با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 هیئت علمی دانشگاه محقق اردبیلی

2 کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز

3 کارشناسی ارشد بالینی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط جهت­ گیری مذهبی و نگرش نسبت به مرگ با کیفیت زندگی و علائم جسمانی سازی در زنان انجام گرفت.
روش: کلیه زنان ساکن شهر ارومیه در بهار سال 1391 جامعه آماری این پژوهش را تشکیل دادند. تعداد 140 زن که به روش نمونه­ گیری تصادفی خوشه­ای چند مرحله ­ای از بین این جامعه انتخاب شده بودند به پرسشنامه­ های جهت­ گیری مذهبی، نگرش نسبت به مرگ، کیفیت زندگی و علائم جسمانی سازی پاسخ دادند. داده­ های جمع آوری شده نیز با استفاده از آزمون­های همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون تحلیل شد.
 یافته­ ها: نتایج نشان داد که کیفیت زندگی رابطه مثبتی با جهت­ گیری مذهبی درونی و نگرش پذیرش فعالانه مرگ دارد. علائم جسمانی سازی نیز به طور مثبت به نگرش­های اجتناب از مرگ و پذیرش با گریز مرگ مرتبط بودند. نتایج تحلیل رگرسیون نیز آشکار کرد که 14 درصد از کل واریانس کیفیت زندگی زنان به وسیله جهت­ گیری مذهبی درونی و نگرش­های اجتنابی نسبت به مرگ تبیین می­شود، نتایج تحلیل رگرسیون علائم جسمانی­ سازی بر اساس جهت ­گیری مذهبی و نگرش­های مرگ معنی ­دار به دست نیامد.
نتیجه­ گیری: این نتایج پایه­ های معنوی و مذهبی و به تبع آن نگرش­های فرد نسبت به مرگ را به عنوان یکی از متغیرهای مؤثر بر سلامت و کیفیت زندگی انسان به ویژه زنان مطرح می­ کنند.     

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Relation of Religious Orientation and Attitudes toward Death with Quality of Life and Somatization Symptoms in Women

نویسندگان [English]

  • sajad pasarpoor 1
  • babak vojodi 2
  • nastaran atarod 3

چکیده [English]

Objective: Current study was conducted in order to investigate the relationship of
religious orientation and death attitudes with quality of life and somatization
symptoms in women.
Method: Whole women, lived in Urmia in spring 2012, comprised statistical society
of this study. 140 women, who had been selected randomly by multistage cluster
sampling method, responded orderly to the questionnaires of religious orientation,
attitudes toward death, quality of life and somatization symptoms .Collected data
were analyzed by Pearson correlation and regression tests.
Results: The results showed that quality of life has a positive correlation with internal
religious orientation and the attitudes of approach acceptance toward death.
Somatization symptoms also related positively to the attitudes of avoidance of
death and escape acceptance. Furthermore results of regression analyze showed
that 14 percent of women’s life quality variance was explained by internal
religious orientation and the attitudes of avoidance of death. Regression of
somatization symptoms based on religious orientation and attitudes about death
was not significant.
Conclusion: This results reveal religious and spiritual bases and consequently the
death attitudes as one of the effective variables on the women quality of life and
their health.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Religious Orientation
  • Attitudes Toward Death
  • Quality of Life
  • Somatization
  • Women
ابراهیمی، ابولفضل (1387). «باروهای    آخرت­نگرانه و رابطه آن با سلامت روان». روان­شناسی و دین، دوره 1، شماره 3، صفحه 107ـ 125.
بهرامی­احسان، هادی و تاشک، آناهیتا (1383). «ابعاد رابطه میان جهت­گیری مذهبی و سلامت روانی و ارزیابی مقیاس جهت­گیری مذهبی». مجله روان­شناسی و علوم تربیتی، دوره 34، شماره 2، صفحه 41ـ63.
پورمودت، خاتون و عارفی، ضرغام (1392). «بررسی مقایسه­ای دینداری و رابطه آن با پرخاشگری در معتادین به مواد مخدر، معتادین در حال ترک و افراد غیر معتاد». روان­شناسی سلامت، دوره 2، شماره 5، صفحه 71.
جان­بزرگی، مسعود (1378). بررسی اثر­بخشی روان درمانگری کوتاه مدت با و بدون جهت­گیری مذهبی بر مهار اضطراب و تنیدگی. پایان نامه دکتری، تهران، دانشگاه تربیت مدرس.
خوش­طینت، ولی­اله (1392). «تأثیر التزام عملی به اعتقادات اسلامی از طریق سبک زندگی سالم بر گرایش دانشجویان به مصرف مواد مخدر». روان­شناسی سلامت، دوره 1، شماره 1، صفحه 46ـ59.
دلاور، علی (1382). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. تهران، انتشارات رشد.
سادوک، بنیامین و سادوک، ویرجینیا (2003). خلاصه روانپزشکی. (ترجمه نصرت اله پورافکاری، 1382)، تهران، انتشارات شهراب.
عنایت، حلیمه و آقاپور، اسلام (1389).« بررسی عامل­های اجتماعی ـ فرهنگی مرتبط با کیفیت سلامت روانی خانواده». فصلنامه زن و جامعه، دوره 1، شماره 2، صفحه 27ـ46.
کرمی، جهانگیر؛ روغنچی، محمود؛ عطاری، یوسفعلی؛ بشلیده، کیومرث و شکری، مهتاب (1386). «بررسی روابط ساده و چندگانه ابعاد جهت­گیری مذهبی با سلامت روانی در دانشجویان دانشگاه رازی کرمانشاه». مجله روان­شناسی و علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره 13، شماره 3، صفحه 31ـ52. 
منصور نژاد، زهرا؛ کجباف، محمدباقر؛ کیانی،
فریبا و پورسید، سیدرضا (1390). «بررسی
رابطه بین   جهت­گیری مذهبی و جنسیت با اضطراب مرگ در بین دانشجویان». فصلنامه یافته­های نو در  روان­شناسی، دوره 1، شماره 2، صفحه 133ـ141.
میرزایی، رقیه (1359). ارزیابی پایایی و اعتبار آزمون  SCL-90-Rدر ایران. پایان­نامه کارشناسی ارشد رشته­ روان­شناسی، انستیتوی روانپزشکی ایران، صفحه 53 ـ51.
 نجات، سحرناز؛ منتظری، علی؛ هلاکوئی نائینیری، کوروش؛ محمد، کاظم و مجد زاده، سید­رضا (1385). «استاندارد­سازی پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی (WHOQOL-BREF): ترجمه و روان­سنجی گونه ایرانی». مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، دوره 4، شماره 4، صفحه 1ـ12.
 
Allport, G. (1968). The person in psychology. Boston, Beacon press.
Ardelt, M. & Koenig, C. (2006). )The role of religious for hospice patients and relatively healthy older adults(. Research on Aging, 28(2), 184-215.
Ardelt, M. (2003). )Effects of Religion and Purpose in Life on Elders’ Subjective Well-Being and Attitudes toward Death(. Journal of Religious Gerontology, 14(4), 125-129.
Barry, M.C. & Nelson, L.J. (2005). )The role of religion in the transition to adulthood for young emerging adults(. Journal of Youth and Adolescence, 34(3), 245-255.
Butler, M. (1998). )Not just a time out: change dynamics of prayer for religious couples in conflict situations(. Family process, 37(4), 451-475.
Cicirelli, V. G. (2000). )Older adult's ethnicity, fear of death, and end-of-life decisions(. In A. Tomer (Ed.), Death attitudes and the older adult: Theories, concepts, and applications (pp. 175-191). Philadelphia, PA: Brunner-Routledge.
Deragotis, K.R, Lipman, R.S. & Covi, L. (1973). SCL-90-R outpatient's psychiatric rating scale preliminary report. Psycho Pharmalogy Bullsion, 9, 13-27.
Dezutter, J.; Soenens, B. & Hutsebaut, D. (2006). (Religiosity and mental health: a further exploration of the relative importance of religious behaviors vs. religious attitudes). Personality and Individual Differences, 40(4), 807-818.
Feifel, H. & Nagel,V.G. (1981). (Another look at fear of death). Journal of counseling and clinical psychology, 49, 278-286.
Hill, P.C. & Pargament, K. I. (2003). (Advances in the conceptualization and measurement of religion and spirituality: Implications for physical and mental health research). American Psychologist, 58(1), 64-74.
Haddadi Koohsar, A.A. & Ghobary Bonab, B. (2011).  (Relation among quality of image of God with somatization and phobic anxiety in college students). Procedia - Social and Behavioral Sciences, 29, 218 - 222.
Horning S.M; well, R.E. (2011). (Atheistic, agnostic, and religious older adults on well-being and coping behaviors). Journal of Aging Studies, 25 (2), 177-188.
Idler, E.L. (1987). (Religious involvement and the health of the elderly: some hypotheses and an initial test). Social Forces, 66, 226-238.
James, A. & Wells, A. (2003). (Religion and mental health: towards a cognitive-behavioral framework). British Journal of Health Psychology, 8(3), 359-376.
 Kureshi, A. & Husain, A. (1981). (Death anxiety and dominance among Indian and Palestinian students: A cross-cultural comparison). Japanese Psychological Research,23(2), 55-60.
Lindstrom, B. (1992). (Quality of life: a model for evaluating health for all). Soz Praventmed, 37(6), 301-306.
Maton, K.I. & Pargament, K. (1987). (The role of religion in prevention and promotion). Prevention in human services, 5, 161-205.
Nealman, J. & Persaoud, R. (1995). (Why do psychiatrists neglect religion?). British journal of medical psychology, 68(2), 169-178.
Neimeyer, R.A. & Van Brunt, D. (1995). Death anxiety. In H. Wass & R. A. Neimeyer (Eds.), Dying: Facing the facts (3rd Ed.). Washington, DC: Taylor & Francis.
Norenzayan, A. & Heine, S. J. (2005). (Psychological universals: What are they and how can we know?). Psychological Bulletin, 131(5), 763–784.
Olson, M.M., Trevino, D.B.,  Geske,  J.A. & Vanderpool, H. (2012). (Religious Coping and Mental Health Outcomes: An Exploratory Study of Socioeconomically Disadvantaged Patients). The Journal of Science and Healing, 8(3), 172-178.  
Pyne, D.A. (2010). (A model of religion and death). The Journal of Socio-Economics, 39 (1), 46-54.
 
Ramirez, S.P.; Macêdo D.S.; Sales, P.M.G.;  Figueiredo, S.M.; Daher, E.F.; Araújo, S.M.,  Pargament, K.I.; Hyphantis, T.N. &  Carvalho,  A.F. (2012). (The relationship between religious coping, psychological distress and quality of life in hemodialysis patients). Journal of Psychosomatic Research,72 (2), 129-135.
Rosenblatt, A.; Greenberg, J.; Solomon, S.;  Pyszczynski, T. & Lyon, D. (1989). (Evidence for terror management theory: I. The eVects of mortality salience on reactions to those who violate or uphold cultural values). Journal of Personality and Social Psychology, 57, 681-690.
Robbins, R.A. (1990-91). (Bugen’s coping with Death Scale: Reliability and further validation). Journal of Death & Dying, 22, 287-299.
 Robinson, P.J. & Wood, K. (1984). Fear of death and physical illness: A personal construct approach. In F. Epting & R.A. Neimeyer (Eds.), Personal meanings of death (pp. 127-142). Washington, DC: Hemisphere.
Sinha, J.W., Cnaan, R.A. & Gelles, R.J. (2007). (Adolescent risk behaviors and religion: findings from a national study). Journal of Adolescence, 30(2), 231-249.
Thorson, J.A. & Powell, F.C. (2000). Death anxiety in younger and older adults. In A. Tomer (Ed.), Death attitudes and the older adult: Theories, concepts, and applications (pp. 123-136). Phila delphia, PA: Brunner-Routledge.
Thorson, J.A., Powell, F.C. & Samuel, V.T. (1998). (Age differences in death anxiety among African-American women). Psychological Reports, 83, 1173-1174.
Viney, L.L. (1984). Concerns about death among severely ill people. In F. R. Epting & R. A. Neimeyer (Eds.), Personal meanings of death: Applications of personal construct theory to clinical practice (pp. 143-157). Washington, DC: Hemisphere.
Whoqol Group. (1998). (The World Health Organization Quality of Life Assessment (WHOQOL): Development and general psychometric properties). Social Science and Medicine, 46, 1585-1596.
Whoqol Srps Group. (2006). (A cross-cultural study of spirituality, religion, and personal beliefs as components of quality of life). Social Science & Medicine, 62(6), 1486–1497.
Wong, P. T. P., Reker, G. T. & Gesser, G. (1994). Death attitude profile-Revised: A multidimensional
measure of attitudes toward death. In R. A. Neimeyer (Ed.), Death anxiety handbook: Research, instrumentation, and application (pp. 121-148). Philadelphia, PA: Taylor & Francis.