اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش، تعهد و شفقت بر فاجعه پنداری درد، تحمل پریشانی و رشد پس از سانحه بیماران مبتلا به سندرم فیبرومیالژیا

عزت پناه, فلورا; لطیفی, زهره

doi:10.30473/hpj.2020.43700.4227

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

¹ کارشناسی ارشد راهنمایی و مشاوره، گروه روانشناسی، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران.

² استادیار، گروه روانشناسی، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران.

https://doi.org/10.30473/hpj.2020.43700.4227

چکیده

مقدمه: این مطالعه با هدف تعیین اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش، تعهد و شفقت بر فاجعه‌پنداری درد، تحمل پریشانی و رشد پس از سانحه بیماران مبتلا به سندرم فیبرومیالژیا انجام شد. روش: این پژوهش یک مطالعه نیمه آزمایشی دوگروهی سه مرحله‌ای (پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری) بود. 30 نفر از بیماران مبتلا به سندرم فیبرومیالژیا به‌صورت نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و به‌طور تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل جایگزین شدند. مداخله برای بیماران گروه آزمایش تحت 10 جلسه اجرا شد. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس فاجعه‌پنداری درد سالیوان و همکاران (1995)، پرسش‌نامه تحمل پریشانیسیمونز و گاهر (2005) و پرسش‌نامه‌ی رشد پس از سانحه تدسچی و کالهون (1996) بود. یافته‌ها: نتایج نشان داد که آموزش مبتنی بر پذیرش، تعهد و شفقت بر فاجعه‌پنداری درد، تحمل پریشانی و رشد پس از سانحه بیماران مبتلا به سندرم فیبرومیالژیا اثر دارد (001/0>p). این اثرات در دوره پیگیری 45 روزه همچنان باقی مانده است. نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج آموزش مبتنی بر پذیرش، تعهد و شفقت دارای تلویحاتی به‌منظور بهبود وضعیت روان‌شناختی بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا است که از آن‌ می‌توان در راستای بهبود کیفیت زندگی این بیماران بهره برد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.23221283.1398.8.32.8.6

عنوان مقاله [English]

Effectiveness training based on acceptance, commitment and compassion on pain catastrophizing, distress tolerance and post traumatic growth in patients with fibromyalgia syndrome

نویسندگان [English]

Flora EzzatPanah ¹
Zohre Latifi ²

¹ M.A. of Guidance and Counseling, Department of Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran

² Assistant Professor, Department of Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Objective: The purpose of this study was to determine the effectiveness training based on acceptance, commitment and compassion on pain catastrophizing, distress tolerance and post-traumatic growth in patients with fibromyalgia syndrome. Method: This study was done by semi-experimental approach with two groups and three stages (pre-test, posttest & follow up). 30 patients with fibromyalgia syndrome were selected through available sampling and randomly assigned into experimental and control groups. Intervention was administered to the experimental group for 10 sessions. The research tools were included of the Pain Catastrophizing Scale of Sullivan et al (1995), Simons & Gaher Distress Tolerance Questionnaire (2005), and Post Traumatic Growth Questionnaire of Tedeschi & Calhoun (1996). Findings: The results showed that training based on acceptance, commitment and compassionhas significant effects on pain catastrophizing, distress tolerance and post-traumatic growth in patients with fibromyalgia syndrome (p < 0.001). These effects have remained in the 45 days follow-up period. Conclusion: According to the results, training based on acceptance, commitment and compassionhave implications for improving the psychological state of patients with fibromyalgia that can be used to improve the quality of life of these patients.

کلیدواژه‌ها [English]

pain catastrophizing
distress tolerance
post traumatic growth
fibromyalgia syndrome
training based on acceptance commitment and compassion

مراجع

اندامی‌خشک، ع.ر. (1392). نقشواسطه‌ایتاب‌آوریدررابطهبینتنظیمشناختیهیجانوتحمل پریشانی با رضایت از زندگی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی.

انوری، م.(1390). اثربخشی درمان پذیرش و تعهد گروهی بر شاخص‌های درد، استرس، اضطراب، افسردگی، فاجعه پنداری و رضایت‌مندی از زندگی در بیماران مرد مبتلا به درد مزمن. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی دانشگاه اصفهان. تیرچ، د؛ ساندورف، ب و سیلبراستین، ل. (1968). درمان متمرکز بر شفقت برای درمانگران اکت. ترجمه دانشمند، س؛ ایزدی، ر و عابدی، م.ر. (1395). اصفهان: انتشارات جنگل.

حسینی، ح.؛ یعقوبی، ه و مبینی، م.(1393). بررسی اختلالات روانپزشکی محور یک در بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا. مجلهدانشگاهعلومپزشکیمازندران، 24، 123، 353-348.

خیاطان مصطفوی، ص. (1394). آموزش گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد درمانی بر طلاق عاطفی و فاجعه‌پنداری درد روی زنان مبتلا به فیبرومیالژیا. اولین کنگره سراسری موج سوم درمان‌های رفتاری دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کاشان.

خیاطان مصطفوی، ص؛ آقایی، الف و گل پرور، م. (1397). اثربخشی آموزش مدیریت استرس با محتوای معنویت درمانی ایرانی-اسلامی‌بر استرس، اضطراب و افسردگی زنان مبتلا به فیبرومیالژیا. فصلنامه علمی- پژوهشی روانشناسی سلامت، 7(3)، 62-80.

داوودی، ا و نسیمی‌فر، ن.(1391). اثربخشی روش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر بهبود درد و راهبرد مقابله فاجعه‌آفرینی در زنان مبتلا به درد‌های مزمن عضلاتی اسکلتی. یافته‌های نو در روان‌شناسی، 7(22)، 62-45.

رحمتی، ن؛ اصغری مقدم، م؛ شمیری، م.ر؛ پاک‌نژاد، م؛ رحمتی، ز؛ قسامی، م و همکاران. (1396). بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس فاجعه‌آمیزی درد در بیماران ایرانی مبتلا به درد مزمن. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، 25، 80-64.

زارع، ح. محمدی، ن. متقی، پ. افشار، ح و پور کاظم، ل. (1393). تأثیر درمان تعدیل‌شده شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر فاجعه‌پنداری درد، پذیرش و شدت درد بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا، فصلنامه علمی- پژوهشی روانشناسی سلامت، 3(4)، 114-93.

سبوحی، ر؛ فاتحی زاده، م؛ احمدی، ا و اعتمادی، ع.(1394). تأثیر مشاوره مبتنی بر رویکرد پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی زنان مراجعه‌کننده به فرهنگسراهای شهر اصفهان، مجله روان‌شناسی و روان‌پزشکی شناخت، 2(1)، 52-42.

سید محمودی، ج؛ رحیمی، چ و محمدی جابر، ن.(1392). ویژگی‌های روان‌سنجی پرسش‌نامه رشد پس از سانحه (PTGI). روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، 3(12)، 108-93.

عزیزی، ع.ر؛ میرزایی، الف و شمس، ج.(1388). بررسی رابطه تحمل آشفتگی و تنظیم هیجانی با میزان وابستگی دانشجویان به سیگار. مجله پژوهشی حکیم، 11(1)، 18-13.

قرایی اردکانی، ش؛ آزاد فلاح، پ و تولایی، ع.(1391). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش شدت درد در زنان مبتلا به اختلال سردرد مزمن، مجله روانشناسی بالینی، 14، 12-1.

محمدی، م؛ دهقانی، م؛ حیدری، م؛ صداقت، ع و خطیبی، س. (1392). بررسی شباهت‌های روان‌شناختی مرتبط با درد در بیماران مبتلا به دردهای عضلانی-اسکلتی و همسران آن‌ها، مجله علوم رفتاری، 1، 57-66.

مقتدایی، م.(۱۳۹۵). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تحمل پریشانی در همسران جانبازان. اولین کنگره ملی توانمندسازی جامعه در حوزه جامعه‌شناسی، علوم تربیتی و مطالعات اجتماعی و فرهنگی، تهران، مرکز توانمندسازی مهارت‌های فرهنگی و اجتماعی جامعه.

ناجی، ع. ه و عرب، پ. (1385). بررسی شیوع سندرم فیبرومیالژی در بیماران مراجعه‌کننده به درمانگاه داخلی بیمارستان دکتر شریعتی. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، 1، 66-60.

نصیری، ص؛ قربانی، م و ادیبی، پ. (1394). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در کیفیت زندگی بیماران مبتلا به نشانگان کارکردی گوارش، مجله روانشناسی بالینی، 7(4)، 115-93

Abeles, A.M, Pillinger, M.H, Solitar, B.M & Abeles, M. (2007). Narrative review: the pathophysiology of fibromyalgia. Annals Internal Medicine; 146(10): 726-34.

Breines, J.G. Thoma, M.V. Gianferante, D. Hanlin, L. Chen, X & Rohleder, N. (2014). Self-compassion as a predictor of interleukin-6 response to acute psych osocial stress. Brain, Behavior and Immunity; (37):109–114.

Corrêa, M.S. (2015). Psychophysiological correlates of cognitive deficits in family caregivers of patients with Alzheimer Disease'. Neuroscience, 12,371-82.

Carruthers, B.M & van de Sande MI. (2005). Fibromyalgia Syndrome: A Clinical Case Definition and Guidelines forMedical Practitioners: An Overview of the Canadian Consensus Document. Journal of Chronic Fatigue Syndrome 11(1):7-115.

Gavili, h, Sohrabi,A & Farhadifar, A. (2016). The effectiveness of compassion-focused therapy on the infertile women depression. International Journal of Humanities and Cultural Studies, 8(2), 2336-2349.

Gilbert P. (2009). Introducing compassion-focused therapy. Advances in Psychiatric Treatment; 15(3): 199-208.

Gilbert, P. (2014). The origins and nature of compassion focused therapy. British Journal of Clinical Psychology, 53(1): 6-41.

Gilbert P, & Irons C. (2005). Focused therapies and com-passionate mind training for shame and self-attacking. In: Gilbert P, ed. Compassion: Conceptualization’s, research and use in psychotherapy. London: Routledge Publication.

Hayes, S.C, Luoma JB, Bond FW, Masuda A, Lillis J. (2006). Acceptance and commitment therapy: model, processes and outcomes. Behavior Research and Therapy; 44(1):1-25.

Krieger T, Altenstein D, Baettig I, Doerig N & Grosse Holtforth M. (2013). Self-Compassion in Depression: Associations with Depressive Symptoms, Rumination, and Avoidance in Depressed Outpatients. Behavior Therapy; 44: 501–513.

Lundgren T, Dahl J, Yardi N, Melin J. (2008). Acceptance and Commitment Therapy and Yoga for drug refractory epilepsy: A randomized controlled trial. Epilepsy and Behavior; (13): 102-8.

Luciano JV, Guallar JA, Aguado J, López-Del-Hoyo Y, Olivan B, Magallón R, Alda M, Serrano-Blanco A, Gili M, Garcia-Campayo, F. (2014). Effectiveness of group acceptance and commitment therapy for fibromyalgia: a 6-month randomized controlled trial. Pain;155(4):693-702.

McCracken LM, Zhao-O’Brien J. (2010). General psychological acceptance and chronic pain: There is more to accept than the pain itself. European Journal of Pain;14: 170-5.

Rothenberg R. (2007). Fibromyalgia documentation & treatment: A guide for primary care professionals. Fibromyalgia Frontiers; 15(1): 11-6.

Sarzi-Puttini P, Buskila D, Carrabba M, Doria A, Atzeni F. (2008).Treatment strategy in fibromyalgia syndrome: where are we now? Seminars in Arthritis and Rheumatism, 37 (6), 353-365.

Schütze, R., Rees, C., Preece, M., & Schütze, M. (2010). Low Mindfulness Predicts Pain Catastrophizing in a FearAvoidance, Model of Chronic Pain. Pain; 148: 120-27.

Simons, J. S., Gaher, R. M. (2005). The distress tolerance scale: Development and validation of a self-report measure. Motivation and Emotion; 20 (9): 83-102.

Smith HS, Harris R, Clauw D. (2011). Fibromyalgia: an afferent processing disorder leading to a complex pain generalized syndrome. Pain Physician; 14(2): 217-45.

Stafford-Brown, J.,& Pakenham,K,I. (2012). The effectiveness of an ACT informed intervention for managing stress and improving therapist qualities in clinical psychology trainees. Journal of Clinical Psychology; 68: 592-613.

Sullivan MJL, Bishop S, Pivik J. (1995). The Pain catastrophizing scale: development and validation. Psychological Assessment; 7: 524-32.

Sullivan, M.J. (2004). The Pain Catastrophizing Scale: User Manual. Montreal: University of Montreal.

Tedeschi, R. G. & Calhoun, L. G. (2004). Posttraumatic Growth: Conceptual Foundations and Empirical Evidence. Psychological Inquiry; 15: 1-18.

Tedeschi, R. & Calhoun, L. (1996).The posttraumatic growth inventory: Measuring the positive legacy of trauma. Journal of Traumatic Stress; 9: 455-471.

Vowles KE, McCracken LM. (2008). Acceptance and Values-Based Action in Chronic Pain: A Study of Treatment Effectiveness and Process: Journal of Consulting & Clinical Psychology; (76): 397-407.

Wicksell RK, Kemani M, Jensen K, Kosek E, Kadetoff D, Sorjonen K, Ingvar M, Olsson GL. (2013). Acceptance and commitment therapy for fibromyalgia: a randomized controlled trial. European Journal of Pain; 17(4):599-611.