روانشناسی سلامت

با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

بررسی الگوی عدم تعادل تلاش-پاداش و تقاضا-کنترل-حمایت در بروز علایم روان‌تنی

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز. ایران.

3 استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز. ایران.

4 کارشناسی ارشد روانشناسی صنعتی و سازمانی، دانشگاه شهید چمران اهواز. ایران.

5 استادیار گروه روان شناسی دانشگاه پیام نور،تهران،ایران

چکیده

مقدمه: با توجه به اینکه در محیط­های کاری میزان استرس شغلی و به‌تبع آن میزان بیماری­های ناشی از استرس بسیار افزایش یافته است، بنابراین پژوهش حاضر نقش دو الگوی عدم تعادل تلاش ـ پاداش و تقاضا ـ کنترل ـ حمایت را در بروز علائم روان‌تنی در کارکنان یک شرکت در اهواز مورد بررسی قرار داده است. روش: جامعه آماری پژوهش شامل کارکنان یک شرکت در اهواز بودند که در سال 1392 در این شرکت مشغول بکار بودند که از میان آن‌ها 202 نفر به روش تصادفی ساده به‌عنوان نمونه انتخاب شدند و به مقیاس عـدم تـوازن تـلاش ـ پـاداش، پرسشنامه محتوای شغل و پرسشنامه­ بروز علائم روان‌تنی در محیط غیربالینی پاسخ دادند. ارزیابی الگوی پیشنهادی با استفاده از روش الگویابی معادلات ساختاری (SEM) و با استفاده از نرم­افزارهای SPSS ویراست 18 و AMOS ویراست 18 انجام گرفت. جهت آزمودن اثرهای واسطه­ای در الگوی پیشنهادی نیز از روش بوت استراپ استفاده شد. یافته­ها: یافته­های پژوهش نشان­دهنده برازش نسبتاً خوب الگوهای پیشنهادی با داده­ها بود. همچنین نقش میانجی­گر تعهد افراطی در الگوی عدم تعادل تلاش ـ پاداش و حمایت اجتماعی در الگوی تقاضا ـ کنترل ـ حمایت در بروز علائم روان‌تنی مورد تأیید قرار گرفت. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج، متغیرهای به‌کاررفته در این پژوهش و به­ویژه متغیرهایی که دارای نقش میانجی بودند باید در برنامه­ریزی و سیاست­گذاری­های سازمانی، جهت کاهش بیماری­های شغلی و افزایش سلامت کارکنان، مورد توجه قرار گیرند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigate Effort-Reward Imbalance and Demand-Control-Support Model in Accession of Psychosomatic Symptoms

نویسندگان [English]

  • mohammad babamiri 1
  • Abdolkazem Neisi 2
  • Nasrin Arshadi 3
  • A Zoheiri 4
  • afshin salahian 5

1 shahid chamran university

2 Associate Professor of Psychology Department, Shahid Chamran University, Ahvaz, Iran.

3 Assistant Professor of Psychology Department, Shahid Chamran University, Ahvaz, Iran.

4 M.A in Industrial and Organizational Psychology, Shahid Chamran University, Ahvaz, Iran

5 Assistant Professor, Department of Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Objective: With respect to increase of job stress and disease that arise from stress in work environments, purpose of this study was investigated the role of effort-reward imbalance and demand-control-support model in accession of psychosomatic symptoms at staff of a company in Ahwaz. Method: The statistical population comprised of all personnel of a company in Ahwaz who worked at 1392. The sample consisted of 202 employees, who were selected by simple random sampling method and answered to the effort-reward imbalance, job content, and psychosomatic symptoms in nonclinical context questionnaires. Fitness of the proposed model was examined through structural equation modeling (SEM), using SPSS-18 and AMOS-18 software packages. The indirect effects were tested using the bootstrap procedure. Findings: Findings indicated that the proposed model fit the data properly. Also mediating role of overcommitment in effort-reward imbalance model and mediating role of social support in demand-control-support model were confirmed. Conclusion: With respect to the results, variables that apply at this study, special variables that had a mediating role should be regarded at schedules to reduce job ills and increase of staff health.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Job stress
  • Job Content
  • Effort-Reward Imbalance
  • Psychosomatic Symptoms
مراجع
جوهری فرد، رضا (1390). مقدمه ای بر پزشکی روان تنی. اهواز: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی.
سارافینو، ادوارد پی. (2002). روانشناسی سلامت. ترجمه الهه میرزایی و همکاران (1384). تهران: انتشارات رشد.
Andre-Peterson, L., Engstrom, G., Hedblad, B., Janzon, L., & Rosvall, M. (2007). Support at work and the risk of myocardial infarction and stroke in women and men. Social Science & Medicine, 64, 830-841.
Araujo, T. M., Karasek, R. (2008). Validity and reliability of the job content questionnaire in formal and informal jobs in Brazil. Scandinavian Journal of Work, Environment and Health Supplements, 6, 52-59.
Asnani,  V., Pandey, U. D., & Sawhney, M. (2004). Social support and occupational health of working women. Journal of Health Management, 6, 129-139.
Brouwers, A., Evers, W. J. C., & Tomic. W. (2000). Self-efficacy in eliciting social support and burnout among secondary-school teachers. Journal of Applied Social Psychology, 31(7), 1474–91.
Chandru, M. S. (2011). Effectiveness of structured teaching program on knowledge regarding healthy life style to prevent selected psychosomatic disorders among selected industrial workers at Hasan. Unpublished dissertation, Government College of Nursing.
Creed, F., & Barsky, A. (2004). A systematic review of the epidemiology of somatization disorders and hypochondriasis. Journal of Psychosomatic Research, 56, 391 – 408.
Hiller, W., & Fichter, M. M. (2004). High utilizers of medical care: a crucial sub-group among somatizing patients. Journal of Psychosomatic Research, 56, 437 – 43.
Huibers, M. J. H., Beurskens, A. J. H. M., Van Schayck, C. P., Bazelmans,  E., Metsemakers, J. F. M., Knottnerus, J. A., Bleijenberg, G. (2004). Efficacy of cognitive–behavioural therapy by general practitioners for unexplained fatigue among employees—randomised controlled trial. British Journal of Psychiatry, 184, 240 –246.
Hurtienne, J., & Prumper, J. (2003). Stress in the Office: the influence of software-ergonomic quality. in: Harris, D., Duffy, V., Smith, M. & Stephanidis, C. (Eds.), Human Centred Computing. Cognitive, Social, and Ergonomic Aspects. (pp. 63-67). Mahwah, N.J., London: Lawrence Erlbaum Associates.
Hutton, H. P. (2012). Wellness program variables and stress: An examination of the job demand-control model. Doctoral Thesis. Northcentral University.
Jonge, J., Vegchel, N., Shimazu, A., Schaufeli, W., & Dormann, C. (2010). A longitudinal test of the demand-control model using specific job demands and specific job control. Interactional Journal of Behavioral Medicine, 17 (2), 125-133.
Karasek, R., Brisson, C., Kawakami, N., Houtman, I., Bongers, P., & Amick, B. (1998). The job content questionnaire (JCQ): An instrument for internationally comparative assessments of psychosocial job characteristics. Journal of Occupational Health Psychology, 3, 322–355.
Kinman, G., Jones, F. (2007). Effort-reward imbalance, overcommitment and work-life conflict: testing an expanded model. Journal of Occupational Health Psychology, 1, 311-318.
Li, J., Yang, W., & Cho, S. (2005). Gender differences in job strain, effort-reward imbalance, and health functioning among Chinese physicians. Social Science & Medicine, 62, 1066-1077.
Mein, G., Martikainen, P., Stansfeld, S. A., Brunner, E. J., Fuhrer, R., & Marmot, M. (2000). Predictors of early retirement in British civil servants. Age and Ageing, 29, 529–536.
Mohr, G. (2000). The changing significance of different stressors after the announcement of bankruptcy. A longitudinal investigation with special emphasis on job insecurity. Journal of Organizational Behavior, 21(3), 337-359.
Murphy, C. A. (2008). Working in a high-performance corporate culture: Effects on employee perspective and health. Doctoral Thesis. Fordham University.
Niedhammer, I., Tek, M. L., Strake, D., & Siegrist, J. (2004). Effort-reward imbalance model and self-reported health: cross-sectional and prospective findings from the GAZEL cohort. Social Science Medicine, 58, 1531-1541.
Ota. A., Masue . T.,  Yasuda, N., Tsutsumi, A., Mino, Y., Ohara, H. (2005) Association between psychosocial job characteristics and insomnia: an investigation using two relevant job stress models—the demand-control-support (DCS) model and the effort–reward imbalance model. Sleep Medicine. 2005; 6: 353–8.
Preckel, D., Von kanel, R., & Kudielka, B. M. (2005). Overcommitment to work is associated with vital exhaustion. International Archives of Occupational and Environmental Health, 78, 117-122.
Siegrist, J. (2005). Social reciprocity and health: new scientific evidence and policy implications. Psychoneuroendocrinology,  30, 1033-1038.
Siegrist, J., Starke, D., Chandola, T., Godin, I., Marmot, M., Niedhammer, I., & Peter, R. (2004). The measurement of effort- reward imbalance at work: European comparisons. Social Science & Medicine, 58, 1483–1499.
Vaananen, A., Toppinen-Tanner, S., Kalimo, R., Mutanen, P., Vahtera, J., Peiro, J. M. (2003). Job characteristics, physical and psychological symptoms, and social support as antecedents of sickness absence among men and women in the private industrial sector. Social Science Medicine, 57(5), 807 – 824.
روانشناسی سلامت
دوره 5، شماره 19 - شماره پیاپی 19
آبان 1395
صفحه 33-44
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار