با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 گروه روانشناسی، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران. دانشجوی دکتری، گروه روانشناسی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران.

2 دانشیار، گروه روانشناسی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران.

3 استادیار، گروه روانشناسی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران

چکیده

مقدمه: پرستاران به‌ علت مواجه گسترده با بیماران بیشتر در معرض بیماری سایبرکندریا قرار دارند. بنابراین مطالعه حاضر با هدف مقایسه اثربخشی فراشناخت درمانی و درمان مبتنی بر شفقت بر میزان علا‌‌ئم سایبرکندریا در پرستاران انجام گرفت. روش: روش پژوهش آزمایشی و با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری بوده است. نمونه آماری تحقیق شامل 60 نفر از پرستاران بیمارستان‌های شهرستان تبریز در سال 1401 بودند که به روش تصادفی در سه گروه فراشناخت درمانی و درمان مبتنی بر شفقت و گروه گواه اختصاص یافتند. برای گردآوری داده‌ها از مقیاس سایبرکندریا مک الروی و شولین استفاده شد. سپس داده­ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس آمیخته، آزمون تعقیبی توکی و بنفرونی از طریق نرم‌افزار آماری SPSS (نسخه 22) مورد تحلیل قرار گرفتند. میزان P کمتر از 05/0 معنی‌دار در نظر گرفته شد. یافته‌ها: اثر عامل زمان بر میزان ابعاد متغیر سایبرکندریا معنادار به‌دست آمد، به‌عبارت دیگر میزان  ابعاد سایبرکندریا از پیش‌آزمون تا پیگیری کاهش یافته است. همچنین اثر تعامل زمان و گروه نیز بیانگر این است که بین سه گروه (گروه فراشناخت‌درمانی، گروه شفقت‌درمانی و گروه کنترل) از لحاظ نمرات اجبار، پریشانی، افراط و اطمینان‌جویی تفاوت معنادار وجود داشت. به‌عبارت دیگر میزان ابعاد سایبرکندریا در پس‌آزمون و مرحله پیگیری گروه‌های مداخله پایین‌تر از گروه‌های کنترل بود. نتیجه‌گیری: با توجه به اثربخشی فراشناخت‌درمانی و درمان مبتنی بر شفقت بر میزان علائم بیماری سایبرکندریا، به‌نظر می‌رسد اعمال مداخله‌های فراشناخت درمانی و درمان مبتنی بر شفقت باعث کاهش و درمان علائم بیماری سایبرکندریا در پرستاران می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison the Effectiveness of Meta-Cognitive Therapy and Compassion Therapy on the Symptoms of Cyberchondria in Nurses

نویسندگان [English]

  • Asghar Fouladi 1
  • Ali khademi 2
  • Ali Shaker Dioulagh 3

1 Department of Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran Ph.D Student, Department of Psychology, Urmia Branch, Islamic Azad University, Urmia, Iran.

2 Associate Professor, Department of Psychology, Urmia branch, Islamic Azad University, Urmia, Iran

3 Assistant Professor, Department of Psychology, Urmia Branch, Islamic Azad University, Urmia, Iran

چکیده [English]

Objective: Nurses are more often exposed to cyberchondria owing to their frequent contact with patients. Thus, the present study was carried out to compare the effectiveness of metacognitive and compassion therapies on the level of cyberchondria symptoms in nurses. Method: The research utilized an experimental method involving a pre-test, post-test and follow-up design. As for the sample size, 60 nurses from hospitals in Tabriz participated in the research in 2022. Through random selection, the nurses were assigned to three groups, i.e. metacognitive therapy, compassion therapy and control group. McLurry and Shevlin’s Cyberchondria Scale (CSS) was employed for data collection. Next, the researchers carried out data analysis with the use of the mixed analysis of variance model, Tukey's and Benferroni's post hoc tests, using SPSS statistical software (version 22). A significant P value of less than 0.05 was observed. Findings: The time factor proved to have a significant impact on the amount of cyberchondria dimensions. In other words, the level of cyberchondria dimensions decreased from pre-test to follow-up. Moreover, the interaction effect of time and group also revealed that there were significant variations among the three groups (i.e. metacognitive therapy group, compassion therapy group and control group) in terms of compulsion, distress, excessiveness and reassurance. In other words, the level of cyberchondria dimensions in the intervention groups was lower than that of the control group in the post-test and the follow-up phases. Conclusion: Given the effectiveness of metacognitive and compassion therapies on cyberchondria symptoms, it seems that the application of metacognitive therapy and compassion therapy interventions will alleviate and treat cyberchondria symptoms in nurses.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Meta cognitive Therapy
  • Compassion Therapy
  • Symptoms
  • Cyberchondria
  • Nurses
برجعلی، م؛ رحمانی، س؛ کریمی، آ و زینالی، م (1399). مقایسه اثربخشی درمان متمرکز بر شفقت و درمان فراشناختی بر علائم افسردگی و دشواری در تنظیم هیجان در کارکنان نیروهای مسلح مبتلا به افسردگی. فصلنامه روانشناسی نظامی، 11(44)، 16-5.
پورعبدل، س (1398). اثربخشی درمان متمرکز بر شفقت بر بهبود بهزیستی اجتماعی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری خاص. ناتوانی‌های یادگیری ،9 (1 )، 51-32.
تاجیک، ا؛ حسینی المدنی، س و خدابخشی کولایی، آ (1400). مقایسه اثربخشی برنامه آموزشی مبتنی بر فراشناخت و ذهن‌آگاهی مبتنی بر شفقت به خود بر تاب‌آوری در برابر استرس پرستاران در همه‎گیری کووید-19. فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی، 13(48)، 64-41.
چراغپور، ر؛ حجازی، ن و محمدی، ا (1400). بررسی ارتباط سلامت اجتماعی با هوش فرهنگی و ارزش‌های دینی پرستاران : ارائه یک مدل ساختاری. روان پرستاری ،۹ (۲) ،51-41.
چریکی، ر؛ رمضانی، خ و موحدزاده، ب (1401). اثربخشی آموزش مبتنی بر فراشناخت  بر  رضایت  شغلی  و مدیریت خشم پرستاران. آموزش پرستاری، 11(2)، 43-32.
رفسنجانی اکبرآبادی، ز؛ حسین‌زاده تقوایی، م؛ دانش، ع؛ کراسکیان موجمناری، آ و تاری مرادی، آ (1401). مقایسه اثربخشی آموزش گروهی ذهن مشفق و آموزش گروهی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر کنترل خشم نوجوانان دختر. رویش روانشناسی ،1(11)، 92-81.
سرافراز، م ؛ پورشهبازی، م  و افشاری، م (1399). تعیین ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس شدت سایبرکندریا در جمعیت بزرگسال ایرانی. روانشناسی بالینی،12(3)، 76-67.
عراقی، ی؛ بزازیان، س؛ امیری م؛ مجتبی، ن و قمری، م (1399). مقایسه اثربخشی آموزش گروهی به شیوه فراشناخت و رویکرد مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش ناامیدی زوجین متقاضی طلاق. فرهنگ مشاوره و رواندرمانی، 11(43)، 266-237.
عزیزی، ح؛ الازمنی، ف و احمدی، ی (1399). اهمیت پایش سلامت توسط پرستاران و تاثیر آن در کیفیت ارائه خدمات پرستاری به بیمار. فصلنامه مدیریت پرستاری،9 (۱)، ۸۴-۷۶.
قهرمانی اوچقاز، م؛ محمدخانی، پ؛ حاتمی، م و محمدرضایی، ر (1399). مقایسه درمان مبتنی بر شفقت و درمان شناختی مبتنی بر حضور ذهن بر کاهش ترس از شفقت و خودسرزنشگری افراد مبتلا به نارسایی قلبی. دو فصلنامه روانشناسی معاصر، 15(1)، 136-123.
کوه‌نشین طارمی، ف؛ افشاری نیا، ک و کاکابرایی، ک (1400). مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد ACT)) و درمان فراتشخیصی در افزایش رضایت از زندگی در پرستاران شاغل در بیمارستان‌های تأمین اجتماعی شهر کرمانشاه. فصلنامه علمی - پژوهشی روش‌ها و مدل‌های روانشناختی، 12(43)، 69-55.
کیخا، ع و حیدری، ع (1399). تحلیل مفهوم تعارض نقش مراقبتی پرستاران با استفاده از روش واکر و اوانت. مجله بالینی پرستاری و مامایی، 9(3)،741-729.
هاشمی، س؛ عظیمی، ا و محمودی، ح (1399). واضح سازی مفهوم نقش پرستار متخصص در بخش مراقبت‌های ویژه: تحلیل مفهوم با رویکرد راجرز. نشریه مرور سیستماتیک در علوم پزشکی، ۱ (۲)، 88-75.
Bond C, Hui A, Timmons S, Charles A. (2022) Mental health nurses' constructions of compassion: A discourse analysis. International Journal of Mental Health Nursing. 5(1), 1-9.
Cheriki R, Ramezani K, Movahedzadeh B. (2022). The Effectivensis of Education Based on Metacognition on Job Satisfaction and Anger Management of Nurses. Journal of Nursing Education (JNE),11(2), 32-43.
Delaney, M.C. (2018). Caring for the caregivers: Evaluation of the effect of an eight-week pilot mindful self-compassion (MSC) training program on nurses’ compassion fatigue and resilience. PloS one, 13(11), e0207261.
Faija, C. L., Reeves, D., Heal, C., Capobianco, L., Anderson, R., & Wells, A. (2019). Measuring the cognitive attentional syndrome in cardiac patients with anxiety and depression symptoms: Psychometric properties of the CAS-1R. Frontiers in Psychology, 10, 2109-2120.
Fergus TA (2014). The Cyberchondria Severity Scale (CSS): An examination of structure and relations with health anxiety in a community sample. J Anxiety Disord [Internet], 28(6), 504–10.
Gerace A. (2022). Gentle gloves: The importance of self‐compassion for mental health nurses during COVID‐19. International Journal of Mental Health Nursing, 31(1), 3-7.
Germer, C. K. (2009). The mindful path to self-compassion: Freeing yourself from Destructive thoughts and emotions. Hove: Routledge.
Gilbert, P. (2009). Introducing compassion-focused therapy. Advances in Psychiatric Treatment, 15(3), 199-208.
Hasani H, Zarei B, Danaie Z, Mahmoudi Rad G H. (2020). Resilience Skills Training Versus Metacognitive Therapy: A Comparison of Effectiveness on Anxiety in Nurses Working in Intensive Care Units and Emergency Department. Mod Care J,17(3), e106905.
Kılıç, A., Hudson, J., McCracken, L. M., Ruparelia, R., Fawson, S., & Hughes, L. D. (2021). A systematic review of the effectiveness of self-compassion-related interventions for individuals with chronic physical health conditions. Behavior Therapy, 52(3), 607-625.
Leary, M. R., Tate, E. B., Adams, C. E., Batts Allen, A., & Hancock, J. (2007). Self-compassion and reactions to unpleasant self-relevant events: the implications of treating oneself kindly. Journal of personality and social psychology, 92(5), 887.
McElroy E, Shevlin M. (2014). The development and initial validation of the cyberchondria severity scale (CSS). J Anxiety Disord, 28(2), 25-36.
Moniri R, Nezhad KP, Lavasani FF.(2022). Investigating Anxiety and Fear of COVID-19 as Predictors of Internet Addiction With the Mediating Role of Self-Compassion and Cognitive Emotion Regulation. Frontiers in Psychiatry, 13:1-8.
Nadeem F, Malik NI, Atta M, Ullah I, Martinotti G, Pettorruso M, Vellante F, Di Giannantonio M, De Berardis D. (2022). Relationship between Health-Anxiety and Cyberchondria: Role of Metacognitive Beliefs. Journal of Clinical Medicine, 11(9), 2-18.
Nordahl, H., & Wells, A. (2018). Metacognitive therapy for social anxiety disorder: An A–B replication series across social anxiety subtypes. Frontiers in psychology, 9, 540-550.
Özer Ö, Özmen S, Özkan O. (2021). Investigation of the effect of cyberchondria behavior on e-health literacy in healthcare workers. Hospital Topics, 1,18,1-9.
Rockliff, H., Gilbert, P., McEwan, K., Lightman, S., & Glover, D. (2008). A pilot exploration of heart rate variability and salivary cortisol responses to compassion-focused imagery. Clinical Neuropsychiatry: Journal of Treatment Evaluation, 5(3), 132–139.
Shenaar-Golan, V., Gur, A., & Yatzkar, U. (2022). Emotion regulation and subjective well-being among parents of children with behavioral and emotional problems–the role of self-compassion. Current Psychology, 1-12.
Starcevic, V., & Berle, D. (2013). Cyberchondria: towards a better understanding of excessive health-related Internet use. Expert Review of Neurotherapeutics, 13(2), 205-213.
Stevelink SAM, Malcolm EM, Mason C, Jenkins S, Sundin J, Fear NT. (2015). The prevalence of mental health disorders in (ex-)military personnel with a physical impairment: a systematic review. Occup Environ Med, 72,243-251.
Tajik A, Hosseini Almadani SA, Khodabakhshi-koolaee A. (2022). Comparison of the effectiveness of metacognitive therapy (MCT) training and self-compassion-based mindfulness on nurses' anxiety in the Covid-19 epidemic. Journal of Clinical Psychology, 13(4), 87-102.
Starcevic, V., Berle, D., & Arnáez, S. (2020). Recent insights into cyberchondria. Current Psychiatry Reports, 22(11), 1-8.
Vladan S, Berle D. (2020). Sandra A. Recent Insights Into Cyberchondria. Current Psychiatry Reports, 22(11),2-8.
Waddington, K. (2021). Introduction: Why compassion? why now? In Towards the Compassionate University (pp. 5-22). Routledge.
Wells A. (2009). Metacognitive therapy for anxiety and depression. New York: The Guilford Press.
Wells, A. (2002). Emotional disorders and metacognition: Innovative cognitive therapy. John Wiley & Sons.13-85.
Wells, A., & Fisher, P. (2015). Treating Depression: MCT, CBT, and Third Wave Therapies. John Wiley & Sons.35-52.