با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی سلامت دانشگاه آزاداسلامی واحد بین المللی کیش

2 استاد گروه روانشناسی دانشکده روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

3 استادیار گروه روانشناسی دانشگاه پیام نور

4 استادیار گروه روانشناسی دانشکده روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

چکیده

مقدمه: ناباروری به عنوان یک بحران روانی، استرس زیادی را بر زوج­های نابارور وارد کرده و بر جنبه های گوناگون زندگی آنها تأثیر می گذارد.هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان پذیرش و تعهد با درمان مصون‌سازی در برابر استرس بر سرمایه روان‌شناختی زنان نابارور است. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زنان نابارور جزیره کیش بودند که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند تعداد 45 نفر از آنان در دو گروه آزمایش (هر گروه 15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. گروه‌های آزمایش تحت آموزش ‌درمان پذیرش و تعهد (9 جلسه 90 دقیقه‌ای) و مصون‌سازی در برابر استرس (10 جلسه 90 دقیقه‌ای) قرار گرفتند؛ اما گروه کنترل هیچ‌گونه درمانی دریافت نکردند. به منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه سرمایه روان‌شناختی لوتانز و همکاران (2007) استفاده شد. تجزیه‌وتحلیل اطلاعات به‌دست‌آمده از اجرای پرسشنامه­ ها از طریق نرم­افزار SPSS-v22 در دو بخش توصیفی و استنباطی (تحلیل کوواریانس) انجام پذیرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد که هر دو مداخله به ‌کار رفته در این پژوهش می‌توانند سرمایه روان‌شناختی و مؤلفه‌های آن (امید، خوش‌بینی، خودکارآمدی و تاب‌آوری) را در زنان نابارور بهبود بخشند (p<0.05)، اما مداخله مصون‌سازی در برابر استرس، دارای تأثیر بیشتری بر بهبود سرمایه روان‌شناختی و مؤلفه‌های آن بود. نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج این پژوهش، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان مصون‌سازی در برابر استرس، مداخلات مؤثری در افزایش سرمایه روان‌شناختی زنان نابارور دارند اما تأثیر درمان مصون سازی در برابر استرس بیشتر بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Comparison Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy and Stress Inoculation Training on Psychological capital in Infertile women

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Beheshtian 1
  • Hasan Ahady 2
  • Nila Akhondy 3
  • Adis kraskian Mojembari 4

1 ph.D.student in health Psychology, Islamic azad university Kish International branch

2 Professor of Department of Psychology, Islamic Azad university karaj branch

3 Assistant Professor of Department of Psychology, University of Payame Noor

4 Assistant Professor of Department of Psychology, Islamic Azad university karaj branch

چکیده [English]

Objective: The purpose of this study was to the Comparison Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy and Stress Inoculation Trainingon Psychological capitalin Infertile women. Method: The research method was applied in terms of purpose and in terms of data collection, a quasi-experimental design with pretest-posttest design with control group. The statistical population of this study included all infertile women of Kish Island. Using a available sampling method, 45 infertile women were considered as the sample size in two experimental groups (each group of 15) and control (15 subjects). The experimental groups underwent acceptance and commitment therapy (9 sessions 90 minutes) and Stress Inoculation Training(10 sessions 90 minutes), but the control group received no treatment. To collect data, the Luthans Psychological capitalQuestionnaire (2007) was used. Data analysis was performed using SPSS-v22 software in two sections: descriptive and inferential (covariance analysis).Result: The results showed that both of the interventions used in this study can significantly improve the psychological capital and its components (hope, optimism, self-efficacy and resiliency) in infertile women (p <0.05), But the Stress Inoculation Traininghas a greater impact on the improvement of psychological capital and its components.Conclusion: Based on the results of this study, acceptance and commitment therapy and stress inoculation trainingare effective interventions in increasing the psychological capital of infertile women But the effect of the Stress Inoculation Trainingrelief was greater.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Acceptance and Commitment Therapy
  • Stress Inoculation Training
  • Psychological Capital
  • Infertile
اعراب شیبانی، خدیجه. آخوندی، نیلا. جاودانی مسرور، مژگان. ریاحی مدوار، مرضیه.(1395). طراحیمدلارتقاءسرمایهروانشناختیدربیماراندیابتی: تبییننقشکیفیت زندگی. فصلنامه علمی پژوهشی روانشناسی سلامت، 5(18)،35-51.
 اورکی، محمد. مهدی زاده، آتوسا. درتاج، افسانه. مقایسهاثربخشىدرمانشناختىرفتارىمتمرکزبر - تنظیمهیجانودرمانمبتنیبرپذیرشوتعهد برکاهشعلایمکمردرد،افسردگیوافزایشرضایتاززندگیدرزنانمبتلابهکمردردمزمنبا اختلالافسردگیاساسیهمبود. فصلنامه علمی پژوهشی روانشناسی سلامت، 7(26)،25-43.
 آقایوسفی، علیرضا. چوبساز، فرزانه. شقاقی، فرهاد.(1391). اثربخشی آموزش تکنیک های مقابله ای بر راهبردهای مقابله ای زنان نابارور. مجله دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه؛16(2)،98-85.
بهادری خسروشاهی، جعفر. هاشمی نصرت‌آباد، تورج و باباپورخیرالدین، جلیل. (1391). رابطه سرمایه روان‌شناختی با سرمایه اجتماعی دانشجویان دانشگاه تبریز. مجله تخصصی پژوهش و سلامت، 2 (1)، 153-145. بهزاد پور، سمانه. مطهری، زهرا السادات. وکیلی، مریم و سهرابی، فرامرز.(1394). تأثیر آموزش تاب‌آوری بر افزایش بهزیستی روان‌شناختی زنان نابارور. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، 23 (5)، 142-131.
ترخان، مرتضی. صفاری نیا، مجید. خوش خلق، سیما.(1391). اثربخشی آموزش گروهی مصون سازی در مقابل استرس بر فشار خون سیستولیک و دیاستولیک و کیفیت زندگی زنان مبتلا به فشار خون بالا. فصلنامه علمی پژوهشی روانشناسی سلامت،1(1):42-53.
حسن‌زاده، منیره. ترخان، مرتضی. تقی زاده، محمد احسان. (1392). اثربخشی ایمن‌سازی در مقابل استرس بر استرس ادراک‌شده زنان باردار باسابقه ناباروری. نشریه پرستاری و مامایی جامع‌نگر، 23(2)، 34-27.
جمیلیان، مهری. رفیعی، محمد. جمیلیان، حمید رضا. اسم خانی، فاطمه.(1390). مقایسه سلامت عمومی زنان بارور و نابارور شهر اراک در سال 1389. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اراک،14(6):27-35.
خانی، سمیرا. باباخانی، نرگس.(1395). مقایسه و رابطه رشد معنوی و استرس ادراک شده با شادکامی در زنان نابارور و بارور شهر تهران.  فصلنامه علمی پژوهشی روانشناسی سلامت،5(17):93-104. جمشیدیان قلعه شاهی، پروین. آقایی، اصغر. گل پرور، محسن. (1396). مقایسه تأثیر درمان مثبت نگر ایرانی-اسلامی و درمان پذیرش و تعهد بر بهزیستی روان‌شناختی زنان نابارور شهر اصفهان. مجله دانشکده پرستاری و مامایی، 15 (1)، 48-57.
جاماسیان مبارکه، آزیتا. دوکانه ای فرد، فریده. (1396). اثربخشی واقعیت درمانی گروهی بر افزایش تاب آوری، امید به زندگی و بهبود کیفیت زندگی زنان نابارور مرکز ناباروری صارم. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 8 (29)، 262-237.
قمری گیوی، حسین. محبی، زهرا. ملکی، کامیاب.(1393). اثربخشی آموزش ایمن سازی در مقابل استرس و دارو درمانی در فشار خون و کیفیت زندگی زنان مبتلا به بیماری فشار خون بالا. علوم رفتاری،4(8):405-411.
محمودی، قهرمان. ابوالقاسمی، شهنام. درویشی خضری، هادی.(1391). آموزش مصون سازی در مقابل استرس بر کاهش احساس فشار روانی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2. فصلنامه سلامت خانواده،1(2):41-46.
نریمانی، محمد. علمداری، الهه. ابوالقاسمی، عباس. (1393). بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی زنان نابارور. فصلنامه مشاوره و روان درمانی خانواده، 4 (15)، 405-387.
نیلفروشان، پریسا. لطیفی، زهره. عابدی، محمد رضا. احمدی، سید احمد.(1385). مقایسه کیفیت زندگی و ابعاد مختلف آن در زنان بارور و نابارور. تحقیقات علوم رفتاری, 4(1), 66-70.‎
هاشمی، مریم السادات. شاهقلیان، ناهید. کاشانی، فهیمه.(1395). بررسی اثربخشی آموزش گروهی ایمنسازی در مقابل استرس بر میزان استرس، اضطراب و افسردگی بیماران تحت درمان با همودیالیز. مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه،14(1):88-99. 
Annunziata, A. J., Green, J. D., & Marx, B. P. (2016). Acceptance and commitment therapy for depression and anxiety. Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. Macmillan.
Avey, J. B., Luthans, F., & Youssef, C. M. (2010). The additive value of positive psychological capital in predicting work attitudes and behaviors. Journal of Management36(2), 430-452.
