با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی

2 دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

هدف: پژوهش حاضر تعییین ارتباط تکانشوری، سیستم­های بازداری و فعال­سازی رفتاری با گرایش به  سوء مصرف مواد در نوجوانان می­باشد.
 روش: این پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش را دانش­آموزان پایه­های اول و دوم دبیرستان­های پسرانه مناطق آسیب­پذیر شهر اردبیل تشکیل می­دهند. نمونه پژوهش شامل 616 دانش­آموز از دبیرستان­های آسیب­پذیر شهر اردبیل بود که به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع­آوری داده­ها از مقیاس تکانشوری،  مقیاس فعال­سازی - بازداری رفتاری، مقیاس نگرش به مصرف مواد و چک لیست گرایش به مصرف مواد استفاده شد.
یافته­ها: نتایج نشان داد که تکانشوری، سیستم فعال­ساز رفتاری و سیستم بازداری رفتاری با سوء مصرف مواد در نوجوانان رابطه معنی­داری دارند. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیری نشان داد که قوی­ترین متغیرهای پیش­بینی­کننده گرایش به سوء مصرف مواد در نوجوانان به ترتیب تکانشوری حرکتی، سیستم بازداری رفتاری، سیستم فعال­ساز رفتاری، بی­برنامگی و تکانشوری شناختی می­باشند.
نتیجه­گیری: این نتایج بیان می­کند که افزایش سطوح تکانشوری و سیستم فعال­سازی، و کاهش بازداری رفتاری، میزان سوء مصرف مواد را در نوجوانان افزایش می­دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The relationship of impulsivity, and behavioral inhibition and behavioral activation systems with tendency to substance abuse in adolescents

نویسندگان [English]

  • . . 1
  • . . 2

چکیده [English]

Objective: The  purpose of the present research was to determine the relationship of impulsivity, and behavioral inhibition and behavioral activation systems with tendency to substance abuse in adolescents.
Method: The population of the study included first and second high schools  students of vulnerable regions in Ardabil City. The research sampel consisted 616 students of high schools in Ardabil City. To collect  the data, Matson of Impulsivity Scale, Behavioral Inhibition - Activation Scale and Checklist of tendency to substance use were used.
Results: The results showed that impulsivity, behavioral inhibition and behavioral activation have meaningful relationship with substance abuse in adolescents (P Conclusion: The findings showed that enhavcement levels ot impulsity, behavioral inhibition and behavioral activation lead to increasing substance abuse in adolescents.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Impulsivity
  • Behavioral inhibition
  • Behavioral activation
  • Substance Abuse
اورکی، م. بیات، ش. خدادوست، س (1392). «بررسی مقایسه اثربخشی مداخله شناختی- رفتاری مبتنی بر الگوی مارلات با اثربخشی مداخله شناخت درمانی مبتنی بر ذهن­آگاهی در سلامت روان درمان­جویان وابسته به کراک». فصلنامه علمی پژوهشی روانشناسی سلامت، شماره 2، 31- 22.
بشارت، م. ع؛ حبیب­نژاد، م (1384). آزمون­های عینی شخصیت (مولف: لوئیس ژاندا)، چاپ اول. تهران: نشر آییژ.
پورمحمدرضای تجریشی، م؛ میرزمانی بافقی، م (1386). «ارتباط بین فعالیت سیستم­های مغزی _ رفتاری، حمایت اجتماعی و افسردگی». فصلنامه رفاه       اجتماعی، 7 ( 26)، 245-223.
پورکرد، م (1388). «بررسی ارتباط خودکارآمدی، تکانشوری، فعال­سازی- بازداری رفتاری و     
مهارت­های اجتماعی با سوء مصرف مواد در دانش­آموزان». پایان­نامه دوره کارشناسی ارشد. اردبیل: دانشکده ادبیات و رواشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی.
خوش­طینت، و (1391). «تأثیر التزام عملی به اعتقادات اسلامی از طریق سبک زندگی سالم بر گرایش دانشجویان به مصرف مواد مخدر». فصلنامه علمی پژوهشی روانشناسی سلامت، شماره 2، 59- 46.
ضیاءالدینی، ح؛ زارع­زاده، ع؛ حشمتی ف (1385).  «بررسی نگرش به مخواد مخدر». مجله دانشگاه علوم پزشکی کرمان. 13 (29)،  94-84.
محمدخانی، ش؛ جزایری، ع؛ محمدخانی، پ؛ رفیعی، ح؛ قاضی طباطبایی، م (1386). «بررسی اثر مستقیم بازخورد نسبت به مصرف مواد، کانون کنترل و توانمندی­های فردی و اجتماعی بر مصرف مواد در نوجوانان در معرض خطر». دوفصلنامه روانشناسی معاصر، 2 (3)، 12-3.
 Barratt, E.S. (1994). Impulsivity: integrating cognitive, behavioral, biological and  environmental data, IN  W. B.          Mccwn,j.L. John: Washington, D.C.: American Psychological Association.
Biuckians, A.; Miklowitz, D.J.; & Kim,         E.Y. (2007). "Behavioral inhibition,   behavioral activation and mood          symptoms in early-onset bipolar         disorder". Journal of Affective             Disorders, 97(1-3), 30-41.
Bijttebier, P.; Beck, I.; Claes, L.; & Vandereycken, W. (2009). "Gray’s reinforcement sensitivity theory as a framework for research on personality psychopathology associations". Clinical Psychology Review, 29(5), 421–430.
Brewer, J.A. &  Potenza, M.N. (2008). "The neurobiology and genetics of impulse control disorders: Relationships to drug addictions". Biochemical Pharmacology, 75 (1), 63-75.­­­­
Botvin, G.J. (2001).  "Preventing Drug abuse in schools: social and competence enhancement approaches  targeting individual-level etiological factors". Addictive Behaviors, 25 (4), 887-897.           
Carver, C. S. & White, T. L. (1994). "Behavioral inhibition, behavioral activation, and affective responses to impending reward and punishment: The BIS/BAS scales". Journal of Personality and Social Psychology, 67(2), 319-333.
Dawe, S. & loxton, N.J. (2004). "The role of             impulsivity in the development of substance use and eating disorders". Neuroscience and Behavioral Reviews, 28(3), 343-351.
De Pascalis, V.; Varriale, V.; & D’Antuono, L. (2010). "Event-related components of the punishment and reward sensitivity". Clinical Neurophysiology. 121(1), 60–76.
Drummond, D. C. & Glautier, S. (1994). "A controlled trial of cue exposure treatment in alcohol dependence". Journal of Consulting & Clinical Psychology. 62(4), 809–817.      
 Eric F.; Wagner, M.; Myers, G. & Mcininch, J. L. (1999). "Stress-Coping and Temptation-coping as predictors of adolescent substance use". Addiction behaviors, 24(6), 769-779.
Fowles, D. C. (2000). "Electro dermal hypo-reactivity and antisocial behavior". Journal of Affective Disorders. 61.
Franken. I. H. A. (2002). "Behavioral approach system (BAS) sensitivity predicts alcohol craving". Personality and          Individual Differences, 32(2), 349-355.
Franken. I. H. A.; Muris, P. & Rassin, E. (2005). "Psychometric properties of the Duth BIS/BAS scales". Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 27(1), 25-30.         
Franken. I. H. A. & Muris, P. (2006).  "BIS/BAS personality characteristics and college students substance use". Personality and Individual Differences. 27(6), 1057-1066.
Gary, J.A. (1994). "Framework for a taxonomy of psychiatric disorder, In S.H.M. Van Goosen: N.E. Van de poll and J.A. Sergeant". (Eds.), Emotions: Essays on Emotion Theory, Lawrence Erlbaum, Hove.
Gullo, M. J.; Dawe, S. (2008).  "Impulsivity and adolescent substance use: Rashly dismissed as “all-bad"?  Neuroscience & Biobehavioral Reviews. 32(8), 1507-1518.
 Ingmar, H.A.; Franken, P.; Muris, P. &         Georgieva, I. (2006). Addictive Behaviors. 31(3), 399-403.  
Johnston, L. D.; O’Malley, P. M. & Bachman,          J. G. (2001). "The Monitoring the       future national survey results on      adolescent drug use: Overview of      key findings". National Institute on Drug Abuse, 15(1), 25-33.
Johnson, S. L.; Turner, R. J. & Iwata, N. (2003). "BIS/BAS levels and psychiatric disorder: An epidemiological study". Journal of Psychopathology and Behavior Assessment. 25(1), 25-36.
Killen, J. D. & Fortmann, S. P. (1997). "Craving is associated with smoking relapse: findings from three prospectivestudies". Experimental and Clinical Psychopharmacology. 5(2), 137–142.
Knyazey, G.; Slobodskaya, H. R.; Kharchenko, I. I. & Wilson, G. D. (2004), "Personality and substance use in Russian youths: The predictive and moderating role of behavioral activation and gender". Personality and Individual Differences, 37(3). 827-843.
Moeller, F. G.; Dougherty, D. M.; Barratt, E. S.; Schmitz, G. M.;  Swann, A. C. & Grabowski, J. (2001). "The impact of impulsivity on cocaine use and    retention in treatment".  Journal of Substance Abuse Treatment. 21(4), 193-198.
Moeller, F. G.; Dougherty, D. M.;   Barratt, E. S.; Oderinde, V.;  Mathias, C. V.; Harper, R. A. &  Swann, A. C. (2002). "Increased impulsivity in cocaine dependent subjects independent of antisocial personality disorder and aggression". Drug and Alcohol        Dependence. 68(1), 105-111.
O’Connor, R. M. & Colder, C. R. (2005). "Predicting alcohol patterns in first-year college students through motivational systems and reasons for drinking". Psychology of Addictive Behaviors. 19(1),  10-20.
O’Connor, R.M., Stewart, S.H., & Watt, M. C. (2009). "Distinguishing  BAS risk for university student’s drinking, smoking, and gambling behaviors". Personality and Individual Differences. 46(4), 514−519.
Pardo, Y.; Aguilar, R.; Molinuevo, B.; Torrubia, R. (2007). "Alcohol use as a behavioral sign of disinheriting: Evidence from J.A. Gray, s model of personality".  Addictive Behaviors, 32(11), 2398-2403.
Vassileva, J.;  Gonzalez, R.;  Bechara,  A.;     Martin, M. (2007). "Are all drug addicts impulsive? Effects of anti sociality and extent of multi drug use on cognitive and motor impulsivity". Addictive Behaviors, 32(12), 3071-3076.
Verdejo-García, A., Lawrence, A.J. &   Clark, A. (2008). "Impulsivity as a vulnerability marker for substance-use disorders: Review of findings from high-risk research, problem gamblers and genetic association studies". Neuroscience & Biobehavioral Reviews.  32(4),  777-810.
 Yen, Ju-Yu; Cheng-Fang, Yen; Chen, Cheng-Sheng; Chang, Yi-Hsin; Yeh, Yi-Chun; Ko, Chih-Hung. (2012). "The bidirectional interactions between addiction, behaviour approach and behaviour inhibition systems among adolescents in a prospective study".           
Young, Y.S. (1999).  "Internet addiction: Symptoms, evaluation and treatment, In L. Vande Creek & Jacjson (Eds)".  International in Clinical Practice. 17(1), 19-31.     
Zinbarg, R. E. & Mohlman, J. (1998). "Individual differences in the acquisition of affectively valenced associations". Journal of Personality and Social Psychology. 74, 1024–1040.