نقش میانجی سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت در ارتباط سندرم خستگی مزمن با عامل های شخصیتی(مطالعه موردی؛ کارکنان بیمارستان امیرالمومنین تبریز)

آستانه, ژیلا; محمود علیلو, مجید

doi:10.30473/hpj.2019.42764.4183

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

¹ کارشناسی ارشد، روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ارومیه، ارومیه، ایران.

² استاد، گروه روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

https://doi.org/10.30473/hpj.2019.42764.4183

چکیده

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی سبکزندگیارتقاءدهندهسلامت در ارتباط سندرم خستگی مزمن با عاملهای شخصیتی در کارکنان بیمارستان امیرالمومنین تبریز انجام پذیرفت. روش: پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی میباشد. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان بیمارستان کلیوی امیرالمومنین شهر تبریز(N=250) میباشد از این تعداد و بر اساس جدول مورگان نمونه ای به حجم 100(55 مرد و 45 زن) نفر و به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شد و پرسشنامه خستگی مزمن جیسون، پرسشنامه 5عامل شخصیتی نئو و سبکزندگیارتقاءدهندۀسلامت والکر، سیکرست و پندر تکمیل گردید. برای تحلیل دادهها از مدل معادلات ساختاری استفاده گردید. یافته‌ها: نتایج حاکی از نقش میانجی سبکزندگیارتقاءدهندهسلامت در رابطه سندرم خستگی مزمن با عاملهای شخصیتی دارد و مطابق با یافتههای پژوهش، ارتباط سندرم خستگی مزمن با عاملهای شخصیتی از جمله روانرنجوری(583/0)؛ برونگرایی(404/0-)؛دلپذیربودن(186/0-)؛ تجربهپذیری(383/0-)؛ با وجدان بودن(213/0-) و سبکزندگیسلامت محور(472/0-) می باشد. نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از نقش میانجی سبکزندگیارتقاءدهندهسلامت در رابطه سندرم خستگی مزمن با عاملهای شخصیتی دارد و اثر سندرم خستگی مزمن با عاملهای شخصیتی به صورت مستقیم بوده و سبکزندگیارتقاءدهندهسلامت به عنوان متغیر میانجی اثرغیرمستقیمی در این ارتباط به وجود آورده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

میانجی گرهای روانشناختی و اجتماعی مرتبط با سلامت

عنوان مقاله [English]

Interactive role of health promotion lifestyle on the relationship between chronic fatigue syndrome and personality factors (Case study; Employees of Amiralmomenin Hospital in Tabriz)

نویسندگان [English]

Zhila Astane ¹
Majid Mahmude Alilo ²

¹ M.A. in Clinical Psychology, Islamic Azad University, Urmia Branch, Urmia, Iran

² Professor, Department of Psychology and Educational Sciences, Tabriz University, Tabriz, Iran

چکیده [English]

Objective: The purpose of this study was to investigate the role of mediator of health promoting lifestyle on the relationship between chronic fatigue syndrome and personality factors in the staff of Amiralmomenin Hospital in Tabriz. Method: The methodology of current study was in the framework of correlational design. Sample of study included 100 personnel of Tabriz Amiralmomenin Hospital who were selected through random sampling. Data collection was conducted applying Jason’s chronic fatigue questionnaire and Neura’s questionnaire of five personality factor and Walker's Lifestyle Improvement. A structural equation model was used to analyze the data. Results: The results indicate the role of mediator of health promoting lifestyle in relation to chronic fatigue syndrome with personality factors. According to the findings, the relationship between chronic fatigue syndrome and personality factors such as; Neuroticism(0/583), Extroversion(-0/404), Openness(-0/186), Experiences (-0/383), conscientious(-0/231) and Healthy lifestyle(-0/472). Conclusion: The results indicate the role of mediator of health promoting lifestyle in relation to chronic fatigue syndrome and personality factors. The effect of chronic fatigue syndrome is directly related to personality factors and the health promotion lifestyle as a mediator variable has an indirect effect on this relationship

کلیدواژه‌ها [English]

"Health promoting lifestyle"
"chronic fatigue syndrome"
"personality factors"

مراجع

پارچه باف بیدگلی، م .(1382). اصول تشخیص و درمان بیماریهای شایع، تهران: نشر امیدان.

پروین، ا و بی، ج. (1381). نظریههای شخصیت. محمد جعفر جوادی، تهران: نوپروران.

حدادی، م؛ ذاکریان، س ا؛ محمودی، م؛ نسلسراجی، ج؛ پارسا یکتا، ز و علییاری، ا.(1388). اعتبار و پایایی پرسشنامه سندرم خستگی مزمن. مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی،12(1):75-84..

حقشناس، ح. (1388). هنجاریابی آزمون شخصیتی نئو(فرم تجدیدنظر شده)؛ اندیشهورفتار، 4(4): 38-47.

خطیب زنجانی، ن و آگاههریس، م.(1394). مقایسه ویژگیهای پنج عامل شخصیت در دانشجویان بدون و در معرض اعتیاد به اینترنت. فصلنامه علمی -پژوهشی روانشناسی سلامت، 4(3): 75-86.

سپاه منصور، م و باقری، ف.(1396). پیش بینی سبک زندگی ارتقا دهنده سلامت بر اساس کانون کنترل سلامت و سبک های دلبستگی. فصلنامه علمی – پژوهشی روانشناسی سلامت، 6(2): 131- 144

شولتز، د. (1390). نظریههای شخصیت. ترجمه یوسف کریمی، فرهاد جمهری، سیامک نقشبندی، بهزادگودرزی، هادی بحرایی و محمدرضا نیکخو. تهران؛ ارسباران.

صیادی، م؛ پولاری ریشهری، ع؛ گلستانه، س. م و رضایی، ف، (1391). همهگیر شناسی نشانگان خستگی مزمن در پرستاران شهر بوشهر. چهارمین کنگره بین المللی روان تنی، 1-14.

ضیغمی، ش. (1382). «بررسی ارتباط بین شدت و سطح خستگی با کیفیت زندگی در مبتلایان به سرطان شیمی درمانی». پایان نامه کارشناسی ارشد، مشهد، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 1-24.

قهرمانی، آ. (1380). « بررسی ارتباط هوش هیجانی و نقش های جنسیتی با سلامت عمومی و خلاقیت». پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز.

گروسیفرشی، م. ت.(1380). رویکردهای نوین درارزیابی شخصیت و کاربر تحلیل عاملی در مطالعات شخصیت، نشرجامعه پژو، نشر دانیال، چاپ اول.

لعلی، م؛ عابدی، اح و کجباف، م. ب.(1391). ساخت و اعتباریابی پرسشنامه سبکزندگی. پژوهش های روانشناختی، 15(1): 64-80.

محمدی زیدی، ع؛ پاکپورحاجی آقا، ا و محمدی زیدی، ب.(1390). روایی و پایایی نسخه فارسی پرسشنامه سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت. مجله دانشکده علوم پزشکی مازندران. 22(1)؛113-103.

مککال.(1392). یوگا و خستگی مزمن. فرانک تقی وند. تهران؛ انتشارات چیمن.

Baker D. (2007). Health Promotion in Nursing Practice. Fam Communit Health; 30 (1):85–6.

Baroe, R. A.,Greenberg. J. D. (2010). Behavior in organization, understanding Of managing the human sid of work. A: copyright by Allyn & bance. Journal of sychosomatic Reseavch, 50 (2), 320-422.

Bouchard G, Lussier Y, & Sabourin S.(1999). Personality and Marital Adjustment: Utility of the Five-Factor Model of Personality. Journal Of Marriage And The Family, 61(2), 651-660.

Chalder T, Berelowitz G, Hirsch S.(1993). Development of a Fatigue Scale. Journal psychosomatic Research. 31(1), 147- 153.

Chaney D. (2017). Cosmopolitan art and cultural citizenship. Theory, Cult Soc; 19 (1–2):157–74.

Cheung, F. M, Van de Vijrer, F. J. R & leong, F. T. L. (2011). Toward anew approac the study of personality in culture. American psychologist, 66 (3), 593-603.

Devriesa, J &Van Hek, G. L. (2002). Ftigue:relationships with basic personality and temperament dimensions. Personality and Indivedual Differences. 33(1), 1311-24.

John OP & Srivastava S,(1999). The Big Five trait taxonomy: History, Measurement, and theoreticalperspectives. In Pervin LA & John OP (Eds.), Handbook of Personality: Theory and Research (2nd ed., pp. 102-139). New York: The Guilford Press.

Katon,W J, Berkhoald, D & Simon, G, E. (2015). Psychiatric illneses in patient with choronic fatigue syndrome and those with rheulnatioid arthritis, Gem. inter. Med. p, 277.

Lock CA, Lecouturier J, Mason JM, Dickinson HO. (2006). Lifestyle interventions to prevent osteoporotic fractures: a systematic review. Osteoporos Int; 17 (1):20–8.

McCrae RR & Costa PT. (2004). A five-factor theory of personality. In Pervin LA & John OP (Eds.), Handbook of Personality: Theory and Research (2nd ed., pp. 139-153). New York: The Guilford Press.

Michielsen, H. J., & De Vries, J. & Van Heck, G. L. (2013). In search of personality and temperament predictors of chronic fatigue: a prospective study. Personality and Individual Differences, 35 (5), 1073–1087.

Morgan,B.(2016). The relationship between the big five personality trait and burnout in south Aficanuniversity students. Unpublished Disser tation, Maister Artium in psychology, University of Johann esburg.

Norris, S. A. (2011). Examining the big five personality factors as predictors of burnout among counselors.Unpublished post Masters Thesis in clinical Coanseling psychology, Granduat School Valdosta State University.

Ozura, A., Ihan, A & Musek, J. (2010). Can the big five factors of personality peredictly mphtocyt counts? psychiatria danubina. 24 (4), 66-72.

Pour Qasim S, Rezaei S, Salehi I. (2012). Effect of tired and clinical course on de pression anxiety, stress, quality of life and employment status of multiple sclerosis patients. Medical Journal. 3(1),102:1-13.

Schmitz N., Hartkamp N., Baldini C., Rollnik J, & Tress W. (2001). Psychometric properties of the German version of the NEO-FFI in psychosomatid outpatients. Personality and Individual Differences, 31(7), 713-722.

Swider, B.w, Zimmerman, R.D .(2010). Born to burnout: A meta-analytic path model of personality,job burnout,and work outcomes. Journal of Vocational Bahavior, 76(3), 487-506.

Taylor, R. R., Janson, L, A.(2002). Choronic fatigue,abuse-related memory and psychiatri disorder in a community-based sampel. Soc. Sci. Med., 55(2), 247-256.

Zopiatis, A., Constanti, P., & Pavlou, I. (2010). Investigating the association of burnout and personality traits of hotel managers. International CHRIE Conference, Refereed Track, Paper 11.