با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن، تنکابن، ایران

2 دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن، تنکابن، ایران

3 دانشیار، گروه روانشناسی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران.

4 استادیار، گروه روانشناسی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران.

چکیده

مقدمه: نقش درمان­ها و مداخلات روان­شناختی در بیماری­های مزمن مورد تأیید قرار گرفته است، از­این­رو هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان متمرکز بر شفقت و درمان مبتنی ­بر ­پذیرش ­و ­تعهد بر ولع خوردن، کیفیت زندگی و پریشانی روان­شناختی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 شهر تنکابن بود. روش: این پژوهش مطالعه آزمایشی با روش نمونه­گیری هدفداربود و جامعه آماری آن بیماران دیابتی بیمارستان شهر تنکابن­بود که 200 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند و پس از انجام آزمون متغیر وابسته، افرادی که انحراف معیار متفاوتی با سایرین داشتند، گزینش­شدند که تعداد آن­ها 100 نفر بود و از بین 45 نفر به‌صورت تصادفی انتخاب شدند و در سه گروه 15 نفری، دو گروه مداخله و یک گروه کنترل قرار گرفتند که مقیاس­های ولع به غذا- صفت داچ، کیفیت زندگی بیماران دیابتی نوع 2 طبق شاخص چهار عاملی هالینگستد و پریشانی روان­شناختی نجاریان و داودی به آنان و 12 جلسه درمان متمرکز بر شفقت و 12 جلسه درمان اکت اجرا شد (جلسه 45 دقیقه). جلسات برای هر مداخله هفته­ای دو جلسه با فاصله 3 روز اجرا گردید. پایان درمان هر سه گروه مورد پس‌آزمون قرار گرفتند. یافته‌ها: تفاوت میانگین­های دو گروه در ولع خوردن، کیفیت زندگی و پریشانی روان­شناختی به ترتیب (264/7-)، (054/7) و (914/7-) بود که نشان داد افرادیکه تحت تأثیر درمان پذیرش و تعهد قرار گرفته­اند نسبت به افرادیکه تحت درمان متمرکز بر شفقت قرار گرفته­اند، در میزان هر یک از متغیر­های ذکر شده در پس­آزمون اثربخشی بیشتری از خود نشان دادند. نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از روند کاهشی ولع خوردن، پریشانی روان­شناختی و افزایش کیفیت زندگی در مرحله پیگیری و اثربخشی هر دو رویکرد و برتری رویکرد اکت بود؛ بنابراین می­توان از این درمان در شرایط مختلف جهت بهبود زندگی افراد استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of the Effectiveness of Compassion-Focused Therapy and Treatment based on Acceptance and Commitment to Craving, Quality of Life and Psychological Distress in Patients with Type 2 Diabetes

نویسندگان [English]

  • Ameneh Khalatbari 1
  • Shohreh Ghorbanshiroudi 2
  • Mohammadreza Zarbakhsh 3
  • Taher Tizdast 4

1 PhD. Student of psychology, Department of Psychology, Islamic Azad University, Tonekabon Branch, Tonekabon, Iran

2 Associate Professor, Department of Psychology, Islamic Azad University, Tonekabon Branch, Tonekabon, Iran

3 Associate Professor, Department of Psychology, Tonekabon Branch, Islamic Azad University, Tonekabon, Iran

4 Assistant Professor, Department of Psychology, Tonekabon Branch, Islamic Azad University, Tonekabon, Iran

چکیده [English]

Objective: The role of psychological therapies and interventions in chronic diseases such as diabetes has been confirmed, so the aim of this study was to compare the effectiveness of compassion-based therapy and treatment based on acceptance and commitment to cravings. The quality of life and psychological distress of patients with type 2 diabetes was Tonekabon. Method: This study was an experimental study with purposive sampling method And the statistical population was diabetic patients of Tonekabon city hospital who 200 people were selected as a sample and after performing the dependent variable test, people who had different standard deviation with others were selected, whose number was 100 people and 45 people were randomly selected. They were selected and divided into three groups of 15, two intervention groups and a control group. Focused on compassion and 12 sessions of act therapy (session 45 minutes). Sessions For each intervention, two sessions were performed weekly with an interval of 3 days. End of treatment All three groups were post-tested. Findings: The differences between the means of the two groups in craving, quality of life and psychological distress were (7-264), (7.054) and (7-914), respectively, which showed that people who were affected by acceptance and commitment treatment compared to those who They were treated with compassion-focused treatment, showing greater effectiveness in the extent of each of the variables mentioned in the post-test. Conclusion: The results showed a decreasing trend of craving, psychological distress and increasing the quality of life in the follow-up and effectiveness of both approaches and the superiority of the act approach. Therefore, this treatment can be used in different situations to improve life.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Compassion Focused Therapy
  • Acceptance-Based Therapy-Commitment
  • Craving
  • Quality of Life
  • Mental Distress
احمدی، ر، سجادیان، ا و جعفری، ف. (1398). اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت بر اضطراب، افسردگی و میل به خودکشی در زنان مبتلا به ویتیلیگو. مجله پوست و زیبایی، 10(1)، 28-10.
بلورساز م، هنگامه. (1396). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر نشانه ­های پرخوری، افسردگی و تن­انگاره در مبتلایان به پرخوری عصبی. مجله روان­شناسی بالینی،9(10)، 22-2.
پورحسینی­دهکردی، ر، سجادیان، ا و شعربافچی، م. (1398). اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت بر استرس ادراک­شده و پریشانی روان­شناختی زنان مبتلا به سرطان پستان. نشریه علمی روان­شناسی سلامت، 8(3)(31)، (52-37).
حر، م، آقایی، ا، عابدی، ا و گل­پرورو، م. (1396). اثربخشی بسته درمان تلفیقی (سبک زندگی سلامت مبتنی بر پذیرش و تعهد درمانی) با درمان مبتنی بر ذهن­آگاهی بر خود مراقبتی و هموگلوبین گلیکوزیله بیماران مبتلا به دیابت نوع دو. مجله سبک زندگی اسلامی سالم، 2(2)، 70-66.
خانلرزاده، ف، عسگری، ک و امینی، م. (1394). بررسی کارکرد­های عصب­­روان­شناختی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 85(8)، 465-459.
رامش، س، علیزاده­مقدم، ا، صفری، ع و فیضی، م. (1397). رابطه­ی اضطراب، افسردگی و استرس با شدت بیماری دیابت: نقش واسطه‌ای کیفیت زندگی. مجله­ دیابت و متابولیسم ایران،18(2)، 89-80.
رحمتی، آ و جبل­عاملی، ش. (1398). اثر­بخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی و شاخص­های جسمانی بیماران مبتلا به دیابت. فصلنامه علمی پژوهشی پرستاری دیابت زابل، 7(4)، 928-915.
شاکرنژاد، س؛ موذن، ن. (۱۳۹۶). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر پریشانی روانشناختی، رضایت زناشویی و کیفیت زندگی در زنان مبتلا به بیماری اسکلروز متعدد. سلامت و مراقبت، 19(1)، از صفحه ۷ تا صفحه ۱۷.
عصارزادگان، م و رییسی، ز. (1398). اثربخشی آموزش مبتنی بر روان­شناسی مثبت­نگر بر کیفیت زندگی و شادکامی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2. نشریه علمی روان­شناسی سلامت، 8(2)، 116-97.
کولیوند، پ. (1394) اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر کاهش پریشانی در بیماران با درد مزمن، مجله شفای خاتم، 2(3).
محققی، ح، فرهادی، م و نبی­زاده، ص. (1396). ارتباط بین شفقت به خود و رفتارهای اختلال خوردن با میانجی­گری کمال­گرایی و نارضایتی بدنی. مجله اندیشه و رفتار، 11(45)، 46-37.
محمدی، ک و وفایی مقدم، م. (1395). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر پرخوری هیجانی و استرس در زنان دارای اختلال خوردن. مجله مطالعات ناتوانی، 10(10).
مراد­زاده فهرجی، آ، برجعلی، ا، درتاج، ف و نعمت­اله‌زاده ماهانی، ک. (1398). اثر افزایشی ترکیب روش­های رژیم­درمانی و تحریک مستقیم مغزی بر کاهش ولع مصرف غذا در زنان با چاقی سطح یک و دو. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 62، 456-446.
نجاریان، ب و داوودی، ا. (1380). ساخت و اعتباریابی SCL-25 (فرم کوتاه‌مدت SCL- 90-R)). مجله روان­شناسی، 5(2).
نوریان، ل، آقایی، ا و قربانی، م. (1394). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خوردن هیجانی در زنان چاق. مجله دانش و پژوهش در روان­شناسی کاربردی، سال 16(2)، 23-15.
Behrouz, B., Bavali, F., Heidarizadeh, N., & Farhadi, M. (2016). The effectiveness of acceptance and commitment therapy on psychological symptoms, coping styles, and quality of life in patients with type-2 diabetes. J Health, 7(2), 236-53.
Burroughs, T. E., Desikan, R., Waterman, B. M., Gilin, D., & McGill, J. (2004). Development and validation of the diabetes quality of life brief clinical inventory. Diabetes Spectrum, 17(1), 41-49.
Cepeda-Benito, A., Gleaves, D. H., Williams, T. L., & Erath, S. A. (2000). The development and validation of the state and trait food-cravings questionnaires. Behavior therapy, 31(1), 151-173.
Duarte, J., Pinto-Gouveia, J., & Cruz, B. (2016). Relationships between nurses’ empathy, self-compassion and dimensions of professional quality of life: A cross-sectional study. International Journal of Nursing Studies, 60, 1-11.
ESMALI, K. A., Alizadeh, M., & KHANIZADEH, B. K. (2016). The effectiveness of group Psychotherapy based on acceptance and commitment on quality of life in women with breast cancer, (131-134).
Fathi Ahmadsaraei, N., Neshat Doost, H. T., Manshaee, G. R., & Nadi, M. A. (2017). The effectiveness of acceptance and commitment therapy on depression among patients with type II diabetes. Iranian Journal of Diabetes and Obesity, 9(1), 6-13.
Ferreira, C., Matos, M., Duarte, C., & Pinto‐Gouveia, J. (2014). Shame memories and eating psychopathology: The buffering effect of self‐compassion. European Eating Disorders Review, 22(6), 487-494.
Forman, E. M., & Herbert, J. D. (2009). New directions in cognitive behavior therapy: Acceptance-based therapies, (12-14).
Gilbert, P. (2009). 777a compassionate mind: A new approach to life’s challenges. Oakland, CA: New Harbinger, (15-23).
Gratz, K. L., Hepworth, C., Tull, M. T., Paulson, A., Clarke, S., Remington, B., & Lejuez, C. W. (2011). An experimental investigation of emotional willingness and physical pain tolerance in deliberate self-harm: The moderating role of interpersonal distress. Comprehensive psychiatry, 52(1), 63-74.
Irons, C., & Lad, S. (2017). Using compassion focused therapy to work with shame and self-criticism in complex trauma. Australian Clinical Psychologist, 3(1), 1743.
Margo-Dermer, E., Dépelteau, A., Girard, A., & Hudon, C. (2019). Psychological distress in frequent users of primary health care and emergency departments: a scoping review. Public health, 172, 1-7.
Marsh, I. C., Chan, S. W., & MacBeth, A. (2018). Self-compassion and psychological distress in adolescents—a meta-analysis. Mindfulness, 9(4), 1011-1027.
Mazloomy, S. S., Rezaeian, M., NaghibzadehTahami, A., & Sadeghi, R. (2017). Association between Health–Related Quality of Life and Glycemic Control in Type 2 Diabetics of Sirjan City in 2015. Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences, 16(1), 73-82.
Miri, A., & NaderiyanFar, F. (2018). The effects of olive oil consumption on symptoms and metabolic factors of diabetes: a review of clinical trials. Journal of Diabetes Nursing, 6(3), 584-595.
Mokkink, L. B., Van Der Lee, J. H., Grootenhuis, M. A., Offringa, M., & Heymans, H. S. (2008). Defining chronic diseases and health conditions in childhood (0–18 years of age): national consensus in the Netherlands. European journal of pediatrics, 167(12), 1441-1447.
Mokkink, L. B., Van Der Lee, J. H., Grootenhuis, M. A., Offringa, M., & Heymans, H. S. (2008). Defining chronic diseases and health conditions in childhood (0–18 years of age): national consensus in the Netherlands. European journal of pediatrics, 167(12), 1441-1447.
Molander, P., Hesser, H., Weineland, S., Bergwall, K., Buck, S., Jäder Malmlöf, J., ... & Andersson, G. (2018). Internet-based acceptance and commitment therapy for psychological distress experienced by people with hearing problems: A pilot randomized controlled trial. Cognitive behaviour therapy, 47(2), 169-184.
Salehi, F., Ahmadian, L., Ansari, R., & Sabahi, A. (2016). The role of information resources used by diabetic patients on the management of their disease. Medical journal of mashhad university of medical sciences, 59(1), 17-25.
Showell, L. J. (2012). Dear me: Exploring the experience of generating self-compassion through letter writing in adults with eating disorders (Doctoral dissertation, University of Leicester), (39 -46).
Smout, M. F., Longo, M., Harrison, S., Minniti, R., Wickes, W., & White, J. M. (2010). Psychosocial treatment for methamphetamine use disorders: a preliminary randomized controlled trial of cognitive behavior therapy and acceptance and commitment therapy. Substance abuse, 31(2), 98-107.
Zarei,F. (2014).The effectiveness of compassion-focused therapy in treating depression and controlling blood sugar in patients with type 2 diabetes. (MSc Thesis). Kurdistan University, Faculty of Humanities and Social Sciences, (53-58).