با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

3 دانشیار گروه روماتولوژی، مرکز تحقیقات روان تنی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان ، ایران

4 دانشیار گروه روانپزشکی، مرکز تحقیقات روان تنی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان ، ایران

5 کارشناسی ارشد روانشناسی، مرکز تحقیقات روان تنی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان ، ایران

چکیده

هدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی مداخله تعدیل شده شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر فاجعه پنداری، پذیرش و شدت درد در بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا بود.
روش: در یک پژوهش نیمه تجربی 24 نفر از بیماران زن مبتلا به فیبرومیالژیا بطور تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. مقیاس فاجعه پنداری درد، پرسشنامه درد مزمن و سیاهه چند وجهی درد مزمن  توسط آزمودنی­های دو گروه در مرحله قبل و بعد از مداخله کامل شد. داده ها توسط آزمون آماری تحلیل کواریانس چند متغیره (مانکوا) نجزیه و تحلیل شد.
یافته ­ها: نتایج تحلیل کواریانس نشان داد که دو گروه مداخله و کنترل از نظر فاجعه پنداری، پذیرش و شدت درد (01/0pنتیجه­ گیری: یافته­های حاضر از تأثیر درمان تعدیل شده شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی برای درد در کاهش فاجعه پنداری و شدت درد و افزایش پذیرش درد  بیماران مبتلا به سندرم فیبرومیالژیا حمایت می­کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of modified mindfulness-based cognitive therapy on catastrophizing, acceptance and severity of pain in Fibromyalgia patients

نویسندگان [English]

  • Hossien Zare 1
  • Narges Mohammadi 2
  • Payman Motaghi Motaghi 3
  • Hamid Afshar 4
  • Layla Poorkazem 5

3 Associate professor of Rheumatology department, Psychosomatic Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

4 Associate professor of Psychiatry department, Psychosomatic Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

5 MA of Psychology, Psychosomatic Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

چکیده [English]

Objective: The study aimed to evaluate the effectiveness of modified Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT) in catastrophizing, acceptance and severity of pain in Fibromyalgia patients.
Method: This study was a semi-experimental study. 24 women with Fibromyalgia were randomly allocated to mindfulness intervention and control group. Then Pain Cataststrophizing Scale, Chronic Pain Acceptance Questionnaire and Multidimensional Pain Inventory were completed by subjects in both groups before and after the intervention. Data were analyzed using analysis of multi covariance (MANCOVA).
Results: The results of multi covariance analysis showed that cataststrophizing, acceptance and pain severity have significant differences between two groups (p< 0/01).  Moreover, there are significant differences in subscales of pain cataststrophizing (rumination, magnification and helplessness) and pain acceptance (Activities engagement and Pain willingness) between groups (p< 0/01). 
Conclusion: The Results support effectiveness of modified mindfulness-based cognitive therapy in reducing cataststrophizing and pain severity, and increasing pain acceptance in Fibromyalgia patients.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mindfulness
  • Cataststrophizing
  • Acceptance
  • Pain Severity
  • Fibromyalgia Syndrom
اکبری، م.؛ علی پور، ا.؛ زارع، ح. و شیخی، ع (1393). «اثربخشی برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر کیفیت زندگی و میزان درد در بیماران دچار سرطان پستان». روانشناسی کاربردی،  سال 8 ، شماره 29، صفحات 7-28.##اصغری مقدم، م. ع. و گلک، ن (1387). «بررسی ویژگی­های روانسنجی سیاهه چند وجهی درد در میان جمعیت ایرانی مبتلا به درد مزمن». مجله روانشناسی، دوره 12، شماره 1، صفحات 50-71.##اورکی، م.؛ بیات، ش. و خدادوست، س (1392). «بررسی مقایسه اثربخشی مداخلة شناختی ـ رفتاری مبتنی بر الگوی مارلات با اثربخشی مداخلة شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی در سلامت روان درمانجویان وابسته به کراک». روانشناسی سلامت، دوره 11، شماره 2، صفحات##داودی، ا. و نسیمی فر، ن (1391).« اثربخشی روش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر بهبود درد و راهبرد مقابله فاجعه آفرنی در زنان مبتلا به دردهای مزمن عضلانی اسکلتی». یافته­های نو در روان­شناسی، سال 7. شماره 22. صفحات 45-62.##داودی، ا.؛ زرگر، ی.ه؛ مظفری پور سی سخت، ا.؛ نرگسی، ف. و مولا، ک (1392). «رابطة فاجعه سازی درد، اضطراب درد، روان رنجور خویی، حمایت اجتماعی و راهبردهای مقابله با ناتوانی عملکردی در بیماران روماتیسمی». روانشناسی سلامت، دوره 1، شماره 1، صفحات 1- 15.##زارع، ح (1391). مقیاس های اندازه گیری در روانشناسی شناختی. تهران: آییژ. صفحات 105-111.##زارع، ح.؛ زارع، م.؛ خالقی دلاور، م.؛ امیر آبادی، م. و شهریاری، ح (1392). «ذهن آگاهی و دیابت: اثربخشی ذهن اگاهی مبتنی بر کاهش استرس بر کنترل دیابت». مجله علوم پزشکی رازی، دوره 20 ، شماره 108 ، صفحات 39- 47.## محمد خانی، پ.؛ تمنایی فر، ش. و جهانی بخش، ع (1384). درمان شناختی مبتنی بر حضور ذهن برای افسردگی، تهران : دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.##محمدی، ف.؛ محمدخانی، پ.؛ دولتشاهی، ب. و اصغری مقدم، محمدعلی. (1390). «اثربخشی درمان شناختی حضورذهن بر شدت درد ادراک شده و محدودیت عملکرد زنان مبتلا به درد مزمن در روند سالمندی».  مجله سالمندی ایران، سال 6، شماره 19، صفحات 59- 66.##مسگریان، ف (1391). «بررسی ویژگی­های روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه پذیرش درد مزمن در جمعت ایرانی مبتلا به درد مزمن». رساله دکتری روانشناسی، تهران، دانشگاه شاهد.##معصومیان، س.؛  گلزاری، م.؛ شعیری، م. ر. و مومن زاده، س (1391). «اثربخشی برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش افسردگی بیماران مبتلا به کمر درد مزمن». فصلنامه علمی پژوهشی بیهوشی و درد، دوره 3، شماره 2، صفحات82- 88.##معصومیان، س.؛ شعیری، م. ر. و هاشمی، س. م (1392). «تأثیر درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به کمر درد مزمن». فصلنامه علمی پژوهشی بیهوشی و درد، دوره4 ، شماره1، صفحات 25- 37.##
Aguglia, A., Salvi, V., Maina, G., Rossetto, I., & Aguglia, E. (2011). “Fibromyalgia syndrome and depressive symptoms: Comorbility and clinical correlates”. Journal of Affective Disorders, 128, 262–266.##Amutio, A., Franco, C., Pérez-Fuentes, M.C., Gázquez, J.J., & Mercader, I.  (2015). “Mindfulness training for reducing anger, anxiety, and depression in fibromyalgia patients”. Frontiers in Psychology, 5:1572.##Baer, R. (2003). “Mindfulness training as a clinical Intervention: a conceptual and empirical review”. Clinical Psychology: Science & Practice, 10, 125–143.##Barnhofer, T., Crane, C., Hargus, E., Amarasinghe, M., Winder, R., & Williams, J. M. G. (2009). “Mindfulness-based cognitive therapy as a treatment for chronic depression: A preliminary study”. Behaviour Research and Therapy, 47, 366–373.##Bohlmeijer, E., Prenger, R., Taal, E., & Cuijpers, P. (2010). “The effects of mindfulness-based stress reduction therapy on mental health of adults with a chronic medical disease: a meta-analysis”. Journal of Psychosomatic Research, 68, 539-44.##Branco, J.C., Bannwarth, B., Failde, I., Carbonell, J., Blotman, F., Spaeth, M., Saraiva, F., Nacci, F., Thomas, E., Caubère, J.P., Le Lay, K., Taieb, C., Matucci-Cerinic, M. (2010). “Prevalence of fibromyalgia: A survey in five European Countries”. Seminars in Arthritis and Rheumatism, 39, 448–453.##Carlson, L. E. (2012). “Mindfulness - Based Interventions for Physical Conditions: A Narrative Review Evaluating Levels of Evidence”. International Scholarly Research Network, ISRN Psychiatry , 21. doi: 10.5402/2012/ ... ##Cusens, B., Duggan, G. B., Thorne, K., & Burch, V. (2010). “Evaluation of the breath works mindfulness-based pain management programme: effects on well-being and multiple measures of mindfulness”. Clinical Psychology & Psychotherapy, 17(1), 63–78.##Eccleston, C., Crombez, G. (1999). “Pain demands attention: a cognitive–affective model of the interruptive function of pain”. Psychological bulletin, 125(3), 356–366.##Evers, A. W. M., Kraaimaat, F. W., van Lankveld, W., Jongen, P. J. H., Jacobs, J. W. G., & Bijisma, J. W. J. (2001). “Beyond unfavourable thinking: The illness cognition questionnaire for chronic diseases”. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 69, 1026–1103.##Fjorback, L. O., & Walach, H. (2012). “Meditation Based Therapies- A Systematic Review and Some Critical Observations”. Religions, 3, 1–18.##Frewen, P. A., Evans, E. M., Maraj, N., Dozois, D. J. A., & Partridge, K. (2008). “Letting go: Mindfulness and negative automatic thinking”. Cognitive Therapy and Research, 32, 758–774.##Geoffroy, P., Amad, A., Gangloff, C., & Thomas, P. (2012). “Fibromyalgia and psychiatry: 35 years later… what’s new?” Presse medicale, 41(5), 455–465.##Grossman, P., Niemann, L., Schmidt, S., & Walach, H. (2004). “Mindfulness-based stress reduction and health benefits: a meta-analysis”. Journal of psychosomatic research, 57, 35–43.##Grossman, P., Tiefenthaler-Gilmer, U., Raysz, A., & Kesper, U. (2007). “Mindfulness training as an intervention for fibromyalgia: evidence of post intervention and 3-year follow up benefits in well-being”. Psychotherapy and Psychosomatics, 76(4), 226–233.##Hayes, A. M., & Feldman, G. (2004). “Clarifying the construct of mindfulness in the context of emotion regulation and the process of change in therapy”. Clinical Psychology: Science and Practice, 11, 255–262.##Kabat-Zinn, J. (1990). Full catastrophe living: How to cope with stress, pain and illness using mindfulness meditation. New York: Bantam Dell.##Kaplan, K. H., Goldenberg, D. L., & Galvin-Nadeau, M. (1993). “The impact of a meditation-based stress reduction program on fibromyalgia”. General Hospital Psychiatry, 15, 284–289.##Keng, S. L.; Smoski, M. J. & Robins, C. J. (2011). “Effects of mindfulness on psychological health: A review of empirical studies”. Clinical Psychology Review, 31, 1041–56.##Kerns, R. D., Rosenberg, R., & Jacob, M. C.  (1985). “Anger expression and chronic pain”. Journal of behavioral medicine, 17, 57-67##Luciano J. V., Guallar J. A., Aguado J., López-del-Hoyo Y., Olivan B., Magallón R., Alda, M., Serrano, B., Gili, M., & Garcia- Campayo, G. (2014). “Effectiveness of group acceptance and commitment therapy for fibromyalgia: a 6-month randomized controlled trial (EFFIGACT study)”. Pain, 155(4), 693–702.##McCracken, L. M. (1998). “Learning to live with the pain: acceptance of pain predicts adjustment in persons with chronic pain”. Pain, 74, 21– 27.##McCracken, L. M., & Eccleston, C. (2005). “A prospective study of acceptance of pain and patient functioning with chronic pain”. Pain, 118, 164–169.##McCracken, L. M., & Thompson, M. (2009). “Components of Mindfulness in patients with chronic pain”. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 31, 75–82##Morone N, Greco C, Weiner D. (2008). “Mindfulness meditation for the treatment of chronic low back pain in older adults: a randomized controlled pilot study”. Pain, 134, 310–19.##Merkes, M. (2010). “Mindfulness-based stress reduction for people with chronic diseases”. Australian
Journal of Primary Health, 16(3), 200-210.##Niazi, K. & Niazi S. K. (2011). “Mindfulness-based stress reduction: A non-pharmacological approach for chronic illnesses”. North American Journal of Medical Sciences, 3(1), 20-23.##Parra-Delgado, M. & Latorre-Postigo, J. M. (2013). “Effectiveness of Mindfulness-Based Cognitive Therapy in the Treatment of Fibromyalgia: A Randomized Trial”. Cognitive therapy and research, 37, 1015– 1026.##Quartana, P. J., Campbell, C. M., & Edwards, R. R. (2009). “Pain catastrophizing: a critical review”. Expert review of neurotherapeutics, 9(5), 745– 58.##Raes, F. & Williams, J. G. (2010). “The relationship between mindfulness and uncontrollability of ruminative thinking”. Mindfulness, 1(4), 199–203.##Schmertz, S.K.; Anderson, P. L.; & Robins, D. L. (2009). “The relation between self-report mindfulness and performance on tasks of sustained attention”. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 31, 60–66.##Schmidt, S.; Grossman, P.; Schwarzer, B.; Jena, S.; Naumann, J. & Walach, H. (2011). “Treating fibromyalgia with mindfulness - based stress reduction: results from a 3-armed randomized controlled trial”. Pain, 152(2), 361-369.##Schütze, R.; Rees, C.; Preece, M. & Schütze, M. (2010). “Low Mindfulness Predicts Pain Catastrophizing in a Fear-Avoidance, Model of Chronic Pain”. Pain, 148, 120-27.##Segal, Z.V., Williams, J.M., & Teasdale, J.D. (2002). Mindfulness based cognitive therapy for depression: A new approach for preventing relapse. New York: Guilford.##Severeijns, R., Vlaylen, J.W.S., & van den Hout, M.A. (2004). “Do we need a communal coping model of pain catastrophizing? An alternative explanation”. Pain, 111, 226–229.##Sullivan, M.J., Thorn, B., Haythornthwaite, J.A., Keefe, F., Martin, M., Bradley, L.A., & Lefebvre, J.C. (2001). “Theoretical perspectives on the relation between catastrophizing and pain”. The Clinical journal of pain, 17, 52-64.##Sullivan, M.J. (2004). The Pain Catastrophizing Scale: User Manual. Montreal: University of Montreal.##Teasdale, J. D.; Segal, Z. & Williams, M. G. (1995). “How does cognitive therapy prevent depressive relapse and why should attentional control (mindfulness) training help?” Behaviour research and therapy, 33, 25–39.##Teasdale, J. D.; Segal, Z. V.; Williams, J. M. G.; Ridgeway, V. A.; Soulsby, J. M. & Lau, M. A. (2000). “Prevention of relapse/recurrence in major depression by mindfulness based cognitive therapy”. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 68, 615–623.##Van Middendorp, H.; Lumley, M.; Jacobs, J.; van Doornen, L.; Bijlsma, J. & Geenen, R. (2008). “Emotions and emotional approach and avoidance strategies in fibromyalgia”. Journal of Psychosomatic Research, 64(2), 159–167##Wierwille, L. (2012). “Fibromyalgia: diagnosing and managing a complex syndrome”. Journal of the American Academy of Nurse Practitioners, 24(4), 184–192.##Wolfe, F.; Ross, K.; Anderson, J.; Russell, I. J. & Hebert, L. (1995). “The prevalence and characteristics of fibromyalgia in the general population”. Arthritis and rheumatism. 38, 19–28.##Yunus, M. B. (2002). “Gender differences in fibromyalgia and other related syndromes”. Journal of Gender-Specific Medicine, 5(2), 42–47.##