روانشناسی سلامت

با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

رابطه باورهای فراشناختی و خوددلسوزی با مشکلات تغذیه‌ای بیماران مبتلا به دیابت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

2 استادیار، گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

مقدمه: بیماری دیابت یکی از شایع‌ترین بیماری‌های متابولیکی است که بر ابعاد مختلف زندگی فرد مبتلا تاثیر می‌گذارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین باورهای فراشناختی و خوددلسوزی با مشکلات تغذیه‌ای بیماران مبتلا به دیابت انجام‌ شده است. روش: روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود که تعداد 167 نفر از  بیماران دیابتی مجتمع آموزشی - درمانی امام علی (ع) در شهر کرج با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. پرسشنامه مورد استفاده  شامل سه پرسشنامه استاندارد اختلالات خوردن گارنر (۱۹۸۳)، پرسشنامۀ باورهای فراشناختی ولز (۱۹۹۷) و پرسشنامۀ خوددلسوزی نف (۲۰۰۳) می‌باشد. یافته‌ها: از آزمون همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون خطی چندمتغیری و از طریق نرم‌افزار SPSS 23 جهت تحلیل داده­ها استفاده شد. بر اساس نتایج مشاهده‌شده رابطه بین باورهای فراشناختی و خوددلسوزی با مشکلات تغذیه‌ای بیماران مبتلا به دیابت معنادار است (01/0p<). در تحلیل رگرسیون گام­به­گام، در گام اول، متغیر فراشناخت به میزان ۸/۱۱% و در گام دوم با اضافه‌شدن متغیر خوددلسوزی ۱۰% به توان پیش­بینی معادله افزوده شد. در مجموع حدود ۸/۲۱% از واریانس مشکلات تغذیه‌ای از طریق باورهای فراشناختی و خوددلسوزی پیش‌بینی شد (۰۱/۰>p). نتیجه‌گیری: به‌طور کل نتایج نشان داد باورهای فراشناختی و خوددلسوزی در پیش‌بینی مشکلات تغذیه بیماران دیابتی موثر است. همچنین نتایج بیانگر این بود که باورهای فراشناختی اثر قوی‌تری بر مشکلات تغذیه‌ای دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Relationship between Meta cognitive Beliefs and Self-Compassion with Nutritional Problems of Patients with Diabetes

نویسندگان [English]

  • Marzieh Ramezan khani 1
  • Reza Golpour 2

1 M.A, Department of Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran

2 Assistant Professor, Department of Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Objective: Diabetes is one of the most common metabolic diseases that affects various aspects of a person's life. The aim of this study was to investigate the relationship between metacognitive beliefs and self-compassion with nutritional problems in patients with diabetes. Method: The research method was descriptive-correlational that 167 diabetic patients of Imam Ali Educational and Medical Complex in Karaj were selected by available sampling method.. Questionnaire used includes three standard questionnaires of Garner Eating Disorders (1983), Wells Metacognitive Beliefs Questionnaire (1997) and Neff Self-Compassion Questionnaire (2003). Findings: Pearson correlation and multivariate linear regression test were used to analyze the data through SPSS 23 software. Based on the results observed, The relationship between metacognitive beliefs and self-compassion with nutritional problems in patients with diabetes is significant.  in stepwise regression analysis, in the first step, the metacognition variable was 11.8% and in the second step, with the addition of a 10% self-compassion variable, the predictive power of the equation was increased. In total, about 21.8% of the variance of nutritional problems was predicted through metacognitive beliefs and self-pity (0.01>p). Conclusion: In general, the results showed that metacognitive beliefs and self-compassion are effective in predicting nutritional problems in diabetic patients.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "metacognitive beliefs"
  • "self-compassion"
  • "nutritional problems"
  • "diabetics"
مراجع
آقاجانی, سیف‌اله, پرنیان‌خوی, مریم. (1400). اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت بر استرس ادراک‌شده و سرکوبگری عاطفی بیماران عروق کرونری قلب. فصلنامه علمی - پژوهشی روانشناسی سلامت ،(39)156،10-145.
آقاجانی، سیف‌اله؛ صمدی‌فرد، حمیدرضا؛ نریمانی، محمد(1396). نقش مؤلفه‌های اجتناب‌شناختی و باور فراشناختی در پیش‌بینی کیفیت زندگی بیماران دیابتی. روانشناسی سلامت، 6(21)، 142-156.
تقی‌پور, بهزاد؛ برزگران, رقیه (1398). "اثربخشی گروه درمانی وجودی بر خوددلسوزی و تاب‌آوری مادران کودکان کم‌توان ذهنی." دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی 20(2) (پیاپی 76).
 خدابخش, محمدرضا؛ کیانی, فریبا (1395). "نقش واسطه‌ای مشکلات تنظیم هیجان در رابطه ناگویی خلقی با رفتارهای خوردن آشفته در بین دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی." مجله دانشگاه علوم پزشکی کرمان 10(2).
خسروی، صدالله؛ صادقی، مجید؛ یابنده، محمدرضا (1392). کفایت روانسنجی مقیاس شفقت خود. روش‌ها و مدل‌های روانشناختی، 3 (13)، 47- 59.
دادخواه تهرانی, بهرام؛ توکلی, رضا؛ جزایری, سیدابوالقاسم (1397). "تأثیر مداخله آموزشی مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی بر رفتارهای تغذیه‌ای بیماران دیابتی نوع 2." علوم مراقبتی نظامی 5 (4) (مسلسل 18).
دانشور, سمیرا؛ خدامرادی, علی؛ غضنفری, زینب؛ منتظری, علی (1397). "بررسی کیفیت زندگی بیماران دیابتی: یک مطالعه مقایسه‌ای." پایش 17(5).
دلاوری، ع (1383). پرستار و دیابت. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، معاونت سلامت، مرکز مدیریت بیماری‌ها، اداره غدد و متابولیک. تهران، مرکز نشر صدا.
شایقیان، زینب؛ وفایی، مریم (1389). بررسی شاخص‌های روانسنجی سیاهه علائم اختلال خوردن (EDI) در دانش‌آموزان دختر پایه دوم دبیرستان‌های تهران. مطالعات روانشناختی، 6 (2).
شهبازی، مسعود؛ رجبی، غلامرضا، مقامی، ابراهیم؛ جلوداری، آرش (1394). ساختار عاملی تاییدی نسخه ‏فارسی مقیاس درجه‌بندی تجدید نظر شده شفقت خود در گروهی از زندانیان. روش‌ها و مدل‌های روانشناختی، 6 ‏‏(19)، 31- 46.‏
قدم‌پور, عزت‌اله؛ یوسف‌وند, مهدی؛ رجبی, هومن (1397). "نقش خوش‌بینی تحصیلی، باورهای فراشناختی، تنظیم شناختی هیجان در پیش‌بینی خودناتوان‌سازی تحصیلی." مطالعات روانشناسی تربیتی 15(30).
یوسفی، رحیم.، عریضی سامانی، حمیدرضا و صادقی، سیروس. (1386). سنجش بینش‌شناختی در بیماران روانی. مجله علمی - پژوهشی روانشناسی.11(44).393-381.
Baer, R.A., Lykins, L.B., & Peters, J.R. (2012). Mindfulness and self-compassion as predictors of psychological wellbeing in long-term meditators and matched nonmeditators. The Journal of Positive Psychology, (7): 230-238.
Boggiss, A. L., Consedine, N. S., Jefferies, C., Bluth, K., Hofman, P. L., & Serlachius, A. S. (2020). Protocol for a feasibility study: a brief self-compassion intervention for adolescents with type 1 diabetes and disordered eating. BMJ open, 10(2).
Capobianco, L., Faija, C., Husain, Z., & Wells, A. (2020). Metacognitive beliefs and their relationship with anxiety and depression in physical illnesses: A systematic review. Plos one, 15(9).
Charzyńska, E., Kocur, D., Działach, S., & Brenner, R. E. (2020). Testing the Indirect Effect of Type 1 Diabetes on Life Satisfaction Through Self-Compassion and Self-Coldness. Mindfulness, 1-8.
Dismuke CE, Edge, LE. (2014) Serious psychological distress and diabetes: a review of the literature. Pschiarty reports, 11(2), 9-19.
Ferrari, M., Dal Cin, M., & Steele, M. (2017). Self-compassion is associated with optimum self‐care behaviour, medical outcomes and psychological well-being in a cross-sectional sample of adults with diabetes. Diabetic Medicine, 34(11), 1546-1553.
Friis, A. M., Consedine, N. S., & Johnson, M. H. (2015). Does kindness matter?Diabetes, depression, and self-compassion: a selective review and research agenda.  Diabetes Spectrum, 28(4), 252-257.
Garner, D. M, Olmsted Ph. D & Polivy M. A. J, (1983). Development and Vaidation of a Multidimensional Eating Disorder Inventory For Anorexia Nervosa and Bulimia,International journal Eating Disorders, 2(2).
Koolaee, A. K., Falsafinejad, M. R., Sakachaei, L. G., & Sanagoo, A. (2019). Relation between metacognitive beliefs and psychological adjustment with improving quality of life in type 2 diabetic patients. Journal of Gorgan University of Medical Sciences, 21(3).
Neff, K. D .(2010). Review of 'The mindful path to self-compassion: Freeing yourself from destructive thoughts and emotions'. British Journal of Psychology, 101, 179-181.
Neff, K. D. & Germer, C. (2017). Self-Compassion and Psychological Wellbeing. In J. Doty (Ed.) Oxford Handbook of Compassion Science, Chap. 27. Oxford University Press.
Neff, K. D. (2003). The development and validation of a scale to measure self -compassion.Self and Identity, 2, 223-250.
Neff, K., Dahm, K. (2013). Self-Compassion: What it is, what it does, and how it relates to mindfulness. University of Texas at Austin.
Neff, K., Knox, M. (2017). Self-Compassion. Springer International Publishing, (2): 1-8.
Odou, N., Brinker, J. (2014). Exploring the relationship between rumination, self-compassion,  and mood. Self and Identity, 13(4), 449-459.
Papaleontiou, E. L. (2008). Metacognition and theory of mind. Cambridge: Cambridge Scholars Publishing.
Purewal, R., & Fisher, P. L. (2018). The contribution of illness perceptions and metacognitive beliefs to anxiety and depression in adults with diabetes. Diabetes Research and Clinical Practice, 136, 16-22.
Saadatjoo SA, Rezvanee MR, Tabyee SH, Oudi D (2012). Life quality comparison in type 2 diabetic patients and none diabetic persons. Modern Care Journal ;9:24-31.
Schwartz, S. A., Weissberg-Benchell, J., & Perlmuter, L. C. (2002). Personal control and disordered eating in female adolescents with type 1 diabetes. Diabetes Care, 25(11), 1987-1991.
Wells A (2006). Meta cognitive therapy for generalizade anxiety dsorder: an open trail, jounal of behavior thrapy and experimental psychiatry.
Wells Wells A.(2009). Metacognitive therapy for anxiety and depression. UK: Guilford Press.
روانشناسی سلامت
دوره 12، شماره 46
مرداد 1402
صفحه 63-76
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار