با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار روان‌شناسی تربیتی دانشگاه لرستان

2 دانشجوی دکتری روان‌شناسی تربیتی دانشگاه لرستان

3 دانشجوی دکتری روان‌شناسی عمومی دانشگاه رازی

چکیده

مقدمه :هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر انعطاف‌پذیری شناختی و رضایت‌مندی از زندگی زنان مبتلا به بیماری مولتیپل اسکلروزیس بود. روش‌: روش پژوهش حاضر به شیوه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و پیگیری با گروه گواه بود که بر روی 30 زن مبتلا به بیماری مولتیپل اسکلروزیس که به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند، انجام شد. مداخله درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد طی 8 جلسه 90 دقیقه‌ای، هفته‌ای دو جلسه برای گروه آزمایش اجرا شد، در حالی که گروه گواه در این مدت هیچ‌گونه مداخله‌ای دریافت نکرد. پس از اتمام جلسات، پس‌آزمون و سه ماه بعد از مداخله، پیگیری بر روی دو گروه آزمایش و گواه انجام شد. تحلیل داده‌های خام با استفاده از آزمون‌های توصیفی و استنباطی از جمله آنالیز کوواریانس صورت گرفت. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افزایش انعطاف‌پذیری شناختی و رضایت‌مندی از زندگی(001/0>P) مبتلایان تأثیر معنی‌داری داشته است. این نتایج در مرحله پیگیری نیز حفظ گردید. نتیجه‌گیری: باتوجه به تأثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افزایش انعطاف‌پذیری شناختی و رضایت‌مندی از زندگی مبتلایان و تداوم اثر آن، به کارگیری این روش در همه سطوح پیشگیری و درمان مبتلایان به بیماری‌های جسمی ضروری به نظر می‌رسد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness on Acceptance and Commitment Group Therapy Based on Cognitive Flexibility and Life Satisfaction Women With Multiple Sclerosis

نویسندگان [English]

  • ezatollah ghadampour 1
  • leila heidaryani 2
  • farnaz radmehr 3

1 Associate Professor in Educational Psychology, Lorestan University

2 Ph.D. student in Educational Psychology, Lorestan University

3 Ph.D. student in Jeneral Psychology, Razi University

چکیده [English]

Introduction: The aim on present study was to evaluate the effectiveness of acceptance and commitment group therapy on cognitive flexibility and life satisfaction women with multiple sclerosis. Methods: The present study design was method experimental included with pretest-posttest and follow-up with control group which was performed on 30 women with multiple sclerosis, who were randomly assigned into two groups of experimental and control group. Intervention acceptance and commitment therapy during 8 sessions, 90-minute, two sessions a week for the experimental group, while control group received no the intervention. After finishing session, posttest and three months after intervention follow-up was administrated to experimental and control group. Analysis of raw data using descriptive and inferential and tests, including analysis of covariance was performed. Results: The results revealed that the acceptance and commitment therapy had a significant positive effect on increase cognitive flexibility and life satisfaction (P

کلیدواژه‌ها [English]

