با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روانشناسی ،مشاور آموزش و پرورش فارس

2 استادیارگروه روانشناسی دانشگاه پیام نور ، ایران

3 دانشیار گروه روان شناسی دانشگاه پیام نور، ایران

چکیده

هدف: ناباروری افراد را مستعد افسردگی و اضطراب می‌کند. عدم توجه به اختلالات هیجانی زنان نابارور امکان باروری را کاهش می‌دهد؛ بنابراین مداخلات روان‌شناختی می‌تواند سهم بسزایی در ارتقاء سلامت روان زنان نابارور داشته باشد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی تأثیر آموزش مدیریت استرس (شناختی ـ رفتاری) بر سلامت روان زنان نابارور بود.   
 روش: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه آزمایشی با پیش‌آزمون، پس‌آزمون با جایگزینی تصادفی است. جامعه آماری، زنان ناباروری بودند که در تابستان 1390 به مرکز ناباروری شهر شیراز  مراجعه کرده بودند. بدین منظور 24 زن  نابارور با نمره استرس بالا انتخاب شدند و آموزش گروهی مدیریت استرس (شناختی ـ رفتاری)، طی 10 جلسه هفتگی با گروه آزمایش انجام شد. پرسشنامه سلامت روان  در دو مرحله پیش‌آزمون و پس‌آزمون تکمیل گردید.
یافته­ ها: تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارspss18 و استفاده از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی (میانگین، انحراف معیار و تحلیل کوواریانس) صورت گرفت. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که سلامت روان گروه آزمایش نسبت به گروه گواه در مرحله پس‌آزمون افزایش معناداری پیداکرده بود، (5./.>P).
نتیجه ­گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که آموزش مهارت مدیریت استرس (شناختی – رفتاری) می‌تواند به‌عنوان یک روش مداخله‌ای مفید، جهت افزایش سلامت روان  زنان نابارور بکار رود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Stress Management (Cognitive Behavior) Stress Management Training on Infertile Women's Mental Health

نویسندگان [English]

  • Fereshte Hashemi 1
  • Ali Reza Fili 2
  • Majid Safarinya 3

چکیده [English]

Objective: Infertility prone people to depression and anxiety.disattention to infertile women’s emotional disorders reduces the possibilityof fertility. Psychological interventions can improve the mental health of infertile women. The purpose of this study was to investigate the effect of stress management (cognitive-behavioral) training on the mental health of infertile women.
Method: The present study is a semi-experimental survey done on a witness group. The related statistical groups are consisted of a number of sterile women recourse to Shiraz sterile center in summer 1390. For this reason, 24 sterile women having high stress scores were chosen. The chosen women were divided into two groups. The group stress management education (cognitive- behavioral) was performed during a period of 10 weekly sessions. The mental health questionnaires in two phases of pre and post tests were filled out. Also, data analysis was done according to descriptive statistical method and (covariance analysis), through using SPSS 18.
Result: The average mental health score of experiment group in post test phase has increased meaningfully in comparison to the other group as well.
Conclusion: The acquired results signify thepossibility of stress management education (cognitive- behavioral) to be employed as a useful intermediary method in dealing with sterile women

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mental Health
  • Cognitive-Behavioral
  • Stress Management
  • Infertility
 
آقایی، ا.؛ بختیاری آ. و جمالی پاقلعه، س (1392). «اثربخشی درمان گروهی مدیریت استرس بر افسردگی و فشارخون بیماران زن مبتلا به فشارخون». فصلنامه روان‌شناسی سلامت، 2 (2). 68ـ57.##آنتونی م.؛ آیرونسون، گ. و اشنایدرمن، ن (1387). راهنمای عملی مدیریت استرس به شیوه شناختی رفتاری. ترجمه سید جواد آل  محمد، سولماز جوکار و حمید طاهر نشاط دوست ، اصفهان، نشر دانشگاهی.##بشارت ، م. ع (1388). «پایایی و روایی فرم 28 سؤالی مقیاس سلامت روان در جمعیت ایرانی». نشریه پزشکی قانونی، 54. 91ـ87.##بهجتی اردکانی، ز.؛ آخوندی م.م.؛ کمالی ک.؛ فضلی خلف، ز.؛ اسکندری، ش. و قربانی، ب (1389). «ارزیابی سلامت روان افراد نابارور مراجعه‌کننده به مرکز درمانی ناباروری ابن‌سینا». فصلنامه باروری و ناباروری، 11 (4). 324ـ319.##جبل عاملی، ش.؛ نشاط دوست، ح.ط. و مولوی، ح (1389). «اثربخشی مداخله مدیریت استرس به شیوه شناختی رفتاری بر کیفیت زندگی و فشارخون بیماران زن مبتلا به فشارخون». مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، 19 (5). 97ـ88.##جمیلیان، م.؛ رفیعی، م.؛ جمیلیان ح.ر. و اسم خانی، ا (1389). «مقایسه سلامت روان زنان بارور و نابارور شهر اراک». مجله علوم پزشکی اراک ،14 (6). 59ـ67.##چوب‌فروش، آ.؛ کلانتری م. و مولوی، ح (1388). «اثربخشی مدیریت شناختی رفتاری استرس بر بهزیستی ذهنی زنان نابارور» مجله روان‌شناسی بالینی، (4).9ـ1.##حمید، ن (1390). «اثربخشی مدیریت استرس بر افسردگی و اضطراب و ناباروری زنان». مجله علوم رفتاری، 5 (1). 60ـ 55.##حیدری س.؛ آزاد فلاح، پ. و رسول‌زاده طباطبایی، س. ک (1390). «زنان و مردان نابارور: عوامل تنیدگی زا، راهکارهای مقابله‌ای و سلامت روان». نشریه علوم رفتاری، 5 (3). 193ـ185.##کرمی نوری، ر.؛ آخوندی، م. م. و بهجتی اردکانی، ز (1380). «جنبه‌های روانی و اجتماعی ناباروری ا ز دیدگاه پزشکان ایرانی». فصلنامه باروری و ناباروری، 5. 26ـ14.##میرزایی،  ف.؛ نشاط دوست ح.ط.؛ کلانتری، م.؛ نعمت‌الله‌ی ماهانی،  ک.؛ جبل عاملی،  ش. و مهر اللهی، ط (1390). «تأثیر مدیریت استرس به شیوۀ شناختی  رفتاری بر اضطراب و علائم جسمانی زنان مبتلا به نشانگان پیش از  قاعدگی». فصلنامه دانش و پژوهش در روان­شناسی کاربردی، 12(4). 73ـ61.##نوربالا ا.ع.؛ باقری یزدی س.ع. و محمد، ک (1387). «اعتباریابی پرسشنامه 28 سؤالی سلامت با عنوان ابزار غربالگری اختلالات روان‌پزشکی در شهر تهران.» مجله پژوهشی حکیم، 11 (4). 53ـ47.##نوربالا ا. ع.؛ رمضان زاده، ف.؛ عابدی نیا،  ن.؛ نقی­زاده، م. م. و حق الهی، ف (1387). «شیوع اختلالات روان‌پزشکی و تیپ‌های شخصیتی در زنان نابارور و بارور». فصلنامه پزشکی باروری و ناباروری، 37. 361ـ351##نیلفروشان، پ.؛ لطیفی، ز.؛  عابدی، م. ر. و احمدی، س. ا (1385). «مقایسه زندگی و ابعاد مختلف آن در زنان بارور و نابارور». فصلنامه تحقیقات علوم رفتاری. 4 (1 و2).70ـ66.##محمدی، م. ر. و خلج آبادی فراهانی، ف (1380). «مشکلات عاطفی و روانی ناشی از ناباروری و راهکارهای مقابله با آن‌ها». فصلنامه پزشکی باروری و ناباروری، 1380. (2) 39ـ33##هاشمی، ف.؛ علی­پور، ا. و فیلی، ع. ر (1392). «اثربخشی درمان مدیریت استرس (شناختی رفتاری) بر شادکامی زنان نابارور». ارمغان دانش مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج، 18 (9). 688ـ678.##
Andrews, F. M.; Abbey, A. & Halman, L. J. (1993). “Is infertility-problem stress different? the dynamics of stress in fertile and infertile couples”. Fertil Steril; 59(2):478-9.##Boivin, J. (2003). “A review of psychosocial interventions in infertility”. 57, (23):25-41.##Cohen, S. K. & amarck, T. (1983). “Mermelstein, R. Aglobal measure of perceive stress”. J Health  Soc Behav, 24:385-396.## Cohen, S. & Williamson, G. (1988). Preceived stress in a probability of the united states". In: Spacapan S, Oskamp S. ( Eds), the social psychology of health. Newbury park, California: sagep.31-67.##Covington, S.N. & Hammer Burns, L. (2007). Infertility counseling. 2nd ed. New York: Cambridge University Press ; 17, 175-180, 493-506##Faramarzi, M.; Alipor, A.; Esmaelzadeh, S.; Kheirkhah, F.; Poladi, K. & Pash, H. (2008). “Treatment of depression and anxiety in infertile women: cognitive behavioral therapy versus fluoxetine”. Journal of Affective Desorders; 108:159-164.##House, S. H. (2011). Epigenetics in adaptive evolution and development: The interplay between evolving species and epigenetic mechanisms. Handbook of Epigenetics: 425-45.##Volgsten, H.; Skoog Svanberg, A.; Ekselius, L.; Lundkvist, O. & Sundström Poromaa, I. (2010). “Risk factors for psychiatric disorders in infertile women and men undergoing in vitro fertilization treatment”. Fertil Steril; 93(4):1088-96.##