با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استاد ،روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تبریز، ایران

2 دانشیار،گروه علوم اعصاب، دانشکده فناوری‌های نوین پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ایران

3 استاد، نورولوژی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، مرکزتحقیقات علوم اعصاب ، تبریز، ایران

4 کارشناس ارشد، روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تبریز، ایران

چکیده

مقدمه: سکته مغزی یعنی آغاز ناگهانی نوعی اختلال نورولوژیک که به یک علت عروقی‏کانونی قابل انتساب است نقص در حافظه کاری از متداول ترین پدیده ها بعد از آسیب مغزی می‏باشد. توانبخشی شناختی یک برنامه مداخلات شناختی و نوروسایکولوژیک است که در جهت بازسازی و رفع نقایص شناختی طراحی شده است.‏ روش:  20 بیمار دچار سکته مغزی در این پژوهش به صورت مساوی در دو گروه آزمایشی و کنترل قرار گرفتند. تمامی بیماران دو بار‏(پیش آزمون و پس آزمون) توسط آزمون حافظه کاری وکسلر، آزمون حافظه کاری فضایی N-back، بررسی شدند. ‏سپس بر روی افراد قرار‏گرفته در گروه آزمایشی، طی5 هفته و5 روزهفته و به مدت 30-40 دقیقه برنامه کامپیوتری توانبخشی اجرا شد. یافته ها: تحلیل کواریانس تک متغیره نشان داد که توانبخشی شناختی برحافظه کاری کلامی بیماران تاثیردارد اما بر حافظه کاری فضایی تاثیر ندارد.‏ نتیجه گیری: نتایج نشان داد که بهبودی معنی‏داری در حافظه کاری کلامی توسط برنامه توانبخشی شناختی وجود دارد، که ممکن است در نتیجه تغییرات در سازماندهی عصبی در پاسخ به آسیب رخ دهد. برنامه توانبخشی شناختی مورد استفاده در این پژوهش باعث یادگرفتن مجدد اعمال ذهنی و بر اساس انعطاف پذیری مغزی باعث بهبود حافظه کاری بیماران شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of cognitive rehabilitation, on component of verbal working memory and spatial working memory in adults with stroke

نویسندگان [English]

  • zeynab khanjani 1
  • mohammad ali nazari 2
  • mehdi farhoudi 3
  • parya abravani 4

1 Professor, Psychology, Tabriz University, Faculty of Psychology, Tabriz, IRAN

2 Associate Professor at Department of Neuroscience, Faculty of Advanced Technologies in Medicine, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran

3 - Professor, neurology, Tabriz University of Medical Science, Neurosciences Research Center, Tabriz, Iran

4 M.A. in psychology, Tabriz University, Faculty of Psychology, Tabriz, IRAN

چکیده [English]

Objective: Stroke is a kind of neurological disorder that can be attributed to a focal vascular cause. Defective working memory is one of the most commonly occurring phenomena after brain damage. Cognitive Rehabilitation is a cognitive and neuropsychological interventions program, designed to rehabilitate cognitive deficiencies. Method: Twenty patients with stroke were randomly divided into experimental and control groups. All patients were examined twice (pre-test and post-test) by using Wechsler's working memory test, N-Back spatial working memory test. All patients in experimental group underwent computerized working memory rehabilitation, 30 to 40 minutes a day, 5 days a week, for 5 weeks. Results: Analysis of covariance indicated that cognitive rehabilitation had an effect on the verbal working memory of adults in stroke but does not affect spatial working memory. Conclusion: The results showed that, there is a significant improvement in verbal working memory, it may occur as a result of changes in neural organization in response to injury. As a result of the cognitive rehabilitation program used in this study reemerges subjective acts and based on brain flexibility, it improves the working memory of people with stroke.

