با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران.

2 دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه شهید چمران، اهواز

3 استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه شهید چمران، اهواز

چکیده

مقدمه: این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش مدیریت جامع استرس بر علائم افسردگی و علائم عمومی اختلالات روان‌تنی کارکنان انجام شد. روش: طرح پژوهش، تجربی میدانی از نوع پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه­ی آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان شرکت ملی حفاری ایران بودند. نمونه تحقیق نیز شامل 30 نفر از کارکنان بودند که بعد از غربال‌گری اولیه به‌صورت تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. جهت اندازه‌گیری متغیرها از پرسشنامه افسردگی بک (1988) فرم بلند و پرسشنامه علائم عمومی اختلالات روان‌تنی موهر (2000) استفاده شد. ابتدا هر دو گروه مورد پیش‌آزمون قرار گرفتند و سپس مداخله آزمایشی بر روی گروه آزمایش به‌صورت 11 جلسه 60 دقیقه‌ای مدیریت جامع استرس اجرا شد و در پایان پس‌آزمون اجرا شد. یافته­ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که بین گروه آزمایش و کنترل در پس‌آزمون متغیرهای پژوهش تفاوت معناداری وجود دارد (0001/0 > p)؛ بنابراین آموزش مدیریت جامع استرس باعث کاهش علائم افسردگی و علائم عمومی اختلالات روان‌تنی در کارکنان شده است. نتیجه‌گیری: می‌توان از آموزش مدیریت جامع استرس به‌عنوان یک مداخله مؤثر به‌منظور کاهش علائم افسردگی و علائم عمومی اختلالات روان‌تنی در کارکنان استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Comprehensive Stress Management Training on Depression Symptoms and Psychosomatic Symptoms in Employees

نویسندگان [English]

  • hojat damiri 1
  • Abdolkazem Neysi 2
  • Nasrin Arshadi 3
  • Abdozzahra Na-ami 3

1 PhD Student in Psychology, Shahid Chamran University, Ahvaz, Iran.

2 Associate of Professor, Department of Psychology, Shahid Chamran University, Ahvaz, Iran.

3 Assistant of Professor, Department of Psychology, Shahid Chamran University, Ahvaz, Iran

چکیده [English]

Objective: The purpose of this study was to effectiveness of comprehensive stress management training on depression symptoms and psychosomatic symptoms in employees. Methods: The design of the study was quasi experimental, and of pretest-posttest-with-control group kind. The population of the study included all employees of Iranian National Drilling Company and the sample included 30 employees that selected via randomly sampling method that were involved in two groups: experimental (15 employees) and control (15 employees). The instruments that used in this study were Beck ҆s depression index (BDI-II) and Moher psychosomatic symptoms in nonclinical context. The experimental groups were taught comprehensive stress management training (individual an organizational interventions) for eleven 60-minute sessions. Findings: Multi-variable covariance (Mancova) analyze showed that there was a significant difference among two groups in the case of depression symptoms and psychosomatic symptoms (p< 0/001). Conclusion: Results of this study showed that comprehensive stress management training decreased depression symptoms and psychosomatic symptoms of employees. Thus this training method can be used for target groups and general population as an interventional program.

کلیدواژه‌ها [English]

  • comprehensive stress management training
  • depression symptoms
  • Psychosomatic Symptoms
آنتونی، ام؛ ایرونسون، جی و اشنایدرمن، ان (2007). مدیریت استرس به شیوه­ی شناختی ـ رفتاری. ترجمه­ی سید جواد آل محمد، سولماز جوکار و حمیدطاهر نشاط دوست (1388). اصفهان: انتشارات جهاد دانشگاهی. ارشدی، ن (1386). «طراحی و آزمودن الگویی از پیشایندها و پیامدهای مهم انگیزش شغلی در کارکنان شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب ـ منطقه اهواز». پایان‌نامه دکتری روانشناسی صنعتی و سازمانی، دانشگاه شهید چمران اهواز.دانای سیچ، ز؛ دهقانی، م و شریف زاده، غ. ر (1392). تأثیر مدیریت استرس به شیوه شناختی رفتاری بر افسردگی، اضطراب و کنترل سردرد در بیماران زن مبتلا به میگرن، فصلنامه علمی پژوهشی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند. 10(3): 157-164.
دمیری، ح (1390). «طراحی و آزمودن الگویی از برخی پیشایندها و پیامدهای فشار روانی شغلی در کارکنان ستادی ملی حفاری ایران». پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی صنعتی و سازمانی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
مهرابى زاده هنرمند، م (1375). «بررسى تأثیر شناخت درمان گرى در کاهش افسردگى و افزایش هماهنگى مؤلفه‌های خود پنداشت». رساله دکتراى رشته روانشناسى، دانشگاه تربیت مدرس تهران
Beck, A. (1967). Depression: Clinical, experimental and theoretical aspect. NY: Harper & Row.
Greber, M. & Puhse, U. (2008). "Don’t crack under pressure! Do leisure time physical activity and self-esteem moderate the relationship between school-based stress and psychosomatic complaint"? Journal of Psychosomatic Research, 65, 363-369.
Hoke, C. (2013). "The effectiveness of an electronic-mail campaign to modify stress levels, mood states, and coping techniques among employed adults". Unpublished doctoral dissertation, University of North Texas.
Kawakami, N., Araki, S., Kawashima, M., Masumoto, T. & Hayashi, T. (2011). "Effects of work-related stress reduction on depressive symptoms among Japanese blue-collar workers". Scand J Work Environ.23, 54-9
Munz, D. C., Kohler, J. M. & Greenberg, C. I. (2008). "Effectiveness of a comprehensive worksite stress management program: Combining organizational and individual interventions". International Journal of Stress Management, 8, 49–62.
Nakao, M. (2010). "Work-related stress and psychosomatic medicine". Nakao BioPsychoSocial Medicine, 4:4, www.bpsmedicine.com.
Parker, D.F. & Decotiis, T.A. (1983). "Organizational Determinants of Job Stress". Organizational Behavior and Human Performance, 32, 160-177.
Patten D., Wang, D.A. & Williams H., (2006). "Unemployment, job retention, and productivity loss among employees with depression". Psychiatric Services, 55, 1371-1378.
Richardson, K.M. & Rothstein, H.R. (2008). "Effects of occupational stress management intervention programs: A meta-analysis". Journal of Occupational.
Tennant, C. (2001). "Work-related stress and depressive disorders". Journal of Psychosomatic Research, 51, 697– 704.
Timrey, A. & Bergman, T. (2004). Job characteristics in a theoretical and practical health context.In C. L. Cooper (Ed.), Theories of organizational stress (pp. 205–219). Oxford, UK: Oxford University Press.
WHO (2011). "Facing the Challenges, Building Solution. Report from the WHO European Ministerial Conference". The Regional Office for Europe of the World Health Organization Retrieved January 21.
Zolnierczyk-Zreda, D. (2002). "The effects of worksite stress management intervention on changes in coping styles". International Journal of Occupational Safety and Ergonomics, 8(4), 465–482