اعتیادپژوهی، 5(17)، 40-21.
شهابی، ع.، احتشام‌زاده، پ.، عسگری، پ.، مکوندی، ب. (1399). مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و تصویرسازی ذهنی هدایت شده بر تاب‌آوری بیماران قلبی مراجعه‌کننده به بخش بازتوانی قلب، افق دانش، 26(3)، 276-297.
فتحی، ا.، حاتمی ورزنه، ا.، اصلی‌آزاد، م.، فرهادی، ط.(1395). تاثیر آموزش گروهی خودبخشودگی مبتنی بر مفاهیم قرآنی بر افسردگی دانش‌آموزان پسر دوره دوم متوسطه. اندیشه‌های نوین تربیتی، 12(3)، 110-130.
قانعی قشلاق، ر.، عبادی، ع.، ویسی رایگانی، ع.ا.، نوروزی تبریزی، ک.، دالوندی، ا.، محمودی، ح.(1394). تعیین روایی ملاک مقیاس تبعیت از رژیم دارویی موریسکی در بیماران دیابتی نوع دو، پژوهش توانبخشی در پرستاری، 1(3)، 32-24.
کوشیار، ه.، شوروزی، م.، دلیر، ز.، حسینی، م. (1392). بررسی رابطه سواد سلامت با تبعیت از رژیم درمانی و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در سالمندان مبتلا به دیابت ساکن جامعه. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، 23(1)، 134- 143.
محدث شکوری گنجوی، ل.، احدی، ح.، جمهری، ف.، خلعتبری، ج. (1399). اثربخشی درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش بر سطح قند خون ناشتا و خودکارآمدی در زنان مبتلا به دیابت نوع  II، دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 21(4)، 46-59.
موسوی، س.، خواجوند خوشلی، ا.، اسدی، ج.، عبداله‌زاده، ح. (1400). مقایسه اثربخشی درمان متمرکز بر  شفقت  و  درمان  مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تحمل پریشانی در زنان مبتلا به لوپوس اریتماتوز سیستمیک. مجله علوم روانشناختی، 20(99)، 453-469.
نصیری، ف.، امیدی، ع.، مظفری، م.، موسوی، س.غ.، جوکار، س. (1399). بررسی تاثیر درمان گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودکارآمدی و هموگلوبین گلیکوزیله بیماران مبتلا به دیابت نوع دو، فیض، 24(2)، 209-218.
یعقوبی، ح. (1394). ویژگی‌های روان‌سنجی نسخه 10 سوالی پرسشنامه پریشانی روانشناختی کسلر (10-K). فصلنامه پژوهش‌های کاربردی روانشناختی، 6(4)، 45-57.
Andrews, G., Slade, T. (2003). Interpreting scores on the Kessler Psychological Distress Scale (k10). Australian and New Zealand Journal of Public Health, 25, 494-497.
Bahattab, M., AlHadi, A.N. (2021). Acceptance and commitment group therapy among Saudi Muslim females with mental health disorders. Journal of Contextual Behavioral Science, 19, 86-91.
Caletti, E., Massimo, C., Magliocca, S., Moltrasio, C., Brambilla, P., Delvecchio, G. (2022). The role of the acceptance and commitment therapy in the treatment of social anxiety: An updated scoping review. Journal of Affective Disorders, In Press, Journal Pre-proof.
Chima, C.C., Salemi, J.L., Wang, M., Mejia de Grubb, M.J., Gonzalez, S.J., Zoorob, R.J. (2017). Multimorbidity is associated with increased rates of depression in patients hospitalized with diabetes mellitus in the United States. Journal of Diabetes and its Complications, 31(11), 1571-1579.
Crosby, J.M., Twohig, M.P. (2016). Acceptance and Commitment Therapy for Problematic Internet Pornography Use: A Randomized Trial, Behavior Therapy, 47 (3), 355–366.
Graham, E., Deschênes, S.S., Rosella, L.C., Schmitz, N. (2021). Measures of depression and incident type 2 diabetes in a community sample. Annals of Epidemiology, 55, 4-9.
Green, K., Karraki, H. (2010). Life span developmental psychology: Prospective on stress and coping (pp. 151-174). Hillsdale, N. J: Lawrence Erlbaum Associates.
Hein, M., Lanquart, J., Loas, G., Hubain, P., Linkowski, P. (2018). Prevalence and Risk Factors of Type 2 Diabetes in Major Depression: A Study on 703 Individuals Referred for Sleep Examinations. Psychosomatics, 59(2), 144-157.
Huang, B., Huang, Z., Tan, J., Xu, H., Deng, K., Cheng, J., Ren, Z., Gong, X., Gao, Y. (2021). The mediating and interacting role of physical activity and sedentary behavior between diabetes and depression in people with obesity in United States. Journal of Diabetes and its Complications, 35(1), 107-112.
Kalangadan, A., Puthiyamadathil, S., Koottat, S., Rawther, S.C.H., Beevi, A. (2020). Sociodemographics, clinical profile and health promotion behaviour of people with type 2 diabetes mellitus. Clinical Epidemiology and Global Health, 8(3), 845-849.
Kelly, K.R., Fernandez, J.R., Moses, M.G., Golembeski, D.M., Olenik, N.L. (2021). Exploring diabetes management behaviors among varying health literacy levels: A qualitative analysis. Journal of the American Pharmacists Association, 61(4), 25-29.
Kessler, R.C., Barker, P.R., Colpe, L.J., Epstein, J.F., Gfroerer, J.C., Hiripi, E., Howes, M.J., Normand, S-L.T., Manderscheid, R.W., Walters, E.E. & Zaslavsky, A.M. (2003). Screening for serious mental illness in the general population. Archives of General psychiatry, 60(2), 184-189.
Knyahnytska, Y., Williams, C., Dale, C., Webster, F.(2018). Changing the Conversation: Diabetes Management in Adults With Severe Mental Illnesses and Type 2 Diabetes. Canadian Journal of Diabetes, 24(6), 595-602.
Larsson, A., Hartley, S., McHugh, L. (2022). A randomised controlled trial of brief web-based acceptance and commitment Therapy on the general mental health, depression, anxiety and stress of college Students. Journal of Contextual Behavioral Science, 24, 10-17.
Lunghi, C., Zongo, A., Tardif, I., Demers, E., Diendéré, J.D.R., Guénette, L. (2021). Depression but not non-persistence to antidiabetic drugs is associated with mortality in type 2 diabetes: A nested case-control study. Diabetes Research and Clinical Practice, 171, 108-113.
Morgan, T.A., Dalrymple, K., D’Avanzato, C., Zimage, S., Balling, C., Ward, M., Zimmerman, M. (2021). Conducting Outcomes Research in a Clinical Practice Setting: The Effectiveness and Acceptability of Acceptance and Commitment Therapy (ACT) in a Partial Hospital Program. Behavior Therapy, 52(2), 272-285.
Morisky, D.E., Ang, A., Krousel-Wood, M., Ward, H.J. (2008). Predictive validity of a medication adherence measure in an outpatient setting. Journal of Clinical Hypertension, 10(5), 348-354.
Ong, C.W., Lee, E.B., Krafft, J., Terry, C.L., Barrett, T.S., Levin, M.E., Twohig, M.P.(2019). A randomized controlled trial of acceptance and commitment therapy for clinical perfectionism. Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 22, 1004-1009.
Park, S., Park, K. (2021). Association between the level of adherence to dietary guidelines and depression among Korean patients with type 2 diabetes mellitus. Journal of Psychosomatic Research, 145, 110-114.
Powers, M.A., Bardsley, J., Cypress, M., Duker, P., Funnell, M.M., Fischl, A.H., Maryniuk, M.D., Siminerio, L., Vivian, E. (2016). Diabetes self-management education and support in type 2 diabetes: a joint position statement of the American Diabetes Association, the American Association of Diabetes Educators, and the Academy of Nutrition and Dietetics. Clinical Diabetes, 34(2), 70–80.
Sapra, R., Gupta, M., Sapra, R.L. (2018). Prevalence of obesity and awareness about diabetes among adolescents of schools of Delhi. Current Medicine Research and Practice, 8(2), 45-51.
Tan, K.C., Chan, G.C., Eric, H., Maria, A.I., Norliza, M.J., Oun, B.H. (2019). Depression, anxiety and stress among patients with Diabetes in primary care: A cross-sectional study. Malaysian Family Physician, 10(2), 9-14.
Vasiliadis, H.M., Chudzinski, V., Gontijo-Guerra, S., Préville, M.(2015). Screening instruments for a population of older adults: The 10-item Kessler Psychological Distress Scale (K10) and the 7-item Generalized Anxiety Disorder Scale (GAD-7). Psychiatry Research, 228(1), 89-94.
Wynne, B., McHugh, L., Gao, W., Keegan, D., Byrne, K., Rowan, C., Hartery, K., Kirschbaum, C., Doherty, G., Cullen, G., Dooley, B., Mulcahy, H.E.(2019). Acceptance and Commitment Therapy Reduces Psychological Stress in Patients With Inflammatory Bowel Diseases. Gastroenterology, 156(4), 935-945.
Zhao, C., Lai, L., Zhang, L., Cai, Z., Ren, Z., Shi, C., Luo, W., Yan, Y. (2020). The effects of acceptance and commitment therapy on the psychological and physical outcomes among cancer patients: A meta-analysis with trial sequential analysis. Journal of Psychosomatic Research, 140, 110-114.