روانشناسی سلامت

با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

اثربخشی مداخله مبتنی بر رویکرد تحلیل وجودی- معنویت بر کیفیت و معنای زندگی بیماران مبتلا به مولتیپلاسکلروزیس (MS)

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشکده خانواده، دانشگاه شهید بهشتی، تهران،ایران.

2 گروه روان شناسی بالینی و سلامت، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

چکیده

مقدمه: مطالعه حاضر با هدف بررسی اثربخشی مداخله مبتنی بر رویکردهای تحلیل وجودی و معنویت بر کیفیت و معنای زندگی مبتلایان به ام‌اس صورت پذیرفت. روش: پژوهش به روش تک شرکت‌کننده‌ و طرح آزمایشی خط مبنا چندگانه، انجام شد. 5 نفر به‌صورت نمونه‌گیری هدفمند در دسترس انتخاب و مورد مداخله قرار گرفتند. مداخله‌ در 12 مبحث، هفته‌ای دو جلسه یک‌ساعته برگزار شد. جهت بررسی فرآیند و مکانیسم تغییرات از مقیاس‌های معنای زندگی و کیفیت زندگی در مبتلایان به ام‌اس استفاده شد. بعد از به دست آوردن نمرات خط مبنا در مرحله پیش‌آزمون، شرکت‌کنندگان طی شش مرحله در فرآیند مداخله و دو مرحله پیگیری به مقیاس‌ها پاسخ دادند. داده‌ها به روش ترسیم دیداری، شاخص تغییر پایا (RCI)و فرمول درصد بهبودی تحلیل شدند. یافته‌ها: درصد بهبودی در دو مقیاس در سه مرحله و برای 5 شرکت‌کننده محاسبه شد. میانگین درصد بهبودی در مرحله مداخله برای معنایابی زندگی 32/114% و برای کیفیت زندگی 14/79% به دست آمدو در مرحله پیگیری برای معنایابی زندگی 5/185% و برای کیفیت زندگی برابر با 28/123% برآورد شده است. مداخله بر کیفیت و معنای زندگی مبتلایان تأثیر مثبت و پایداری داشته، اما خرده مقیاس‌ها با مکانیسم متفاوتی تغییر کرده‌اند. نتیجه‌گیری: مداخله مبتنی بر تحلیل وجودی و معنویت با تأثیرگذاری بر سطوح مختلف معنای زندگی، کیفیت زندگی مبتلایان را در دو سطح جسمی و روانی ارتقا بخشیده است؛ بنابراین در مداخلات روانشناختی برای مبتلایان به ام‌اس می‌توان از این رویکرد سود جست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Existential Based Spiritual Intervention on Quality of Life and Life Meaning in Patients with Multiple Sclerosis

نویسندگان [English]

  • Zahra Abdekhodaie 1
  • Shahriar Shahidi 2
  • Mohammad Ali Mazaheri 2
  • Laily Panaghi 2
  • Vahid Nejati 2

