روانشناسی سلامت

خانواده و سلامتی

بررسی ارتباط دلیریوم بیمار با اضطراب در مراقبین خانوادگی بیماران بستری در بخش مراقبت‌های ویژه

سمیه شکری؛ الهام نواب؛ شیوا اسماعیلی؛ یاسمن جاهد؛ حمید حقانی؛ محبوبه شالی

دوره 14، شماره 53 ، خرداد 1404، صفحه 7-18

https://doi.org/10.30473/hpj.2025.70912.6032

چکیده

مقدمه: دلیریوم نوعی تخریب شناختی نوسان دار و یک مشکل حاد در بیماران بستری است که می‌تواند باعث ایجاد پاسخ های روانشناختی در مراقبین خانوادگی گردد. مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط بین دلیریوم بیمار و اضطراب در مراقبین خانوادگی بیماران بستری در بخش مراقبت‌های ویژه انجام شده است. روش: در این مطالعه مقطعی در سال 1402، تعداد 256 جفت از بیماران ... بیشتر مقدمه: دلیریوم نوعی تخریب شناختی نوسان دار و یک مشکل حاد در بیماران بستری است که می‌تواند باعث ایجاد پاسخ های روانشناختی در مراقبین خانوادگی گردد. مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط بین دلیریوم بیمار و اضطراب در مراقبین خانوادگی بیماران بستری در بخش مراقبت‌های ویژه انجام شده است. روش: در این مطالعه مقطعی در سال 1402، تعداد 256 جفت از بیماران و مراقبین خانوادگی بیماران بستری در بخش مراقبت‌های ویژه به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب انتخاب شدند. جهت جمع‌آوری اطلاعات از سه پرسشنامه شامل اطلاعات جمعیت‌شناختی، پرسشنامه CAM-ICU و پرسشنامه GAD7 استفاده شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزاز SPSS نسخه 16 تحلیل شدند. یافته‌ها: نمره دلیریوم در 200 مورد از بیماران (1/78 %) مثبت گزارش شد. تعداد 240 نفر (8/93%) از مراقبین خانوادگی علائم اضطراب را گزارش کرده بودند که تعداد 43 نفر (8/16%) اضطراب خفیف، 84 نفر (8/32%) اضطراب متوسط و 113 نفر (2/44%) اضطراب شدید را تجربه کرده بودند. ارتباط آماری معنی‌داری بین دلیریوم بیمار و اختلال اضطراب فراگیر مراقبین خانوادگی گزارش شد (001/0 >P). نتیجه‌گیری: وجود میزان بالای اضطراب در مراقبین خانوادگی لزوم توجه بیشتر کادر پرستاری به کاهش اضطراب را نمایان می‌کند. مراقبین خانوادگی نقش مهمی در حمایت از فرد بیمار برعهده دارند و حمایت از آنان به معنای تداوم مراقبت است. داشتن ارزیابی مناسب از نیازهای مراقبین خانوادگی و تلاش در جهت پاسخ به این نیازها می‌تواند موجب بهبود کیفیت مراقبت و افزایش رضایتمندی از دریافت خدمات مراقبتی گردد.

تاثیر هیجانات بر سلامت و رفتارهای مرتبط با سلامت

اثر برداشت مثبت یا منفی بر ارزیابی درد توسط پرستاران

سوسن علیزاده فرد

دوره 14، شماره 53 ، خرداد 1404، صفحه 19-30

https://doi.org/10.30473/hpj.2025.72227.6109

چکیده

مقدمه: ارزیابی درد بیمار ممکن است تاثیر قابل توجهی بر سطح مراقبتی داشته باشد که بیمار دریافت می‏کند. بسیاری از مطالعات نشان داده‏اند که عوامل زمینه‏ای ممکن است بر تخمین درد ناظر تأثیر بگذارد؛ ازجمله مشخص شده است که چگونگی برداشت مثبت یا منفی دربارة فرد دردمند ممکن است موجب ارزیابی بیشتر یا کمتر درد در آنان شود. هدف از پژوهش حاضر ... بیشتر مقدمه: ارزیابی درد بیمار ممکن است تاثیر قابل توجهی بر سطح مراقبتی داشته باشد که بیمار دریافت می‏کند. بسیاری از مطالعات نشان داده‏اند که عوامل زمینه‏ای ممکن است بر تخمین درد ناظر تأثیر بگذارد؛ ازجمله مشخص شده است که چگونگی برداشت مثبت یا منفی دربارة فرد دردمند ممکن است موجب ارزیابی بیشتر یا کمتر درد در آنان شود. هدف از پژوهش حاضر مقایسة اثر برداشت مثبت و منفی دربارة فرد دردمند بر ارزیابی درد آنها در پرستاران و افراد عادی است. روش: 60 فرد پرستار و عادی زن و مرد (هرگروه 30 نفر) روایت‏هایی را دربارة چهار شخصیت مثبت و چهار شخصیت منفی (مرد و زن) همراه با نام و عکس آنها شنیدند. سپس ویدیوهای از چهره دردمند همان افراد در چهار سطح (خنثی، خفیف، متوسط، شدید) مشاهده کردند. از آنان خواسته شد تا میزان درد هر کدام را از 1 تا 100 ارزیابی نمایند. داده‏های دو گروه با کمک نرم افزار SPSS-21 مقایسه شد. یافته‌ها: نتایج حاصل از تحلیل واریانس اندازه‏گیری مکرر (4×2) در دو گروه مشخص نمود که اولاً افراد عادی، درد شخصیت‏های مثبت را بیش از شخصیت‏های منفی ارزیابی نموده بودند؛ درحالی‏که ارزش‏گذاری مثبت یا منفی در پرستاران تفاوتی ایجاد نکرده بود. دوماً پرستاران درمجموع سطح درد کمتری را گزارش کرده بودند. نتیجه‌گیری: این نتایج در کنار تاکید بر اهمیت برداشت ناظران عادی از فرد دردمند، همچنین مشخص نمود که تجربه و دانش حرفه‏ای پرستاران در زمینه‏های درمانی، اثر سوگیری برداشت را در آنان کاهش داده است.

جنبه های روانشناختی و اجتماعی پیشگیری از بیماریها

نقش میانجی خطاهای شناختی در رابطه بین فشار فرهنگی- اجتماعی و ترس از تصویر بدنی در زنان چاق بدون سابقه کاهش وزن

منیژه حدادی برزکی؛ عذرا زبردست؛ سجاد رضایی

دوره 14، شماره 53 ، خرداد 1404، صفحه 31-44

https://doi.org/10.30473/hpj.2025.71479.6064

چکیده

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی خطاهای شناختی در رابطه بین فشار اجتماعی- فرهنگی و ترس از تصویر بدنی در زنان چاق بدون سابقه کاهش وزن انجام شد. روش: طرح پژوهش توصیفی- مقطعی از نوع همبستگی بود که با 200 زن 30 تا 55 ساله‌ چاق بدون سابقه کاهش‌وزن، به روش نمونهگیری در دسترس از شهرهای تهران، رشت و کاشان، در نیمه دوم 1402، اجرا ... بیشتر مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی خطاهای شناختی در رابطه بین فشار اجتماعی- فرهنگی و ترس از تصویر بدنی در زنان چاق بدون سابقه کاهش وزن انجام شد. روش: طرح پژوهش توصیفی- مقطعی از نوع همبستگی بود که با 200 زن 30 تا 55 ساله‌ چاق بدون سابقه کاهش‌وزن، به روش نمونهگیری در دسترس از شهرهای تهران، رشت و کاشان، در نیمه دوم 1402، اجرا شد. جهت سنجش، از شاخص توده‌بدنی (BMI) استفاده‌شد و آزمودنیها به پرسش‌نامه‌های جمعیتشناختی، ترس از تصویربدن لیتلتون (BICI)، فشار فرهنگی- اجتماعی ادراک‌شده (PSPS) و خطاهای‌شناختی الیس (CDQ) داوطلبانه پاسخ دادند. تحلیل داده‌ها با نسخه 22 نرم‌افزار SPSS و Amos انجام شد. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد بین فشار فرهنگی- اجتماعی و ترس از تصویر بدنی (P<0.05, r=0.38)، خطاهای‌شناختی و ترس از تصویربدنی (p<0.05, r=0.50) و فشار فرهنگی- اجتماعی و خطاهای‌شناختی (p<0.05, r=0.65) رابطه معنادار وجود دارد؛ یک واحد تغییر فشار فرهنگی- اجتماعی منجر به 36/0 تغییرات در ترس از تصویربدنی، یک واحد تغییر خطاهای‌شناختی منجر به 55/0 تغییرات در تصویربدنی و یک واحد تغییر فشار فرهنگی- اجتماعی منجر به 66/0 تغییرات در خطاهای‌شناختی می‌شود. الگوی میانجی پیشنهادی از برازش نسبتاً خوبی برخوردار بود و مدل ترسیم شده 63 درصد از نمرات متغیر مکنون ترس از تصویر بدنی را تبیین مینماید (χ2/df=2.503, RMSEA= 0.088, CFI= 0.609, PCFI= 0.695, IFI=0.730, GFI=0.609). تحلیل بوت‌استراپ نشان داد خطاهای شناختی به‌طور معنی‌داری در رابطه بین نمرات فشارفرهنگی- اجتماعی و ترس از تصویر بدنی میانجیگری می‌کند (95% CI: 0.172 to 0.154). نتیجه‌گیری: خطاهای‌شناختی تفکر دوقطبی و سوگیری‌توجه اثر مخرب فشار فرهنگی- اجتماعی را برای ایجاد ترس بیشتر از تصویربدنی در زنان چاق شدت می‌بخشد. در این رابطه پیشنهاد می‌شود درمانگران جهت تدوین برنامه چاقی برای اقناع‌سازی برای کاهش‌وزن بر روی تاثیر خطاهای‌شناختی توجه ویژه‌ای داشته‌باشند.

جنبه های روانشناختی و اجتماعی پیشگیری از بیماریها

مدل‌یابی نگرش خوردن براساس کمال‌گرایی و نارضایتی از بدن با نقش واسطه‌ای اضطراب در دانشجویان

میلاد رحیمی؛ ربابه نوری؛ الهه تاج‌فر

دوره 14، شماره 53 ، خرداد 1404، صفحه 45-60

https://doi.org/10.30473/hpj.2025.71291.6069

چکیده

مقدمه: ورود به دانشگاه یک مرحله رشدی حیاتی است که می‌تواند دانشجویان را نسبت به نگرش‌های خوردن آشفته و اختلالات خوردن آسیب‌پذیر کند. ازاین‌رو، هدف این مطالعه بررسی رابطه کمال‌گرایی و نارضایتی از بدن با نگرش خوردن با نقش واسطه‌ای اضطراب در دانشجویان بود. روش: پژوهش حاضر از نوع همبستگی و تحلیل مسیر بود. جامعه آماری این پژوهش شامل ... بیشتر مقدمه: ورود به دانشگاه یک مرحله رشدی حیاتی است که می‌تواند دانشجویان را نسبت به نگرش‌های خوردن آشفته و اختلالات خوردن آسیب‌پذیر کند. ازاین‌رو، هدف این مطالعه بررسی رابطه کمال‌گرایی و نارضایتی از بدن با نگرش خوردن با نقش واسطه‌ای اضطراب در دانشجویان بود. روش: پژوهش حاضر از نوع همبستگی و تحلیل مسیر بود. جامعه آماری این پژوهش شامل دانشجویان ۱۹ تا ۲۴ سال مقطع کارشناسی دانشگاه خوارزمی بود که در نیمسال اول سال تحصیلی ۱۴۰۲ مشغول به تحصیل بودند که از این بین، ۴۷۸ نفر با روش تصادفی از نوع خوشه‌ای یک مرحله‌ای انتخاب شدند. پرسشنامه‌های نگرش خوردن (EAT-26)، اضطراب بک (BAI)، شکل بدن (BSQ) و مقیاس کمال‌گرایی (FMPS) مورداستفاده قرار گرفت. داده‌ها با نرم‌افزارهای SPSS-26 و Amos-24 تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که اثر کمال‌گرایی (01/0> p و ۴۶/۰=β)، نارضایتی از بدن (01/0> p و ۳۶/۰=β) و اضطراب (01/0< p و ۱۳/۰=β) بر نگرش خوردن، مثبت و معنی‌دار است. علاوه‌برآن، کمال‌گرایی (01/0> p و ۳۳/۰=β) و نارضایتی از بدن (01/0> p و ۳۸/۰=β) بر اضطراب و همچنین کمال‌گرایی (۰۱/۰> p و ۲۱/۰=β) بر نارضایتی از بدن، اثر مثبت و معنی‌دار دارند. نتیجه‌گیری: اضطراب در رابطه کمال‌گرایی و نارضایتی از بدن با نگرش خوردن در دانشجویان، نقش واسطه‌ای ایفا می‌کند. آگاهی از این نتایج در تدوین راهبردهای پیشگیرانه و مداخلات درمانی مناسب اهمیت زیادی دارد.

تاثیر هیجانات بر سلامت و رفتارهای مرتبط با سلامت

مدل پارادایمی برانگیزاننده‌های فرهنگی و اجتماعی رفتار پرخطر جنسی در نوجوانان شهر تهران

فاطمه عسکری رستمی؛ سیدرضا جوادیان؛ حسین افراسیابی

دوره 14، شماره 53 ، خرداد 1404، صفحه 61-76

https://doi.org/10.30473/hpj.2025.71959.6084

چکیده

مقدمه: هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل و پیامدهای فرهنگی-اجتماعی رفتار پرخطر جنسی در نوجوانان شهر تهران بوده است. روش: روش مورداستفاده در این پژوهش از نوع کیفی با راهبرد نظریه زمینهای است. مشارکتکنندگان پژوهش شامل 24 نفر از نوجوانان دارای رفتار پرخطر جنسی در شهر تهران بوده که با استفاده از نمونهگیری گلوله برفی انتخاب‌شده‌اند. ... بیشتر مقدمه: هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل و پیامدهای فرهنگی-اجتماعی رفتار پرخطر جنسی در نوجوانان شهر تهران بوده است. روش: روش مورداستفاده در این پژوهش از نوع کیفی با راهبرد نظریه زمینهای است. مشارکتکنندگان پژوهش شامل 24 نفر از نوجوانان دارای رفتار پرخطر جنسی در شهر تهران بوده که با استفاده از نمونهگیری گلوله برفی انتخاب‌شده‌اند. دادهها با استفاده از روش مصاحبه عمیق جمعآوری، و به کمک روش کدگذاری نظری (باز، محوری و انتخابی) تجزیه‌وتحلیل شدهاند. یافته‌ها: به‌طورکلی در فرآیند تجزیه‌وتحلیل دادهها، 38 مقوله فرعی و 13 مقوله اصلی خلق شد. یافتههای کلی حاکی از آن است که فقدان هدف و بیش کنترلگری به‌عنوان شرایط علّی، مهاجرت، فقر ادراک‌شده و فضای مجازی به‌عنوان شرایط زمینهای، برچسب خوردن و محدودیت‌های دینی و فرهنگی به‌عنوان شرایط مداخلهگر در بروز رفتار پرخطر جنسی استخراج شدند. جستوجوی مکان امن و خلوت و تلاش برای صمیمت زیاد با دوستان به‌عنوان راهبردهای به‌کاررفته شده توسط نوجوانان و نگرانی از گیر افتادن توسط پلیس، ترس از برخوردها و تنبیه‌های شدید خانواده و نگرانی از افشا نیز به‌عنوان پیامدهای این نوع رفتارها شناسایی‌شده‌اند. نتیجه‌گیری: تأثیر متقابل شرایطی مانند مشکلات اقتصادی، مهاجرت، فضای مجازی و محدودیتهای دینی و فرهنگی در شکلگیری رفتار پرخطر جنسی در نوجوانان مشخص گردید. لذا پیشنهاد می‌شود که برای کاهش این رفتارها، اقداماتی در جهت افزایش صمیمیت در خانواده‌ها و آموزش و ارتقای سواد رسانه‌ای والدین و نوجوانان انجام شود.

stress

اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی (MBCT) بر تنظیم شناختی و بهبود کیفیت زندگی زنان مبتلابه اختلال کندن مو

پگاه جوکار؛ مهدیه رحمانیان

دوره 14، شماره 53 ، خرداد 1404، صفحه 77-92

https://doi.org/10.30473/hpj.2025.72172.6102

چکیده

مقدمه: پژوهش حاضر به‌منظور اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر تنظیم شناختی و بهبود کیفیت زندگی زنان مبتلابه اختلال کندن مو انجام شد. روش: پژوهش نیمه‌آزمایشی حاضر، با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و پیگیری ۴ماهه با گروه کنترل، روی ۳۰ زن مبتلا به اختلال کندن مو مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره درود (سه ماهه آخر ۱۴۰۲) که تشخیص موکنی ... بیشتر مقدمه: پژوهش حاضر به‌منظور اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر تنظیم شناختی و بهبود کیفیت زندگی زنان مبتلابه اختلال کندن مو انجام شد. روش: پژوهش نیمه‌آزمایشی حاضر، با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و پیگیری ۴ماهه با گروه کنترل، روی ۳۰ زن مبتلا به اختلال کندن مو مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره درود (سه ماهه آخر ۱۴۰۲) که تشخیص موکنی بر اساس DSM-5 توسط دو روانشناس بالینی دریافت کرده بودند، انجام شد. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه اختلال کندن مو محققان بیمارستان عمومی ماساچوست (1980)، کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی (1990)، تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی و همکاران (۲۰۰۱) بود. افراد به‌صورت هدفمند انتخاب و به‌صورت تصادفی با استفاده از نرم‌افزار اختصاص تصادفی به دو گروه آزمایش (۱۵ نفر) و کنترل (۱۵ نفر) تقسیم شدند. گروه آزمایش هشت جلسه شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی طبق پروتکل سگال و همکاران (2013) دریافت کرد، درحالی‌که گروه کنترل مداخلهای دریافت نکرد. داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس با اندازه‌گیری مکرر در SPSS26 تحلیل شدند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر تنظیم شناختی هیجان و کیفیت زندگی زنان مبتلابه اختلال کندن مو به‌طور معناداری مؤثر است (۱/۰>p). نتیجه‌گیری: شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی می‌تواند به‌عنوان یک روش مؤثر برای بهبود تنظیم شناختی هیجان و کیفیت زندگی زنان مبتلابه اختلال کندن مو مورد استفاده قرار گیرد.

مداخلات روانشناختی در سلامت و بیماریها

اثربخشی درمان شناختی رفتاری جنسی بر خودپنداره جنسی، خودابرازی جنسی، اختلال نعوظ و کمبود میل جنسی در بیماران مبتلا به کژکاری جنسی

فاطمه بیان فر؛ سید سعید سلیمان پور

دوره 14، شماره 53 ، خرداد 1404، صفحه 93-112

https://doi.org/10.30473/hpj.2025.70571.6015

چکیده

مقدمه: هدف از این مطالعه بررسی اثربخشی درمان شناختی-‌رفتاری-‌جنسی بر خودپنداره‌جنسی، خودابرازی جنسی، اختلال نعوظ و اختلال کمبود میل‌جنسی در بیماران مرد مبتلا به کژکاری جنسی بود. روش: روش پژوهش نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون – پس‌آزمون با گروه کنترل و دوره پیگیری یک ماهه بود. جامعه آماری شامل تمامی بیماران مرد مبتلا به اختلال ... بیشتر مقدمه: هدف از این مطالعه بررسی اثربخشی درمان شناختی-‌رفتاری-‌جنسی بر خودپنداره‌جنسی، خودابرازی جنسی، اختلال نعوظ و اختلال کمبود میل‌جنسی در بیماران مرد مبتلا به کژکاری جنسی بود. روش: روش پژوهش نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون – پس‌آزمون با گروه کنترل و دوره پیگیری یک ماهه بود. جامعه آماری شامل تمامی بیماران مرد مبتلا به اختلال نعوظ و کمبود میل‌جنسی مراجعه‌کننده به متخصصان اورولوژی منطقه یک شهر تهران بود. از این جامعه نمونه‌ای به حجم 26 نفر به روش هدفمند، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (13 نفر) و کنترل (13 نفر) گمارده شدند. گروه آزمایش 10 جلسه 90 دقیقه‌ای را به مدت دو و نیم ماه دریافت کردند و گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفتند. ابزارهای به کار برده شده در این مطالعه شامل پرسشنامه عملکرد جنسی مردان روزن و همکاران (1997)، پرسشنامه استاندارد خودپنداره جنسی اسنل (1995)، پرسشنامه خودابرازی جنسی اسنل، بلک، کلارک (1987) هستند. برای تجزیه وتحلیل دادهها از تحلیل کوواریانس چند متغیره به‌علاوه آزمون تعقیبی بونفرونی استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که در مرحله پسآزمون، درمان شناختی‌رفتاری‌جنسی موجب افزایش معنیدار خودپنداره جنسی مثبت (P≤ 0.001) و خود ابرازی جنسی (P≤ 0.001) و کاهش معنیدار اختلال نعوظ (P≤ 0.001) و افزایش معنیدار میل جنسی (P≤ 0.001) در بیماران مرد مبتلا به اختلال کژکاری جنسی شد. نتیجه‌گیری: درمان شناختی-‌رفتاری-‌جنسی با بهره‌گیری از تکنیک‌های شناختی-‌رفتاری و آموزش رفتارهای جنسی می‌تواند به عنوان یک مداخله موثر جهت بهبود خودپنداره جنسی، خودابرازی جنسی، اختلال نعوظ و کمبود میل‌جنسی در بیماران مرد مبتلا به کژکاری جنسی مورد استفاده قرار گیرد.

بیماریهای مزمن مانند سرطان،دیابت،ایدز، قلبی-عروقی ، ام اس و ....

بررسی مداخلات روانشناختی در افراد مبتلا به سرطان پروستات: یک مرور نظام‌مند

سمانه صومعلو؛ منیژه فیروزی؛ عاطفه عربی؛ هدی زرج

دوره 14، شماره 53 ، خرداد 1404، صفحه 113-128

https://doi.org/10.30473/hpj.2025.72291.6113

چکیده

مقدمه: مطالعه حاضر با هدف مرور مداخلات روان‌شناختی در افراد مبتلا به سرطان پروستات انجام گرفت. روش: روش پژوهش، مرور نظام‌مند و جامعه آماری شامل کلیه پژوهش‌های خارجی بود که با استفاده از کلیدواژه‌های سرطان، پروستات، مداخلات روان‌شناختی، مرور نظام‌مند در پایگاه‌های اطلاعاتی گوگل اسکولار، ساینس دایرکت، پاب مد، اسپرینگر، سایک ... بیشتر

مداخلات روانشناختی در سلامت و بیماریها

اثربخشی درمان هیجان‌محور و درمان ذهن‌آگاهی در بهبود خودکارآمدی، تعارض در ابراز هیجان و ادراک‌درد در بیماران مبتلا به درد مزمن عضلانی اسکلتی

سارا سوری؛ افشین صلاحیان؛ بیتا نصر الهی

دوره 14، شماره 53 ، خرداد 1404، صفحه 129-148

https://doi.org/10.30473/hpj.2025.70957.6037

چکیده

مقدمه: درد مزمن اختلال عضلانی-اسکلتی می‌باشد که موجب بروز درد در نواحی مفاصل نواحی مختلف بدن می‌شود و مشکلات جسمی و روانی برای بیماران به وجود می‌آورد بنابرین پژوهش حاضر به دنبال مقایسه اثربخشی درمان هیجان‌محور و درمان ذهن‌آگاهی در بهبود خودکارآمدی، تعارض در ابراز هیجان و ادراک‌درد در بیماران مبتلا به درد مزمن عضلانی اسکلتی می‌باشد. روش: ... بیشتر مقدمه: درد مزمن اختلال عضلانی-اسکلتی می‌باشد که موجب بروز درد در نواحی مفاصل نواحی مختلف بدن می‌شود و مشکلات جسمی و روانی برای بیماران به وجود می‌آورد بنابرین پژوهش حاضر به دنبال مقایسه اثربخشی درمان هیجان‌محور و درمان ذهن‌آگاهی در بهبود خودکارآمدی، تعارض در ابراز هیجان و ادراک‌درد در بیماران مبتلا به درد مزمن عضلانی اسکلتی می‌باشد. روش: روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی، با طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه بیماران مبتلا به درد مزمن عضلانی اسکلتی شهر تهران در سال 1401 بوده‌اند که با استفاده از روش نمونه گیری دردسترس تعداد 60 نفر انتخاب و به صورت تصادفی به 3 گروه 20 نفره درمان هیجان محور، درمان ذهن‌آگاهی و کنترل تقسیم شدند. برای جمع آوری داده‌ها از پرسشنامه خودکارآمدی درد، پرسشنامه تعارض هیجانی و ادراک بیماری استفاده شد. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل کوواریانس استفاده شده است. یافته‌ها: نتایج نشان داد درمان هیجان‌محور و ذهن‌آگاهی بر بهبود خودکارآمدی، تعارض ابراز هیجان و ادراک‌درد تاثیر معناداری دارد (0.05>p). آزمون شفه نشان داد تاثیر درمان هیجان‌مدار بر تعارض ابراز هیجان و ادراک‌درد به طور معناداری بیشتر از درمان ذهن‌آگاهی بود (0.05>p). نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌ها می‌توان نتیجه گرفت در بهبود خودکارآمدی درد بیماران مبتلا به درد مزمن، مداخله ذهن‌آگاهی و برای بهبود تعارض در ابراز هیجان و ادراک‌درد بیماران درد مزمن درمان هیجان‌مدار تاثیر بیشتری دارند.

جنبه های روانشناختی در سلامت و بیماریها

مقایسه اثربخشی واقعیت درمانی گروهی و رفتار درمانی گروهی دیالکتیک بر سبک زندگی و پیروی از درمان در زنان مبتلا به دیابت نوع دو

ماندانا جمالی؛ محمدحسین دباغ منش؛ آدیس کراسکیان موجمباری؛ مریم بهرامی هیدجی

دوره 14، شماره 53 ، خرداد 1404، صفحه 149-165

https://doi.org/10.30473/hpj.2025.72669.6134

چکیده

مقدمه: مطالعات متعددی در زمینه اثربخشی واقعیت درمانی و رفتار درمانی دیالکتیکی انجام شده است. اما مطالعاتی که به مقایسه اثربخشی واقعیت درمانی و رفتار درمانی دیالکتیکی بر سبک زندگی و تبعیت از درمان در زنان مبتلا به دیابت نوع دو مغفول مانده است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی واقعیت درمانی و رفتار درمانی دیالکتیکی بر سبک زندگی و تبعیت ... بیشتر مقدمه: مطالعات متعددی در زمینه اثربخشی واقعیت درمانی و رفتار درمانی دیالکتیکی انجام شده است. اما مطالعاتی که به مقایسه اثربخشی واقعیت درمانی و رفتار درمانی دیالکتیکی بر سبک زندگی و تبعیت از درمان در زنان مبتلا به دیابت نوع دو مغفول مانده است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی واقعیت درمانی و رفتار درمانی دیالکتیکی بر سبک زندگی و تبعیت از درمان در زنان مبتلا به دیابت نوع دو انجام شد. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و پیگیری به مدت دو ماه با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش کلیه زنان مبتلا به دیابت نوع دو مراجعه کننده به یک کلینیک تخصصی دیابت در شهر شیراز (1403) بودند. که تعداد 45نفر ( 15 نفر در گروه آموزشی واقعیت درمانی، 15 نفر در گروه آموزشی رفتار درمانی دیالکتیکی و 15 نفر در گروه کنترل) به عنوان نمونه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل گماشته شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه سبک زندگی (لالی و همکاران، 1391)، پرسشنامه تبعیت از درمان (مدانلو، 1392)، استفاده شد. دادهها با استفاده از شاخصهای آمار توصیفی و روش تحلیل واریانس مختلط تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها: بین واقعیت درمانی و رفتار درمانی دیالکتیکی با گروه کنترل در سبک زندگی و تبعیت از درماندر زنان مبتلا به دیابت نوع دو تفاوت معناداری وجود نداشت (05/0<P) اما تفاوت میانگین حاکی از آن است که واقعیت درمانی نسبت به رفتار درمانی دیالکتیکی منجر به بهبود سبک زندگی و تبعیت از درمان شد اما این تفاوت از لحاظ آماری معنادار نشد. نتیجه‌گیری: با توجه به یافتههای پژوهش حاضر میتوان نتیجه گیری کرد هم واقعیت درمانی و هم رفتار درمانی دیالکتیکی را به عنوان یک روش درمانی کارآمد جهت بهبود سبک زندگی و تبعیت از درمان در زنان مبتلا به دیابت نوع دو پیشنهاد داد.

اثربخشی امید درمانی بر اجتناب شناختی- رفتاری و فعالیت‌های خودمراقبتی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2

دوره 13، شماره 50 ، شهریور 1403، ، صفحه 7-22

https://doi.org/10.30473/hpj.2024.66826.5733

چکیده

مقدمه: روان‌درمانی که امید را هدف اصلی تغییر قرار دهد، برای بیماران مبتلا به دیابت حائز اهمیت خواهد بود و سبب افزایش پیروی بیماران از رفتارهای خودمراقبتی و ایجاد احساس بهبودی و رضایت از کنترل بیماری خواهد شد. براین اساس هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی امید درمانی بر اجتناب شناختی-رفتاری و فعالیتهای خودمراقبتی در بیماران مبتلا ... بیشتر مقدمه: روان‌درمانی که امید را هدف اصلی تغییر قرار دهد، برای بیماران مبتلا به دیابت حائز اهمیت خواهد بود و سبب افزایش پیروی بیماران از رفتارهای خودمراقبتی و ایجاد احساس بهبودی و رضایت از کنترل بیماری خواهد شد. براین اساس هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی امید درمانی بر اجتناب شناختی-رفتاری و فعالیتهای خودمراقبتی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 می‌باشد. روش: این پژوهش نیمه‌آزمایشی و از طرح پیش‌آزمون- پسآزمون با گروه کنترل می‌باشد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی زنان و مردان متأهل مبتلا به دیابت نوع 2 شهر اهواز که در سال 1400 عضو انجمن دیابت این شهر بوده که از میان آن‌ها با استفاده از روش هدفمند و بر اساس نمرات مقیاس اجتناب شناختی- رفتاری (اتنبرگ و دابسون، 2004) و مقیاس فعالیت‌های خودمراقبتی دیابت (توبرت و همکاران، 2000) در پیش‌آزمون، 40 نفر انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه 20 نفره آزمایش و گواه تقسیم شدند. گروه آزمایشی، آموزش امیددرمانی را به مدت 8 جلسه 90 دقیقه‌ای دریافت کردند اما گروه گواه مداخله‌ای دریافت نکردند. پس از اجرای مداخله بار دیگر دو گروه پرسش‌نامه‌های پژوهش را تکمیل کردند و دادهها از طریق تحلیل کوواریانس چندمتغیری و تک‌متغیری با استفاده از نرم‌افزار SPSS-24 تحلیل شدند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که امید درمانی بر اجتناب شناختی-رفتاری و فعالیت‌های خودمراقبتی در بیماران دیابتی نوع 2تأثیر معنی‌داری داشت (05/0>p). نتیجه‌گیری: لذا بر اساس یافته‌های حاصل از این پژوهش، امید درمانی می‌تواند روشی مؤثر برای کاهش اجتناب شناختی-رفتاری و افزایش فعالیت‌های خودمراقبتی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 باشد.

پروتکل‌های اعلام خبر بد به بیمار: یک مطالعه‌‌ی مروری

دوره 12، شماره 47 ، آذر 1402، ، صفحه 71-88

https://doi.org/10.30473/hpj.2024.67159.5762

چکیده

مقدمه: اعلام خبر بد به بیمار و خانواده‌ی وی مرحله‌ای مهم و دشوار در فرایند یک بیماری است که نیازمند مهارت‌های کلامی و غیرکلامی می‌باشد. مطالعات در حوزه‌ی روانشناسی سلامت به ارائه‌ی پروتکل‌هایی برای توضیح گام‌به‌گام نحوه‌ی اعلام خبر بد، پرداخته‌اند. این پروتکل‌ها در حوزه‌های درمانی مختلف، با رویکردهای متفاوت و از زوایای متنوعی ... بیشتر مقدمه: اعلام خبر بد به بیمار و خانواده‌ی وی مرحله‌ای مهم و دشوار در فرایند یک بیماری است که نیازمند مهارت‌های کلامی و غیرکلامی می‌باشد. مطالعات در حوزه‌ی روانشناسی سلامت به ارائه‌ی پروتکل‌هایی برای توضیح گام‌به‌گام نحوه‌ی اعلام خبر بد، پرداخته‌اند. این پروتکل‌ها در حوزه‌های درمانی مختلف، با رویکردهای متفاوت و از زوایای متنوعی اعلام خبر بد را بررسی کرده‌اند. تنوع مدل‌های ارائه شده می‌تواند متخصصان سلامت را در انتخاب مدل مناسب دچار تردید نماید. مطالعه‌ی حاضر با هدف شناسایی پرکاربردترین پروتکل‌های موجود برای اعلام خبر بد، شباهت‌ها و تفاوت‌های آن‌ها و ارائه‌ی ساختاری جهت مقایسه‌ی این پروتکل‌ها با یکدیگر انجام شد.روش: جستجوی پروتکل‌های اعلام خبر بد در پایگاه‌های اطلاعاتی گوگل اسکالر و ساینس دایرکت انجام شد. سپس پرکاربردترین پروتکل‌ها که بیشترین ارجاع در مطالعات دیگر به آنها داده شده بود شناسایی و در نهایت 13 پروتکل برای بررسی دقیق‌تر انتخاب شد.یافته‌ها: ر نتیجه‌ی مقایسه این پروتکل‌ها 9 مفهوم مشترک در قالب 47 زیرمرحله شناسایی و سپس سهم هر پروتکل در مفاهیم و زیرمرحله‌ها در قالب جدولی مقایسه‌ای به تفصیل مشخص شد. به طور کلی، این مطالعه با مرور و مقایسه‌ی مهم‌ترین پروتکل‌های اعلام خبر بد، به ارائه‌ی تصویری نسبتاً جامع از آنچه در مطالعات مختلف مورد توجه قرار گرفته پرداخته است.نتیجه‌گیری: بدین ترتیب، متخصصان می‌توانند با مراجعه به مدل مفهومی ارائه شده، تصویری دربردارنده مفاهیم مشترک و زیرمرحله‌های متفاوت از مهم‌ترین پروتکل‌های اعلام خبر بد دریافت نمایند.

اثربخشی نوروفیدبک بر اضطراب بارداری و افسردگی پریناتال زنان باردار در طول همه‌گیری کووید-19: طرح تک‌آزمودنی با چند خط پایه

دوره 12، شماره 47 ، آذر 1402، ، صفحه 1-18

https://doi.org/10.30473/hpj.2024.64013.5544

چکیده

مقدمه: در طول همه‌گیری کووید-19، مطالعات متعددی شیوع اضطراب و افسردگی را در زنان باردار شناسایی کرده‌اند. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر نوروفیدبک بر اضطراب بارداری و افسردگی پریناتال در زنان باردار انجام شد.روش: این پژوهش یک طرح آزمایشی تک‌آزمودنی از نوع طرح خط پایه چندگانه با دوره پیگیری بود. 3 زن باردار مبتلا به اضطراب بارداری ... بیشتر مقدمه: در طول همه‌گیری کووید-19، مطالعات متعددی شیوع اضطراب و افسردگی را در زنان باردار شناسایی کرده‌اند. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر نوروفیدبک بر اضطراب بارداری و افسردگی پریناتال در زنان باردار انجام شد.روش: این پژوهش یک طرح آزمایشی تک‌آزمودنی از نوع طرح خط پایه چندگانه با دوره پیگیری بود. 3 زن باردار مبتلا به اضطراب بارداری و افسردگی پریناتال براساس روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به صورت پلکانی به تحقیق وارد شدند. ابزارهای به کار رفته شامل درمان نوروفیدبک، مقیاس‌های اضطراب بارداری و مقیاس افسردگی بک- ویرایش دوم بود. داده‌ها با استفاده از تحلیل چشمی، اندازه اثر و درصد بهبودی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته: نوروفیدبک به‌طور معناداری موجب کاهش شدت علائم اضطراب بارداری و افسردگی پریناتال شد، به‌طوری‌که درصد بهبودی برای بیمار اول، دوم و سوم در علائم اضطراب بارداری به‌ترتیب 72، 74 و 71 درصد و در علائم افسردگی پریناتال 72، 77 و 77 درصد به‌دست آمد. تحلیل‌های دیداری و نتایج تحلیل‌های درون‌موقعیتی و بین‌موقعیتی نیز حاکی از تفاوت معنادار بین مرحله خط پایه و مداخله برای همه آزمودنی‌ها بود (PND>70 و PAND>50). ماندگاری اثر نوروفیدبک در مرحله پیگیری نیز تایید شد.نتیجه‌گیری: نوروفیدبک در بهبود علایم زنان باردار مبتلا به اضطراب بارداری و افسردگی پریناتال موثر است. نتیجه این پژوهش و پژوهش‌های مشابه می‌توانند در حوزه‌های تشخیصی و درمانی علائم روانی در زنان باردار مورد استفاده قرار گیرد.

اثربخشی آموزش خودشفابخشی گروهی بر تحمل پریشانی، واکنش‌پذیری هیجانی و اضطراب در زنان مبتلا به سرطان سینه

دوره 12، شماره 47 ، آذر 1402، ، صفحه 19-32

https://doi.org/10.30473/hpj.2024.66318.5692

چکیده

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش خودشفابخشی گروهی بر تحمل پریشانی، واکنش‌پذیری هیجانی و اضطراب در زنان مبتلا به سرطان سینه در شهر اصفهان بود.روش: پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی به‌صورت پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه‌ی آماری شامل تمامی زنان مبتلا به سرطان سینه در شهر اصفهان بودند که در سه ماهه‌ی نخست سال 1401 ... بیشتر مقدمه: هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش خودشفابخشی گروهی بر تحمل پریشانی، واکنش‌پذیری هیجانی و اضطراب در زنان مبتلا به سرطان سینه در شهر اصفهان بود.روش: پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی به‌صورت پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه‌ی آماری شامل تمامی زنان مبتلا به سرطان سینه در شهر اصفهان بودند که در سه ماهه‌ی نخست سال 1401 جهت دریافت درمان به مرکز حمایت از بیماران سرطانی مراجعه نموده بودند و تعداد آن‌ها در این بازه زمانی براساس آمار دریافت‌شده از مرکز مشاوره 93 نفر بود.30 نفر بعنوان نمونه‌ی پژوهش به صورت نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش (15نفر) و کنترل‌ (15نفر) قرار گرفتند. ابزارهای مورد استفاده پرسشنامه‌های تحمل پریشانی سیمونز و گاهر (2005)، واکنش‌پذیری هیجانی متیو و ناک (2008) و اضطراب زانک ریس و پترسون (1985) بود. جلسات آموزش گروهی خودشفابخشی بر اساس پروتکل لطیفی و مروی (1397) با اقتباس از لوید و جانسون (2010) در طی 14جلسه 2 ساعته بر گروه آزمایش انجام شد. داده‌های حاصل از این پژوهش با توجه به فرضیه‌های مورد بررسی و با استفاده از نرم‌افزار SPSS-24 در دو بخش توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و استنباطی (آزمون‌های نرمال‌سازی و کوواریانس چندمتغیره) مورد تجزیه ‌و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: نتایج نشان داد آموزش خودشفابخشی گروهی بر تحمل پریشانی و ابعاد آن (تحمل، ارزیابی و تنظیم)، واکنش‌پذیری هیجانی (حساسیت، شدت و پایداری) و اضطراب (ترس از علائم جسمانی، ترس از کژکاری کنترل شناختی و ترس از مشاهده‌ی واکنش‌های اضطرابی) در زنان مبتلا به سرطان سینه مؤثر است (۰۰۵/۰>p).نتیجه‌گیری: بنابراین به نظر می‌رسد که از این روش می‌توان برای بیماران مبتلا به سرطان سینه استفاده کرد.

بررسی رابطه‌ کمال‌گرایی و ترومای دوران کودکی با رفتارهای آشفته‌خوردن و نقش میانجی‌ نارضایتی تصویر بدنی

دوره 12، شماره 46 ، مرداد 1402، ، صفحه 77-92

https://doi.org/10.30473/hpj.2023.64030.5546

چکیده

مقدمه: امروزه رفتارهای آشفته‌خوردن در میان جوانان رو به افزایش هستند و به دلیل پیامدهای منفیشان، منجر به نگرانیهای سلامتی شده‌اند. بنابراین شناسایی عوامل مرتبط با این رفتارها، میتواند به پیشگیری از آن، کمک کند. در این راستا، هدف پژوهش حاضر، پیش‌بینی رفتارهای آشفته‌خوردن بر اساس کمال‌گرایی و ترومای دوران کودکی با نقش میانجی ... بیشتر مقدمه: امروزه رفتارهای آشفته‌خوردن در میان جوانان رو به افزایش هستند و به دلیل پیامدهای منفیشان، منجر به نگرانیهای سلامتی شده‌اند. بنابراین شناسایی عوامل مرتبط با این رفتارها، میتواند به پیشگیری از آن، کمک کند. در این راستا، هدف پژوهش حاضر، پیش‌بینی رفتارهای آشفته‌خوردن بر اساس کمال‌گرایی و ترومای دوران کودکی با نقش میانجی نارضایتی از تصویر بدنی بود. روش: از میان تمامی دانشجویان دانشگاه های آزاد اسلامی شهر تهران، 400 دانشجو به شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند که 324 شرکت‌کننده وارد تحلیل شدند. ابزارهای این مطالعه شامل مقیاس رفتار آشفته‌خوردن (26EAT-)، کمال‌گرایی هیل (HPI) مقیاس ترومای دوران کودکی (CTQ)، نگرانی از تصویر بدنی (لیتلتون و همکاران، 2005) و پرسشنامه ترومای دوران کودکی (CTQ) بود. یافته‌ها: نتایج تحلیل مسیر حاکی از آن بود که نارضایتی از تصویر بدنی در رابطه بین کمالگرایی و ترومای دوران کودکی با رفتارهای آشفته‌خوردن نقش واسطهای دارد (05/0P<). نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد افرادی که در کودکی دچار تروما شدهاند، به‌دلیل تصویر تحریف‌شدهای که احتمالا از خود دارند، به تعیین استاندارهای بالا و اقدامات جبرانی همچون رفتارهای آشفته‌خوردن میپردازند. نارضایتی از تصویر بدنی همچنین میتواند تلاشهای کمالگرایانه را تقویت کرده و در جهت ایدهآل‌سازی اندام، رفتارهای جبرانی خوردن را تشدید کند.

تعداد دوره‌ها	14
تعداد شماره‌ها	54
تعداد مقالات	488
تعداد نویسندگان	1,190
تعداد مشاهده مقاله	1,148,162
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	971,483
نسبت مشاهده بر مقاله	2352.79
نسبت دریافت فایل بر مقاله	1990.74
-----------------------------------------
تعداد مقالات ارسال شده	4,926
تعداد مقالات رد شده	4,096
درصد عدم پذیرش	83
تعداد مقالات پذیرفته شده	356
درصد پذیرش	7
زمان پذیرش (روز)	333
تعداد پایگاه های نمایه شده	9
تعداد داوران	123

دوره 14 (1404)

دوره 13 (1403)

دوره 12 (1402)

دوره 11 (1401)

دوره 10 (1400)

دوره 9 (1399)

دوره 8 (1398)

دوره 7 (1397)

دوره 6 (1396)

دوره 5 (1395)

دوره 4 (1394)

دوره 3 (1393)

دوره 2 (1392)

دوره 1 (1391)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

بانک ها و نمایه نامه ها

نشریات مرتبط