  • Acceptance and Commitment Therapy
  • Cognitive Flexibility
  • Life Satisfaction
  • Multiple Sclerosis
انوری، م. ح. (1391). اثربخشی درمان پذیرش و تعهد گروهی بر شاخص­های درد، استرس، اضطراب، افسردگی، فاجعه­پنداری و رضایتمندی از زندگی در بیماران مرد مبتلا به درد مزمن. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.
ایزدی، ر. (1393). مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان شناختی- رفتاری بر علایم بیماران مبتلا به اختلال وسواس- اجبار. مجله تحقیقات علوم رفتاری، 12(1)، 33- 19.
آقایوسفی، ع. ر؛ شقاقی، ف؛ دهستانی، م و برقی­ایرانی، ز. (1391). ارتباط کیفیت زندگی و سرمایه روان­شناختی با ادراک بیماری در میان مبتلایان به ام­اس. فصلنامه علمی پژوهشی روان­شناسی سلامت، 3(1)، 41- 29.
براتیان، ا؛ کاظمی، آ؛ خواجه، ن؛ حقانی زمیدانی، م  و داورنیا، ر. (1396). تاثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی مادران دارای کودک مبتلا به سرطان. دو ماهنامه علمی پژوهشی ارمغان دانش، 22(124)، 650- 637.
پارسا، م؛ صباحی، پ و محمدی­فر، م. ع. (1397). اثربخشی درمان گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر ارتقای کیفیت زندگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس. مجله روان­شناسی بالینی، 10(1)، 28- 21.
حاتم­خانی، س. (1390). رابطه­ی مهارت­های ذهن­آگاهی، انعطاف­پذیری روانشناختی و علائم آسیب­شناسی روانی. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
حکم­آبادی، م. ا؛ بیگدلی، ا. ا؛ اسدی، ج و اصغری­ابراهیم­آباد، م. ج. (1396). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر شخصیت سنخD و پیروی از درمان در بیماران کرونر قلبی: نقش تعدیل­کننده حافظه کاری و حافظه آینده­نگر. فصلنامه علمی پژوهشی روانشناسی سلامت، 6(4)، 161- 138.
رجبی، س و یزدخواستی، ف. (1393). اثربخشی درمان گروهی پذیرش و تعهد بر اضطراب و افسردگی زنان مبتلا به بیماری ام- اس. مجله روانشناسی بالینی، 6(1)، 38- 29.
زارع، ح. (1396). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در بهبود انعطاف­پذیری و همجوشی شناختی. دوفصلنامه علمی پژوهشی شناخت اجتماعی، 8(6)، 134- 125.
سلطانی، ا؛ شاره، ح؛ بحرینیان، س. ع و فرمانی، ا. (1392). نقش واسطه­ای انعطاف­پذیری شناختی در ارتباط بین سبک­های مقابله­ای و تاب­آوری با افسردگی. مجله علمی پژوهشی پژوهنده، 92، 96- 88.
عبدخدایی، ز؛ شهیدی، ش؛ مظاهری، م. ع؛ پناغی، ل و نجاتی، و. (1396). راه­کارهای روانشناختی رویارویی با بیماری در مبتلایان به مولتیپل اسکلروزیس: بررسی پدیدارشناسانه. فصلنامه علمی پژوهشی روانشناسی سلامت، 6(4)، 30- 7.
عمرانی، س؛ میرزائیان، ب؛ آقاباقری، ح؛ حسن­زاده، ر و عابدینی، م. (1391). بررسی اثربخشی درمان شناختی- رفتاری به شیوه گروهی بر امید به زندگی بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، 22(93)، 65- 58.
فاضلی، م؛ احتشام­زاده، پ و هاشمی­شیخ­شبانی، ا. (1393). اثربخشی درمان شناختی- رفتاری بر انعطاف­پذیری شناختی افراد افسرده. (1393). فصلنامه اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی، 9(34)، 36- 27.
 فراهانی، م و حیدری، ح. (1397). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تاب­آوری افراد مبتلا به بیماری ام­اس. ماهنامه رویش روانشناسی، 7(6)، 162- 149.
قدم­پور، ع. ا؛ رادمهر، پ و یوسف­وند، ل. (1395). تاثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کفایت اجتماعی و امید به زندگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس. دو ماهنامه علمی پژوهشی ارمغان دانش، 21(11)، 1114- 1100.
محمودی، ه. (1397). مقایسه حمایت اجتماعی ادراک شده و خوددلسوزی بین بیماران مبتلا به اسکلروز چندگانه و افراد عادی. فصلنامه علمی پژوهشی روانشناسی سلامت، 7(1)، 34- 21.
مسعودی، ل. (1396). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد دلسوزانه به انعطاف پذیری روان شناختی، خودکارآمدی و رفاه روانی در بیماران MS. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد.
 یوسف­نژادشیرازی، م و پیوسته­گر، م. (1390). رابطه بین رضایت از زندگی و طرحواره­های ناسازگار اولیه در دانشجویان دانشگاه. فصلنامه دانش و پژوهش در روان­شناسی کاربردی، 12(2)، 65- 55
Amanda E., &  Lee D. (2015). Applications and adaptations of Acceptance and Commitment Therapy (ACT) for adolescents. Journal of Context Behavior Sciences; 4(1): 1–11.
Chang C. (2003). Cognitive and motivational processes underlying coping flexibility: A dual- process model. Personality and social psychology;84: 425- 438.
 Currie R. (2001). Spasticity: a common symptom of multiple sclerosis, Nursing Standard; 15(33): 47- 52.
De nison L, Moss-Morris R, Silber E, Galea I, Chalder T. (2010). Cognitive and behavioural correlates ofdifferent domains of psychological adjustment in early-stage multiple sclerosis. Journal Psychosomatic; (69): 353-361.
Dennis JP,  & Vander Wal JS. (2010). The cognitive flexibility inventory: Instrument development and estimates of reliability and validity. Journal Cognitive Therapy Reserch; 34: 241-253.
Dickstein DP, Nelson E, McClure EB, Grimley ME, Knopf L, Brotman MA, Rich BA, Pine DS, & Leibenluft E. (2007). Cognitive flexibility in phenotypes of pediatric bipolar disorder. Children adolescence, 46(3): 341- 355.
McCallion EA, Zvolensky MJ. (2015). Acceptance and commitment Therapy (ACT) for smoking cessation: a synthesis. Correct opining psychological; 2: 47- 51.
McReynolds CJ, Koch LC, Rumrill PD. (1999). Psychological adjustment to multiple sclerosis: Implication for rehabilitation professionals, Journal Vocat Rehabil; 12(2): 83- 91.
Obrien LV, Berry HL, & Hogan A. (2012). The Structure of Psychological Life Satisfaction: Insights from farmers and a General Community Sample in Australia. biomed central. Com; 12(976): 1471- 1475.
Piko BF, & Hamvai C. (2010). Parent, School and peer Related Correlates of Adolescents Life Satisfaction. Children and Youth Services Review; 32: 1479- 1482.
Solari A, Radice D. (2001). Health status of people with multiple sclerosis a community mail survey. Neurological Science; 22: 307- 15.
Vallis M, Ruggiero L, Greene G, Jones H RN, Zinman B, Rossi SRN, Edwards L, Rossi JS, Prochaska JO. (2003). Stages of change for Healthy Eating in Diabetes Relation to demographic, eating- related, health care utilization, and psychological factors. Diabetes care; 26: 1468- 1474.
Zong JG, Cao XY, Cao Y, Shi YF, Wang YN, Yan C, & et al. (2010). Coping flexibility in college students with depressive symptoms. Health Qual Life Outcomes; 8: 66.
Diener E, Lucas RE, Oishi S. (2002). Subjective well- being. Journal clinical psychology; 24: 25- 41.
Frisch MB. (2006). Quality of life therapy. New jersey, Wiley press.
Fructuoso M, Castro R, Oliveira L, Prata C, Morgado T. (2011). Quality of life in chronic kidney disease. Journal Necrologies; 31(1): 91-6.
Hayes SC, Luoma JB, Bond FW, Masuda A, Lillis J. (2006). Acceptance and commitment therapy: model, processes and outcomes. Behavior Research Thereapy; 44(1): 1- 25.
Hayes SC, Strosahl KD. (2010). A practical guide to acceptance and commitment therapy. New York; Springer press.
Kenner M, Menon U, Elliott DG. (2007). Multiple sclerosis as a painful disease, International Review Neurobiology; 79: 303- 21.
Mahishika Karunaratne.  (2010). ACT in treatment of phobias. Complement Therapy; 16(4): 203–207.
Masuda A, & Tully EC. (2012). The Role of mindfulness and psychological flexibility in somatization depression, anxiety, and general psychological distress in a nonclinical college sample. Journal of Evidence – Based Complementary & Alternative Medicine; 17(1): 66- 71.
McCabe MP. (2005). Mood and self- esteem of persons with multiple sclerosis following an exacerbation, Journal psychoses Reserch; 59(3): 161- 66.