Bitmiş, M. G., & Ergeneli, A. (2015). How psychological capital influences burnout: the mediating role of job insecurity. Procedia-Social and Behavioral Sciences207, 363-368.
Buckley, J., & Schneider, M. (2009). Charter schools: Hope or hype? Princeton University Press.
Burklund, L. J., Torre, J. B., Lieberman, M. D., Taylor, S. E., & Craske, M. G. (2017). Neural responses to social threat and predictors of cognitive behavioral therapy and acceptance and commitment therapy in social anxiety disorder. Psychiatry Research: Neuroimaging261, 52-64.
Çavuş, M. F., & Gökçen, A. (2015). Psychological capital: Definition, components and effects. British Journal of Education, Society and Behavioural Science5(3), 244-255.
Cohen, M. (2003). evaluation of a stress Inoculation Training in the self-efficacy anxiety disorder and phobias.Journal of applied psychology.70(1):101-111.
Cunha, M., Galhardo, A., & Pinto-Gouveia, J. (2016). Experiential avoidance, self-compassion, self-judgment and coping styles in infertility. Sexual & Reproductive Healthcare, 10, 41-47.
El Kissi, Y., Amamou, B., Hidar, S., Idrissi, K. A., Khairi, H., & Ali, B. B. H. (2014). Quality of life of infertile Tunisian couples and differences according to gender. International Journal of Gynecology & Obstetrics125(2), 134-137.
Farrokhnejad, A. & Hosseini, S.G.H. (2016). A survey of the relationship between the psychological capital components and staff productivity: a case of the Genaveh County, Offices of Education, 12(4), 102-107.
Forman, E.M., Herbert, J.D. (2008). New directions in cognitive behavior therapy: acceptance based therapies, chapter to appear in w. o’donohue, je. fisher, (eds), cognitive behavior therapy: Applying empirically supported treatments in your practice, 2nd ed. Hoboken, NJ: Wiley, 3(1), 263-265.
Gall, M. D., Borg, W. R., & Gall, J. P. (1996). Educational research: An introduction. Longman Publishing.
Hayes SC. (2004). Acceptance and commitment therapy, relational frame theory, and the third wave of behavioral and cognitive therapies. Behavior Therapy, 35(4), 639-665.
Hayes, S. C., Strosahl, K. D., & Wilson, K. G. (1999). Acceptance and commitment therapy (p. 6). New York: Guilford Press.
Horstmnshof, L., Punch, R., & Creed, P. A. (2008). Environmental correlates of wellbeing among final‐year high school students. Australian Journal of Psychology60(2), 101-111.
Joelsson, L. S., Tydén, T., Wanggren, K., Georgakis, M. K., Stern, J., Berglund, A., & Skalkidou, A. (2017). Anxiety and depression symptoms among sub-fertile women, women pregnant after infertility treatment, and naturally pregnant women. European Psychiatry, 45, 212-219.
Junkin, S.E. (2007). Yoga and self-esteem: exploring change in middle-age women. A Thesis Submitted to the College of Graduate Studies and Research in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Science in the College of Kinesiology University of Saskatchewan Saskatoon August, (1),72-76.
Lee, C. H & Chu, K. K. (2016). Understanding the effect of positive psychological capital on hospitality intern's creativity for role performance. International Journal of Organizational Innovation (Online), 8(4), 213.
Luk, B. H. K., & Loke, A. Y. (2016). A review of supportive interventions targeting individuals or couples undergoing infertility treatment: Directions for the development of interventions. Journal of sex & marital therapy, 42(6), 515-533.
Luthans, F., Youssef, C. M., & Avolio, B. J. (2007). Psychological capital: developing the human competitive edge. Oxford University press.
Masten, A. S., & Wright, M. O. (2010). Resilience over the lifespan: Developmental perspectives on resistance, recovery, and transformation (pp. 213–237). New York, NY: Guilford.
Meichenbaum, D. (1974). Self-instructional strategy training: A cognitive prothesis for the aged. Human development17(4), 273-280.
Meichenbaum, D. (2007). Stress inoculation training: A preventative and treatment approach. Principles and practice of stress management3, 497-518.
Meichenbaum, D. (2017). The evolution of cognitive behavior therapy: A personal and professional journey with Don Meichenbaum. Taylor & Francis.
Nicoloro-SantaBarbara, J. M., Lobel, M., Bocca, S., Stelling, J. R., & Pastore, L. M. (2017). Psychological and emotional concomitants of infertility diagnosis in women with diminished ovarian reserve or anatomical cause of infertility. Fertility and sterility, 108(1), 161-167.
Ryan, R. M., & Deci, E. L (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist, 55, 68-78.
Scott, W., Hann, K. E., & McCracken, L. M. (2016). A comprehensive examination of changes in psychological flexibility following acceptance and commitment therapy for chronic pain. Journal of contemporary psychotherapy46(3), 139-148.
Seligman, P. F., Grovhoug, J. G., Valkirs, A. O., Stang, P. M., Fransham, R., Stallard, M. O., ... & Lee, R. F. (1989). Distribution and fate of tributyltin in the United States marine environment. Applied Organometallic Chemistry3(1), 31-47.
Struble, J., Reid, S., & Bedaiwy, M. A. (2016). Adenomyosis: a clinical review of a challenging gynecologic condition. Journal of minimally invasive gynecology, 23(2), 164-185.
Thekiso, T. B., Murphy, P., Milnes, J., Lambe, K., Curtin, A., & Farren, C. K.(2015). Acceptance and Commitment Therapy in the Treatment of Alcohol Use Disorder and Comorbid Affective Disorder: A Pilot Matched Control Trial. Behavior therapy46(6), 717-728.