1 ّFamily Research Institute, Shahid Beheshti Univercity, Tehran, Iran

2 Clinical and Health Psychology Department, Faculty of Education and Psychology, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Objective: This study aimed to investigate the effectiveness of existential based spiritual intervention on quality of life and life meaning in patients with multiple sclerosis (MS). Method: Qualitative single case method with multiple baseline was applied. 5 patients were selected through purposive convenience sampling and were interviewed. Intervention was developed in 12 topics and applied weekly in two one-hour sessions. The process and mechanisms of changes were evaluated using the quality of life and life meaning scales. After obtaining of baseline in pretest stage, the participants were evaluated during six stages treatment process and two stages follow-up. The data were analyzed via visuals inspection, reliable change index (RCI) and improvement percentage strategies. Findings: The percentage of improvement was calculated in two scales and at three stages for five participants. The average improvement rate in the intervention stage was 114.32% for the Meaning-in-Life and 79.4% for Quality of Life, and in the follow-up stage it was obtained 185.5% for the Meaning-in-Life and 123.28% for Quality of Life. Intervention has positive and stable effect on Quality and Meaning of Life, but the subscales changed in different manner. Conclusion: Existential based spiritual intervention, which had affections on different level in meaning life, enhanced the patients’ quality of life in physical and psychological level. So this psychological intervention will be useful for MS patients.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Multiple Sclerosis
  • Intervention
  • Existential Analysis
  • Spirituality
  • Single Case Study
مراجع
اورکی، م. سامی، پ. (1395). بررسی اثربخشی مداخله شناختی رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی یکپارچه بر میزان بهزیستی روان‌شناختی و کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس. فصلنامه علمی-پژوهشی روانشناسی سلامت.4 (20): 19-5.
برهانی حقیقی، ا. و قائم، ه. (1384). «کیفیت زندگی در بیماران مالتیپل اسکلروزیس (MS): ترجمه و تطبیق فرهنگی پرسشنامه QoL-54 MS». فصلنامه علوم مغز و اعصاب ایران. 4 (10-11): 40-56.
ثمین، ط.، اخلاقی کوهپایی، ح. (1397). پیش‌بینی امید به زندگی بر مبنای کیفیت زندگی، استرس ادراک‌شده و خستگی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس (MS). فصلنامه علمی-پژوهشی روانشناسی سلامت. 8، 1 (29): 101-119.
 صادقی، ز.؛ صفاری نیا، م.؛ سهرابی، ف. و علیپور، ا. (1396). «اثربخشی معنا درمانی بر کاهش افسردگی زنهای آسیب‌دیده از عهدشکنی همسران». فصلنامه روانشناسی کاربردی. 11، 3 (43): 315- 332. ضابطی، ع.؛ تقی‌لو، ص. و تاجری، ب. (1396). «نقش میانجی‌گر عزت‌نفس در رابطه بین چشم‌انداز زمان و کیفیت زندگی». فصلنامه روانشناسی کاربردی، 11، 1 (41): 85-101.
عبدخدایی، ز. (1396). «طراحی و تدوین مداخله مبتنی بر رویکرد تحلیل وجودی و معنویت؛ بررسی اثربخشی روانشناختی و عصب‌شناختی بر مبتلایان به مولتیپل اسلکروزیس». رساله دکتری روانشناسی بالینی، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
عبدخدایی، ز.؛ شهیدی، ش.؛ مظاهری، م. ع.؛ پناغی، ل؛ و نجاتی و. (1397). «الگوی معنوی/مذهبی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس (MS): مطالعه کیفی». مجله روانشناسی. 23 (3): 187-307.
قرازیبایی، ف.؛ علی‌اکبری دهکردی، م.؛ علیپور، ا؛ و محتشمی، ط. (1391). «اثربخشی معنا درمانی به شیوه گروهی بر استرس ادراک‌شده و امید به زندگی در بیماران مبتلا به ام‌اس». فصلنامه پژوهش در سلامت روان‌شناختی. 6 (4): 12- 20.
مرحمتی، ز؛ و یوسفی، ف. (1395). «رابطه ابعاد سبک زندگی اسلامی با بهزیستی روانشناختی در دانشجویان». فصلنامه روانشناسی کاربردی. 10، 3 (39): 329-346.
مسعودی، ر.؛ محمدی، ع.؛ نبوی، س. م؛ و احمدی، ف. (1387). «تأثیر برنامه خود مراقبتی مبتنی بر الگوی اورم بر ابعاد جسمی کیفیت زندگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس». مجله علوم پزشکی شهرکرد.10 (2): 21-29.
می، ر. (1389). انسان در جستجوی خویشتن. ترجمه مهدی ثریا. تهران، نشر دانژه.
می، ر. (1394).عشق و اراده. ترجمه سپیده حبیب. تهران، نشر دانژه.
ون دورزن، ا. (1394). مشاوره و روان‌درمانی وجودی در عمل. ترجمه احمدرضا کیانی و یاسمن جمشیدیان. تهران، انتشارات ارجمند.
یالوم، ا. (1390). روان‌درمانی گزیستانسیالیسم. ترجمه سپیده حبیب. تهران، نشر نی.
Albuquerque, C., Geraldo, A., Martins, R. & Ribeiro, O. (2015). Quality of life of people with multiple sclerosis: Clinical and psychosocial determinants. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 171, 359 – 365.
Backus, D. (2016). Increasing Physical Activity and Participation in People with Multiple Sclerosis: A Review. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation, 97 (9), 210-217.
Boeschoten, R.E., Dekker, J., Uitdehaag, B.M.J., Polman, Ch.H., Collette, E.H., Cuijpers, P., Beekman. A.TF. & van Oppen, P. (2012). Internet-based self-help treatment for depression in multiple sclerosis: study protocol of a randomized controlled trial. BMC Psychiatry, 12 (137), 1-8.
Brissart, H., Daniel, F., Morele, E., Leroy, M., Debouverie, M. & Defer, G.L. (2011). Cognitive rehabilitation in multiple sclerosis: a review of the literature. Review in the neuroscience, 167 (4), 280-290.
Brown, CL., Colbeck, M., Fogarty, D. & Funk, S. (2016). Learning to live with multiple sclerosis cognitive impairment and how it influences readiness for group cognitive intervention. Disability and Health Journal, 9(4), 634-645.
Bussing, A., Ostermann, T. & Matthiessen, PF. (2005). The role of religion and spirituality in medical patients in Germany. Journal of Religion and Health, 44 (3), 321-340.
Costa, D. C., Marques Sa´, M. J. & Calheiros, J. M. (2013). Social Characteristics and Quality of Life of Portuguese Multiple Sclerosis Patients. Neurology Therapy, 2, 43–56.
Davison, S.N., Gian, S. & Jhangri, G.S. (2010). Existential and Religious Dimensions of Spirituality and Their Relationship with Health-Related Quality of Life in Chronic Kidney Disease. Clinical Journal of the American Society of Nephrology, l5, 1969 –1976.
Davison, S.N. & Jhangri, G.S. (2013). The Relationship between Spirituality, Psychosocial Adjustment to Illness, and Health-Related Quality of Life in Patients with Advanced Chronic Kidney Disease. Journal of Pain and Symptom Management, 45 (1), 170-179.
Farran, N., Ammara, D. & Darwish, H. (2016). Quality of life and coping strategies in Lebanese Multiple Sclerosis patients: A pilot study. Multiple Sclerosis and Related Disorders, 6, 21–27.
Giordano, A., Cimino, V., Campanella, A., Morone, G., Fusco, A., Farinotti, M., Palmisan, L., Confalonieri, P., Lugaresi, A., Grasso, MG., Ponzio, M., Veronese, S., Patti, F. & Solari, A. (2016). Low quality of life and psychological wellbeing contrast with moderate perceived burden in carers of people with severe multiple sclerosis. Journal of the Neurological Sciences, 366, 139-145.
Harrison, A.M., McCracken, L.M., Bogosian, A. & Moss-Morris, R. (2015). Towards a better understanding of MS pain: A systematic review of potentially modifiable psychosocial factors. Journal of Psychosomatic Research, 78, 12–24.
Heesen, C., Schulz, K.H., Fiehler, J., Von der Mark, U., Otte, C., Jung, R., Poettgen, J., Krieger, T. & Gold, S.M. (2010). Correlates of cognitive dysfunction in multiple sclerosis. Brain, Behavior, and Immunity, 24, 1148–1155.
Hosseini, S. M. S., Asgari, A., Rassafiani, M., Yazdani, F. & Mazdeh, M. (2016). Leisure time activities of Iranian patients with multiple sclerosis: a qualitative study. Health Promotion Perspectives, 6(1), 47-53.
Hughes, N., Locock, L. & Ziebland, S. (2013). Personal identity and the role of ‘carer’ among relatives and friends of people with multiple sclerosis. Social Science & Medicine. 96, 78-85.
