روانشناسی سلامت

با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

نقش نگرانی در مورد ابتلا به سرطان سینه و خودکارآمدی ماموگرافی در قصد و رفتار غربالگری ماموگرافی

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه لرستان، ایران

2 استادیار گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه لرستان، ایران

3 دانشیار گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه لرستان، ایران.

چکیده

مقدمه: از جمله سرطان های شایع، سرطان سینه است که نشان­دهنده یکی از مسائل بهداشتی مهم بوده که جمعیت بسیاری با آن درگیر هستند. بنابراین انجام ماموگرافی به طور منظم روشی برای تشخیص زودرس و قبل از پیدایش هر گونه نشانه مشخص توسط فرد و پیشرفت بیماری ااست. با توجه به نرخ پایین انجام ماموگرافی در ایران هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش نگرانی در مورد ابتلا به سرطان سینه و خودکارآمدی ماموگرافی در قصد و رفتار غربالگری ماموگرافی در زنان 40 تا 60 سال بود. روش: جامعه آماری در پژوهش حاضر تمامی زنان 40 تا 60 در منطقه 1 و 2 شهر اراک بود. نمونه پژوهش تعداد 305 زن در بازه سنی 40 تا 60 سال از ناحیه 1 و 2 شهر اراک را دربرداشت.  شرکت­کنندگان به پرسشنامه­های نگرانی نسبت به سرطان پستان (BCWS، لرمن، 1991)، مقیاس خودکارآمدی ماموگرافی (MSS، چمپیون، 2005) و قسمت قصد و عمل ماموگرافی پرسشنامه تئوری رفتار برنامه ریزی (PBTQ، سرگزی و همکاران، 1393) شده پاسخ دادند. داده­ها با استفاده از نرم افزار SPSS23 تحلیل گردید. یافته­ها: مطابق با تحلیل داده­ها، ارتباط نگرانی در سطح بالا و  متوسط  با قصد ماموگرافی معنادار بود (p≤0/01) اما نگرانی در سطح بالا با عمل غربالگری ماموگرافی ارتباط مستقیم و معنادار داشت. هم­چنین یافته­ها نشان داد ارتیاط خودکارآمدی بالا با قصد و عمل غربالگری ماموگرافی مثبت و معنادر است (p≤0/01). نتیجه­گیری: سطوح بالا از نگرانی در مورد ابتلا به سرطان سینه می تواند برانگیزاننده افراد برای قصد و عمل غربالگری ماموگرافی باشد. هم­چنین خودکارآمدی ماموگرافی بالاتر نرخ بالاتری از قصد و عمل غربالگری ماموگرافی پیش بینی می­کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Role of breast cancer worry and mammography self efficacy in intention and mammography screening behavior

نویسندگان [English]

  • reyhane sheykhan 1
  • mohammadali sepahvandi 2
  • firoozeh ghazanfari 3

1 phd student in Psychology , department of psychology, faculty of humanities, university of lorestan, iran

2 Assistant professor of psychology, department of psychology, faculty of humanities, university of lorestan, iran

3 Assistant professor of psychology, department of psychology, faculty of humanities, university of lorestan, iran

چکیده [English]

Objective: Among the common cancers, breast cancer is one of the important health issues that many people are involved with. Therefore, regular mammograms are a method for early diagnosis of the disease. Given the low rate of mammography in Iran, the aim of this study was to investigate the Role of breast cancer worry and mammography self efficacy in intention and mammography screening behavior. Method: participants in this study were all women with aged 40 - 60 years in 1 and 2 area in Arak . The study sample consisted of 305 women, aged 40- 60. Participation answered Breast Cancer Worry Scale (BCWS, champion, 2005), Mammography Self-Efficacy Scale (MSS, Lerman, 1991) and planned behavior theory questioner (PBTQ, Sargezi and etal, 1393) (parts of intention an act). Data were analyzed using SPSS23 software. Result: A significant was observed between breast cancer worry and mammography screening. According to data analysis, relationship between high and moderate level of breast cancer worry and mammograms intention was significant, and high concern was associated with mammography screening behavior (p≤0/01). The findings also showed that the relationship between high level of self-efficacy and intention and behavior of mammography screening is positive and meaningful (p≤0/01(. Conclusion: High levels of breast cancer worry can be a motivating factor for mammography screening. Also, higher mammography self-efficacy predicts a higher rate of mammography screening intent and action.

