با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار عصب روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی گرمسار

2 کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی دانشگاه علامه طباطبایی.

3 کارشناسی روانشناسی بالینی دانشگاه آزاد اسلامی گرمسار.

چکیده

مقدمه: این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش شناخت‏درمانی مبتنی بر ذهن‏ آگاهی گروهی بر کاهش علائم جسمی بیماران مبتلا به نشانگان روده تحریک‏پذیر اجرا شد. روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی و دارای طرح پیش­آزمون ـ پس­آزمون با دوره پیگیری بود. جامعه­ی آماری این پژوهش شامل تمامی بیماران زن مبتلا به اختلال عملکردی گوارش در شهر رشت بودند که به کلینیک­ های درمانی مراجعه کردند. برای نمونه پژوهش، 32 بیمار مبتلا به نشانگان روده تحریک‏پذیر براساس ملاک­های تشخیصی Rome-II، به صورت نمونه­ گیری دردسترس توسط متخصصان گوارش انتخاب و در دو گروه آموزش ذهن‏ آگاهی (16 بیمار)  و کنترل (16 بیمار)  قرار گرفتند. شرکت‏کننده­های دو گروه قبل از مداخله، در پایان مداخله (دو ماه پس از شروع آموزش) و دو ماه بعد در مرحله­ی پیگیری مورد آزمون قرار گرفتند. گروه آزمایش تحت 8 جلسه ذهن‏آگاهی قرار گرفت. جهت تشخیص­گذاری و ارزیابی علائم جسمی اختلال نشانگان روده تحریک‏پذیر از ملاک تشخیصی Rome-II و جهت ارزیابی علائم روان­شناختی از فرم کوتاه پرسشنامه نشانه­های روانی استفاده شد. داده­ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه­گیری مکرر تحلیل گردید. یافته­ها: نتایج نشان داد که میانگین نمرات علائم جسمانی در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل در مرحله پس­آزمون و پیگیری کاهش معنی­داری یافت. نتیجه­ گیری: بر اساس یافته ­ها، آموزش شناخت‏درمانی مبتنی بر ذهن‏ آگاهی گروهی به بهبود میزان و شدت علائم بیماران مبتلا به نشانگان روده تحریک‏پذیر کمک می­نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Mindfulness-Based Cognitive-Therapy on somatic symptoms in patients with irritable bowel syndrome

نویسندگان [English]

  • Alireza Pirkhaefi 1
  • Morteza Rozbahani 2
  • Seyedeh Sara Rastgoo 3

1 Associate Professor of Neuropsychology in Islamic Azad University of Garmsar

2 M.A in General Psychology, Allameh Tabatabai University of Tehran

3 M.A in Clinical Psychology, Islamic Azad University of Garmsar

چکیده [English]

Objective: This research was conducted to investigate the effectiveness of Group Mindfulness-Based Cognitive-Therapy on somatic symptoms in patients with irritable bowel syndrome. Method: The present research was a semi-experimental and pre-test post-test design with follow-up period. The Statistical population of the study included all female patients with functional gastrointestinal disorders in Rasht city who referred to treatment clinics. For this study sample, 32 patients with irritable bowel syndrome were selected based on the Rome-II diagnostic criteria, by convenience sampling by gastroenterologists, assigned to mindfulness (16 patients) and control (16 patients) groups. Participants in the two groups were tested before the intervention, at the end of the intervention (two months after training) and two months later in the follow-up phase. The experimental group received 8 mindfulness sessions. The Rome-II diagnostic criterion was used to diagnose and evaluate the physical symptoms of irritable bowel syndrome disorder and used to a short form of psychological symptoms questionnaire to evaluate psychological symptoms. Data were analyzed using repeated measures analysis of variance.Result: The results showed that the average scores of physical symptoms in the experimental group were significantly lower than the control group in the post-test and follow-up stages.Conclusion:  According to results, training of Group Mindfulness-Based Cognitive-Therapy helps to improve the level and severity of symptoms in patients with irritable bowel syndrome.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive Therapy
  • Mindfulness
  • Psychological Symptoms
  • Irritable Bowe syndrome
دلاور، علی. (1394). روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی، تهران: نشر ویرایش.
صولتی، کمال. (1387). مقایسه اثربخشی درمان شناختی – رفتاری، آموزش سبک زندگی، آرام سازی و دارو درمانی بر کیفیت زندگی، علائم روان شناختی، فراوانی و شدت علائم بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر. پایانامه دکتری رشته روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان.
مدانلو، فاطمه. (1388). بررسی رابطه  تاب آوری، راهبردهای مقابله با استرس و حمایت اجتماعی با آسیب پذیری در زنان داغدیده، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل.
نریمانی، محمد؛ آریاپوران، سعید؛ ابوالقاسمی، عباس؛ احدی، بتول. (1390). اثربخشی آموزش های ذهن آگاهی و تنظیم هیجان بر بهزیستی جسمانی و روان شناختی جانبازان شیمیایی. مجله دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه (بهبود)، 15(5)، 347-357. 
Blanchard, E.B. (2001). Irritable bowel syndrome: psychosocial assessment and treatment. Washington, DC: American psychosocial association, pp. 336.
Blanchard, E.B., Lackner, J.M., jaccard, J., Rowell, D., Carosella, A.M., Powll, C., Sandrs, K., Kraner, S. & Kuhn, E. (2008). The role of stress in symptom exacerbation among IBS patients. Journal of Psychosomatic Research, 64(2), 119-28.
Bonnert, M., Olén, O., Bjureberg, J.,  Lalouni, M., Hedman-Lagerlöf, E., Serlachius, E. & Ljótsson, B. (2018). The role of avoidance behavior in the treatment of adolescents with irritable bowel syndrome: A mediation analysis. Behaviour Research and Therapy, 105, 27-35.
Brown, K. & Ryan, R. (2003). The benefits of being present: mindfulness and its role in psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 84, 822-48.
Defrees, D.N. & Baile, J. (2017). Irritable Bowel Syndrome Epidemiology Pathophysiology Diagnosis and Treatment. Primary Care: Clinics in Office Practice, 44 (4), 655-671.
Dura, A.E., Andreua, Y., Galdona, J.M., Ferrandoa, M., Murguib, S., Povedac, R. & Jimenez, Y. (2006). Psychological assessment of patients with temporomandibular disorders: Confirmatory analysis of the Brief Symptoms Inventory. Journal of Psychosomatic Research, 18(60), 365-370.
Ebrahimi Dariany, N., Mansournia, N. & Mansournia, M.A. (2007). Irritable bowel syndrome. Teb VaTazkie, 14, 72-87. .
Folks, D.G. (2004). The interface of psychiatry and irritable bowel syndrome. Current Psychiatry Report, 6(3), 210-15.
Gaylord, S., Whitehead, W., Coble, R., Faurot, K., Palsson, R., Garland, E., Frey, W.D. & Mann, J. (2009). Mindfulness for irritable bowel syndrome: protocol development for a controlled clinical trial. BMC Complementary and Alternative Medicine, 9, 24. doi:10,1186/1472-6882-9-24,
Groß, M. & Warschburger, P. (2013). Evaluation of a cognitive-behavioral pain management program for children with chronic abdominal pain: A randomized controlled study. International Journal of Behavioral Medicine, 20 (3), 434-443.
Harrison, T.R.  (2001).Harrison's principles of internal-medicine. McGraw-Hill, Medical Pub, pp 222.
Kabat-Zinn, J. (2002). Mindfulness-based introventions in context: pastpresent and futhur. clinical psychology seience and pra, 68, 615-623.
Kilpatrick, L.A., Ornitz, H., Ibrahimovic, M.,Treanor, M., Craske, M., Nazarian, M., Labus, J.S., Mayer, E.A. & Naliboff, B.D. (2010). Sex-related differences in prepulse inhibition of startle in irritable bowel syndrome (IBS). Biol Psychol, 84(2), 272-8.
Lackner, J.M. (2005). No Brain Nogain: the role of Cognitive processes in irritable bowel syndrome. Journal of Cognitive Psychotherapy, 19, 125-136.
Lackner, J.M., Jaccard, J., Krasner, S.S., Katz, L.A., Gudleski, G.D. & Blaunchard, E.B. (2009). How does cognitive behavior therapy for irritable syndrome work? A mediation analysis of a randomized clinical trial. Gastroenterology, 133(2), 433-44.
Lea, R. & whorwell, P.J. (2003). New insights into the psychosocial aspects of irritable bowel sywel syndrome. Current Gastroenterology Report, 5, 343-350.
Ljótsson, B., Hesser, H., Andersson, E., Lindfors, P., Hursti, T., Ruck, C. & Hedman, E. (2013). Mechanisms of change in an exposure-based treatment for irritable bowel syndrome. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 81 (6), 1113-1126.
Palermo, T.M., Law, E.F., Fales, J., Bromberg, M.H., Jessen-Fiddick, T. & Tai, G. (2016). Internet-delivered cognitive-behavioral treatment for adolescents with chronic pain and their parents: A randomized controlled multicenter trial. Pain, 157 (1), 174-185.
Park, S., Han, K.S.,  Kang, C. (2014). Relaxation Therapy for Irritable Bowel Syndrome: A Systematic Review. Asian Nursing Research, 8 (3), 182-192.
Pellissier, S. & Bonaz, B. (2017). The Place of Stress and Emotions in the Irritable Bowel Syndrome. Vitamins and Hormones, 103, 327-354.
Schumann, D., Anheyer, D., Lauche, R., Dobos, G., Langhorst, J. & Cramer, H. (2016). Effect of Yoga in the Therapy of Irritable Bowel Syndrome: A Systematic Review. Clinical Gastroenterology and Hepatology, 14 (12), 1720-1731.
Thoma, N.C. & McKay, D. (2015). Working with emotion in cognitive behavioral therapy: techniques for clinical practice. New York: Guilford Press, pp. 37.
Thompson, W.G. (2006). The road to Rome. Gastroenterology, 130(5), 1552-6.
Vicario, M., Alonso, C., Guilarte, M., Serra, J., Martı´nez, C., Lobo, B., Antolın, M., Andreu, A., Casellas, M., Saperas, E., Malagelada, J., Azpiroz, F. & Santos, J. (2012). Chronic psychosocial stress induces reversible mitochondrial damage and corticotropin-releasing factor receptor type -1 upregulation in the rat intestine and IBS-like gut dysfunction. Psychoneuroendocrinology, 37, 65-77.
Walach, H., Buchheld, N., Buttenmüller, V., Kleinknecht, N. & Schmidt, S. (2006). Measuring mindfulness- The Freiburg mindfulness inventory (FMI). Personalityand Individual Differences, 40(8), 1543–1555