Jensen, M.P., Moore, M.R., Bockow, T.B., Ehde, D.M. & Engel, J.M. (2011). Psychosocial factors and adjustment to chronic pain in persons with physical disabilities: a systematic review. Arch Phys Med Rehabil, 92, 146-60.
Küçük, F., Kara, B., Poyraz, E. C. & İdiman, E. (2016). Improvements in cognition, quality of life, and physical performance with clinical Pilates in multiple sclerosis: a randomized controlled trial. Journal of Physical Therapy Science, 28 (3), 761–768.
Makros, J. & Mccabe, M. (2003). The Relationship between Religion, Spirituality, Psychological Adjustment, and Quality of Life among People with Multiple Sclerosis. Journal of Religion and Health, 42(2), 143- 159.
Morgan, J & Farsides T. (2009). Psychometric evaluation of the Measuring Meaning in Life. Journal of Happiness Studies, 10 (2), 351- 366.
Olsson, M., Lexell, J. & Söderberg, S. (2008). The Meaning of Women's Experiences of Living With Multiple Sclerosis. Health Care for Women International, 29 (4), 416-430.
Pakniya, N., Bahmani, B., Dadkhah, A., Azimian, B., Naghiyaee, M. & Masudi Sani, R. (2015). Effectiveness of Cognitive Existential Approach on Decreasing Demoralization in Women with Multiple Sclerosis. Iranian Rehabilitation Journal, 13 (4), 28-33.
Papu´c, E. & Stelmasiak, Z. (2012). Factors predicting quality of life in a group of Polish subjects with multiple sclerosis: Accounting for functional state, socio-demographic and clinical factors. Clinical Neurology and Neurosurgery, 114, 341– 346.
Pargament, K.I., Oemig Dworsky, C.K., Wong, S. & Exline, J.J. (2016). Suppressing Spiritual Struggles: The Role of Experiential Avoidance in Mental Health. Journal of Contextual Behavioral Science, 5 (4), 258-265.
Plante, T. & Sherman, A.C. (2001). Faith and Health: Psychological Perspectives. New York and London: The Guilford Press.
Pompili, M., Forte, A., Palermo, M., Stefani, H., Lamis, D.A., Serafini, G., Amore, M. & Girardi, P. (2012). Suicide risk in multiple sclerosis: A systematic review of current literature. Journal of Psychosomatic Research, 73, 411–417.
Seibaek, L., Hounsgaard,L. & Hvidt, N.C. (2013). Secular, Spiritual, and Religious Existential Concerns of Women with Ovarian Cancer during Final Diagnostics and Start of Treatment. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine. 2013, 1-11.
Seifi, K. & Ebrahimi Moghaddam, H. (2018). The Effectiveness of Self-care Program on the Life Quality of Patients with Multiple Sclerosis in 2015. Journal of the National Medical Association, 110, 65-72.
Sousa, D., Pestana, A. & Tavares, A. J. (2019). Self-Awareness, Verbalization and New Meanings as the Heart and Soul of Significant Events in Existential Psychotherapy. Journal of Contemporary Psychotherapy,  49 (3), 161-167.
Van der Hiele, K., Spliethoff-Kamminga, N.G., Ruimschotel, R.P., Middelkoop, H.A. & Visser, L.H. (2012). Daily hassles reported by Dutch multiple sclerosis patients. Journal of the Neurological Sciences, 320, 85–90.
Voltzenlogel, V., Ernst, A., de Sèze, J., Brassat, D., Manning, L. & Berna, F. (2016). Giving meaning to illness: An investigation of self-defining memories in patients with relapsing-remitting multiple sclerosis patients. Consciousness and Cognition, 45, 200-209.
Wilski, M., Tasiemski, T. & Dabrowski, A. (2016). Body Esteem among Women with Multiple Sclerosis and its Relationship with Demographic, Clinical and Socio Psychological Factors. Imternational journal of behavioral medicine, 23 (3), 340-347.
Wolery, M., Dunlap, G. & Ledford, J.R. (2011). Single-Case Experimental Methods Suggestions for Reporting. Journal of Early Intervention, 33 (2), 103-109.
روانشناسی سلامت
دوره 9، شماره 34
شهریور 1399
صفحه 95-120
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار