با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری جمعیت‌شناسی ، دانشگاه تهران ، ایران.

2 دانشیار جمعیت‌شناسی ، دانشگاه تهران، ایران.

چکیده

مقدمه: تنهایی ازجمله مسائل اساسی سالمندان است که عوامل بسیاری در بروز یا تشدید آن دخیل هستند. هر عاملی که در کاهش شبکه خویشاوندی و یا دسترسی به آن تأثیرگذار باشد همچون مهاجرت فرزندان، می‌تواند جزء عوامل مؤثر مدنظر قرار گیرد. در مورد مهاجرت به‌عنوان پدیده رایج در بیشتر روستاهای ایران بسیار تحقیق شده اما به این سؤال اساسی که این مهاجرت‌ها چه پیامدهایی بر افراد باقی‌مانده در روستا بر جای می‌گذارد، کمتر پاسخ داده شده است. روش: جهت پاسخ به سؤال تحقیق، روستاهای شهرستان بردسکن که در آن اغلب خانواده‌ها با تعدادی یا تمام فرزندان مهاجر مواجه هستند به‌عنوان منطقه هدف انتخاب گردید. روش کلی کار به‌صورت کمی و با استفاده از پرسشنامه طراحی شده بر مبنای پرسشنامه‌های استاندارد احساس تنهایی دانشگاه کالیفرنیا و مقیاس دییونگ جیروالد صورت پذیرفت. تعداد 357 سالمند ساکن در روستا که حداقل دارای یک فرزند در حال حاضر زنده بودند، مورد مصاحبه ساخت­مند یا منظم قرار گرفتند. پاسخگویان به شیوه نمونه‌گیری چندمرحله‌ای و ترکیبی از روش‌های خوشه‌ای و تصادفی ساده از 9 روستا انتخاب شدند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که مهاجرت فرزندان اثر قابل‌توجهی بر احساس تنهایی والدین سالمند دارد و این اثر حتی با کنترل دیگر متغیرها همچنان باقی می‌ماند. متغیرهای دیگر شامل وضعیت سلامت عمومی، وضعیت تأهل، وضعیت مالی و جنس سالمند نیز اثر معناداری بر بروز احساس تنهایی سالمندان ساکن در مناطق روستایی تحت مطالعه وارد می‌آورند. نتیجه‌گیری: این متغیرها درمجموع حدود نیمی از تغییرات احساس تنهایی پاسخگویان را تبیین می‌نمایند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Children s Out-Migration and Loneliness Feeling in Rural Older Parents.

نویسندگان [English]

  • Hossein Zarghami 1
  • Hossein Mahmoudian 2

1 Ph.D. of Demography, Tehran University, Tehran, Iran

2 Associate Professor in Demogrpahy, Tehran University,Tehran, Iran.

چکیده [English]

Objective: Loneliness is one of the fundamental problems of old people that many factors are involved in the development or aggravation of that. Any factor, such as migration, that reduces the kinship network, can be considered as effective factor. There are many studies about migration as a common phenomenon in most rural of Iran, but few answered to this question: what are the effects of migration on who left behind in rural areas. Method: we choice the rural areas of Bardaskan, which there are some or most families with some or all migrate children. The method was quantitative and based on designed questionnaire with reference to related standard questionnaires such as UCLA and De Jong Gierveld scale. 357 old residents in villages that at least have a child have chosen and interviewed. The respondents have selected based on multi-stage sampling and combined of cluster and simple random sampling from 9 villages. Findings: The results showed migration of children cause interruption in family network and interaction with its members intensively. Migration have a noticeably effects on loneliness feeling in elders and this persist even when other variables controlled. Other variables consist of overall health, marriage status, financial situation, and gender; have significant effect on loneliness feeling in goal group. Conclusion: These variables, in sum, explain about half of total variances of loneliness feeling.

کلیدواژه‌ها [English]

  • loneliness feeling
  • elder
  • Migration
  • family network
  • Bardaskan
اکرامی، م و میرحاج، ا. (1394). «مقایسه سطح سلامت عمومی و عزت نفس زنان سالمند آموزش‌دیده در انجمن آلزایمر ایران و دیگران». فصلنامه روانشناسی سلامت. 14، 40-20.
خدابنده، ف، نوربالا، ا.ع، کاهانی، ص. و باقری، ع. (1391). «بررسی عوامل مرتبط با اقدام به خودکشی در افراد میانسال و سالمند». فصلنامه روانشناسی سلامت. 1، 92-81.
قاسمی اردهائی، ع. و حسینیراد، ع. (1387). «جریانهای مهاجرتی ایران طی دهه‌ی 85-375». فصلنامه‌ جمعیت. 65 و 66، 26-1.
کاوهفیروز، ز. (1390). بررسی ساختارهای جمعیتی-اجتماعی تاثیرگذار بر کیفیت زندگی سالمندان شهر تهران. پایاننامه دوره دکتری جمعیتشناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
کوششی، م. (1387). شبکه خانوادگی، ترتیبات زندگی و سلامت سالخوردگان در بستر گذار جمعیتی (مطالعهای در شهر تهران). پایاننامه دوره دکتری جمعیتشناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
نوابینژاد، ش. دوکانهای، ف. و شیرزادی، ش. (1392). «بررسی تاثیر عوامل خانوادگی موثر بر سلامت روان زنان و مردان سالمند در منطقه 13 شهرداری تهران». فصلنامه تحقیقات مدیریت آموزشی، 1 (5)، 131-119.
موزر، س.ک. و کالتون، ج. (1368). روش تحقیق در علوم اجتماعی. ترجمه کاظم ایزدی، تهران: انتشارات کیهان.
Barker, J. C., (1994), “Home Alone:  “The Effect of Out-Migration on Nuiean Elders Living Arrangements and Social Supports, Pacific Studies, 17, (3): 41-81.
Bond, J. & Corner, L. (2004), Quality   of life  and older people , Open University  Press.
Bowling, A. (1995), “The most important things in life: comparisons between older and younger population age groups by gender: results from a national survey of the public’s judgments”, International Journal of Health Sciences, 6 (4): 169–75.
De Jong Gierveld. J. (2003), “Social Networks and Social Well-Being of Older Men and Women Living Alone”, in Arber, Sara, Kate Davidson and Jay Ginn, Gender and Ageing, Open University Press, Philadelphia. 95-110.
De Jong Gierveld. J. & Tilburg, T. V. (2006), “A 6-Item Scale for Overall, Emotional, and Social Loneliness, Confirmatory Tests on Survey Data”, Research on Aging, 28. (5): 582-598.
Hauser, P. M. (1967), “Aging and worldwide Population Change, in Robert H. Binstock and Ethel Shanas” (eds.), Handbook of Aging and the Social Sciences, D. Nostrand. New York. 58-86.
Kaasa, Karen, (1998), “Loneliness in Old Age: Psychosocial and Health Predictors”, Norwegian Journal of Epidemiology. 195-201.
Taube, E. et. al. (2013), “Loneliness among Older People: Results from the Swedish National Study on Aging and Care – Blekinge”, the Open Geriatric Medicine Journal, 6: 1-10.
Pumain. D. (2006). “The Urbanization proses”, in Demography: analysis and synthesis: a treatise in population studies, Graziella. C. Jacques. V. & Guillaume. W. with contributions by Daniel Courgeau . . . [et al.].Volume 2, London: Academic Press.