کلیدواژه‌ها [English]

  • breast cancer worry
  • mammography self efficacy
  • intention of mammography
  • behavior of mammography
مراجع
دیدارلو، علیرضا، سرخابی، زهرا، پورعلی، رضا، شیخی، سیامک. (1395). بررسی دانش، نگرانی و رفتار غربالگری دانشجویان مونث نسبت به سرطان پستان در دانشگاه علوم پزشکی ارومیه سال 1393. مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، 14، 201- 212.
سرگزی، مریم، محسنی، محبت، صفرنواده، مریم، ایرانپور، عابدین، میرزایی، مقدمه و جهانی، یونس. (1393). تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر تئوری رفتار برنامه ریزی شده بر رفتارهای منجر به تشخیص زودهنگام سرطان پستان در زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر زاهدان سال 1392. بیماری­های پستان ایران، 2، 45- 55.
شعاع­کاظمی، مهرانگیز، مومنی­جاوید، مهرآور. (1391). بررسی مقایسه­ای خودکارامدی و میزان توانمندی زنان مبتلا به سرطان پستان و سالم.  فصلنامه بیماری­های پستان، 1، 45- 53.
عسگریان، فاطمه، میرزایی، مسعود، عسگریان، صدیقه،  جزایری، مهرداد. (1395). بررسی اپیدمیولوژیک سرطان پستان و توزیع سنی بیماران در یک بازه ده ساله. فصلنامه علمی - پژوهشی بیماری های پستان ایران، 9 (1)، 31- 36.
منفرد، آرزو، قنبری، عاطفه، جانثار حسینی، لیلا، نوروزی، نسترن. (1396). وضعیت انجام ماموگرافی و عوامل مرتبط با آن در جمعیت عمومی زنان شهر رشت. نشریه پرستاری ایران، 30(107)، 32- 41.
Akbari, M. E., Mirzaei, H. R. Opening Speech. Abstract book of 9th International Breast Cancer Congress. 1st ed. Tehran: Resaneh Takhasosi Pub; 2014.
American Cancer Society. Cancer Facts & Figures 2013. 2013. American Cancer Society, Inc.
Amuta, A. O., Mkuu, R. S., Jacobs, W. & Ejembi, A. Z. (2017). Influence of Cancer Worry on Four Cancer Related Health Protective Behaviors among a Nationally Representative Sample: Implications for Health Promotion Efforts. J Canc Educ, 1-9.
Botha, J. L., Bray, F., Sankila, R., & Parkin, D. M. (2003). Breast cancer  incidence and mortality trends in 16 European countries.  European Journal of Cancer, 39, 1718–1729.
Champion, V. L., Monahan, P. O., Springston, J. K., Russell, K., Zollinger, T. W., Saywell, R. M., et al. (2008). Measuring mammography and breast cancer beliefs in African America women. Journal of Health Psychology, 13(6), 827– 837.
Chang, H. L. And Kim, Y. I. (2015). Effect Of Attitude, Social Influence And Self Efficacy Model Factors On Regular Mammography Performance In Life Transition Aged Women In Korea. Asian Pacific Journal Of Cancer Pervenntion, 16, 3429- 434.
Consedine, N. S. Magai, C ., Kr ivoshekov a, Y. S.,  Ryzewicz, L. and Neugut, A . I . (2004). Fear, anxiety, worry, and breast cancer screening behavior: a critical review. Cancer Epidemiology Biomarkers and Prevention , 13(4), 501–510.
Consedine, N. S., Magai, C., and Neugut, A. I. (2004). The contribution of emotional characteristics to breast cancer screening among women from six ethnic groups . Preventive Medicine, 38, 64 – 77.
Cormier, L., Kwan, L., Reid, K., And Litwin, M. S. (2002). Knowledge and beliefs among brothers and sons of men with prostate cancer. Urology, 59(6), 895- 900.
DeVellis, B. M., & DeVellis, R. F. (2000). Self-efficacy and health. In: A. Baum, T. A. Revenson, & J. E. Singer (Eds.), Handbook of health psychology (pp. 235-247). Mahwah, NJ: Erlbaum.
Erdem, E. (2015). The Relationship Between Self Efficacy And Attitudes Of Chemistry Teacher Candidates. Problems Of Education In The 21 Century, 63, 62-70.
Fentiman, I. S. (2001). Fixed and modifiable risk factors for breast cancer. Int J Clin Pract, 55(8), 527-30.
Gierisch, J. M., Earp, J. A., Brewer, N. T., Rimer, B. K. (2010). Longitudinal predictors of nonadherence to maintenance of mammography. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev, 19(4), 1103-1111.
Hashemian, M., Hidarnia, A., Aminshokravi, F., Lamyian, M., Hassanpour, K., Akaberi, A., Tavafian, S. S. (2015). Farsi Version Of The Mammography Self-Efficacy Scale For Iranian Women. Cancer Nursing, 38(6), 484–489.
Hay, J. L., Buckley, T. R. And Ostroff, J. S. (2005). The Role Of Cancer Worry In Cancer Screening: A Theoretical And Empirical Review Of The Literature. Psycho-Oncology, 14, 517–534.
Hay, J. L., McCaul, K. D. and Magnan, R. E. (2006). “Does worry about breast cancer predict screening behaviors? A meta-analysis of the prospective evidence,” Preventive Medicine, 42(6), 401–408.
Leventhal, H., Brissette, I., Leventhal, E.A., 2003. Observer ratings of health and sickness: can other people tell us anything about our health that we don't already know? Health Psychol. 22, 471– 478.
Madlensky, L., Goel, V., Polzer, J., & Ashbury, F. D. (2003). Assessing the evidence for organized cancer screening programs.  European Journal of Cancer, 39,  1648-1653.
Mcalister, A. L., Perry, C. L., Parcel, G. S. (2008). How Individuals, Environments, And Health Behaviors Interact: social cognitive theory. Health behavior and health education:theory, research and practice, 20, 169- 188.
Morgan,J. G. (2013). Position Paper of the American Council on Science and Health on the Risk Factors of Breast cancer. The Breast Journal, 4(3), 177-197.
Schmiege, S. J., Klein, W. M. P. And Brayan, A. (2009). Distinctions between worry and perceived risk in the context of the theory of planned behavior. Journal of applied social psychology,  39(1), 95- 119.
Schopper, D., & de Wolf, C. (2009). How effective are breast cancer screening programmes by mammography? Review of the current evidence.  European Journal of Cancer, 45, 1916-1923.
Seçginli, S. (2012). Mammography Self-Efficacy Scale And Breast Cancer Fear Scale. Cancer Nursing, 35(5), 365- 373.
Smith, R. A., Cokkinides, V., And Brawley, O. W. (2009). Cancer Screening In The United States, 2009: A Review Of The Current American Cancer Society Guidelines And Issues In Cancer Screening. Ca Cancer J Clin, 59, 27- 41.
Tolma E L, Reininger B M, Evans A, Ureda J. (2006). Examining the theory of planned behavior and the construct of self-efficacy to predict mammogra-phy intention. Health Educ Behav, 33(2), 233- 251.
Zhang,L. R., 1 Chiarelli, A. M., Glendon, G. Mirea , L.,  Knight, J. A. Andrulis, I. L. And Ritvo, P. (2012). Worry Is Good For Breast Cancer Screening: A Study Of Female Relatives From The Ontario Site Of The Breast Cancer Family Registry. Journal Of Cancer Epidemiology, 12, 1-9.
روانشناسی سلامت
دوره 8، شماره 31
آذر 1398
صفحه 79-90
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار