با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی سلامت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار روان‌شناسی دانشگاه پیام نور تهران

2 کارشناس ارشد روانشناسی بالینی دانشگاه زاهدان

3 دانشجوی دکتری روان‌شناسی عمومی دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند

4 دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی دانشگاه رازی کرمانشاه

چکیده

مقدمه: شناسایی عوامل مرتبط با بهزیستی روانی سالمندان، یکی از موضوعات مورد علاقه حوزه روانشناسی سالمندی است. هدف این پژوهش، بررسی نقش سبک زندگی، سرمایه روانشناختی و رفتارهای خودمراقبتی در پیش بینی بهزیستی ذهنی سالمندان مبتلا به بیماری دیابت نوع 2 بود. روش: روش این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. در این مطالعه 350 سالمند به روش نمونه­گیری تصادفی و به صورت خوشه­ای از مناطق مختلف شهری جهت شرکت در پژوهش انتخاب شدند برای جمع­آوری اطلاعات ازپرسش­نامه­های مقیاس اصلی آدلری برای موفقیت بین فردی (نسخه بزرگسالان) کرن و همکاران (1933)، سرمایه روانشناختی مک­گی (2011)، رفتارهای خودمراقبتی دیابت توبرت و همکاران (2000) و بهزیستی ذهنی کی یز و مارگامیو (2003) استفاده شد. اطلاعات جمع­  آوری شده با استفاده از نرم افزار Spss21 و آزمون­های آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیری به شیوه گام به گام مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ­ها: رابطه سبک زندگی با هر یک از مؤلفه­های بهزیستی اجتماعی (412/0=r)، هیجانی (427/0=r)، روانشناختی (461/0=r) و بهزیستی ذهنی (403/0=r) مثبت و معنی­دار است (001/0≥P)، رابطه­متغیرهای سرمایه روانشناختی با بهزیستی ذهنی (410/0=r) مثبت و معنی­دار است. همچنین بین خودمراقبتی و بهزیستی ذهنی (497/0=r) ارتباط مثبت و معنی­داری وجود دارد (001/0≥P). نتایج رگرسیون چندمتغیری نشان داد که 78 درصد از واریانس بهزیستی ذهنی سالمندان توسط تعلق- علاقه اجتماعی، مسئولیت­پذیری، ملایمت، خودکارآمدی، تاب­آوری، خوش­بینی، امیدواری وخودمراقبتی تببین می­شود. نتیجه­ گیری: نتایج این تحقیق تلویحات مهمی در خصوص اهمیت سبک زندگی، سرمایه روانشناختی و رفتارهای خودمراقبتی در حفظ بهزیستی هیجانی، روانشناختی و اجتماعی سالمندان داشت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The role of lifestyle, psychological capital and self-care behaviors in predicting subjective well-being of diabetic elderly peoples

نویسندگان [English]

  • ziba Barghi Irani 1
  • M. Rajabi 2
  • Mohsen Nazami 3
  • Mohammad Javed Bagiyan Koulemarz 4

چکیده [English]

Introduction: Identifying factors associated with psychological well-being of the elderly, is one of the topics of interest to aging psychology. The aim of this study was to investigate the role of lifestyle, psychological capital and self-care behaviors in predicting mental well-being in elderly peoples with type 2 diabetes. Method: This research is descriptive and correlational. In this study, 350 in Kermanshah were selected from various parts of the city using randomized sampling and clustering method to participate in the study. To collect information, the Basic Adlerian Scales for Interpersonal Success-Adult Form Kern and etal (1933), psychological capital Mac Gee (2011), Summary Of Diabetes Self – Care Activities (SDSCA) Tobert and etal (2000) and Adult Subjective well-being questionnaire Keyes & Magyar-Moe (2003) were used. The collected information was analyzed using software Spss21 and statistical tests such as Pearson correlation coefficient and stepwise multivariate regression. Results: The bivariate relationship of life style with any component of social (r=0.412), emotional (r=0.427) psychological well-being (r=0.461),  and mental well-being (r=0.403), is positive and significant (P ≤ 0.001) the relationship between psychological capital and mental well-being (r=0.410)  is significant and positive (P ≤ 0.001), there is also a significant and positive relationship between self-care (r=0.497),   and mental well-being (P ≤ 0.001). The results of multivariate regression showed that 78 percent of the variance in mental well-being of the elderly people is explained by social interest-belonging, responsibility, gentleness, self-efficacy, toleration, optimism, hope and self-care. Conclusion: The results of this study have important implications about the importance of lifestyle, psychological capital and self-care behaviors in maintaining emotional, social and psychological well-being of elderly people.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Lifestyle
  • Psychological Capital
  • self-care
  • Well-being
  • elderly
  • Diabetes
آخوندزاده، گ، آخوندزاده، ج. گ (1393). اثر بخشی مرورخاطرات بر حافظه بالینی سالمندان. فصلنامه پرستاری سالمندی، 1 (1)، 64-72.
 
- برجعلی، م؛ بگیان­کوله­مرز، م. ج؛ بختی، م و عباسی، م (1392). اثربخشی آموزش دلگرمی مبتنی بر رویکرد آدلری بر بهبود بهزیستی هیجانی و اجتماعی دانش آموزان مدارس شبانه روزی. فصلنامه خانواده و پژوهش، 10 (4)، 83-100.
 
- بشیری، م؛ علیزاده، ح و کرمی، ا. (1386). بررسی ویژگی های روانسنجی و هنجاریابی پرسشنامه شیوه زندگی (BASIS-A) بر روی جوانان 18 تا 40 ساله. تازه­ها و پژوهش­های مشاوره، 6(21)، 92-69.
- جعفری، ع؛ حاجلو، ن؛ فغانی؛ ر و خزان، ک. (1391). رابطه بهزیستی معنوی و سرسختی روان­شناختی با سلامت روانی سالمندان. تحقیقات علوم رفتاری، 10 (6)، 431-440.
 
- حاتمی، ح؛ رضوی، س. م؛ افتخار کرمانشاهی، ح؛ مجلسی، ف. (1392). کتاب جامع بهداشت عمومی. دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی. تهران: انتشارات ارجمند. 18-38.
 
- دشمنگیر، پ؛ تقدیسی، م. ح؛ دشمنگیر، ل و دهداری، ط. (1391). عوامل تأثیرگذار بر سبک زندگی سالم از دیدگاه سالمندان: مطالعه کیفی. مجله سالمندی ایران، 7 (27)، 47-58.
 
- فرهادی، ع، برازنده چقایی، س؛ مختارپور، ح؛ کرمی، خ و دارایی زاده، علی. (1394) نقش حمایت اجتماعی، بهزیستی معنوی و خودکارآمدی در پیش­بینی بهزیستی ذهنی سالمندان. مجله روانشناسی پیری، 1 (2)، 48-35.
 
- گل­پرور، م و مصاحبی، م. ر. (1394). پیش­بینی بهزیستی معنوی سالمندان از طریق مؤلفه­های سرمایه روانشناختی. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 16 (3)، 4-12.
 
- گل­پرور، م؛ جعفری، م و جوادیان، ز. (1392). پیش­بینی سرمایه روانشناختی از طریق مؤلفه­های معنویت در پرستاران. فصلنامه روان­پرستاری، 1 (3)، 44-35.
 
- گلستانی­بخت، ط. (1386). ارائه الگوی بهزیستی ذهنی و شادمانی در جمعیت شهر تهران. پایان نامه دکتری روانشناسی عمومی. دانشگاه الزهرا.
 
- محمودی، ق؛ نیازآذری، ک و صنعتی، ط. (1391). ارزیابی سبک زندگی در سالمندان. فصلنامه سلامت خانواده دانشکده علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری، 1 (3)، 45-50.
Refrences
- Ardena GJ, Paz-Pacheco E, Jimeno CA, Lantion-Ang FL, Paterno E, Juban N. (2010). Knowledge, attitudes and practices of persons with type 2 diabetes in a rural community: phase I of the community-based Diabetes Self- Management Education (DSME) Program in San Juan, Batangas, Philippines. Diabetes Research and Clinical Practice. 90(2): 160-6.
 
 
- Avey JB, Luthans F, Youssef CM. (2010). The additive value of positive psychological capital in predicting work attitudes and behaviors. Journal of Management. 36(2): 430–452.
 
- Avey JM, Luthans F, Jensen SM. (2009). Psychological capital: A positive resource for combating employee stress and turnover. Human Resource Management. 48(5): 677–93.
 
- Bendict RH, Priore RL, Miller C, Munschauer F, Jacobs L. (2010). Personality disorder in MS correlates with cognitive impairment. Journal Neuropsychiatry Clinical Neurosci. 13(1): 70-76.
 
-                 Bowling, A. (2011). Do older and younger people differ in their reported well-being? A national survey of adults in Britain. Family Practice, 28(2), 145–155.
- Bridges, L.J., Margie, N.G., & Zaff, J.F. (2001). Background for community-level work on emotional well-being in Adolescence: Reviewing the literature on contributing factors. New York: Child Trends. Available at: http://www.chilrends.org/files/Kemotional.pdf
 
Callaghan D. (2010). Healthy Behaviors, Self-Efficacy, Self-Care, and Basic Conditioning Factors in Older Adults. Journal of Community Health Nursing. 22(3), 169-178.
 
- Cohen J. (1988). Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences. 2nd ed. London, UK: Routledge.
 
- Cooper H, Booth K, Gill G. A trial of empowermentbased education in type 2 diabetes--global rather than glycaemic benefits. Diabetes Research and Clinical Practice. 82(2): 165-71.
 
- Durayappah, A. (2011). The 3P Model: A general theory of subject well-being. Journal of Happiness Studies, 12(4), 681-716.
 
- Fisher, J. (2013a). You can’t beat relating with God for spiritual well-being: Comparing a generic version with the original spiritual well-being questionnaire called SHALOM. Religions, 4(3), 325–335.
 
- Franco OH, Steyerberg EW, Hu FB, Mackenbach J, Nusselder W. (2007). Associations of diabetes mellitus with total life expectancy and life expectancy with and without cardiovascular disease. Archives of Internal Medicine Journal Impact & Description . 167(11): 1145-51.
 
- Gasper, K. (2009).  When necessity is the mother of invention: Mood and problem solving. Journal of Experimental Social Psychology , 39(1), 248-262.
 
Kathrin, M., Tannir, N.M. & Cohen, L. (2011). Treatmentrelated optimism protects quality of life in phase II clinical trial for metastatic renal cell carcinoma. Annals of Behavioral Medicine, 42(3), 313-320.
 
- kattryn, T., Dominic, U. (2008). The Psychology of lifestyle, london,Routledge. International Journal of Behavioral Development. PP 31-48.
 
-                 Kern, R. M., Wheeler, M. & Curlette, W. (1997). BASIS – A inventory Interpretative Manual .Highlands, NC: TRT Associates.
 
- Keyes, C. L. M. & Magyar-Moe. Jeana.L. (2003).The measurment and utility of adult subjective well_being .p.411-425 in positive psychological assessment: Handbook of models and measures, edited by S.J.Lopez and .R. Snyder. Washington, DC: American Psychological Association.
 
- Lee TW, Ko IS, Lee KJ. (2006). Health promotion behaviors and quality of life among community- dwelling elderly in Korea: A cross- sectional survey. International Journal of Nursing Studies. 43(3): 293-300.
 
- Liao WC, Li CR, Lin YC, Wang CC, Chen YJ, Yen CH, et al. (2011). Healthy behaviors and onset of functional disability in older adults: Results of a national longitudinal study. Journal of the American Geriatrics Society.59(2): 200-6.
 
- Luci A, Marti JA. (2010). Ethnicity and type d personality as predictors of heart rate variability. Journal Psychology, 76(2):118-21.
 
Hodges, Timothy .D (2010). An Experimental study of the impact of psychological capital on performance, engagement, and the contagion effect. Dissertations and Theses from the College of Business Administration. University of Nebraska- Lincoln Year 2010 School principals, PhD dissertation.
 
- Hooghe, M. (2012). Is sexual well-being part of subjective well-being? An empirical analysis of Belgian (Flemish) survey data using an extended well-being scale. Journal of Sex Research, 49 (2–3), 264–273.
 
- Jaroslaw B, Kurylek A, Wozniacka A, Sysa A, Arkuszewska C. (2011). Personality traits and demographic an variables influence on quality of life in systemic Sclerosis. Journal Psychosom Reserch. 30(1): 2-16.
 
- Juan E. Blümel, Peter Chedraui, Sócrates Aedo, Juan Fica, Edward Mezones-Holguín, Germán Barón, Ascanio Bencosme, Zully Benítez, Luz M. Bravo, Andrés Calle, Daniel Flores, María T. Espinoza, Gustavo Gómez, José A. Hernández-Bueno , Fiorella Laribezcoa , Mabel Martino, Selva Lima, Alvaro Monterrosa, Desiree Mostajo, Eliana Ojeda, William Onatra, et al. (2015). Obesity and its relation to depressive symptoms and sedentary lifestyle in middle-aged women. Original Research Article Maturitas. 80 (1), 100-105.