با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری تخصصی روان‌شناسی، باشگاه پژوهشگران و نخبگان، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، ایران

2 کارشناسی ارشد روان‌شناسی عمومی، باشگاه پژوهشگران و نخبگان، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، ایران.

3 کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران.

چکیده

مقدمه: بیماری کووید-19 می‌تواند علاوه بر آسیب‌های فیزیولوژیک، به فرایندهای روان‌شناختی، شناختی و هیجانی بیماران نیز آسیب جدی وارد سازد. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی واقعیت‌درمانی آنلاین بر استرس ادراک‌شده و اجتناب تجربه‌ای بهبودیافتگان کووید-19 انجام گرفت. روش: پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل بیماران بهبودیافته کووید-19 شهر اصفهان در سه‌ماهه تابستان سال 1399 بود. در این پژوهش تعداد 24 بیمار بهبودیافته کووید-19 با روش نمونه‌گیری گلوله‌برفی انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه‌های آزمایش و گواه گمارده شدند (هر گروه 12 بیمار). گروه آزمایش واقعیت‌درمانی (گلاسر، 2013) را طی یک ماه در 10 جلسه 75 دقیقه‌ای به‌صورت آنلاین دریافت نمودند. پرسشنامه‌های مورداستفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه استرس ادراک‌شده (کوهن و همکاران، 1983) و پرسشنامه اجتناب تجربه‌ای (بوند و همکاران، 2011) بود. داده‌های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل کوواریانس مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد که واقعیت‌درمانی آنلاین بر استرس ادراک‌شده و اجتناب تجربه‌ای بهبودیافتگان کووید-19 تأثیر معنادار داشته (001/0p<) و توانسته منجر به کاهش استرس ادراک‌شده و اجتناب تجربه‌ای بیماران این بیماران شود. نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر می‌توان چنین نتیجه گرفت که واقعیت‌درمانی با بهره‌گیری از فنونی همانند تمرکز بر زمان حال، اجتناب از انتقاد افراطی و آموزش مسئولیت‌پذیری می‌تواند به‌عنوان یک درمان کارآمد در جهت کاهش استرس ادراک‌شده و اجتناب تجربه‌ای بهبودیافتگان کووید-19 مورداستفاده گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Efficiency of Online Reality Therapy on Perceived Stress and Experiential Avoidance in the Covid 19-Improved Patients

نویسندگان [English]

  • moslem asli azad 1
  • tahereh farhadi 2
  • saeideh khaki 3

1 PhD in Psychology, Researchers and Elites Club, Islamic Azad University, Isfahan Branch (Khorasgan), Iran

2 Ma of General Psychology, Researchers and Elites Club, Islamic Azad University, Isfahan Branch (Khorasgan), Iran.

3 Ma of Clinical Psychology, Islamic Azad University, Isfahan Branch (Khorasgan), Isfahan, Iran.

چکیده [English]

Objective: Covid-19 can lead to serious damages to the patients’ psychological, cognitive and emotional processes in addition to physiologic damages. Therefore, the present study was conducted with the purpose of investigating the efficiency of online reality therapy on perceived stress and experiential avoidance in Covid-19-improved patients. Method: It was a quasi-experimental study with pretest, posttest and control group design. The statistical population of the study included Covid-19-improved patients in the city of Isfahan in the summer of 2020. 24 Covid-19-improved patients were selected through snowball sampling method and they were randomly replaced into experimental and control groups (each group of 12 patients). The experimental group received ten seventy-five-minute sessions of online reality therapy (Glasser, 2013) during a month. The applied questionnaires in the current study included perceived stress questionnaire (Cohen, et.al, 1983) and experiential avoidance questionnaire (Bond, et.al, 2011). The data from the study were analyzed through ANCOVA method. Findings: The results showed that online reality therapy had significant effect on the perceived stress and experiential avoidance in Covid-19-improved patients (p<0.001) and succeeded in the decrease of their perceived stress and experiential avoidance. Conclusion: According to the findings of the present study it can be concluded that online reality therapy can be applied as an efficient therapy to decrease perceived stress and experiential avoidance in Covid-19-improved patients through employing techniques such focusing on the present time, avoiding excessive criticism and training accountability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Experiential avoidance
  • perceived stress
  • Covid-19
  • online reality therapy
پرنیان‌خوی، م.، کهتری، ل.، قره‌‌داغی، ع.، عیدی، م. (1399). اثربخشی درمان مبتنی بر خودشفقتی بر اجتناب تجربه‌ای و آمیختگی شناختی بیماران مبتلا به سرطان با علائم افسردگی، نشریه روانشناسی سلامت، 9(36)، 105-118.
حجتی، ح.، حبیبی، ک.، علی محمدزاده، خ. (1399). تأثیر واقعیت درمانی بر همدلی همسران جانبازان دچار اختلال استرس پس از سانحه جنگی، علوم مراقبتی نظامی، 7(1)، 1-7.
شاملی، ر.، حسنی، ف. (1396). اثربخشی واقعیت درمانی بر تاب‌آوری مادران دارای فرزند مبتلا به سرطان، مجله اندیشه و رفتار  در روانشناسی بالینی، 11(43)، 86-77.
شیشه‌فر، س.، کاظمی، ف.، پزشک، ش. (1396). اثربخشی واقعیت درمانی بر شادکامی و مسئولیت‌پذیری مادران کودکان درخودمانده، مجله روانشناسی افراد استثنایی، 7(27)، 77-53.
صرام، ز. (1398). اثربخشی واقعیت‌درمانی گروهی بر افسردگی، اضطراب، استرس و بار روانی مادران دارای فرزند اختلال رشد ذهنی شهر اصفهان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان).
عباسی، ا.، فتی، ل.، مولودی، ر.، ضرابی، ح. (1391). کفایت روان‌سنجی نسخه فارسی پرسشنامه پذیرش و عمل- نسخه دوم، روش‌ها و مدل‌های روانشناختی، 2(10)، 65-80.
عباسی، ف.، مرادی‌منش، ف.، نادری، ف.، بختیارپور، س. (1399). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر استرس ادراک‌شده و ادراک از بیماری در افراد مبتلا به آسم، نشریه روانشناسی سلامت، 10(1)، 7-20.
منصفی، س.، احدی، ح.، حاتمی، م. (1397). بررسی اثربخشی گروه‌درمانی حمایتی با رویکرد واقعیت درمانی، بر امیدواری و مسئولیت‌پذیری زنان مطلقه قربانی خشونت خانگی، مجله علوم روانشناختی، 17(69)، 567-574.
الهی‌نژاد، س.، مکوند حسینی، ش.، صباحی، پ. (1397). مقایسه اثربخشی واقعیت درمانی گروهی و نوروفیدبک بر اضطراب و افسردگی زنان مبتلا به سرطان پستان: یک مطالعه با کارآزمایی بالینی، فصلنامه بیماری‌های پستان ایران، 11(4)، 40-52.
الهی‌نژاد، س.، مکوندحسینی، ش.، صباحی، پ. (1399). مقایسه اثربخشی واقعیت درمانی و آموزش نوروفیدبک بر بهبود کیفیت زندگی زنان مبتلا به سرطان سینه، عصب روانشناسی، 6(1)، 63-82.
Anderson, R.M., Heesterbeek, H., Klinkenberg, D., Hollingsworth, T.D. (2020). How will country-based mitigation measures influence the course of the COVID-19 epidemic? The Lancet, 102, 931-934.
Benbow, A.A., Anderson, P.L. (2019). A meta-analytic examination of attrition in virtual reality exposure therapy for anxiety disorders. Journal of Anxiety Disorders, 61, 18-26.
Berger, E., Garcia, Y., Catagnus, R., Temple, J. (2021). The effect of acceptance and commitment training on improving physical activity during the COVID-19 pandemic. Journal of Contextual Behavioral Science, 20, 70-78.
Biglan, A., Gau, J.M., Jones, L.B., Hinds, E., Rusby, J.C., Cody, C., et al. (2015). The role of experiential avoidance in the relationship between family conflict and depression among early adolescents. Journal of Contextual Behavioral Science. 4(1), 30-36.
Bond, F.W., Hayes, S.C., Baer, R.A., Carpenter, K.M., Guenole, N., Orcutt, H.K., et al. (2011). Preliminary psychometric properties of the Acceptance and Action Questionnaire-II: a revised measure of psychological inflexibility and experiential avoidance. Behavior Therapy, 42(4), 676-88.
Boyraz, G., Legros, D.N., Tigershtrom, A. (2020). COVID-19 and traumatic stress: The role of perceived vulnerability, COVID-19-related worries, and social isolation. Journal of Anxiety Disorders, 76, 102-105.
Carl, E., Stein, A.T., Levihn-Coon, A., Pogue, J.R., Rothbaum, B., Emmelkamp, P., Asmundson, G.J.G., Carlbring, P., Powers, M. (2019). Virtual reality exposure therapy for anxiety and related disorders: A meta-analysis of randomized controlled trials. Journal of Anxiety Disorders, 61, 27-36.
Cohen, S., Kamarck, T., & Mermelstein, R. (1983). A global measure of perceived stress. Journal of Health Social Behavior, 24(4), 385-396.
Cox, R.C., Jessup, S.C., Luber, M.J., Olatunji, B.O. (2020). Pre-pandemic disgust proneness predicts increased coronavirus anxiety and safety behaviors: Evidence for a diathesis-stress model. Journal of Anxiety Disorders, 76, 102-107.
 Dempsey, C. (2021). The Impact of Compassionate Connected Care on Safety, Quality, and Experience in the Age of COVID-19. Nurse Leader, In Press, Corrected Proof.
Ghorbani, N., Bing, M.N., Watson, P.J., Davison, H.K., Mack, D.A. (2002). Self-reported emotional intelligence: Construct similarity and functional dissimilarity of higher-order processing in Iran and the United States. International Journal of Psychology, 37(5), 297-308.
Glasser, W. (2000). Counseling with choice theory: The new reality therapy. New York: Harper Collins.
Glasser, W. (2013). Counseling with choice theory: The new Reality Therapy. New York: Harper Collins Publisher.
Jain, R., Young, M., Dogra, S., Kennedy, H., Nguyen, V., Jones, S., Bilaloglu, S., Hochman, K., Raz, E., Galetta, S., Horwtiz, L. (2020). COVID-19 related neuroimaging findings: A signal of thromboembolic complications and a strong prognostic marker of poor patient outcome. Journal of the Neurological Sciences, 414, 116-120.
Kashdan, T. B., Morina, N., Priebe, S. (2009). Post-traumatic stress disorder, social anxiety disorder, and depression in survivors of the Kosovo War: Experiential avoidance as a contributor to distress and quality of life. Journal of Anxiety Disorders, 23(2), 185.
Kirk, A., Meyer, J.M., Whisman, M.A., Deacon, B.J., Arch, J.J. (2019). Safety behaviors, experiential avoidance, and anxiety: A path analysis approach. Journal of Anxiety Disorders, 64, 9-15.
Law, S., Leung, A.W., Xu, C. (2020). Severe acute respiratory syndrome (SARS) and coronavirus disease-2019 (COVID-19): From causes to preventions in Hong Kong. International Journal of Infectious Diseases, 94, 156-163.
Liu, S., Lithopoulos, A., Zhang, C., Garcia-Barrera, M.A., Rhodes, R.E. (2021). Personality and perceived stress during COVID-19 pandemic: Testing the mediating role of perceived threat and efficacy. Personality and Individual Differences, 168, 110-114.
Loucks, L., Yasinski, C., Norrholm, S.D., Keller, J.M., Post, L., Zwiebach, L., Fiorillo, D., Goodlin, M., Jovanovic, T., Rizzo, A.A., Rothbaum, B.O. (2018). You can do that?!: Feasibility of virtual reality exposure therapy in the treatment of PTSD due to military sexual trauma. Journal of Anxiety Disorders, 61, 56-63.
Malesza, M., Kaczmarek, M.C. (2020). Predictors of anxiety during the COVID-19 pandemic in Poland. Personality and Individual Differences, 170, 110-114.
Mason, C.P., Duba, J. D (2009). Using Reality Therapy in Schools: Its Potential Impact on the Effectiveness of the ASCA National Model. International Journal of Reality Therapy. 29 (2), 5-12.
Miloff, A., Lindner, P., Dafgård, P., Deak, S., Garke, M., Hamilton, W., Heinsoo, J., Kristoffersson, G., Rafi, J., Sindemark, K., Sjölund, J., Zenger, M., Reuterskiöld, L., Andersson, G., Carlbring, P. (2019). Automated virtual reality exposure therapy for spider phobia vs. in-vivo one-session treatment: A randomized non-inferiority trial. Behaviour Research and Therapy, 118, 130-140.Pasay-an, E. (2020). Exploring the vulnerability of frontline nurses to COVID-19 and its impact on perceived stress. Journal of Taibah University Medical Sciences, 15(5), 404-409.
Song, J., Jiang, R., Chen, N.., Qu, W., Liu, D., Zhang, M., Fan, H., Zhao, Y., Tan, S. (2021). Self-help cognitive behavioral therapy application for COVID-19-related mental health problems: A longitudinal trial. Asian Journal of Psychiatry, 60, 102-109.
Swami, V., Horne, G., Furnham, A. (2021). COVID-19-related stress and anxiety are associated with negative body image in adults from the United Kingdom. Personality and Individual Differences, 170, 110-115.
Williams, J.L., Hardt, M.M., Henschel, A.V., Eddinger, J.R. (2019). Experiential avoidance moderates the association between motivational sensitivity and prolonged grief but not posttraumatic stress symptoms. Psychiatry Research, 273, 336-342.
Wu, D., Wu, T., Liu, Q., Yang, Z. (2020). The SARS-CoV-2 outbreak: what we know International Journal of Infectious Diseases, 94, 44-48.
Yang, L., Yang, T. (2020). Pulmonary rehabilitation for patients with coronavirus disease 2019 (COVID-19). Chronic Diseases and Translational Medicine, 6(2), 79-86.
Ye, B., Wu, D., Im, H., Liu, M., Wang, X., Yang, Q. (2020). Stressors of COVID-19 and stress consequences: The mediating role of rumination and the moderating role of psychological support. Children and Youth Services Review, 118, 105-109.