کلیدواژه‌ها [English]

  • cognitive rehabilitation
  • verbal working memory
  • spatial working memory
  • stroke
  • brain flexibility
آزمون هوش ریون بزرگسال، (1393). تهران: موسسه تحقیقات علوم رفتاری و شناختی سینا
انجمن روان پزشکی آمریکا، (1394) چکیده ملاک های تشخیصی DSM-5. ترجمه فرزین رضاعی، علی فخرایی، آتوسا فرمند، علی نیلوفری، ژانت هاشمی آذر، فرهاد شاملو. تهران: ارجمند
انصاری، نوالدین نخستین؛ نقدی، صوفیا (1392). تکنیک های توانبخشی در درمان سکته مغزی. تهران: ارجمند
بارلو، دیوید اچ؛ دیورند، وی مارک. (1395) آسیب شناسی روانی. ترجمه مهرداد فیروزبخت. تهران: رسا
خدادادی، مجتبی؛ امانی، حیسن (1393). نرم افزار حافظه کاری وکسلر. تهران: موسسه تحقیقات علوم رفتاری و شناختی سینا
خدادادی، مجتبی؛ امانی، حیسن (1393). نرم افزار حافظه کاری فضایی. تهران: موسسه تحقیقات علوم رفتاری و شناختی سینا
زارع، حسین؛ علی اکبر، شریفی؛ جواد، حاتمی(1394). اثربخشی توانبخشی شناختی رایانه ای بر حافظه آینده نگر بیماران دچار آسیب مغزی، فصلنامه روانشناسی کاربردی. 1 (33). 77-63
سادوک، بنجامین جیمز؛ سادوک، ویرجینیا آلکورت؛ روئیز، پدرو. (1394) خلاصه روان پزشکی کاپلان و سادوک علوم رفتاری/ روان پزشکی بالینی. ترجمه فرزین رضاعی. تهران: ارجمند
صحراییان, کیمیا., پیوسته گر, مهرانگیز., خسروی, زهره., حبیبی, مجتبی. (1398). مقایسه اثربخشی توانبخشی شناختی و درمان تلفیقی توانبخشی شناختی و تنظیم هیجان بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به اچ آی وی دارای مشکلات عصب شناختی. فصلنامه علمی- پژوهشی روانشناسی سلامت, 8(29), 25-51 doi: 10.30473/hpj.2019.41649.4088
فردنبرگ، جی، سیلورمن، گوردون. (1391). علوم شناختی؛ مقدمه ای برای ذهن، ترجمه محسن افتاده حال، مصطفی مهرورزی، زهرا سادات قریشی، آناهیتا خرمی، سحر صابری، تورج بنی رستم، علی شهبازی، علی گودرزی، افسانه زرقی، امید سعادت. تهران: موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی
کاسپر،دنیس؛ فوسی،آنتونی؛ هوسر،استفان؛ لونگو، دن؛ جیمسون، لاری؛ لوسکالزو، جوزف (1395). اصول طب داخلی هاریسون؛ بیماری های مغز و اعصاب، ترجمه عبدالرضا منصوری راد، تهران: ارجمند
کرمی نوری، رضا (1392). روان‍ش‍ن‍اس‍ی‌ ح‍اف‍ظه‌ و ی‍ادگ‍ی‍ری‌ :ب‍ا روی‍ک‍ردی‌ ش‍ن‍اخ‍ت‍ی‌. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)
کولب، برایان؛ ویشاو، یان،ک (1394). مبانی نوروسلیکولوژی انسان. ترجمه احمد علی پور، مژگان آگاه هریس، عبدالرضا منصوری راد، عطااله محمدی، تهران: ارجمند
عابدی، محمد رضا؛ ربیعی، محمد؛ صادقی، احمد (1388). راهنمای اجرا و نمره گذاری مقیاس هوشی وکسلر کودکان چهار. اصفهان: نوشته
موسسه سینا، (1389). نرم افزارآموزش و بهسازی توجه و حافظه. تهران: موسسه تحقیقات علوم رفتاری و شناختی سینا
 
Åkerlund, E., Esbjörnsson, E., Sunnerhagen, K. S., & Björkdahl, A. (2013). Can computerized working memory training improve impaired working memory, cognition and psychological health? Brain Injury, 27(13-14), 1649-1657.
Baddeley, A. (1992). Working memory. Science, 255(5044), 556.
Craik, F. I., & Lockhart, R. S. (1972). Levels of processing: A framework for memory research. Journal of verbal learning and verbal behavior, 11(6), 671-684.
Das Nair, R., Cogger, H., Worthington, E., & Lincoln, N. B. (2017). Cognitive rehabilitation for memory deficits after stroke: an updated review. Stroke, 48(2), e28-e29.
Eve, M., O'Keeffe, F., Jhuty, S., Ganesan, V., Brown, G., & Murphy, T. (2016). Computerized Working-Memory Training for Children Following Arterial Ischemic Stroke: A Pilot Study With Long-Term Follow-Up. Applied Neuropsychology: Child, 1-10.
Ganguli, M., Blacker, D., Blazer, D. G., Grant, I., Jeste, D. V., Paulsen, J. S., . . . Sachdev, P. S. (2011). Classification of neurocognitive disorders in DSM-5: a work in progress: Elsevier.
Gevins, A. S., Bressler, S. L., Cutillo, B. A., Illes, J., Miller, J. C., Stern, J., & Jex, H. R. (1990). Effects of prolonged mental work on functional brain topography. Electroencephalography and clinical neurophysiology, 76(4), 339-350.
Hellgren, L., Samuelsson, K., Lundqvist, A., & Börsbo, B. (2015). Computerized Training of Working Memoryfor Patients with Acquired Brain Injury. Open Journal of Therapy and Rehabilitation, 3, 46-55.
Holmes, J., Gathercole, S. E., & Dunning, D. L. (2009). Adaptive training leads to sustained enhancement of poor working memory in children. Developmental science, 12(4).
Holmes, J., Gathercole, S. E., Place, M., Dunning, D. L., Hilton, K. A., & Elliott, J. G. (2010). Working memory deficits can be overcome: Impacts of training and medication on working memory in children with ADHD. Applied Cognitive Psychology, 24(6), 827-836.
Jaeggi, S. M., Buschkuehl, M., Perrig, W. J., & Meier, B. (2010). The concurrent validity of the N-back task as a working memory measure. Memory, 18(4), 394-412.
Klingberg, T. (2010). Training and plasticity of working memory. Trends in cognitive sciences, 14(7), 317-324.
Liu, X., Lin, J., Li, L., Zhang, R., & Ding, R. (2018). Computer Aided Technology-Based Cognitive Rehabilitation Efficacy Against Patients’ Cerebral Stroke. NeuroQuantology, 16(4).
Lundqvist, A., Grundström, K., Samuelsson, K., & Rönnberg, J. (2010). Computerized training of working memory in a group of patients suffering from acquired brain injury. Brain Injury, 24(10), 1173-1183.
Morrison, A. B., & Chein, J. M. (2011). Does working memory training work? The promise and challenges of enhancing cognition by training working memory. Psychonomic bulletin & review, 18(1), 46-60.
Olesen, P. J., Westerberg, H., & Klingberg, T. (2004). Increased prefrontal and parietal activity after training of working memory. Nature neuroscience, 7(1), 75.
Robinson, R. G. (2006). The clinical neuropsychiatry of stroke: Cognitive, behavioral and emotional disorders following vascular brain injury: Cambridge University Press.
Roediger, H. L. (1980). Memory metaphors in cognitive psychology. Memory & Cognition, 8(3), 231-246.
Sohlberg, M. M., & Mateer, C. A. (2001). Cognitive rehabilitation: An integrative neuropsychological approach: Guilford Press.
Takeuchi, H., Sekiguchi, A., Taki, Y., Yokoyama, S., Yomogida, Y., Komuro, N., . . . Kawashima, R. (2010). Training of working memory impacts structural connectivity. Journal of Neuroscience, 30(9), 3297-3303.
Twamley, E. W., Palmer, B. W., Jeste, D. V., Taylor, M. J., & Heaton, R. K. (2006). Transient and executive function working memory in schizophrenia. Schizophrenia research, 87(1), 185-190.
Van de ven, R. M., Murre, J. M., Veltman, D. J., & Schmand, B. A. (2016). Computer-Based Cognitive Training for Executive Functions after Stroke: A Systematic Review. Frontiers in human neuroscience, 10.
Valentin, L. S. S. (2017). Can Digital Games Be a Way of Improving the Neuroplasticity in Stroke Damage? Can the Adult Brain Grow New Cells or Rewire Itself in Response to a New Experience? Open Journal of Medical Psychology, 6(02), 153.
Westerberg, H., Jacobaeus, H., Hirvikoski, T., Clevberger, P., Östensson, M.-L., Bartfai, A., & Klingberg, T. (2007). Computerized working memory training after stroke–a pilot study. Brain Injury, 21(1), 21-29.